Παρέμβαση στα ελληνοτουρκικά και ειδικότερα στο ζήτημα του Έβρου επιχείρησε πριν από μερικές ώρες ο βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών για ευρωπαϊκές υποθέσεις, Μάθιου Πάλμερ, κατά τη διάρκεια διαδικτυακής εκδήλωσης στη δεξαμενή σκέψης German Marshall Fund. Το συμπέρασμα είναι ότι οι ΗΠΑ διέρχονται –σε περιφερειακό τουλάχιστον επίπεδο– περίοδο στρατηγικής αμηχανίας. Στην προσπάθεια να μην διαρρήξουν τις σχέσεις τους με την Τουρκία καταλήγουν να εξυπηρετούν τις στοχεύσεις της πλευράς που έχει δημιουργήσει το πρόβλημα! Στο ίδιο ακριβώς πνεύμα ήταν και η συνέντευξη του Αμερικανού πρεσβευτή στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ.
Του Ζαχαρία B. Μίχα*
Η στρατηγική αμηχανία των ΗΠΑ ορίζεται ως μια ασαφής προσέγγιση στα περιφερειακά μέτωπα, από τη Συρία και τη Λιβύη, ως το Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά. Βασικό χαρακτηριστικό της είναι ότι στρατηγικοί στόχοι της υπερδύναμης δεν είναι ευδιάκριτοι. Εξ αυτού είναι δύσκολη και η ανίχνευση στρατηγικής συνεκτικότητας. Δηλαδή μιας λογικής που να διασυνδέει την αμερικανική πολιτική στα επιμέρους μέτωπα.
Ας θυμηθούμε όμως την επίμαχη δήλωση Πάλμερ: «Υπάρχουν προκλήσεις (challenges) με υπερπτήσεις από τουρκικά αεροσκάφη, τις οποίες έχει τονίσει η ελληνική κυβέρνηση. Και πάλι, συνεργαζόμαστε με τους συμμάχους και τους εταίρους μας για την προώθηση του διαλόγου, για την προώθηση της υπεύθυνης διαχείρισης των τομέων που καταγράφονται διαφωνίες και για την άμβλυνση των σημείων τριβής πριν εξελιχθούν σε κρίσεις. Αυτό δεν είναι νέο ζήτημα. Αυτό είναι κάτι με το οποίο ασχολούμαστε για πολλά χρόνια και μερικά από αυτά τα σημεία τριβής υπάρχουν εδώ και πολύ καιρό».
Ακόμα και ο πλέον καλόπιστος φιλοαμερικανός Έλληνας αναρωτιέται για ποιον λόγο θα μπορούσε να είναι δυσαρεστημένη η Τουρκία από αυτή την παρέμβαση. Σύμφωνα με τα λόγια του Μάθιου Πάλμερ, αυτό που απαιτείται είναι «υπεύθυνη διαχείριση» και «προώθηση του διαλόγου», όπου καταγράφονται διαφωνίες. Μπορεί κανείς να εντοπίσει κάποια διαφοροποίηση ουσίας από τις δηλώσεις π.χ. του πρώην υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας Εγκεμέν Μπαγκίς;
Ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα…
Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα νωρίτερα εντός της ημέρας, αυτό ζητά ο άνθρωπος! Διάλογο! Μια λέξη η οποία ακούγεται πολύ όμορφη και δημοκρατική… Ωστόσο, ο Αμερικανός αξιωματούχος “λησμονεί” μια “λεπτομέρεια”:
Ο προτεινόμενος-συνιστώμενος διάλογος Ελλάδας και Τουρκίας στο τραπέζι θα έχει ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Προφανώς ο Μάθιου Πάλμερ το γνωρίζει άριστα. Απλώς επιχειρεί να γεφυρώσει μη συμβατές μεταξύ τους ανάγκες για την κυβέρνησή του. Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να δείξουν ότι δεν ασχολούνται. Άρα, κάτι πρέπει να πουν δημοσίως.
Μη θέλοντας, όμως να καταδικάσουν την τουρκική πλευρά, για προφανείς λόγους, χρησιμοποιούν μια υποκριτική φρασεολογία, η οποία ουσιαστικά πετά την μπάλα στην εξέδρα. Ο Αμερικανός διπλωμάτης γνωρίζει άριστα ότι αυτή η στάση των ΗΠΑ αφήνει χώρο στην τουρκική επιθετικότητα-επεκτατισμό εναντίον και της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ελλάδας.
Επιτροπή Μεξικανών και Αμερικανών ειδικών…
Εάν υποτεθεί ότι π.χ. το Μεξικό διεκδικούσε να έχει λόγο για το που οι Αμερικανοί θα υψώσουν το δικό τους τείχος εντός της επικράτειάς τους, θα “πάγωνε” την κατασκευή του μέχρι μια τεχνική επιτροπή από Μεξικανούς και Αμερικανούς ειδικούς να συμφωνήσει; Το παράδειγμα επιστρατεύεται ενδεικτικά, διότι στη διεθνή ζωή, ζητήματα όπως αυτά που συζητάμε στα ελληνοτουρκικά, θα είχαν εντελώς διαφορετική αντιμετώπιση σε άλλες χώρες που σέβονται τον εαυτό τους.
Κανείς υπεύθυνος στην εδώ πλευρά του Αιγαίου δεν επιθυμεί τη στρατιωτικοποίηση της ελληνοτουρκικής διένεξης, αλλά όλοι μας οφείλουμε να υπερασπιστούμε τα νόμιμα κυριαρχικά δικαιώματα και βεβαίως την εδαφική ακεραιότητα της πατρίδας μας. Και μάλιστα να τα υπερασπιστούμε με όλα τα μέσα, άρα και με τις Ένοπλες Δυνάμεις, εάν δεν υπάρχει άλλος τρόπος κι αυτό καταστεί αναγκαίο. Είναι, άλλωστε, αυτή η αποφασιστικότητα ο καλύτερος τρόπος για να μην καταστεί αναγκαίο.
Αντί γι’ αυτά τα προφανή, στα κέντρα αποφάσεων στην Αθήνα κυριαρχεί το φοβικό σύνδρομο και ως εκ τούτου μία στρατηγική κατευνασμού, η οποία εξ υπαρχής αποκλείει τη χρήση του στρατιωτικού εργαλείου.
Αν, όμως, λάβουμε ως κράτος μία τέτοια απόφαση ας είμαστε συνεπείς στον παραλογισμό μας κι ας καταργήσουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις. Δεν υπάρχει λόγος να πληρώνουμε τόσα χρήματα, εάν εξ υπαρχής αποκλείουμε τη χρήση τους για την υπεράσπιση του πατρίδας…
*Ο Ζαχαρίας Β. Μίχας είναι Διευθυντής Μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας (ΙΑΑΑ / ISDA)
