Του Χρήστου Μαζανίτη
Κάνοντας μια πρόχειρη αποτίμηση της αμερικανικής πρωτοβουλίας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ που έλαβε χώρα στις 28 Αυγούστου, κάποιος καταλήγει στην εύλογη απορία: “Αν έχεις τέτοιους Συμμάχους τι να τους κάνεις τους εχθρούς;”. Ενώ θα έπρεπε η συζήτηση στους κόλπους της Συμμαχίας να επικεντρώνεται στο ισχυρό μήνυμα ενότητας που απέστειλε η κοινή δραστηριότητα των ευρωπαϊκών χωρών που ανήκουν στο ΝΑΤΟ, κατόπιν πρωτοβουλίας των ΗΠΑ, με την υπερπτήση των στρατηγικών βομβαρδιστικών της Β-52 άνωθεν του ευρωπαϊκού εναερίου χώρου, εντούτοις το γεγονός επισκιάστηκε από μια ακόμη παραβατική ενέργεια των Τούρκων πιλότων.
Για μία ακόμη φορά, δηλαδή, η σύμμαχος Τουρκία φρόντισε να αμαυρώσει αυτήν την πρωτοβουλία και να αποδυναμώσει την ενότητα της Συμμαχίας, προφανώς για ιδιοτελείς σκοπούς.
Αναξιόπιστοι
Το μέγεθος της αναξιοπιστίας των Τούρκων αξιωματούχων φαίνεται όταν ενώ από τη μία βεβαιώνουν όλες τις πλευρές ότι θα τηρήσουν τα συμφωνηθέντα, σεβόμενοι την αμερικάνικη πρωτοβουλία και το μήνυμα ενίσχυσης των δεσμών της Συμμαχίας που αυτή επιδιώκει να στείλει, από την άλλη, ενεργώντας ως οι απόλυτοι πολέμιοί της σπεύδουν να την τσαλακώσουν με τις αντιδεοντολογικές τους πρακτικές και με τις κατάφωρες προκλήσεις τους. Με αυτά τους τα καμώματα οι Τούρκοι τον μόνο που κάνουν να τρίβει τα χέρια του, είναι τον Ρώσο Πρόεδρο Πούτιν, ο οποίος βλέπει με περισσή χαρά ένα κράτος- μέλος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας να δηλητηριάζει με τις ενέργειές του το πνεύμα σύμπνοιας και αλληλεγγύης που οφείλει να τη διαπνέει, χωρίς καν να χρειάζεται να επέμβει ο ίδιος.
Η Τουρκία έχει άλλωστε κλείσει ήδη αρκετές φορές στο πρόσφατο παρελθόν το μάτι στη Ρωσία, αδιαφορώντας για τις δεσμεύσεις που προκύπτουν από τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ, με κορυφαία ίσως πρόκληση την ένταξη του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400 στο οπλοστάσιο της, που οδήγησε τις ΗΠΑ να λάβουν την απόφαση ακύρωσης συμμετοχής στην συμπαραγωγή και πώλησης των αεροσκαφών 5ης γενιάς F-35 στην γείτονα, καθώς ήταν ορατή η απειλή της απόκτησης του επιχειρησιακού φακέλου τους από τους Ρώσους. Αλήθεια, μήπως την ώρα που τα αμερικανικά βομβαρδιστικά διέρχονταν αμέριμνα τον εναέριο χώρο της Τουρκίας αποτίοντας φόρο τιμής στη συμβολή της γείτονος στη Συμμαχία, εκείνοι τα εγκλώβιζαν με το νεοαποκτηθέν τους όπλο παρέχοντας μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για εκπαίδευση στους Τούρκους χειριστές αλλά και για την απόκτηση πολύτιμων πληροφοριών από τους Ρώσους εκπαιδευτές τους; Ένα τέτοιο ενδεχόμενο, δεν είναι διόλου απίθανο.
