Ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι η Τουρκία έχει κάνει άλματα, όχι βήματα, προόδου στον τομέα της σχεδίασης, της ανάπτυξης και τη κατασκευής μη επανδρωμένων αεροσκαφών, τα οποία καλύπτουν ευρεία γκάμα αποστολών, τα τελευταία 15 χρόνια. Την τελευταία πενταετία δε, οι Τούρκοι έχουν αξιοποιήσει συστήματα UAV και σε ζώνες πολεμικών επιχειρήσεων, αποκτώντας σημαντική εμπειρία. Αυτό είναι ένα σκέλος το οποίο θα καλύψουμε σε μελλοντικά αφιερώματα. Θα αναλύσουμε δηλαδή το πώς μπορούμε να καλύψουμε την απόσταση που μας χωρίζει από τους Τούρκους στο κομμάτι της εγχώριας ανάπτυξης και κατασκευής UAV.
Γράφει ο Στέργιος Δ. Θεοφανίδης
Τεχνογνωσία υπάρχει στη χώρα μας και μάλιστα σημαντική. Διαδικασίες αξιολόγησης, επιλογής και προμηθειών δεν υπάρχουν. Όπως δεν υπάρχουν και καθορισμένες επιχειρησιακές απαιτήσεις και προδιαγραφές. Φυσικά εξίσου σημαντική παράμετρος είναι και η δημιουργία αμυντικών μηχανισμών έναντι επιθέσεων με UAV/UCAV.
Λαμβάνοντας δε υπόψη ότι οι Τούρκοι έχουν σημειώσει σημαντικές προόδους και στον τομέα του ηλεκτρονικού πολέμου όπως θα δούμε, εξίσου σημαντική βαρύτητα θα πρέπει να αποδοθεί από την ελληνική πλευρά στις ασφαλείς επικοινωνίες και την απρόσκοπτη μετάδοση και λήψη δεδομένων, όπως και στην ανάπτυξη απλών παθητικών συστημάτων εντοπισμού και εγκλωβισμού UAV.
Επαναλαμβάνουμε, πως με δεδομένο ότι η αναγκαία τεχνογνωσία υπάρχει στη χώρα μας και το κόστος ανάπτυξης όλων των συστημάτων που προαναφέραμε (ασύρματοι και συστήματα λήψης – μετάδοσης δεδομένων αναπήδησης συχνοτήτων, συστήματα εντοπισμού υπερύθρων και παρεμβολείς) ΔΕΝ είναι υψηλό, το ουσιώδες που μένει να κάνουμε είναι να αποφασίσουμε τι ακριβώς μας χρειάζεται και με ποιους τρόπους θα το κατασκευάσουμε (ανά περίπτωση) ή θα το προμηθευτούμε.
Κι όλα αυτά, διασφαλίζοντας παράλληλα και την επαρκή υποστήριξή του. Πρόκειται για ενέργειες που θα έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και αρκετά χρόνια, έστω και υπό τις συνθήκες των σημαντικών δημοσιονομικών περιορισμών. Ακόμα και τώρα όμως ΔΕΝ είναι αργά.
Ας δούμε όμως τι έγινε στη Συρία σχετικά με την πρόσφατη πολυδιαφημισμένη από την πλευρά της Τουρκίας αλλά και πολλών Δυτικών ιστοχώρων και ειδησεογραφικών πηγών, καταστροφή οκτώ αντιαεροπορικών συστημάτων μικρής ακτίνας Pantsir των δυνάμεων του Άσαντ.
