Εξαιρετικά προσεκτική, καθόλου βιαστική και πάντως χωρίς ορατή αποφασιστικότητα παρουσιάζεται η ανώτερη γραφειοκρατία των Βρυξελλών ένα εικοσιτετράωρο μετά την εκδήλωση της γερμανικής πρωτοβουλίας προς Αθήνα και Άγκυρα και μία ημέρα πριν την άτυπη συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Βερολίνο.
Για την ακρίβεια αναμένεται να διεξαχθεί η έκτη κατά σειρά συζήτηση για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις την ώρα που κλιμακώνεται η επιθετική ρητορική της Άγκυρας καθώς και η πολεμική ρητορική του Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος πλέον καταφεύγει σε μειωτικούς χαρακτηρισμούς, χυδαίες εκφράσεις ακόμη και βωμολοχίες αναφερόμενος προς την Ελλάδα.
Ποιος συγκεκριμένα, στο briefing προς τους δημοσιογράφους που καλύπτουν τις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες ανώτερος αξιωματούχος της Κομισιόν περιέγραψε το πλαίσιο εντός του οποίου θα κινηθεί η συζήτηση στην άτυπη συνάντηση των ΥΠΕΞ της ΕΕ στο Βερολίνο την 27η και 28η Αυγούστου.
Φέρεται να ανέφερε σχετικά :
• Είναι η 5η ή 6η συζήτηση για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου συνεχίζουν να υπάρχουν εντάσεις. Στην ουσία τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει. Η Τουρκία επέκτεινε χτες τη NAVTEX για σεισμικές έρευνες στην ελληνική ΑΟΖ, έχουμε πολεμικά πλοία, είναι μια τεταμένη και δύσκολη κατάσταση. Σε όλα αυτά προστίθεται η διμερής σχέση ΕΕ – Τουρκίας. Στόχος του Υπάτου Εκπροσώπου είναι να θέσει στο τραπέζι όλες τις επιλογές και να υπάρξει σε βάθος ανταλλαγή απόψεων για τις επιλογές της ΕΕ στη σχέση της με την Τουρκία. Πολλά θέματα συνδέονται με την Τουρκία: Λιβύη, Συρία, γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, Ιράκ, μεταναστευτικό.
Περισσότερο ενδιαφέρον ωστόσο έχουν οι τοποθετήσεις του ανώτερου κοινοτικού αξιωματούχου στα ερωτήματα που υπέβαλαν οι δημοσιογράφοι. Συγκεκριμένα :
• Σε ερώτηση σχετικά με τον κατάλογο επιλογών που θα παρουσιάσει ο Εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. Ζοζέπ Μπορέλ στους Υπουργούς Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δη σχετικά με το εάν θα πρέπει να αναμένεται και πρόταση για κυρώσεις και ποιες θα μπορούσαν να είναι αυτές, ο κοινοτικός αξιωματούχος κατέστησε σαφές ότι οι ο όρος “επιλογές” είναι ευρύτερος από τον όρο κυρώσεις”. Αυτό που μπορούμε να αναμένουμε είναι ο Ζοζέπ Μπορέλ να παρουσιάσει στη συνάντηση διάφορες επιλογές που θα μπορούσαν να είναι στη διάθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να αντιμετωπίσει την παράνομη τουρκική συμπεριφορά στην Ανατολική Μεσόγειο. Ορισμένες εξ αυτών θα μπορούσαν να είναι κυρώσεις με την έννοια ότι θα πρόκειται για περιοριστικά μέτρα, αλλά αυτό που θα παρουσιάσει ο Ύπατός Εκπρόσωπος θα είναι οι επιλογές που είναι κάτι ευρύτερο από τις κυρώσεις. Θα παρουσιαστούν επιλογές, δε θα υπάρξει απόφαση επί των επιλογών (δεδομένου ότι η συνάντηση θα είναι άτυπη). Σκοπός είναι οι ΥΠΕΞ να συζητήσουν τις επιλογές και να αποσαφηνιστεί το πλαίσιο επιλογών της Ε.Ε. απέναντι στην Τουρκία.
