Βασίλη Σκουλαράκου
Ποιος αφελής πίστεψε ότι το καθεστώς της Τουρκίας θα πραγματοποιήσει ειλικρινή διάλογο; Μοιραία και επικίνδυνη η γερμανική Ευρώπη
Η Τουρκία τον τελευταίο καιρό έχει προσωρινά αναστείλει τις δραστηριότητες της στην Ανατολική Μεσόγειο προκειμένου να δείξει, όπως η ίδια θεωρεί, τη διάθεση και την προτίμησή της για διάλογο αποτελώντας μια δήθεν σύγχρονη πολιτισμένη και δημοκρατική χώρα.
Φροντίζει μάλιστα να ενημερώνει την τουρκική κοινή γνώμη μέσω φίλα προσκείμενων μέσων ενημέρωσης με κάθε λεπτομέρεια για τη διεξαγωγή των διερευνητικών επαφών με την ελληνική πλευρά, υπερθεματίζοντας την αξία του διαλόγου.
Κάποιος τουλάχιστον αφελής θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι ακόμα και μια χώρα όπως η Τουρκία μπορεί, εφόσον πειστεί, να πραγματοποιήσει ειλικρινή διάλογο. Ότι η τουρκική ηγεσία συνειδητοποίησε τους λάθους χειρισμούς της στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και τις... άκομψες παρεμβάσεις στα εσωτερικά ξένων κρατών ανεβάζοντας επικίνδυνα το πολιτικό θερμόμετρο στην περιοχή και είναι έτοιμη για επανέναρξη των ενταξιακών συνομιλιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Είναι όμως πραγματικά έτσι; Πείθει όντως η αλλαγή στη συμπεριφορά της Τουρκίας;
Εκείνους που για τους δικούς τους λόγους δεν θέλουν να διαταράξουν τις σχέσεις τους με τη γείτονα, σίγουρα ναι. Δυστυχώς όμως για εκείνη, υπάρχουν τα γεγονότα τα οποία… θαμπώνουν την καλογυαλισμένη εικόνα που πρόσφατα ο Ερντογάν και η κυβέρνησή του πασχίζουν να προωθήσουν στο εσωτερικό και κυρίως στο εξωτερικό.
Πρόσφατα είδαν το φως της δημοσιότητας δημοσιεύματα τα οποία κάνουν λόγο για τη σύλληψη 82 ατόμων, πολλοί από τους οποίους αποτελούν ενεργά μέλη του φιλοκουρδικού κόμματος HDP. Οι κατηγορίες που προσήφθησαν στους συλληφθέντες, ανάμεσα στους οποίους βρίσκεται και ο Κούρδος δήμαρχος της πόλης Kars, ο τελευταίος που είχε επιβιώσει των Ερντογανικών εκκαθαρίσεων, είναι ότι εμπλέκονται στις διαδηλώσεις του 2014(!!). Το «εκσυγχρονισμένο τουρκικό κράτος δικαίου» προχώρησε λοιπόν σε έκδοση ενταλμάτων για «αμφιβόλου προελεύσεως» κατηγορίες που αναφέρονται στην τέλεσή τους έξι χρόνια πριν! Ο μηχανισμός πολιτικής- και όχι μόνο - εξόντωσης των αντιπάλων του Προέδρου Ερντογάν βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία παρά τη «διαλλακτικότητα» που πρόσφατα «διακατέχει» τον ίδιο και τους αξιωματούχους του.
Οι Τούρκοι όμως και στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής δεν μπορούν να αδρανοποιηθούν τελείως. Είναι φαίνεται στην ιδιοσυγκρασία τους «να χώνουν την μύτη τους» παντού… από τη μακρινή Ινδία και την Κίνα ως το εγγύτερο Αζερμπαϊτζάν και την Αρμενία. Στην εξελισσόμενη κρίση μεταξύ των δύο χωρών για τη διαφιλονικούμενη περιοχή του Αρτσάχ, ο Πρόεδρος Ερντογάν, τιμώντας την επιστήθια φιλία του με τον Αζέρο Πρόεδρο Αλίγιεφ, απείλησε τους Αρμένιους καλώντας τους να αποχωρήσουν άμεσα από την «καταληφθείσα» περιοχή του Αρτσάχ.
