του Βαλεντίνου Βασιλέσκου*
.
Η επίθεση του Αζερμπαϊτζάν στο Αρτσάχ σχεδιάστηκε λαμβάνοντας υπόψη την υποστήριξη της Αρμενίας στο τελευταίο. Είναι προς το παρόν νικηφόρα και ετοιμάζεται για το δεύτερο στάδιο του σχεδίου του. Ωστόσο, ο Αρμένης πρωθυπουργός, Νικολ Πασιανάν, ελπίζοντας ότι θα τον υπερασπιστεί το ΝΑΤΟ και όχι o ΟΣΣΑ, κινδυνεύει να δει τη χώρα του να εγκαταλειφθεί και ο λαός του να πεθάνει.
.
.
1 – Ποιο είναι το στρατιωτικό σχέδιο του Αζερμπαϊτζάν;
.
Η επιχείρηση του στρατού του Αζερμπαϊτζάν στοχεύει να καταλάβει ολόκληρη την περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Η διαμόρφωση του εδάφους αποκαλύπτει μια ορεινή περιοχή με μόνο τρία φαράγγια κατά μήκος των οποίων μπορούν να πραγματοποιηθούν επιθετικές ενέργειες: μία στο βορρά και δύο ευρύτερες στο νότο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η διάταξη μάχης του αζερικού στρατού χωρίστηκε σε δύο ομάδες δυνάμεων, δύο σώματα στρατού.
Το 1ο Σώμα Στρατού αποτελείται από 6 μηχανοκίνητες ταξιαρχίες και ενισχύεται από μονάδες του 5ου Σώματος Στρατού (2 τάγματα δεξαμενών, εκτοξευτές πυραύλων και πυροβολικό, αεροπορικές μονάδες, και κυρίως ντρον αναζήτησης και επίθεσης). Η αποστολή του 1ου Σώματος Στρατού είναι να καταλάβει το βόρειο μισό του θύλακα. Το 2ο Σώμα Στρατού αποτελείται από 5 μηχανοκίνητες ταξιαρχίες, ενισχυμένες από μονάδες του 5ου Σώματος Στρατού (μηχανοκίνητα τάγματα, τάγματα πυροβολικού και συνοδείες drone), και έχει την αποστολή να καταλάβει τα νότια του θύλακα. Το 3ο Σώμα Στρατού βρίσκεται επί του παρόντος σε εφεδρεία.
.
Το επιχειρησιακό σχέδιο του στρατού του Αζερμπαϊτζάν ήταν χωρισμένο σε δύο στάδια. Στο βήμα 1, ο προτεινόμενος στόχος είναι να διεισδύσει στις αμυντικές γραμμές του αρμενικού στρατού, σε μερικές ζώνες και κατευθύνσεις. Χάρη στους διαδρόμους που δημιουργήθηκαν στην αρμενική άμυνα, το Αζερμπαϊτζάν εισάγει τις δυνάμεις και τα μέσα που είναι απαραίτητα για να περιβάλλει τα στοιχεία της πρώτης γραμμής της εχθρικής διάταξης (μηχανοκίνητα σχήματα, μηχανοκίνητο πεζικό, τάγματα πυροβολικού και ειδικές δυνάμεις επιχειρήσεων), προκειμένου να τα περικυκλώσουν Το στάδιο 1 θεωρείται ολοκληρωμένο με τον έλεγχο από τον στρατό του Αζερμπαϊτζάν του μοναδικού δικτύου επικοινωνίας Βορρά-Νότου, που βρίσκεται παράλληλα με την γραμμή του μετώπου. .
Στη στρατιωτική ορολογία, αυτή η οδός μεταφοράς είναι πολύ σημαντική. Ονομάζεται “οδός παράκαμψης” και επιτρέπει τη μεταφορά δυνάμεων και εξοπλισμού από μια σταθεροποιημένη ζώνη προς έναν τομέα όπου η άμυνα έχει παραβιαστεί από τον εχθρό. Η μεταφορά στρατευμάτων στην οδό παράκαμψης αποσκοπεί στην έναρξη αντεπιθέσεων, με τη βοήθεια αυτών των πρόσθετων δυνάμεων, ακολουθούμενες από την αποκατάσταση των θέσεων που είχαν χαθεί αρχικά.
.
2 – Αρχικός ρυθμός της επίθεσης του Αζερμπαϊτζάν
.
Λόγω της διαμόρφωσης του εδάφους, αυτό το στάδιο 1 αποδεικνύεται δύσκολο, επειδή στο επίπεδο της γραμμής επαφής, οι δύο στρατοί δημιούργησαν εμπόδια κατά των τεθωρακισμένων και οχυρά σκυροδέματος, γύρω από τα οποία οι υπομονάδες μπορούν να υποστηρίξουν διαρκή άμυνα. Καθώς η πρωτοβουλία ανήκει στον αζερικό στρατό, ο ρυθμός της επίθεσής του είναι περιορισμένος, προκειμένου να μειωθούν οι απώλειες. Το πρώτο βήμα θα μπορούσε να είχε ήδη ολοκληρωθεί εάν ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν δεν είχε να αντιμετωπίσει έναν εξωτερικό παράγοντα, όπως την επιδείνωση του αρχικά ευνοϊκού διεθνούς πλαισίου. Σε αυτήν την περίπτωση, ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν θα αναγκαζόταν να καταφύγει μαζικά σε αερομεταφερόμενα στρατεύματα, σε έναν μεγάλο κάθετο ελιγμό, για να εμποδίσει, από την αρχή, τον αρμενικό δρόμο. Ο λόγος των ελικοπτέρων αεροπορικών μεταφορών υπερβαίνει το 5/1 (65/12) υπέρ του Αζερμπαϊτζάν. Τα αζερικά ελικόπτερα Mi-8/17 μπορούσαν να μεταφέρουν στο πρώτο κύμα περίπου 2 τάγματα πεζικού και σε 8 έως 12 ώρες, 2 πλήρως εξοπλισμένες ταξιαρχίες. .
