Σε διπλωματικό θρίλερ εξελίχθηκε η πρώτη μέρα στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, μετά την άρνηση της Ελλάδας και της Κύπρου να αποδεχθούν το προσχέδιο συμπερασμάτων για τις σχέσεις της Ε.Ε. με την Τουρκία.
Έπειτα από 9 ώρες διαπραγματεύσεων και μετά από τρία διαφορετικά προσχέδια επιτεύχθηκε μια πρώτη συμφωνία σχετικά με τα ζητήματα της Τουρκίας και της Λευκορωσίας, ενώ εκφράστηκε η στήριξη της Ε.Ε. στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Ελλάδα και Κύπρος δέχθηκαν το τελικό κείμενο, στο οποίο η λέξη «κυρώσεις» δεν αναφέρεται, ωστόσο υπάρχει παραπομπή στη Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία προβλέπει τη διαδικασία κυρώσεων σε περίπτωση που συνεχιστούν οι προκλητικές και μονομερείς ενέργειες από πλευράς Τουρκίας.
Σύμφωνα με αξιωματούχους στις Βρυξέλλες, η πρώτη μέρα της Συνόδου έκλεισε με συμφωνία των «27» για «τον τρόπο αντιμετώπισης της Τουρκίας» και το «σχέδιο επιβολής κυρώσεων στη Λευκορωσία», μετά τα γεγονότα στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές.
Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, ο Σαρλ Μισέλ κατέθεσε το νέο κείμενο (τρίτο) για το προσχέδιο συμπερασμάτων. Το νέο κείμενο βασίζεται στα δύο προηγούμενα και προσθέτει την έντονη καταδίκη της Ε.Ε. για τις παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ, σημειώνει ότι η Ε.Ε. «είναι πλήρως δεσμευμένη στην επίλυση του κυπριακού», διατηρεί τη φράση για «χρήση όλων των μέσων» σε περίπτωση μονομερών ενεργειών της Τουρκίας, δεσμεύει το Συμβούλιο για αποφάσεις ως το Δεκέμβρη και περιλαμβάνει την ελληνική φράση για «οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών».
Το νέο προτεινόμενο κείμενο προσθέτει ότι «καλεί την Τουρκία να ξεκινήσει διάλογο με στόχο την επίλυση όλων των θαλάσσιων διαφορών μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου» και σημειώνει ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «παραμένει πλήρως δεσμευμένο για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού».
Η νέα διατύπωση σημειώνει ότι «σε περίπτωση ανανεωμένων μονομερών ενεργειών ή προκλήσεων κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, η Ε.Ε. θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, συμπεριλαμβανομένων σύμφωνα με το άρθρο 29 της ΣΕΕ και το άρθρο 215 ΣΛΕΕ, προκειμένου για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της. Τα αναφερόμενα άρθρα της Συνθήκης αφορούν κυρώσεις, αλλά δεν αναφέρει ρητώς τη λέξη.
Το νέο προσχέδιο καταργεί επίσης μια προηγούμενη αναφορά ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί η κατανομή των πόρων υδρογονανθράκων στην Κύπρο. Ένα από τα βασικά αιτήματα της Άγκυρας είναι ότι οι Τουρκοκύπριοι πρέπει να λάβουν δίκαιο μερίδιο από τυχόν ευρήματα γύρω από το διχοτομημένο νησί.
Σύμφωνα με το προσχέδιο, «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και θα επανέλθει αναλόγως και θα λάβει αποφάσεις, ανάλογα με την περίπτωση, το αργότερο κατά τη σύνοδό του του Δεκεμβρίου».
«Είναι γνωστό πως για την τουρκική πλευρά, οποιαδήποτε καταδίκη, οποιαδήποτε αναφορά σε οποιαδήποτε μέτρα και κυρώσεις, οποιαδήποτε εξαίρεση των δικαιωμάτων και της πολιτικής ισότητας των Τουρκοκυπρίων, είναι εντελώς απαράδεκτα», σύμφωνα με Τούρκο αξιωματούχο στο Politico.
Προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής, ο Έλληνας πρωθυπουργός τόνισε ότι «δύο δρόμοι ανοίγονται μπροστά μας, ο ένας είναι ο δρόμος του διαλόγου της διπλωματίας, ένας διάλογος ο οποίος πρέπει να στηρίζεται στο σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, στην αποφυγή μονομερών ενεργειών και στους κανόνες καλής γειτονίας. Ο άλλος δρόμος είναι η κλιμακούμενη ένταση, η οποία αναπόφευκτα αργά η γρήγορα θα οδηγήσει στη λήψη μέτρων από την Ευρώπη εις βάρος της Τουρκίας. Η Ελλάδα έχει αποδείξει έμπρακτα ότι θέλει να ακολουθήσει τον πρώτο δρόμο. Εναπόκειται στην Τουρκία να πράξει και αυτή το ίδιο, αλλά θα πρέπει να το κάνει με συνέπεια και με σταθερότητα»
Tο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την πλήρη αλληλεγγύη του σε Ελλάδα και Κύπρο
Η Ε.Ε. έχει στρατηγικό ενδιαφέρον να υπάρχει σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και να αναπτυχθεί συνεργασία και αμοιβαία επωφελής σχέση με την Τουρκία, τονίζεται στο κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής στο οποίο κατέληξαν σήμερα οι Ευρωπαίοι ηγέτες έπειτα από πολύωρες διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες.
Η συνέχιση του διαλόγου με καλή πίστη και η αποχή από μονομερείς ενέργειες που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της Ε.Ε. και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών της Ε.Ε είναι απόλυτη απαίτηση ως προς αυτό, υπογραμμίζεται.
Παράλληλα, οι ηγέτες σημειώνουν ότι όλες οι διαφορές πρέπει να επιλυθούν μέσω διαλόγου και βάσει του διεθνούς δικαίου. Σε αυτό το πλαίσιο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την πλήρη αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο, των οποίων η κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα πρέπει να γίνονται σεβαστά.
Στο κείμενο υπογραμμίζεται ακόμη ότι η Ε.Ε. χαιρετίζει τα πρόσφατα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης από την Ελλάδα και την Τουρκία.
Ταυτόχρονα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει έντονα τις παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και διατρανώνει ότι πρέπει να σταματήσουν. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να απέχει από παρόμοιες ενέργειες στο μέλλον, καθώς αποτελούν παραβίαση του διεθνούς δικαίου, ενώ υπογραμμίζει ότι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων με καλή πίστη, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου. Καλεί την Τουρκία να αποδεχτεί την πρόσκληση της Κύπρου για την έναρξη διαλόγου με σκοπό την επίλυση όλων των θαλάσσιων διαφορών μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου.
Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστηρίζει την ταχεία επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, και παραμένει πλήρως δεσμευμένο σε μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού στο πλαίσιο του ΟΗΕ και σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένων των ψηφισμάτων 550 και 789 του ΣΑ, με την τήρηση των αρχών στις οποίες βασίζεται η ΕΕ. Αναμένει το ίδιο από την Τουρκία. Η Ε.Ε. είναι έτοιμη να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη στήριξη των διαπραγματεύσεων, μεταξύ άλλων διορίζοντας, μετά την επανάληψη, έναν εκπρόσωπο στην αποστολή του ΟΗΕ.
Στο κείμενο αναφέρεται επίσης ότι με προϋπόθεση πως θα συνεχιστούν οι εποικοδομητικές προσπάθειες για να σταματήσουν οι παράνομες δραστηριότητες έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε να ξεκινήσει μια θετική πολιτική ατζέντα Ε.Ε.-Τουρκίας, με έμφαση στον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης και στη διευκόλυνση του εμπορίου, καθώς και τη συνεχή συνεργασία σε θέματα μετανάστευσης, δυνάμει της Δήλωσης Ε.Ε.-Τουρκίας (2016). Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τον πρόεδρό του, σε συνεργασία με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και με την υποστήριξη του Ύπατου Εκπροσώπου, να εκπονήσει πρόταση για την ανανέωση της ατζέντας Ε.Ε.-Τουρκίας.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, θα επανέλθει και θα λάβει αποφάσεις αναλόγως, κατά περίπτωση, το αργότερο κατά τη σύνοδό του τον Δεκέμβριο, σύμφωνα με το κείμενο.
Τέλος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συγκαλεί πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο και καλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο να ξεκινήσει συνομιλίες σχετικά με την οργάνωσή του. Η συμμετοχή, το πεδίο εφαρμογής και το χρονοδιάγραμμα θα πρέπει να συμφωνηθούν με όλα τα μέρη. Η διάσκεψη αυτή θα μπορούσε να καταπιαστεί με ζητήματα για τα οποία απαιτούνται πολυμερείς λύσεις, συμπεριλαμβανομένης της θαλάσσιας οριοθέτησης, της ασφάλειας, της ενέργειας, της μετανάστευσης και της οικονομικής συνεργασίας, εξηγείται στο κείμενο των συμπερασμάτων.
Η Σύνοδος Κορυφής θα συνεχιστεί το πρωί της Παρασκευής, στις 10:30 (ώρα Ελλάδας), ενώ το μεσημέρι είναι προγραμματισμένη η κοινή συνέντευξη Τύπου των Σαρλ Μισέλ και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για το κλείσιμο των διήμερων εργασιών.
