 |
| Ο καλός τζιχαντιστής, είναι ο... "εξουδετερωμένος" τζιχαντιστής. ΑΛΕΞ |
Όπως ο 18άρης Τσετσένος που αποκεφάλισε στο Παρίσι τον καθηγητή, ο μακελλάρης της Βιέννης έμοιαζε με ένα θυμωμένο νέο σαν όλους τους άλλους, όπως ο 20χρονος Τυνήσιος που είχε πείσει χαμογελαστός τους Ιταλούς στο Μπάρι ότι "στην Ευρώπη έψαχνε μια καλύτερη μοίρα". Στην πραγματικότητα, ήταν σε διατεταγμένη υπηρεσία για να πάρει κεφάλια στη Νίκαια. Έτσι και ο 20χρονος Κούιντιμ Φετζουλάι έπεισε ότι «αντί να διαλέξει γυμναστήριο για πολεμικές τέχνες, έκανε το λάθος να πάει σε τζαμί και να καταλήξει στο ISIS».
Θεωρήθηκε ακίνδυνος και μετανιωμένος όταν (αφού συνελήφθη και εξέτισε μικρή ποινή), είπε ότι έσφαλε και το ήξερε και ότι πήγε ως μισθοφόρος επειδή ήθελε μόνο να είναι ανεξάρτητος οικονομικά. Έτσι, αφέθηκε ελεύθερος, γιατί συνέτεινε και το ελαφρυντικό της μετεφηβικής ηλικίας.
Αυτά στα 18 του, όταν συνελήφθη επειδή ήθελε να συστρατευθεί με το ISIS. Είχε μάλιστα ενημερώσει τις αρχές τότε έντρομη η ίδια του η μάνα, που έλεγε κλαίγοντας στον δικηγόρο «Τι πήγε στραβά; Τι δεν έκανα καλά; Να πάει στη Συρία ή στο Αφγανιστάν και να σκοτωθεί! Γιατί;»Τι συμβαίνει με αυτή τη νέα γενιά ισλαμιστών στην Ευρώπη; Γιατί δεν προέβλεψε κανείς ότι θα εμφανίζονταν αργά ή γρήγορα; Και το κυριότερα, γιατί δεν θωρακίζονται οι Πολιτείες, προλαβαίνοντας τη ριζοσπαστικοποίηση που δουλεύει μονίμως (άρα προβλέψιμα) με τον ίδιο τρόπο (τζαμιά και διαδίκτυο), στοχεύοντας με ψυχρό υπολογισμό σε ευάλωτους νέους;
Ο δικηγόρος που τον ανέλαβε (επειδή λυπήθηκε τη μάνα, όπως είπε) κατάφερε να τον ξεμπλέξει παρότι είχε καταδικασθεί σε φυλάκιση 22 μηνών ως συμπαθών το ISIS και για απόπειρα να καταταγεί σε αυτόν. Εξέτισε τους εφτά σε σωφρονιστήριο ανηλίκων. Λίγο καιρό αφότου βγήκε, νοίκιασε τον περασμένο Μάιο μια γκαρσονιέρα 40 τετραγωνικά και ζούσε πλέον μόνος.
Ουδείς γνωρίζει πού βρήκε τα λεφτά για το σπίτι και τα όπλα που χρησιμοποίησε αργότερα. Και κανένας γείτονας δεν πρόσεξε κάτι περίεργο αυτούς τους μήνες στο νεαρό νοικάρη, που ήταν ήδη βαθιά αποφασισμένος να δώσει νόημα στη ζωή του, αφαιρώντας άλλες. Οι αρχές πιστεύουν ότι τον Ιούλιο έκανε άλλη μια απόπειρα να πάει στη Μέση Ανατολή, αλλά κάτι πήγε στραβά και έμεινε στη Βιέννη, ή ανέλαβε αποστολή, πιθανόν αυτήν που τελικά εξετέλεσε.