Ωστόσο, το αζερικό γενικό επιτελείο γνωρίζει ότι μια αερομεταφερόμενη επιχείρηση, η οποία θα διεξαγόταν ελλείψει εξελιγμένων μέσων παρεμβολής για την εξουδετέρωση της αρμενικής αεράμυνας, θα είχε ως αποτέλεσμα σημαντικές απώλειες.
Ειδικά δεδομένου ότι, από ποσοτική άποψη, η αεράμυνα της Αρμενίας είναι περίπου ίση με εκείνη του Αζερμπαϊτζάν.
.
Παρότι είναι παλιά, τα μέσα αυτά είναι αποτελεσματικά και εξυπηρετούνται από καλά εκπαιδευμένους Αρμένιους στρατιώτες.
.
3 – Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη επίθεσης διασφαλίζουν την επιτυχία των Αζέρων στην πρώτη φάση της επιχείρησης
.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα βίντεο που δημοσιεύτηκαν στα κοινωνικά δίκτυα δείχνουν ότι από την αρχή της σύγκρουσης στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η προτεραιότητα του επιτελείου του αζερικού στρατού ήταν η χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών (ντρον) έρευνας και επίθεσης. Τα ντρον είναι μικρού μεγέθους και έχουν επίστρωση από σύνθετα υλικά, με μειωμένο ίχνος ραντάρ, με την απόσταση ανίχνευσης τους να είναι αρκετές φορές μικρότερη από την περίπτωση αεροσκαφών πολλαπλών ρόλων. Όταν ανιχνεύονται στο ραντάρ ή οπτικά, τα drone είναι εύκολο να καταρριφτούν, καθώς δεν είναι πολύ ευέλικτα και έχουν τελική ταχύτητα 220 χλμ./ώρα.
.
Χάρη στην υποστήριξη που έλαβε από το Ισραήλ και την Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν είναι πολύ ανώτερο από την Αρμενία, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα ντρον αντικατέστησαν τα αεροπλάνα με πιλότο που δοκιμάστηκε κατά τη διάρκεια του πρώτου βήματος. Πάνω από το 30% των αποστολών των αζερικών ντρον αποτελούντο από εντοπισμό και χτυπήματα σε ραντάρ ανίχνευσης και καθοδήγησης, σε κινητά αντιαεροπορικά πυραυλικά συστήματα και στο αρμενικό πυροβολικό, που βρίσκονται κοντά στη γραμμή επαφής, στο έδαφος του θύλακα ή ακόμη και στην Αρμενία.
.
Το Αζερμπαϊτζάν αναμένεται να αυξήσει σημαντικά τον αριθμό των αποστολών, ακόμη και αν αυτό σημαίνει εξάντληση του αποθέματος των ντρον αυτοκτονίας. Ταυτόχρονα με την εξουδετέρωση της αρμενικής αεράμυνας και τη δημιουργία ορισμένων ασφαλών εναέριων διαδρόμων, τα αεροπλάνα πολλαπλών ρόλων θα αντικαταστήσουν σταδιακά τα ντρον του Αζερμπαϊτζάν. Τα αεροπλάνα πολλαπλών ρόλων μπορούν να φέρουν ένα μεγαλύτερο φορτίο μάχης από τα ντρον και μπορούν να επιτεθούν σε πολύ πιο διαφορετικούς στόχους, στο έδαφος ή στον αέρα, από και σε πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις. Ταυτόχρονα, μια μαζική αεροπορική επιχείρηση από το Αζερμπαϊτζάν θα μπορούσε να ξεκινήσει στον θύλακα.
.
Όπως είδαμε στα βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ακόμη και τεθωρακισμένα οχήματα ή αυτοκινούμενα πυροβολικά είναι ευάλωτα στα σωρευτικά πυρομαχικά ακριβείας που εκτοξεύονται από αεροπλάνα. Έτσι, το 50% των αποστολών των αζερικών drone στόχευαν στην ανακάλυψη και χτυπήματα των αρμενικών τεθωρακισμένων, του κλασικού αρμενικού πυροβολικών και των εκτοξευτών πυραύλων στην πρώτη γραμμή. Σύμφωνα με την εκτίμησή μου, η Αρμενία έχει χάσει μέχρι στιγμής περίπου 80 δεξαμενές T-72, 70 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς στρατευμάτων ή MLI, 50 τεμάχια πυροβολικού, τροφοδοτούμενα Howitzers και εκτοξευτές πυραύλων, 20 ραντάρ και συστήματα αντιαεροπορικής ανίχνευσης, ένα σύνολο το οποίο αντιπροσωπεύει το 25 έως 30% των στρατιωτικών πόρων που διαθέτει.
.
4 – Drone επίθεσης, ασυναγώνιστο όπλο;
.
Η Αρμενία πληρώνει σήμερα το τίμημα για την εκλογική νοθεία του 2018, όταν η «έγχρωμη» επανάσταση επέβαλε βίαια μια φιλοδυτική κυβέρνηση με επικεφαλής τον Νικολ Πασινυάν. Στόχος του ήταν να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και να παραιτηθεί από στρατιωτικές αγορές από τη Ρωσία. Εάν η Αρμενία είχε αγοράσει το ρωσικό σύστημα παθητικών αντιμέτρων SHTORA, τα θωρακισμένα οχήματά της θα ήταν λιγότερο ευάλωτα στα χτυπήματα των αζερικών ντρον.
.