• Σε ερώτηση σχετικά με τις διαφορές μεταξύ των περιπτώσεων της Λευκορωσίας και της Τουρκίας, ο κοινοτικός αξιωματούχος σημείωσε ότι πρόκειται για διαφορετικές καταστάσεις. Στην Ανατολική Μεσόγειο έχουμε μία παράνομη συμπεριφορά από γείτονα χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. ‘Έχουμε αναλάβει δράση σε αυτό το θέμα εδώ και τρία χρόνια, έχουμε μειώσει δραματικά τα προενταξιακά κονδύλια, έχουμε διακόψει τον πολιτικό διάλογο με την Τουρκία και έχουμε παγώσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Έχουμε ήδη λάβει σειρά μέτρων αντιδρώντας τόσο στην εσωτερική κατάσταση στη χώρα όσο και στη συμπεριφορά της σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής. Αυτό που έχουμε τώρα είναι αντιπαράθεση στην Ανατολική Μεσόγειο, την οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Είναι μία περίπλοκη κατάσταση.
Σήμερα πολλά ΜΜΕ, και στην Ελλάδα, κάνουν λόγο για την πιθανότητα αθέλητων συνεπειών και σύγκρουση. Όταν η κατάσταση είναι τόσο εύθραυστη, πρέπει να αντιμετωπίζεται με όσο το δυνατόν ευρύτερες ιδέες εξωτερικής πολιτικής. Αυτό περιλαμβάνει βέβαια και τις κυρώσεις, αλλά και άλλες επιλογές. Η Γερμανία προσπαθεί να διαμεσολαβήσει μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Είναι μία χρήσιμη πρωτοβουλία. Εν κατακλείδι, για τη Λευκορωσία μιλάμε για κυρώσεις ως τμήμα μίας αντίδρασης σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής απέναντι στην εσωτερική κατάσταση στη χώρα, ενώ για την Ανατολική Μεσόγειο οι κυρώσεις είναι μεν επίσης στο τραπέζι, αλλά έχουμε ήδη λάβει μέτρα, όπως οι κυρώσεις σε βάρος συγκεκριμένων προσώπων που συνδέονται με τις γεωτρήσεις. Μπορούμε να συνεχίσουμε σε αυτή την κατεύθυνση και μάλιστα να διευρύνουμε το πεδίο, αλλά και πάλι μιλάμε σε ευρύ πλαίσιο, μιλάμε για επιλογές. Και κυρώσεις, αλλά στο πλαίσιο επιλογών.
• Σε ερώτηση σχετικά με το εάν θα υπάρξει / προβλεφθεί συγκεκριμένη διαδικασία για την εφαρμογή αυτών των επιλογών και σχετικά με το εάν αναμένεται ομοφωνία για την υιοθέτηση κοινής προσέγγισης μεταξύ των 27 σε ό,τι αφορά την Τουρκία, ο αξιωματούχος της Ε.Ε. υπενθύμισε (απαντώντας στο πρώτο σκέλος της ερώτησης) ότι κατ’ επανάληψη έχει δηλωθεί από πλευράς Ε.Ε. ότι προϋπόθεση για την εκκίνηση διαλόγου ή διαπραγματεύσεων είναι η Τουρκία να σταματήσει τις παράνομες γεωτρήσεις. Είναι δυνατόν υπ’ αυτή την έννοια να ανοίξει “ολόκληρη λεωφόρος” για διάλογο ή διαπραγματεύσεις. Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος της ερώτησης, επεσήμανε ότι όλα εξαρτώνται “από το επίπεδο φιλοδοξιών που θέτει κανείς”. Εάν το επίπεδο φιλοδοξιών που τίθεται είναι πολύ υψηλό, τα πράγματα θα είναι δύσκολα.