Σαρλ Μισέλ: Κρίσιμες οι επόμενες δύο εβδομάδες για τη σχέση με την Τουρκία
Την ευκαιρία να γίνει πολιτικός διάλογος θέλει να δώσει η Ε.Ε., τόνισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στις Βρυξέλλες μετά την ολοκλήρωση της πρώτης ημέρας της Συνόδου Κορυφής, στην οποία επιτεύχθηκε συμφωνία για τα ζητήματα της Τουρκίας και της Λευκορωσίας, ενώ εκφράστηκε η στήριξη της Ε.Ε. στην Ελλάδα και στην Κύπρο.
Παράλληλα, ο Σαρλ Μισέλ κάλεσε την Τουρκία να βάλει τέλος στις μονομερείς ενέργειές της και σημείωσε ότι οι δύο επόμενες εβδομάδες θα είναι σημαντικές για τη σχέση της Ε.Ε. με την Άγκυρα, ενώ το θέμα θα εξεταστεί εκ νέου στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου.
«Είμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα, σε περίπτωση που υπάρξει ανάγκη» τόνισε ο Σαρλ Μισέλ ερωτηθείς σχετικά με την πιθανή επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας.
Απαντώντας στο ίδιο ερώτημα, η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι υπάρχουν δύο εργαλειοθήκες: «η μία για μια κατάσταση που δε θέλουμε – την περίπτωση δηλαδή που η Τουρκία πάλι προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες».
Η δεύτερη εργαλειοθήκη αφορά μια πιο θετική ατζέντα, συμπλήρωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σημειώνοντας ότι η Τουρκία πρέπει να αποδείξει ότι έχει βούληση να διεξαγάγει πραγματικά εποικοδομητικό διάλογο με την ΕΕ.
Φον ντερ Λάιεν: Υπάρχει εργαλειοθήκη η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί αμέσως
Την αλληλεγγύη της Ε.Ε. στην Ελλάδα και στην Κύπρο τόνισε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά την επίτευξη συμφωνίας για τα ζητήματα της Τουρκίας και της Λευκορωσίας.
«Περιμένουμε από την Τουρκία να απέχει από μονομερείς ενέργειες», υπογράμμισε η φον Ντερ Λάιεν. Ταυτόχρονα, «υπάρχει εργαλειοθήκη η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί αμέσως», επισήμανε και προσέθεσε ότι «η Τουρκία μπορεί να κερδίσει από την ισχυρή συνεργασία με την Ε.Ε.».
Κυρώσεις στη Λευκορωσία
Οι αρχηγοί των κρατών και των κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συναντώνται στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες συμφώνησαν σήμερα να επιβληθούν κυρώσεις σε αυτούς που ευθύνονται για την καταστολή στη Λευκορωσία, δήλωσαν στο Γαλλικό Πρακτορείο διπλωματικές πηγές.
Οι κυρώσεις αφορούν περίπου 40 Λευκορώσους αξιωματούχους.
Η επιβολή τους θα προχωρήσει μετά την επίτευξη συμφωνίας για να σταλεί αυστηρό μήνυμα από την Ε.Ε. στην Τουρκία, συνοδευόμενο από την απειλή επιβολής κυρώσεων στην Άγκυρα, όπως πρότεινε η Κυπριακή Δημοκρατία, κατά τις ίδιες πηγές.
Σαρλ Μισέλ: Δεν επιβάλλονται κυρώσεις από την Ε.Ε. στον πρόεδρο Αλεξάντερ Λουκασένκο προσωπικά, όμως αυτό μπορεί να αλλάξει
Το όνομα του προέδρου της Λευκορωσίας, του Αλεξάντερ Λουκασένκο, δεν συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των σαράντα προσώπων στα οποία αποφασίστηκε στη Σύνοδο Κορυφής να επιβληθούν κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τόνισε τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα στον Τύπο ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.
Τα πρόσωπα που αφορούν οι κυρώσεις κατηγορούνται από τις Βρυξέλλες είτε ότι ενέχονται στην καταστολή σε βάρος της λευκορωσικής αντιπολίτευσης, ή ότι ενέχονται στην αλλοίωση του αποτελέσματος των προεδρικών εκλογών στη Λευκορωσία, που διεξήχθησαν την 9η Αυγούστου. «Ο πρόεδρος Λουκασένκο δεν συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο», αλλά αυτό ενδέχεται να αλλάξει, προειδοποίησε ο Μισέλ.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου διευκρίνισε ότι οι ευρωπαϊκές κυρώσεις τίθενται σε ισχύ άμεσα.
https://www.zougla.gr/