Βασικά ο εξοπλισμός αυτός είναι μια αντιπυραυλική και αντιαρματική προστασία, αλλά το προειδοποιητικό υποσύστημα, καθώς και ο υπέρυθρος και λέιζερ πομπός παρεμβολής, είναι αποτελεσματικά έναντι στο ηλεκτρο-οπτικό αισθητήρα (FLIR) των ισραηλινών ντρον αυτοκτονίας Harop που χρησιμοποιούνται από το Αζερμπαϊτζάν. Σε αντίθεση με τα άλλα ντρον, το Χάροπ δεν εκτοξεύει πυρομαχικά αλλά χτυπά τον στόχο, έχοντας μια κεφαλή 20 κιλών στην άτρακτο. Το Bayraktar TB2, ο δεύτερος τύπος επιθετικού drone που χρησιμοποιείται από τους Αζέρους κατασκευάζεται στην Τουρκία και χρησιμοποιεί επίσης μια ηλεκτρο-οπτική συσκευή για έρευνα και εντόπιση των στόχων. Το drone έχει 4 σημεία προσάρτησης και είναι οπλισμένο με πυρομαχικά MAM-L, καθοδηγούμενα στην ακτίνα λέιζερ. Κάθε πυρομαχικό έχει αθροιστική κεφαλή 7 κιλών.
Ταυτόχρονα με την παρεμβολή, το σύστημα SHTORA εκτοξεύει χειροβομβίδες αεροζόλ, δημιουργώντας σε λίγα δευτερόλεπτα μια οθόνη αδιαφανούς καπνού, με ακτίνα 50 έως 70 μ, αδιαπέραστη για τον ηλεκτρο-οπτικό αισθητήρα των drone και για τη δέσμη λέιζερ που σηματοδοτεί τον στόχο.
.
5 – Βήμα 2 της επιθετικής επιχείρησης του Αζερμπαϊτζάν
.
Στις 19 Οκτωβρίου, το πρώτο στάδιο της επίθεσης του Αζερμπαϊτζάν δεν είχε ακόμη ολοκληρωθεί, αλλά είχαν επιτευχθεί πολλοί στόχοι. Όπως ήταν αναμενόμενο, έγιναν δύο σημαντικές επελάσεις: μια μικρή στο βορρά και μια μεγαλύτερη στο νότο (διαγραμμισμένη στον χάρτη). Το 1ο Σώμα Στρατού και το 3ο Σώμα Στρατού συγκλίνουν προς την οδό παράκαμψης για να κάνουν τη διασταύρωση. Δεν είναι μυστικό για κανέναν ότι οι αμυντικές διατάξεις στη γραμμή επαφή αποτελούνται από τις καλύτερα εκπαιδευμένες και πιο καλά εξοπλισμένες μονάδες του στρατού. Μόλις παραβιαστεί η αμυντική ζώνη της Αρμενίας, η πρόοδος γίνεται ευκολότερη. Ο μεγάλος αριθμός και η κινητικότητα των τεθωρακισμένων οχημάτων των Αζέρων αρχίζει να είναι αποφασιστικής σημασίας, επειδή στα ενδο-ορεινά περάσματα, ο χώρος ελιγμών αντιστοιχεί στον αυξημένο επιθετικό τους ρυθμό. .
Στην πραγματικότητα, το 2ο στάδιο της αρμενικής επίθεσης έχει ήδη ξεκινήσει μετά την απόσυρση του αρμενικού στρατού, σύμφωνα με το πρότυπο του ρωσικού στρατού στη Γεωργία το 2008. Ο αρμενικός στρατός μπορεί, ωστόσο, να δημιουργήσει γραμμές αντεπίθεσης, από τα βάθη στα δυτικά του θύλακα, αλλά θα του είναι δύσκολο να σταματήσει το χάος που δημιουργήθηκε από την πτώση της κύριας αμυντικής διάταξης. Επιπλέον, θα πρέπει να οργανώσει την εξάπλωση των εφέδρων της στην Αρμενία υπό τις αεροπορικές επιθέσεις των Αζέρων. Αυτές οι φρέσκες αρμενικές στρατιωτικές μονάδες, που μεταφέρονται στο θέατρο της στρατιωτικής δράσης, έχουν λίγη εμπειρία μάχης και εκπαίδευση, και φέρουν εξοπλισμό χαμηλότερης ποιότητας από εκείνους στην πρώτη γραμμή. Σε αυτή την περίπτωση, οι πιθανότητες να σταματήσουν το στρατό του Αζερμπαϊτζάν να προχωρήσει περαιτέρω και ακόμη και να διασχίσει τα σύνορα με την Αρμενία, είναι ελάχιστες.
.
6 – Ποιο θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα της επιχείρησης;
.
Σε στρατηγικό επίπεδο, μέσω του πολέμου στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η Τουρκία επιθυμεί μια αλλαγή στην ισορροπία δυνάμεων σε όφελος της στο Νότιο Καύκασο. Σε βάρος της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι μεγάλες δυνάμεις ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τα περιστατικά των στρατιωτικών ενεργειών μέσω εναέριας παρακολούθησης και παρατήρησης. .
Για παράδειγμα, το αεροσκάφος ραδιο-ηλεκτρονικής αναγνώρισης Bombardier Challenger 650 ARTEMIS που ανήκει στη Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ με έδρα το Mihail Kogalniceanu στη Ρουμανία, πραγματοποίησε καθημερινές πτήσεις από τον γεωργιανό εναέριο χώρο, 100 χλμ βόρεια της περιοχής. της σύγκρουσης Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
.
