Το σχέδιο που κατήρτισε ο Frontex για να συνδράμει την Ελλάδα στη φύλαξη των συνόρων της με την Τουρκία αναλύει σε αποκλειστική συνέντευξή του στην «Κ» ο 51χρονος Γάλλος εκτελεστικός διευθυντής του Οργανισμού Φαμπρίς Λετζερί, λίγα εικοσιτετράωρα μετά το αίτημα για βοήθεια που απηύθυνε η ελληνική κυβέρνηση.
Από το γραφείο του στη Βαρσοβία, ο Ευρωπαίος αξιωματούχος μίλησε για τα τηλεφωνήματα που δέχθηκε στο κινητό του τηλέφωνο από τους κ. Μιχάλη Χρυσοχοϊδη και Γιάννη Πλακιωτάκη, πριν από την κρίσιμη συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εξωτερικών και Αμυνας (ΚΥΣΕΑ), στο οποίο χαράχθηκε η κυβερνητική στρατηγική για την αντιμετώπιση της κρίσης.
«Πριν από τη συνεδρίαση του κυβερνητικού συμβουλίου ήμασταν σε επαφή με το λιμενικό και την αστυνομία, ενώ δέχθηκα απευθείας τηλεφωνήματα από τους υπουργούς Προστασίας του Πολίτη και Ναυτιλίας. Με κάλεσαν στο κινητό και μου είπαν ότι το Συμβούλιο Αμυνας πιθανότατα θα αποφάσιζε να ζητηθεί η άμεση συνδρομή του Frontex», αποκάλυψε ο κ. Λετζερί. «Θεωρώ την κίνησή τους να έρθουν σε απευθείας επικοινωνία μαζί μου πολύ θετική, καθώς μας επέτρεψε να κινηθούμε άμεσα και να κερδίσουμε χρόνο», πρόσθεσε.
Το κρίσιμο βράδυ
«Τι ήταν αυτό που σας ζήτησε η ελληνική πλευρά;» ρωτήσαμε τον κ. Λετζερί. «Να ενεργοποιήσουμε την ομάδα ταχείας επέμβασης (RABIT). Το αίτημα αφορούσε αρχικά συνδρομή στη φύλαξη των θαλάσσιων συνόρων, ωστόσο, αργότερα αποφασίστηκε παρόμοια επιχείρηση να πραγματοποιηθεί και στα χερσαία σύνορα με την Τουρκία, στον Εβρο» αποκάλυψε σχετικά με όσα συνέβησαν το κρίσιμο βράδυ της περασμένης Κυριακής. Οσο για την εικόνα από τα σύνορα που του μετέφεραν οι δύο κυβερνητικοί αξιωματούχοι, ο επικεφαλής του Frontex είπε: «Στον Εβρο υπήρχαν μετανάστες κατά μήκος της οριογραμμής από την πόλη Εντίρν (σ.σ. Αδριανούπολη) μέχρι και το Δέλτα του ποταμού. Περίπου 15.000 με 20.000 άτομα περίμεναν την ευκαιρία να διασχίσουν τα σύνορα με την Ελλάδα. Στη θάλασσα αντίστοιχα, από το Σάββατο έως τη Δευτέρα είχαν καταγραφεί 2.000 αφίξεις μεταναστών».
Εκτοτε, παρατηρεί ο κ. Λετζερί, διαπιστώνεται αποκλιμάκωση. «Σε όλο το μήκος των συνόρων υπάρχουν σήμερα (σ.σ. Παρασκευή) λιγότερα άτομα, ενώ την Πέμπτη οι μετανάστες άρχισαν να επιστρέφουν στην Κωνσταντινούπολη. Το φαινόμενο όμως είναι δυναμικό και εμείς οι Ευρωπαίοι πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε κάθε δύσκολη κατάσταση», είπε στην «Κ» ο κ. Λετζερί. Αποκάλυψε ακόμα ότι ο Frontex παρακολουθεί με προσοχή την κατάσταση που επικρατεί και στα σύνορα της Τουρκίας με τη Βουλγαρία: «Προς το παρόν περιγράφεται ήρεμη, ωστόσο, θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι για τυχόν εξελίξεις», πρόσθεσε. Πριν αναφερθεί λεπτομερώς στο επιχειρησιακό πλάνο της «ομάδας ταχείας επέμβασης», ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής συνοριοφυλακής διευκρίνισε ότι η πλειονότητα όσων συγκεντρώθηκαν στην τουρκική πλευρά των συνόρων δεν ήταν Σύροι αλλά υπήκοοι Αφγανιστάν και Πακιστάν.
Οι επιχειρήσεις
«Σύμφωνα με πληροφορίες και από την Τουρκία, το 70% αυτών ήταν από το Αφγανιστάν και οι υπόλοιποι από το Πακιστάν, χώρες του Μαγκρέμπ και την Αφρική. Ταξίδεψαν στην Τουρκία με την ελπίδα ότι θα βρουν ευκαιρία να περάσουν στην Ελλάδα και στην Ευρώπη», είπε. Ο Γάλλος αξιωματούχος αποκάλυψε ότι ήδη επιχειρούν (κατά διαστήματα) στην Ελλάδα 500 Ευρωπαίοι συνοριοφύλακες στο πλαίσιο της επιχείρησης «Ποσειδώνας» που παραμένει σε εξέλιξη στο Αιγαίο. «Με την επιχείρηση RABIT θα αυξήσουμε τη δύναμή μας. Στον Εβρο θα αναπτυχθούν 100 συνοριοφύλακες. Είμαστε σε επικοινωνία με την Ελληνική Αστυνομία για να αποφασίσουμε πού ακριβώς θα περιπολούν. Πάντως, όταν μου τηλεφώνησε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη ανησυχούσε κυρίως για τις Καστανιές», τόνισε.