Δεν δείχνει βέβαια, την ίδια ευαισθησία όταν τα παράνομα κατοχικά στρατεύματα της χώρας του βρίσκονται εδώ και σχεδόν μισό αιώνα στο βόρειο τμήμα της Κύπρου, δυναμιτίζοντας οποιαδήποτε προσπάθεια εξεύρεσης λύσης στο χρονίζον πρόβλημα του Κυπριακού. Από την άλλη, τα δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για αποστολή τουλάχιστον 4.000 Σύρων παραστρατιωτικών υπό τις ευλογίες του τουρκικού Υπουργείου Άμυνας, βρίθουν. Ακόμα μια ωμή παρέμβαση στο εσωτερικό ξένων κρατών με σκοπό την υποδαύλιση των εχθροτήτων και την πρόκληση γενικευμένης αστάθειας. Μέχρι και η τουρκική Πολεμική Αεροπορία έχει επιστρατευθεί προκειμένου να αποσοβηθεί μια ακόμη επονείδιστη ήττα για τους Αζέρους, σηματοδοτώντας την ξεκάθαρη και χωρίς περιστροφές εμπλοκή της Τουρκίας στο πλευρό του Αζερμπαϊτζάν.
Αλλά και η πρόσφατη επίσκεψη του Αμερικανού ΥΠΕΞ Πομπέο, για δεύτερη μάλιστα φορά μέσα σ’ ένα χρόνο, ώθησε τους γείτονές μας να ξεχάσουν για λίγο «τους καλούς τους τρόπους». Ο εκπρόσωπος του Τούρκου Προέδρου Τσελίκ σε ένα παραλήρημα που θύμισε τις μέχρι προ μηνός εθνικιστικές κορώνες του, απείλησε τη Χώρα μας ότι «αν δεν μπορεί να διαπραγματευθεί (Ελλάδα) υπάρχει και το μέτωπο (!!)».
Εύκολα λοιπόν αντιλαμβάνεται κάποιος το πόσο «ειλικρινής» είναι η αλλαγή συμπεριφοράς της γείτονος. Όπως επίσης συνειδητοποιεί ότι αυτό το θέατρο της δήθεν νομιμοφροσύνης, της διαλλακτικότητας και της προώθησης του διαλόγου που παίζεται από την Τουρκική ηγεσία εκδηλώθηκε υπό το βάρος μιας απόφασης επιβολής ενδεχόμενων οικονομικών κυρώσεων στη διάσκεψη κορυφής της ΕΕ. Μιας απόφασης που, εφόσον λαμβανόταν, θα έριχνε στα βράχια την τουρκική οικονομία και κατά συνέπεια το τουρκικό νεοοθωμανικό αφήγημα. Μια τέτοια απόφαση όμως δεν ελήφθη ποτέ.
Φαίνεται ότι λησμονήθηκαν οι πρόσφατες ενέργειες της γείτονος οι οποίες στρεφόντουσαν ευθέως εναντίον των κυριαρχικών δικαιωμάτων δύο κρατών-μελών της, θέτοντας την εξέταση πιθανών κυρώσεων εναντίον της στο μέλλον. Πιθανόν πείστηκαν οι Ευρωπαίοι ότι οι ελιγμοί Ερντογάν στόχευαν στο εσωτερικό του και τίποτα παραπάνω. Πιθανόν να ξέχασαν τις εξαγγελίες για «Γαλάζιες Πατρίδες» και τους χάρτες στο φόντο πολλών ομιλιών του Τούρκου Προέδρου, και όχι μόνο, που εμφάνιζαν ελληνικά νησιά ως τούρκικα.
Είναι βέβαιο, παρόλα αυτά, ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες, με τις ενέργειες της ελληνικής και κυπριακής διπλωματίας, έχουν πλέον αντιληφθεί ότι οι τουρκικές ενέργειες δεν είναι σπασμωδικές αλλά αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου πρόκλησης γενικευμένης αστάθειας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Θα ήταν επομένως φρόνιμο να αντιληφθούν επίσης ότι η έλλειψη αποφασιστικότητας και συντονισμένης αντίδρασης από πλευράς τους έναντι των ωμών τουρκικών εκβιασμών όχι μόνο αποθρασύνει περαιτέρω την Τουρκία, αλλά υποθηκεύει και το μέλλον της ίδιας της ΕΕ. Ας αναλογιστούν την κρισιμότητα της κατάστασης και σε μελλοντική κρίση – που με τη συγκεκριμένη τουρκική ηγεσία και τις μεγαλεπήβολες προσδοκίες που έχουν διαμορφωθεί από τις «Γαλάζιες Πατρίδες» - δεν θ’ αργήσει να έρθει, να μην είναι τόσο διαλλακτικοί. Μπορούν άλλωστε να το κάνουν και το απέδειξαν στην περίπτωση της Λευκορωσίας.