Εξάλλου, σύμφωνα με τον ιστότοπο bulgarianmilitary.com , στις 7 Οκτωβρίου, τις πρώτες ημέρες μετά τον πόλεμο, στην πόλη Agul στο Νταγκεστάν, στα σύνορα Ρωσίας-Αζερμπαϊτζάν, ανακαλύφθηκαν τα συντρίμμια ενός πυραύλου 48N6E2 που εκτοξεύτηκε από αζερική συστοιχία S-300PMU-2 βόρεια του Μπακού. Ο στόχος αυτού του πυραύλου θα ήταν μάλλον ένα ρωσικό αεροσκάφος ηλεκτρονικής αναγνώρισης που απέφυγε την πρόσκρουση. Υπάρχουν δύο εξηγήσεις: είτε οι Αζερμπαϊτζάνοι χειριστές του συστήματος S-300PMU-2 διέταξαν τη τελευταία στιγμή να απενεργοποιηθεί η κεφαλή εγγύτητας του πυραύλου, είτε το σύστημα S-300PMU-2 που πωλήθηκε στο Αζερμπαϊτζάν από τη Ρωσία, διαθέτει ένα μυστικό ολοκληρωμένο τσιπ που εμποδίζει την έκρηξη, στην περίπτωση στρατιωτικών αεροσκαφών που ταυτίζονται με τον κωδικό της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
.
Νωρίτερα, δήλωσα ότι το Αζερμπαϊτζάν δεν βιάζεται να πραγματοποιήσει την επιχείρηση, λόγω του ευνοϊκού διεθνούς πλαισίου. Αλλά κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πόσο θα διαρκέσει αυτό το ευνοϊκό κλίμα υπέρ του Αζερμπαϊτζάν. Εάν δεν συμβεί τίποτα από το εξωτερικό, με τη πρώτη αποφασιστική νίκη του στρατού του Αζερμπαϊτζάν στο 2ο στάδιο, ο αρμενικός στρατός, ο οποίος μέχρι στιγμής πολέμησε θαρραλέα και ήρεμα, θα έπεφτε στο χάος. Η κυβέρνηση του Ερεβάν έχει απελπιστεί από την αδράνεια της Δύσης, προς την οποία έχει στραφεί στρατηγικά, εις βάρος της Ρωσίας, καθώς δεν γνωρίζει εάν ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν θα σταματήσει στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ ή θα συνεχίσει την επίθεση στην Αρμενία.
.
Από την πλευρά του, το Αζερμπαϊτζάν έκανε τους υπολογισμούς του, πιστεύοντας ότι ούτε η Δύση ούτε η Ρωσία θα επέμβουν υπέρ της Αρμενίας, έτσι ώστε να μην διακινδυνεύσουν μια σύγκρουση με τον Ερντογάν, ο οποίος ώθησε τον ηγέτη του Μπακού σε αυτή τη στρατιωτική περιπέτεια. Ίσως η Ρωσία, χρησιμοποιώντας τους Αζέρους, θέλει να διδάξει στους Αρμένιους ένα μάθημα, δείχνοντάς τους ότι αυτή είναι η συνέπεια του προσανατολισμού τους προς το ΝΑΤΟ. Αλλά ίσως η Ρωσία στοχεύει πέρα, αναζητώντας την ευαισθητοποίηση του κοινού στο Ερεβάν για τις συνέπειες του σοβαρού λάθους που έκαναν οι Αρμένιοι με την αποδοχή της εκλογικής απάτης του 2018. Θέλει πρώτα τους Αρμένιους να διορθώνουν το σφάλμα τους. Πιστεύω ότι η Ρωσία δεν θα είναι έτοιμη να επανασυνδεθεί με την Αρμενία παρά μόνο αν οι πολιτικές δυνάμεις της αρμενικής αντιπολίτευσης είναι σε θέση να αναγκάσουν την φιλοδυτική κυβέρνηση του Ερεβάν να αναλάβει την ευθύνη για την αποτυχία της στρατιωτικής εκστρατείας με τη παραίτηση της. Τότε, και μόνο τότε, το ζήτημα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ θα επιλυθεί αποκλειστικά από τη Ρωσία, είτε με βάση την κατάσταση όπως θα παρουσιαστεί, δηλαδή με στρατιωτικά μέσα, είτε με διαπραγματεύσεις σε μορφή που θα υπαγορεύει η Μόσχα.
.
Με όλη την ουσιαστική υποστήριξη που δίνει η Τουρκία, πιστεύω ότι το Αζερμπαϊτζάν δεν πρέπει να καυχιέται για τη νίκη του εναντίον της Αρμενίας, αλλά θα έπρεπε να εκτελέσει τις διαταγές της Μόσχας, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει μερική απόσυρση από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Επειδή το 1ο, 2ο, 3ο και μέρος του 5ου σώματος στρατού βρίσκονται στα δυτικά της χώρας, καθώς εμπλέκονται στον πόλεμο στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, το 4ο σώμα στρατού είναι απομονωμένο στον θύλακα του Ναχιτσεβάν, δυτικά του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Σήμερα το Μπακού, μια πόλη στην ακτή της Κασπίας Θάλασσας, είναι η πιο φτωχά αμυνόμενη πρωτεύουσα στον κόσμο. Το Αζερμπαϊτζάν έχει βορειοανατολικά σύνορα με τη Ρωσία, με το Μπακού στα 100 χλμ νότια των συνόρων. Το Ναυτικό του Αζερμπαϊτζάν είναι σχεδόν ανύπαρκτο, ενώ ο ρωσικός στόλος της Κασπίας είναι ισχυρός και έχει την ικανότητα να υποστηρίζει μια ναυτική επιχείρηση απόβασης στην ακτή του Αζερμπαϊτζάν, κοντά στο Μπακού. Όπως οι Ρώσοι το έχουν ήδη αποδείξει, οι αζερικές αντιαεροπορικές πυραυλικές συστοιχίες S-300PMU-2 είναι αναποτελεσματικές έναντι των ρωσικών αεροπλάνων.
.
Βαλεντίνος Βασιλέσκου
.
Μετάφραση Avic Réseau International
.
*Πιλότος της Πολεμικής Αεροπορίας, πρώην αναπληρωτής διοικητής των στρατιωτικών δυνάμεων στο αεροδρόμιο Οτοπένι (Ρουμανία), διπλωματούχος των στρατιωτικών επιστήμων της Ακαδημίας Στρατιωτικών Σπουδών του Βουκουρεστίου 1992.
.