Η στροφή στο ακραίο Ισλάμ
Οι γονείς, με διαβατήριο Βόρειας Μακεδονίας, μέχρι τα 30 τους ζούσαν σε ένα φτωχόσπιτο σε ορεινό χωριό αλβανόφωνης περιοχής, κοντά στα σύνορα με το Κοσσυφοπέδιο. Μετανάστευσαν στην Αυστρία το 2000 και έτσι ο γιος γεννήθηκε εκεί. Ουσιαστικά επεδίωξαν συνειδητά το παιδί τους να γεννηθεί Ευρωπαίος. Αλλά στα 16 ο έφηβος έκανε την δική του επανάσταση και στράφηκε στο Ισλάμ με πάθος. Όχι, δεν θα γινόταν Ευρωπαίος. Κάθε καλοκαίρι εν τω μεταξύ πήγαινε ανελλιπώς και έμενε ο μικρός με τον παππού του στην ιδιαιτέρα του πατρίδα. Ούτε ο παππούς κατάλαβε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά παρότι τον ζούσε πολλούς μήνες κάθε χρόνο.
Ο πατέρας κηπουρός και η μητέρα νοικοκυρά, ζούσαν σε ένα διαμέρισμα με επιδότηση ενοικίου από το αυστριακό κράτος. Είχαν προσπαθήσει πολύ να συνετίσουν τον πιτσιρικά όταν άρχισε να ξεστρατίζει. Έμπλεξε με ιεροκήρυκες στα 16 του και έκτοτε πήγαινε συνέχεια σ' ένα τζαμί που ήταν στο στόχαστρο των αρχών ασφαλείας σαν φυτώριο. Σημειωτέον ότι και οι γονείς του Τυνήσιου που αιματοκύλησε τη Νίκαια έπαθαν το ίδιο: ξαφνικά στα 16 του άρχισε να έχει στο μυαλό του μόνο το τζαμί και την προσευχή. Ό,τι και να του έλεγαν, δεν ξεκολλούσε από το Κοράνι.
Ο Τυνήσιος που σκότωσε "άπιστους" είχε μόλις φτάσει στη Γαλλία και η μαμά του νόμιζε ότι έφυγε για εκεί για να μαζέψει λεφτά να ανοίξει βενζινάδικο.
Οι γονείς του Φετζουλάι απελπίστηκαν, γιατί ήταν εργατικοί άνθρωποι, αποφασισμένοι να ενσωματωθούν στην αυστριακή κοινωνία στον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής για ένα καλύτερο μέλλον. Έτσι, δεν είχαν πολλά-πολλά με τζαμιά και ιμάμηδες. Ο γιος όμως παράτησε το τεχνικό λύκειο και είχε μυαλό μόνον για το τζαμί και τη θρησκεία. Άρχισαν οι εντάσεις στην οικογένεια.
Ο τζιχαντιστής της Βιέννης
Ο νεαρός μάζεψε λεφτά δουλεύοντας το καλοκαίρι και πήρε από τη Βιέννη το αεροπλάνο για Κωνσταντινούπολη. Από εκεί βρέθηκε στην Αντιόχεια της τουρκικής επαρχίας του Χατάι, κοντά στα σύνορα της Συρίας, σε μια παράγκα. Κι εκεί τον συνέλαβαν, καθώς η μάνα είχε ειδοποιήσει τις αρχές της Αυστρίας, οι οποίες ενημέρωσαν με τη σειρά τους τις τουρκικές.
Τον γύρισαν άναυλα στη Βιέννη όπου και κρατήθηκε για εφτά μήνες. Όταν ήταν πια 18 στα 19 παρουσιάστηκε με τον δικηγόρο του στο δικαστή να ζητήσει την ελευθερία του. Είχε κάνει ένα λάθος. Ήταν σε μετεφηβική ηλικία. Εξάλλου στη φυλακή είχε παρακολουθήσει πρόγραμμα επανένταξης. «Έχετε δίκιο, απλά μπήκα στο λάθος τζαμί και έμπλεξα, μια καλύτερη ζωή έψαχνα», είπε στους δικαστές και τους έπεισε να αφεθεί ελεύθερος. «Το μόνο που ήθελα ήταν δράση και λεφτά για να συντηρώ τον εαυτό μου, να έχω μια καλύτερη ζωή, να είμαι οικονομικά ανεξάρτητος», είπε. Οι γονείς του άκουγαν έκπληκτοι και συνάμα γεμάτοι ελπίδα. Όλοι ήθελαν να πιστέψουν ότι "το παιδί συνήλθε" και ότι θα έβρισκε το δρόμο του σαν κάθε νεαρό Βιεννέζο.