Σε ό,τι αφορά τα θαλάσσια σύνορα, ο κ. Λετζερί διευκρίνισε ότι «εξακολουθούμε να κάνουμε υπολογισμούς για να δούμε τι προσωπικό και εξοπλισμός θα απαιτηθούν». Υπογράμμισε, πάντως, ότι μέχρι την Παρασκευή είχε εξασφαλίσει τα δύο τρίτα όσων είχαν ζητήσει το λιμενικό και το υπουργείο Ναυτιλίας, καθώς και ότι σε 15 ανέρχονταν τα κράτη-μέλη που είχαν εκφράσει την επιθυμία να παράσχουν συνδρομή.
Συμπληρωματικά με τα παραπάνω, ο Frontex παρείχε στην «Κ» αργά το βράδυ της Παρασκευής επικαιροποιημένα στοιχεία σύμφωνα με τα οποία ο Οργανισμός είχε δεχθεί προσφορές από τα κράτη-μέλη για την παροχή: δύο σκαφών περιπολίας, επτά αεροσκαφών, ενός ελικοπτέρου και τεσσάρων οχημάτων εξοπλισμένα με θερμικές κάμερες. Αναφορικά με το χρονοδιάγραμμα, ο κ. Λετζερί αποκάλυψε ότι οι 100 πρώτοι συνοριοφύλακες θα έρθουν στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στον Εβρο την Τετάρτη 11 Μαρτίου. Στο ερώτημα εάν τα τελευταία εικοσιτετράωρα παράτυποι μετανάστες μπόρεσαν να διασχίσουν τα σύνορα και να συνεχίσουν την πορεία τους προς Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη μέσω του λεγόμενου «βαλκανικού άξονα» (όπως το 2015), ο κ. Λετζερί απάντησε: «Βρισκόμαστε σε επαφή με τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων και μέχρι στιγμής, οι αναφορές τους περιγράφουν την κατάσταση ως ήρεμη. Δεν διαπιστώνεται αύξηση του αριθμού των μεταναστών που μέσω Ελλάδας καταφέρνουν να ταξιδέψουν προς τα Βαλκάνια».
Ο επικεφαλής του Frontex ρωτήθηκε εάν ανησυχεί για το ενδεχόμενο ο ευρωπαϊκός Οργανισμός να βρεθεί εν μέσω μιας, όχι τυπικής μεταναστευτικής κρίσης όπως εκείνης το 2015 αλλά μιας διμερούς «σύγκρουσης» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Τι απάντησε; «Είναι γεγονός ότι δεν αντιμετωπίζουμε μια κρίση σαν κι εκείνη του 2015.
Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών προκλήθηκαν από τη λανθασμένη εντύπωση ότι τα σύνορα ήταν ανοικτά, με αποτέλεσμα οι μετανάστες να θεωρήσουν ότι ο δρόμος προς την Ευρώπη είναι ανοικτός. Εχουμε μια ξεκάθαρη αποστολή να περιορίσουμε την παράνομη μετανάστευση, να διεξάγουμε ελέγχους ασφαλείας, να υποστηρίξουμε την Ελλάδα στη δακτυλοσκόπηση των μεταναστών».
Ομάδες ταχείας επέμβασης
Τον ρωτήσαμε και για τα δημοσιεύματα και κάποια βίντεο που προβλήθηκαν σε ΜΜΕ και social media που παρουσιάζουν τα πληρώματα των σκαφών του λιμενικού να εφαρμόζουν επιθετική τακτική υποχρεώνοντας τις βάρκες με τους παράτυπους μετανάστες να επιστρέψουν στα τουρκικά χωρικά ύδατα. Ο κ. Λετζερί περιορίστηκε να απαντήσει ότι «ελέγχουμε τις καταγγελίες για όσα συμβαίνουν στα σύνορα, αλλά αυτή τη στιγμή δεν μπορώ να σας πω κάτι συγκεκριμένο». Σημειώνεται ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε. στην οποία ο Frontex έχει ενεργοποιήσει τις ομάδες ταχείας επέμβασης. Η πρώτη φορά ήταν το 2010 στον Εβρο και η δεύτερη το φθινόπωρο του 2015 στο Ανατολικό Αιγαίο.
Οι επιστροφές
Σε συζητήσεις με την ελληνική κυβέρνηση, για να καταρτίσουν κοινό σχέδιο δράσης για τις επιστροφές παράτυπων μεταναστών πίσω στις χώρες καταγωγής τους, βρίσκεται ο ευρωπαϊκός οργανισμός Frontex. Αυτό αποκάλυψε στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» ο επικεφαλής του οργανισμού, Φαμπρίς Λετζερί.
«Είμαι αισιόδοξος ότι σύντομα θα έχουμε καταρτίσει ένα κοινό action plan. Από τις επαφές μου με κυβερνητικούς αξιωματούχους αντιλαμβάνομαι ότι η Ελλάδα ενδιαφέρεται σοβαρά να αυξήσει τον αριθμό των επιστροφών», δήλωσε. Πάντως, προειδοποίησε για τον κίνδυνο οι επιχειρησιακές δυνατότητες του Frontex να περιοριστούν σημαντικά εάν γίνει δεκτή εισήγηση της κροατικής προεδρίας της Ε.Ε. για μείωση έως και 50% στον προϋπολογισμό του οργανισμού.
kathimerini