21 Οκτωβρίου 2020
Στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και πιθανές μελλοντικές εξελίξεις
του Βαλεντίνου Βασιλέσκου*
.
Η επίθεση του Αζερμπαϊτζάν στο Αρτσάχ σχεδιάστηκε λαμβάνοντας υπόψη την υποστήριξη της Αρμενίας στο τελευταίο. Είναι προς το παρόν νικηφόρα και ετοιμάζεται για το δεύτερο στάδιο του σχεδίου του. Ωστόσο, ο Αρμένης πρωθυπουργός, Νικολ Πασιανάν, ελπίζοντας ότι θα τον υπερασπιστεί το ΝΑΤΟ και όχι o ΟΣΣΑ, κινδυνεύει να δει τη χώρα του να εγκαταλειφθεί και ο λαός του να πεθάνει..
.
1 – Ποιο είναι το στρατιωτικό σχέδιο του Αζερμπαϊτζάν;
.
Η επιχείρηση του στρατού του Αζερμπαϊτζάν στοχεύει να καταλάβει ολόκληρη την περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Η διαμόρφωση του εδάφους αποκαλύπτει μια ορεινή περιοχή με μόνο τρία φαράγγια κατά μήκος των οποίων μπορούν να πραγματοποιηθούν επιθετικές ενέργειες: μία στο βορρά και δύο ευρύτερες στο νότο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η διάταξη μάχης του αζερικού στρατού χωρίστηκε σε δύο ομάδες δυνάμεων, δύο σώματα στρατού. Το 1ο Σώμα Στρατού αποτελείται από 6 μηχανοκίνητες ταξιαρχίες και ενισχύεται από μονάδες του 5ου Σώματος Στρατού (2 τάγματα δεξαμενών, εκτοξευτές πυραύλων και πυροβολικό, αεροπορικές μονάδες, και κυρίως ντρον αναζήτησης και επίθεσης). Η αποστολή του 1ου Σώματος Στρατού είναι να καταλάβει το βόρειο μισό του θύλακα. Το 2ο Σώμα Στρατού αποτελείται από 5 μηχανοκίνητες ταξιαρχίες, ενισχυμένες από μονάδες του 5ου Σώματος Στρατού (μηχανοκίνητα τάγματα, τάγματα πυροβολικού και συνοδείες drone), και έχει την αποστολή να καταλάβει τα νότια του θύλακα. Το 3ο Σώμα Στρατού βρίσκεται επί του παρόντος σε εφεδρεία.
.
Το επιχειρησιακό σχέδιο του στρατού του Αζερμπαϊτζάν ήταν χωρισμένο σε δύο στάδια. Στο βήμα 1, ο προτεινόμενος στόχος είναι να διεισδύσει στις αμυντικές γραμμές του αρμενικού στρατού, σε μερικές ζώνες και κατευθύνσεις. Χάρη στους διαδρόμους που δημιουργήθηκαν στην αρμενική άμυνα, το Αζερμπαϊτζάν εισάγει τις δυνάμεις και τα μέσα που είναι απαραίτητα για να περιβάλλει τα στοιχεία της πρώτης γραμμής της εχθρικής διάταξης (μηχανοκίνητα σχήματα, μηχανοκίνητο πεζικό, τάγματα πυροβολικού και ειδικές δυνάμεις επιχειρήσεων), προκειμένου να τα περικυκλώσουν Το στάδιο 1 θεωρείται ολοκληρωμένο με τον έλεγχο από τον στρατό του Αζερμπαϊτζάν του μοναδικού δικτύου επικοινωνίας Βορρά-Νότου, που βρίσκεται παράλληλα με την γραμμή του μετώπου. .
Στη στρατιωτική ορολογία, αυτή η οδός μεταφοράς είναι πολύ σημαντική. Ονομάζεται “οδός παράκαμψης” και επιτρέπει τη μεταφορά δυνάμεων και εξοπλισμού από μια σταθεροποιημένη ζώνη προς έναν τομέα όπου η άμυνα έχει παραβιαστεί από τον εχθρό. Η μεταφορά στρατευμάτων στην οδό παράκαμψης αποσκοπεί στην έναρξη αντεπιθέσεων, με τη βοήθεια αυτών των πρόσθετων δυνάμεων, ακολουθούμενες από την αποκατάσταση των θέσεων που είχαν χαθεί αρχικά.
.
2 – Αρχικός ρυθμός της επίθεσης του Αζερμπαϊτζάν
.
Λόγω της διαμόρφωσης του εδάφους, αυτό το στάδιο 1 αποδεικνύεται δύσκολο, επειδή στο επίπεδο της γραμμής επαφής, οι δύο στρατοί δημιούργησαν εμπόδια κατά των τεθωρακισμένων και οχυρά σκυροδέματος, γύρω από τα οποία οι υπομονάδες μπορούν να υποστηρίξουν διαρκή άμυνα. Καθώς η πρωτοβουλία ανήκει στον αζερικό στρατό, ο ρυθμός της επίθεσής του είναι περιορισμένος, προκειμένου να μειωθούν οι απώλειες. Το πρώτο βήμα θα μπορούσε να είχε ήδη ολοκληρωθεί εάν ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν δεν είχε να αντιμετωπίσει έναν εξωτερικό παράγοντα, όπως την επιδείνωση του αρχικά ευνοϊκού διεθνούς πλαισίου. Σε αυτήν την περίπτωση, ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν θα αναγκαζόταν να καταφύγει μαζικά σε αερομεταφερόμενα στρατεύματα, σε έναν μεγάλο κάθετο ελιγμό, για να εμποδίσει, από την αρχή, τον αρμενικό δρόμο. Ο λόγος των ελικοπτέρων αεροπορικών μεταφορών υπερβαίνει το 5/1 (65/12) υπέρ του Αζερμπαϊτζάν. Τα αζερικά ελικόπτερα Mi-8/17 μπορούσαν να μεταφέρουν στο πρώτο κύμα περίπου 2 τάγματα πεζικού και σε 8 έως 12 ώρες, 2 πλήρως εξοπλισμένες ταξιαρχίες. .