Όμως η μετεφηβική ηλικία χάνεται σε ένα κοινωνικό τρίγωνο των Βερμούδων, άλλο κομμάτι της στον πολιτικό, άλλο στον θρησκευτικό και άλλο στον αθλητικό χουλιγκανισμό. Νέα άτομα, που δεν έχουν βρει ισορροπία, βρίσκουν στέγη όπου τα πάει η ζωή. Αγόρια και κάτι, άντρες παρά κάτι. Συχνά και κορίτσια συν κάτι, γυναίκες όχι ακόμα. Ο Φετζουλάι έπεισε τους πάντες ότι όλα πήγαιναν καλά, ενώ ετοιμαζόταν να ξαναφύγει για Αφγανιστάν ή Συρία. Πρόσφατα γύρισε ένα βίντεο, στο οποίο ο θεωρητικά ανανήψας ορκίζεται πίστη στον ηγέτη του ISIS, τον Αμπντουλάχ Κουαρντάς, τον διάδοχο του Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκνταντί. Πήρε μετά τα όπλα του και έκανε το "καθήκον" του.
Μπέρδεψε τις πολεμικές τέχνες με το Ισλάμ!
Τίθεται το ερώτημα αν οι νεαροί σαν τον Φετζουλάι είναι όντως τόσο πειστικοί στο θέατρο του "συμπαθητικού ταλαιπωρημένου νεαρού που θέλει μια ευκαιρία για καλύτερη ζωή", ή αν τελικά η κοινωνία δεν έχει τρόπο να τους μεταστρέψει και σηκώνει τα χέρια ψηλά, ελπίζοντας ότι όλα θα πάνε αυτομάτως καλά.
«Ήθελα να ξεφύγω από τους γονείς μου, είχα όνειρα για μια καλύτερη ζωή, να έχω το δικό μου σπίτι, λεφτά να ζήσω, να μην εξαρτιέμαι από κανέναν», είπε απολογούμενος. «Όταν με βρήκανε οι αστυνομικοί (στην Τουρκία), είχα περάσει δυο μερόνυχτα σε ένα ερείπιο χωρίς μπάνιο, τουαλέτα, χωρίς καν νερό να πιω», είπε στους δικαστές και έδειχνε φανερά μετανιωμένος για την επιλογή του. Ο δικηγόρος του το 2019, ο Nikolaus Rast, είπε στους δικαστές ότι ο νεαρός αποκήρυξε το ISIS.
«Σε αυτή την ηλικία τα αγόρια μπερδεύονται. Αντί να πάει σε μια σχολή Κουνγκ Φου για πολεμικές τέχνες, πήγε στο τζαμί με τους φανατικούς. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε με πρόστιμα και ποινές την ιδεολογία ενός φανατικού που θέλει να κάνει βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας. Μόνο να τον μεταπείσουμε μπορούμε. Και αυτός ο έφηβος δεν είναι πλέον επικίνδυνος. Είναι ένας νεαρός άνδρας που αναζητεί τη θέση του στην κοινωνία, προφανώς βρέθηκε στο λάθος τζαμί και κατέληξε σε λάθος παρέες», είπε. Και έγινε δεκτό. Και παρότι ο έφηβος πήγαινε σε ένα τζαμί που παρακολουθείτο, οι αυστριακές αρχές παραδέχονται ότι δεν τον είχαν κρίνει ως επικίνδυνο και τον είχαν απλώς "στα υπόψιν τους".
Ξεγελούν τους πάντες;
Όταν έγινε το κακό, ο δικηγόρος είπε «Ακόμα δεν μπορώ να το πιστέψω, ούτε εγώ ούτε οι γονείς του. Τους είναι αδιανόητο αυτό που έπαθε ο γιος τους. Αλλά κι εγώ σοκαρίστηκα. Έμοιαζε απόλυτα ακίνδυνος πια». Δεν είδαμε συνέντευξη των δικαστών που τον άφησαν ελεύθερο, αλλά λογικά κι αυτοί θα έπεσαν από τα σύννεφα ή θα έχουν το άλλοθι ότι κανονικά έπρεπε από κάποιους να παρακολουθείται μετά την έξοδό του από το σωφρονιστικό κατάστημα. Ούτε οι αστυνομικοί που υποτίθεται τον είχαν "υπ' όψιν τους" όμως, όπως φαίνεται, έκαναν κάτι για να προληφθεί το κακό. Είναι αλήθεια τόσο δύσκολο να παρακολουθούνται τα κινητά και οι επαφές αυτών των ατόμων στην Αυστρία;
Στη χώρα αυτή έχουν καταγεγραμμένους 90 Αυστριακούς πολίτες, επειδή ήθελαν να ταξιδέψουν στην Συρία για να καταταγούν στο ISIS. Ο Φετζουλάι σαν πολλούς από αυτούς, είχε διπλή υπηκοότητα – αυστριακή και βορειομακεδονική. Στις ύποπτες επαφές του δράστη (συνελήφθησαν ήδη) περιλαμβάνονται και τρεις νεαροί με την ίδια καταγωγή και διπλή υπηκοότητα.