• Ερωτηθείς τι διάρκεια μπορεί να έχει το “παράθυρο ευκαιρίας” που έχει δώσει η ΕΕ στην Τουρκία και πότε θα έρθει η ώρα της κρίσης, ο ανώτερος αξιωματούχος επεσήμανε ότι ο Ζοζέπ Μπορέλ δε σκέφτεται σε επίπεδο διάρκειας μίας προσπάθειας. “Ο Ζοζέπ Μπορέλ ανησυχεί για τον σοβαρό κίνδυνο κλιμάκωσης στην Ανατολική Μεσόγειο και κύριο μέλημά του είναι να αναστραφεί η κατάσταση αυτή. Δεν νομίζω ότι αυτή τη στιγμή έχει κατά νου κάποια πολύ εξεζητημένα σχήματα εξωτερικής πολιτικής για να πείσει την Τουρκία να υιοθετήσει συγκεκριμένη θέση, αλλά να σταματήσει ό,τι θα μπορούσε να έχει πολύ σοβαρές αθέλητες συνέπειες, όπως το πρόσφατο περιστατικό μεταξύ μίας ελληνικής και μίας τουρκικής φρεγάτας.
• Κληθείς να απαντήσει στο ερώτημα εάν η ΕΕ θα συζητήσει τον καθορισμό κόκκινης γραμμής, που θα μπορούσε να πυροδοτήσει κυρώσεις κατά της Τουρκίας , και εάν αυτές οι κυρώσεις θα μπορούσαν να κινηθούν πέρα από το πλαίσιο ονομάτων, να επιβληθούν δηλαδή σε βάρος του τουρκικού κράτους, ο κοινοτικός αξιωματούχος ανέφερε ότι και αυτές οι κυρώσεις περιλαμβάνονται στις διάφορες επιλογές που θα παρουσιάσει ο Ζοζέπ Μπορέλ στους ΥΠΕΞ της ΕΕ. Επανέλαβε ότι στο πλαίσιο της άτυπης συνάντησης δε θα ληφθούν αποφάσεις. “Δεν καθορίζουμε κόκκινες γραμμές, στόχος είναι να παρουσιαστούν διάφορες επιλογές, ορισμένες εκ των οποίων θα είναι αυτές που θα καθοριστούν, που θα είναι στο τραπέζι για το μέλλον”.
• Σε ερώτηση για τον ρόλο που θα ανέμενε η ΕΕ να διαδραματίσει το ΝΑΤΟ σχετικά με την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και δη εν όψει της συνάντησης μεταξύ του Ζοζέπ Μπορέλ και του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, ο αξιωματούχος τόνισε ότι δεν μπορεί να σχολιάσει τη στάση και τις πιθανές κινήσεις του ΝΑΤΟ στο θέμα αυτό, αλλά εξέφρασε την άποψη (ως εξωτερικός παρατηρητής) ότι το ΝΑΤΟ έχει ένα τεράστιο εσωτερικό πρόβλημα, αφού δύο χώρες της Συμμαχίας έχουν κάτι παραπάνω από προβλήματα στην Ανατολικής Μεσόγειο. “Είμαι βέβαιος πάντως ότι στην ως άνω συνάντηση θα συζητηθεί το θέμα και οι διάφορες επιλογές, καθώς ασφαλώς η αποκλιμάκωση της έντασης στην περιοχή είναι κάτι που ενδιαφέρει και τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ”.
• Επί follow up ερώτησης ως προς το είδος των επιλογών που θα παρουσιάσει ο Ζοζέπ Μπορέλ στους ΥΠΕΞ της ΕΕ, ο ανώτερος αξιωματούχος επανέλαβε ότι στόχος είναι να παρουσιαστούν επιλογές για την αντιμετώπιση της τουρκικής συμπεριφοράς και επιλογές που θα μπορούσαν να “δελεάσουν” την Τουρκία να υιοθετήσει διαφορετική συμπεριφορά στην Ανατολική Μεσόγειο.
• Σε ερώτηση εάν αναμένεται να προταθεί ή έχει ήδη προταθεί από κάποια χώρα η ανάκληση του καθεστώτος υποψήφιας χώρας της Τουρκίας, ο αξιωματούχος παραδέχθηκε ότι “όντως μία χώρα έχει θίξει το θέμα αυτό, αλλά δεν θα αναφέρω το όνομα της χώρας αυτής”.
• Ερωτηθείς εάν οι ηγέτες θα λάβουν αποφάσεις στο θέμα της Τουρκίας στην ειδική Σύνοδο Κορυφής του Σεπτεμβρίου, ο αξιωματούχος είπε ότι δεν είναι σε θέση να απαντήσει σε αυτό.
https://www.zougla.gr/