Ωστόσο, το αζερικό γενικό επιτελείο γνωρίζει ότι μια αερομεταφερόμενη επιχείρηση, η οποία θα διεξαγόταν ελλείψει εξελιγμένων μέσων παρεμβολής για την εξουδετέρωση της αρμενικής αεράμυνας, θα είχε ως αποτέλεσμα σημαντικές απώλειες. Ειδικά δεδομένου ότι, από ποσοτική άποψη, η αεράμυνα της Αρμενίας είναι περίπου ίση με εκείνη του Αζερμπαϊτζάν.
.
Παρότι είναι παλιά, τα μέσα αυτά είναι αποτελεσματικά και εξυπηρετούνται από καλά εκπαιδευμένους Αρμένιους στρατιώτες.
.
3 – Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη επίθεσης διασφαλίζουν την επιτυχία των Αζέρων στην πρώτη φάση της επιχείρησης
.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα βίντεο που δημοσιεύτηκαν στα κοινωνικά δίκτυα δείχνουν ότι από την αρχή της σύγκρουσης στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η προτεραιότητα του επιτελείου του αζερικού στρατού ήταν η χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών (ντρον) έρευνας και επίθεσης. Τα ντρον είναι μικρού μεγέθους και έχουν επίστρωση από σύνθετα υλικά, με μειωμένο ίχνος ραντάρ, με την απόσταση ανίχνευσης τους να είναι αρκετές φορές μικρότερη από την περίπτωση αεροσκαφών πολλαπλών ρόλων. Όταν ανιχνεύονται στο ραντάρ ή οπτικά, τα drone είναι εύκολο να καταρριφτούν, καθώς δεν είναι πολύ ευέλικτα και έχουν τελική ταχύτητα 220 χλμ./ώρα.
.
Χάρη στην υποστήριξη που έλαβε από το Ισραήλ και την Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν είναι πολύ ανώτερο από την Αρμενία, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα ντρον αντικατέστησαν τα αεροπλάνα με πιλότο που δοκιμάστηκε κατά τη διάρκεια του πρώτου βήματος. Πάνω από το 30% των αποστολών των αζερικών ντρον αποτελούντο από εντοπισμό και χτυπήματα σε ραντάρ ανίχνευσης και καθοδήγησης, σε κινητά αντιαεροπορικά πυραυλικά συστήματα και στο αρμενικό πυροβολικό, που βρίσκονται κοντά στη γραμμή επαφής, στο έδαφος του θύλακα ή ακόμη και στην Αρμενία.
.
Το Αζερμπαϊτζάν αναμένεται να αυξήσει σημαντικά τον αριθμό των αποστολών, ακόμη και αν αυτό σημαίνει εξάντληση του αποθέματος των ντρον αυτοκτονίας. Ταυτόχρονα με την εξουδετέρωση της αρμενικής αεράμυνας και τη δημιουργία ορισμένων ασφαλών εναέριων διαδρόμων, τα αεροπλάνα πολλαπλών ρόλων θα αντικαταστήσουν σταδιακά τα ντρον του Αζερμπαϊτζάν. Τα αεροπλάνα πολλαπλών ρόλων μπορούν να φέρουν ένα μεγαλύτερο φορτίο μάχης από τα ντρον και μπορούν να επιτεθούν σε πολύ πιο διαφορετικούς στόχους, στο έδαφος ή στον αέρα, από και σε πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις. Ταυτόχρονα, μια μαζική αεροπορική επιχείρηση από το Αζερμπαϊτζάν θα μπορούσε να ξεκινήσει στον θύλακα.
.
Όπως είδαμε στα βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ακόμη και τεθωρακισμένα οχήματα ή αυτοκινούμενα πυροβολικά είναι ευάλωτα στα σωρευτικά πυρομαχικά ακριβείας που εκτοξεύονται από αεροπλάνα. Έτσι, το 50% των αποστολών των αζερικών drone στόχευαν στην ανακάλυψη και χτυπήματα των αρμενικών τεθωρακισμένων, του κλασικού αρμενικού πυροβολικών και των εκτοξευτών πυραύλων στην πρώτη γραμμή. Σύμφωνα με την εκτίμησή μου, η Αρμενία έχει χάσει μέχρι στιγμής περίπου 80 δεξαμενές T-72, 70 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς στρατευμάτων ή MLI, 50 τεμάχια πυροβολικού, τροφοδοτούμενα Howitzers και εκτοξευτές πυραύλων, 20 ραντάρ και συστήματα αντιαεροπορικής ανίχνευσης, ένα σύνολο το οποίο αντιπροσωπεύει το 25 έως 30% των στρατιωτικών πόρων που διαθέτει.
.
4 – Drone επίθεσης, ασυναγώνιστο όπλο;
.
Η Αρμενία πληρώνει σήμερα το τίμημα για την εκλογική νοθεία του 2018, όταν η «έγχρωμη» επανάσταση επέβαλε βίαια μια φιλοδυτική κυβέρνηση με επικεφαλής τον Νικολ Πασινυάν. Στόχος του ήταν να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και να παραιτηθεί από στρατιωτικές αγορές από τη Ρωσία. Εάν η Αρμενία είχε αγοράσει το ρωσικό σύστημα παθητικών αντιμέτρων SHTORA, τα θωρακισμένα οχήματά της θα ήταν λιγότερο ευάλωτα στα χτυπήματα των αζερικών ντρον.
.