Η πολιτική του κατευνασμού
Το θέμα όμως είναι ποια είναι η απάντηση της Συμμαχίας στη σειρά προκλήσεων της Τουρκίας. Η πολιτική των ίσων αποστάσεων που διαχρονικά επιλέγει το ΝΑΤΟ στη διαχείριση των διμερών διαφορών Ελλάδας-Τουρκίας όχι μόνο δεν εξομαλύνει την κατάσταση αλλά μάλλον την επιδεινώνει και την επιτείνει. Εσχάτως δε και με κορωνίδα την πρωτοφανή αθέτηση των συμφωνηθέντων από πλευράς της Τουρκίας σε σχέση με την αμερικανική πρωτοβουλία αλλά και με τη γενικότερη αμφίσημη στάση της, οι Τούρκοι προκαλούν μια αναταραχή στους κόλπους της Συμμαχίας που δονεί συθέμελα ολόκληρο το συμμαχικό οικοδόμημα. Απορίας άξια είναι η ακόμη και μέχρι τώρα ήπια στάση των Συμμάχων μας στο ΝΑΤΟ έναντι της τουρκικής προκλητικότητας. Δεν βλέπουν ότι η Τουρκία με τις ενέργειες της αποτελεί τον καλύτερο πρεσβευτή των ρωσικών συμφερόντων στην περιοχή; Δεν γνωρίζουν ότι ο εμπνευστής της δόγματος της “Γαλάζιας Πατρίδας”, που τόσο τυφλά εφαρμόζουν οι Τούρκοι τον τελευταίο καιρό, Γκιουρντενίζ, προέκρινε και την απεξάρτηση της Τουρκίας από το δυτικό και δη το Νατοϊκό άρμα και την πρόσδεσή της στο αντίστοιχο ρωσικό και κινεζικό;
Η πολιτική κατευνασμού δεν ωφελεί όταν απέναντι υπάρχει αυτός που επενδύει στην αναταραχή, στην ανατροπή του υφιστάμενου status quo, και στον αναθεωρητισμό. Το ιστορικό παράδειγμα του Βρετανού πρωθυπουργού Νέβιλ Τσάμπερλεν ο οποίος μάταια προσπάθησε να ακυρώσει τις επεκτατικές βλέψεις της ναζιστικής Γερμανίας του Χίτλερ, απέδειξε έμπρακτα το αποτέλεσμα που έχουν τέτοιες πολιτικές.
Σε παράλυση…
Οι μεμονωμένες φωνές, όπως αυτή του Αμερικανού Γερουσιαστή Μενέντεζ ή των 25 προσωπικοτήτων εκ Βρετανίας, που με επιστολή τους στους Times του Λονδίνου καυτηρίαζαν την πολιτική Ερντογάν στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, είναι μεν σημαντικές δεν είναι όμως από μόνες τους αρκετές να σταματήσουν την τουρκική προκλητικότητα. Η Γαλλία το έχει ήδη αντιληφθεί αντιδρώντας έντονα σε κάθε παραβατική ενέργεια των Τούρκων, επισείοντας την μήνιν και τις ύβρεις του Τούρκου Προέδρου. Οι ΗΠΑ αντιλήφθηκαν για μία ακόμα φορά και από πρώτο χέρι τη διγλωσσία των Τούρκων. Καλό λοιπόν θα ήταν για το μέλλον της Συμμαχίας να αντιληφθούν και οι υπόλοιποι σύμμαχοι, προεξαρχουσών της Γερμανίας και της Ιταλίας, τον διπλό ρόλο που παίζει η Τουρκία και να αναλάβουν από κοινού δράσεις που θα αντιμετωπίζουν τις πρακτικές της γείτονος και θα την υποχρεώνουν να αναδιπλωθεί. Το τουρκικό σαράκι που κατατρώει τα θεμέλια του ΝΑΤΟ υπονομεύει την παρουσία της Συμμαχίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Γι’ αυτό το λόγο χρειάζεται δράση, γιατί όπως έλεγε και ο εκ του αποτελέσματος δικαιωθείς Τσώρτσιλ, σύγχρονος του Τσάμπερλεν και διάδοχός του στον πρωθυπουργικό θώκο όταν το Ηνωμένο Βασίλειο απέμεινε μόνο του στην Ευρώπη για να αντιμετωπίσει τη ναζιστική πολεμική μηχανή, “η υπερβολική ανάλυση οδηγεί σε παράλυση.”