Από τα Σκόπια έφυγαν (από όσο ξέρουν οι αρχές) 150 νέοι για το ISIS το 2012. Επέστρεψαν περίπου 70. Στα Σκόπια προ μηνός συνελήφθησαν τρεις από τους 70 που γύρισαν. Κρατούνται ως ύποπτοι ότι σχεδίαζαν επίθεση και κατηγορούνται ότι στρατολογούσαν νέους. Ούτε που ξέρει κανείς πόσοι έφυγαν για τον ISIS από το Κόσσοβο και την Αλβανία. Όμως στα Σκόπια και στην Βιέννη, λένε ότι ξέρουν.
Η απροστάτευτη 16χρονη
Πριν από ένα χρόνο ο ίδιος Αυστριακός δικηγόρος είχε υπερασπιστεί έναν 18χρονο Αφγανό που μαχαίρωσε την 16χρονη αδελφή του με μανία, επειδή "ατίμαζε την οικογένεια". Το γραφείο αυτό αναλαμβάνει συστηματικά υποθέσεις μουσουλμάνων, επειδή ίσως ο ένας συνεταίρος της φίρμας είναι βαλκανικής καταγωγής μουσουλμάνος. Εν προκειμένω, το κορίτσι απλά δεν ήθελε να φοράει μαντήλα. Κανείς δεν το έσωσε.
Είχε ζητήσει την προστασία των αρχών, είχε δηλώσει με σαφήνεια ότι κινδυνεύει από τον πατέρα της και τον αδελφό της, αλλά κανείς δεν την προστάτεψε, γιατί όλοι έκριναν ότι ήταν "μια συνηθισμένη οικογενειακή υπόθεση μεταξύ μουσουλμάνων" και "δεν μπορούμε να υπεισέλθουμε στα πολιτιστικά έθιμα κάθε μειονότητας". Ο δικηγόρος τότε είπε ότι έφταιγε η οικογένεια που είχε δηλητηριάσει την ψυχή του 18χρονου. «Δεν υπάρχει δικαιολογία για ό,τι έκανε ο έφηβος, αλλά η ευθύνη πρέπει να βαραίνει την οικογένεια που τον ανέθρεψε ως φανατικό, είναι μόλις 18 ετών», είχε πει ο δικηγόρος τότε.
Το επιχείρημα δεν έγινε δεκτό και ο 18χρονος καταδικάστηκε σε ισόβια. Τουλάχιστον δεν αποφυλακίσθηκε για να τον έχουν "στα υπ' όψιν". Όμως το κορίτσι ήταν πια νεκρό κι ας είχε προσπαθήσει τρεις φορές να πείσει την Αστυνομία και την Πρόνοια ότι πατέρας και γιος ήταν επικίνδυνοι. Τέσσερις μέρες πριν από τον φόνο έκανε την τελευταία απόπειρά της να σωθεί. Είχε ζητήσει και πάλι –επί ματαίω– προστασία.
Η 16χρονη που θέλησε να γίνει Ευρωπαία δεν τα κατάφερε, και κάποιοι άνθρωποι σκοτώνονται στο δρόμο, γιατί η Ευρώπη τελικά δεν έχει τρόπο να ενσωματώνει αποτελεσματικά εκείνους που πραγματικά χρειάζεται να δαμάσει, εκείνους που με την μέτρια ευφυΐα τους, τη δυστυχισμένη ζωή τους, με κάποια άλυτα ψυχικά ζητήματα οι περισσότεροι, έχουν τελικά την αληθινή εξουσία και το όπλο της έσχατης καταστροφής: το ακατανίκητο πάθος να αυτοκαταστραφούν, αλλά όχι προτού δικαιώσουν την ύπαρξή τους, εξοντώνοντας ό,τι διαφέρει από τους ίδιους.