Βασικά ο εξοπλισμός αυτός είναι μια αντιπυραυλική και αντιαρματική προστασία, αλλά το προειδοποιητικό υποσύστημα, καθώς και ο υπέρυθρος και λέιζερ πομπός παρεμβολής, είναι αποτελεσματικά έναντι στο ηλεκτρο-οπτικό αισθητήρα (FLIR) των ισραηλινών ντρον αυτοκτονίας Harop που χρησιμοποιούνται από το Αζερμπαϊτζάν. Σε αντίθεση με τα άλλα ντρον, το Χάροπ δεν εκτοξεύει πυρομαχικά αλλά χτυπά τον στόχο, έχοντας μια κεφαλή 20 κιλών στην άτρακτο. Το Bayraktar TB2, ο δεύτερος τύπος επιθετικού drone που χρησιμοποιείται από τους Αζέρους κατασκευάζεται στην Τουρκία και χρησιμοποιεί επίσης μια ηλεκτρο-οπτική συσκευή για έρευνα και εντόπιση των στόχων. Το drone έχει 4 σημεία προσάρτησης και είναι οπλισμένο με πυρομαχικά MAM-L, καθοδηγούμενα στην ακτίνα λέιζερ. Κάθε πυρομαχικό έχει αθροιστική κεφαλή 7 κιλών. Ταυτόχρονα με την παρεμβολή, το σύστημα SHTORA εκτοξεύει χειροβομβίδες αεροζόλ, δημιουργώντας σε λίγα δευτερόλεπτα μια οθόνη αδιαφανούς καπνού, με ακτίνα 50 έως 70 μ, αδιαπέραστη για τον ηλεκτρο-οπτικό αισθητήρα των drone και για τη δέσμη λέιζερ που σηματοδοτεί τον στόχο.
.
5 – Βήμα 2 της επιθετικής επιχείρησης του Αζερμπαϊτζάν
.
Στις 19 Οκτωβρίου, το πρώτο στάδιο της επίθεσης του Αζερμπαϊτζάν δεν είχε ακόμη ολοκληρωθεί, αλλά είχαν επιτευχθεί πολλοί στόχοι. Όπως ήταν αναμενόμενο, έγιναν δύο σημαντικές επελάσεις: μια μικρή στο βορρά και μια μεγαλύτερη στο νότο (διαγραμμισμένη στον χάρτη). Το 1ο Σώμα Στρατού και το 3ο Σώμα Στρατού συγκλίνουν προς την οδό παράκαμψης για να κάνουν τη διασταύρωση. Δεν είναι μυστικό για κανέναν ότι οι αμυντικές διατάξεις στη γραμμή επαφή αποτελούνται από τις καλύτερα εκπαιδευμένες και πιο καλά εξοπλισμένες μονάδες του στρατού. Μόλις παραβιαστεί η αμυντική ζώνη της Αρμενίας, η πρόοδος γίνεται ευκολότερη. Ο μεγάλος αριθμός και η κινητικότητα των τεθωρακισμένων οχημάτων των Αζέρων αρχίζει να είναι αποφασιστικής σημασίας, επειδή στα ενδο-ορεινά περάσματα, ο χώρος ελιγμών αντιστοιχεί στον αυξημένο επιθετικό τους ρυθμό. .
Στην πραγματικότητα, το 2ο στάδιο της αρμενικής επίθεσης έχει ήδη ξεκινήσει μετά την απόσυρση του αρμενικού στρατού, σύμφωνα με το πρότυπο του ρωσικού στρατού στη Γεωργία το 2008. Ο αρμενικός στρατός μπορεί, ωστόσο, να δημιουργήσει γραμμές αντεπίθεσης, από τα βάθη στα δυτικά του θύλακα, αλλά θα του είναι δύσκολο να σταματήσει το χάος που δημιουργήθηκε από την πτώση της κύριας αμυντικής διάταξης. Επιπλέον, θα πρέπει να οργανώσει την εξάπλωση των εφέδρων της στην Αρμενία υπό τις αεροπορικές επιθέσεις των Αζέρων. Αυτές οι φρέσκες αρμενικές στρατιωτικές μονάδες, που μεταφέρονται στο θέατρο της στρατιωτικής δράσης, έχουν λίγη εμπειρία μάχης και εκπαίδευση, και φέρουν εξοπλισμό χαμηλότερης ποιότητας από εκείνους στην πρώτη γραμμή. Σε αυτή την περίπτωση, οι πιθανότητες να σταματήσουν το στρατό του Αζερμπαϊτζάν να προχωρήσει περαιτέρω και ακόμη και να διασχίσει τα σύνορα με την Αρμενία, είναι ελάχιστες.
.
6 – Ποιο θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα της επιχείρησης;
.
Σε στρατηγικό επίπεδο, μέσω του πολέμου στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η Τουρκία επιθυμεί μια αλλαγή στην ισορροπία δυνάμεων σε όφελος της στο Νότιο Καύκασο. Σε βάρος της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι μεγάλες δυνάμεις ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τα περιστατικά των στρατιωτικών ενεργειών μέσω εναέριας παρακολούθησης και παρατήρησης. .
Για παράδειγμα, το αεροσκάφος ραδιο-ηλεκτρονικής αναγνώρισης Bombardier Challenger 650 ARTEMIS που ανήκει στη Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ με έδρα το Mihail Kogalniceanu στη Ρουμανία, πραγματοποίησε καθημερινές πτήσεις από τον γεωργιανό εναέριο χώρο, 100 χλμ βόρεια της περιοχής. της σύγκρουσης Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
.
Εξάλλου, σύμφωνα με τον ιστότοπο bulgarianmilitary.com , στις 7 Οκτωβρίου, τις πρώτες ημέρες μετά τον πόλεμο, στην πόλη Agul στο Νταγκεστάν, στα σύνορα Ρωσίας-Αζερμπαϊτζάν, ανακαλύφθηκαν τα συντρίμμια ενός πυραύλου 48N6E2 που εκτοξεύτηκε από αζερική συστοιχία S-300PMU-2 βόρεια του Μπακού. Ο στόχος αυτού του πυραύλου θα ήταν μάλλον ένα ρωσικό αεροσκάφος ηλεκτρονικής αναγνώρισης που απέφυγε την πρόσκρουση. Υπάρχουν δύο εξηγήσεις: είτε οι Αζερμπαϊτζάνοι χειριστές του συστήματος S-300PMU-2 διέταξαν τη τελευταία στιγμή να απενεργοποιηθεί η κεφαλή εγγύτητας του πυραύλου, είτε το σύστημα S-300PMU-2 που πωλήθηκε στο Αζερμπαϊτζάν από τη Ρωσία, διαθέτει ένα μυστικό ολοκληρωμένο τσιπ που εμποδίζει την έκρηξη, στην περίπτωση στρατιωτικών αεροσκαφών που ταυτίζονται με τον κωδικό της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
.
Νωρίτερα, δήλωσα ότι το Αζερμπαϊτζάν δεν βιάζεται να πραγματοποιήσει την επιχείρηση, λόγω του ευνοϊκού διεθνούς πλαισίου. Αλλά κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πόσο θα διαρκέσει αυτό το ευνοϊκό κλίμα υπέρ του Αζερμπαϊτζάν. Εάν δεν συμβεί τίποτα από το εξωτερικό, με τη πρώτη αποφασιστική νίκη του στρατού του Αζερμπαϊτζάν στο 2ο στάδιο, ο αρμενικός στρατός, ο οποίος μέχρι στιγμής πολέμησε θαρραλέα και ήρεμα, θα έπεφτε στο χάος. Η κυβέρνηση του Ερεβάν έχει απελπιστεί από την αδράνεια της Δύσης, προς την οποία έχει στραφεί στρατηγικά, εις βάρος της Ρωσίας, καθώς δεν γνωρίζει εάν ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν θα σταματήσει στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ ή θα συνεχίσει την επίθεση στην Αρμενία.
.
Από την πλευρά του, το Αζερμπαϊτζάν έκανε τους υπολογισμούς του, πιστεύοντας ότι ούτε η Δύση ούτε η Ρωσία θα επέμβουν υπέρ της Αρμενίας, έτσι ώστε να μην διακινδυνεύσουν μια σύγκρουση με τον Ερντογάν, ο οποίος ώθησε τον ηγέτη του Μπακού σε αυτή τη στρατιωτική περιπέτεια. Ίσως η Ρωσία, χρησιμοποιώντας τους Αζέρους, θέλει να διδάξει στους Αρμένιους ένα μάθημα, δείχνοντάς τους ότι αυτή είναι η συνέπεια του προσανατολισμού τους προς το ΝΑΤΟ. Αλλά ίσως η Ρωσία στοχεύει πέρα, αναζητώντας την ευαισθητοποίηση του κοινού στο Ερεβάν για τις συνέπειες του σοβαρού λάθους που έκαναν οι Αρμένιοι με την αποδοχή της εκλογικής απάτης του 2018. Θέλει πρώτα τους Αρμένιους να διορθώνουν το σφάλμα τους. Πιστεύω ότι η Ρωσία δεν θα είναι έτοιμη να επανασυνδεθεί με την Αρμενία παρά μόνο αν οι πολιτικές δυνάμεις της αρμενικής αντιπολίτευσης είναι σε θέση να αναγκάσουν την φιλοδυτική κυβέρνηση του Ερεβάν να αναλάβει την ευθύνη για την αποτυχία της στρατιωτικής εκστρατείας με τη παραίτηση της. Τότε, και μόνο τότε, το ζήτημα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ θα επιλυθεί αποκλειστικά από τη Ρωσία, είτε με βάση την κατάσταση όπως θα παρουσιαστεί, δηλαδή με στρατιωτικά μέσα, είτε με διαπραγματεύσεις σε μορφή που θα υπαγορεύει η Μόσχα.
.
Με όλη την ουσιαστική υποστήριξη που δίνει η Τουρκία, πιστεύω ότι το Αζερμπαϊτζάν δεν πρέπει να καυχιέται για τη νίκη του εναντίον της Αρμενίας, αλλά θα έπρεπε να εκτελέσει τις διαταγές της Μόσχας, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει μερική απόσυρση από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Επειδή το 1ο, 2ο, 3ο και μέρος του 5ου σώματος στρατού βρίσκονται στα δυτικά της χώρας, καθώς εμπλέκονται στον πόλεμο στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, το 4ο σώμα στρατού είναι απομονωμένο στον θύλακα του Ναχιτσεβάν, δυτικά του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Σήμερα το Μπακού, μια πόλη στην ακτή της Κασπίας Θάλασσας, είναι η πιο φτωχά αμυνόμενη πρωτεύουσα στον κόσμο. Το Αζερμπαϊτζάν έχει βορειοανατολικά σύνορα με τη Ρωσία, με το Μπακού στα 100 χλμ νότια των συνόρων. Το Ναυτικό του Αζερμπαϊτζάν είναι σχεδόν ανύπαρκτο, ενώ ο ρωσικός στόλος της Κασπίας είναι ισχυρός και έχει την ικανότητα να υποστηρίζει μια ναυτική επιχείρηση απόβασης στην ακτή του Αζερμπαϊτζάν, κοντά στο Μπακού. Όπως οι Ρώσοι το έχουν ήδη αποδείξει, οι αζερικές αντιαεροπορικές πυραυλικές συστοιχίες S-300PMU-2 είναι αναποτελεσματικές έναντι των ρωσικών αεροπλάνων.
.
Βαλεντίνος Βασιλέσκου
.
Μετάφραση Avic Réseau International
.
*Πιλότος της Πολεμικής Αεροπορίας, πρώην αναπληρωτής διοικητής των στρατιωτικών δυνάμεων στο αεροδρόμιο Οτοπένι (Ρουμανία), διπλωματούχος των στρατιωτικών επιστήμων της Ακαδημίας Στρατιωτικών Σπουδών του Βουκουρεστίου 1992.
.