Σημειώστε εδώ ότι υπό επιχειρησιακές συνθήκες τελείως διαφορετικές στη Λιβύη, δηλαδή χωρίς να υπάρχει αεροπορική υποστήριξη των δυνάμεων του στρατάρχη Χαφτάρ και χωρίς αυτές να διαθέτουν αντιαεροπορικά συστήματα, μικρής ή μέσης ακτίνας, καταρρίφθηκε σημαντικός αριθμός τουρκικών UAV…
Όσα υποστηρίζουν λοιπόν ότι πέτυχαν οι Τούρκοι μέσω της αξιοποίησης UAV στη Συρία και, επαναλαμβάνουμε, αναπαράχθηκαν σε μεγάλο βαθμό από Δυτικές πηγές για ευνόητους λόγους, αμφισβητούνται από τους Ρώσους, οι οποίοι έδωσαν αρκετά στοιχεία στη δημοσιότητα προκειμένου να καταρρίψουν τους τουρκικούς ισχυρισμούς και τους “μύθους” που έχουν χτίσει (ή προσπαθούν να “χτίσουν”) γύρω από αυτούς.
Κι όπως αποδεικνύεται και μέσω του τρόπου με τον οποίο το τουρκικό καθεστώς αντιμετώπισε την πανδημία του κορονοϊού, οι Ρώσοι είναι σφόδρα πιθανό να έχουν δίκιο, γεγονός που μας οδηγεί στο ασφαλές συμπέρασμα ότι ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΕΠΙΣΗΜΕΣ ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΕΙΝΑΙ ΨΕΥΔΗΣ.
Το ρωσικό υπουργείο άμυνας καταρχήν αναφέρει ότι η επιχειρησιακή αξιοποίηση τουρκικών UAV στη Συρία, ουδέποτε είχε μαζικό χαρακτήρα για τον πολύ απλό λόγο ότι η Τουρκία δεν διαθέτει τόσο μεγάλους αριθμούς μη επανδρωμένων αεροσκαφών, ιδίως των τύπων ANKA και Bayraktar.
Στην αξιοπιστία της πληροφορίας αυτής συνηγορεί το γεγονός ότι η Τουρκία έχει αποστείλει σημαντικό αριθμό UAV και των δύο αυτών τύπων στη Λιβύη. Γεγονός που ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει, καθώς έχουν κατ’ επανάληψη δημοσιευθεί βίντεο και φωτογραφίες καταρριφθέντων τέτοιων αεροσκαφών από τις δυνάμεις του Χαφτάρ.
Ο μεγαλύτερος αριθμός που έχει ταυτόχρονα επιχειρήσει από τη βάση του Ιντσιρλίκ, είναι πέντε ή έξι UAV. Νούμερο το οποίο δεν μπορεί να δικαιολογήσει σε καμία περίπτωση την εξουδετέρωση 3.138 ανδρών του συριακού καθεστώτος, την καταστροφή 151 αρμάτων μάχης, 47 οβιδοβόλων, τριών μαχητικών (!), οκτώ ελικοπτέρων (!), τριών drones και οκτώ αντιαεροπορικών συστημάτων.
Και αυτό γιατί τα τουρκικά UAV δεν έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν την αναγκαία ισχύ πυρός για όλα αυτά τα “επιτεύγματα”. Θα το διαπιστώσουμε αυτό και με στοιχεία όταν αναφερθούμε στα τουρκικής σχεδίασης και κατασκευής όπλα που μπορούν να μεταφέρουν.
Το ρωσικό ΥΠΑΜ επιμένει ότι δύο συριακά συστήματα Pantsir χτυπήθηκαν, με το ένα να έχει υποστεί ελαφρές μόνο ζημιές. Οι τουρκικές επιθέσεις έγιναν κατά το αρχικό στάδιο της ταχύτατης προέλασης των δυνάμεων του Άσαντ στην επαρχία Ιντλίμπ. Στη φάση αυτή δεν εξασφαλίστηκε κάλυψη για τα συστήματα αυτά από την πλευρά των Σύριων, δεδομένου ότι οι δυνάμεις τους βρίσκονταν σε συνεχή κίνηση.
Πάντα σύμφωνα με το ρωσικό ΥΠΑΜ, από την πλευρά των δυνάμεων του Άσαντ αποδόθηκε έμφαση στην ταχύτερη δυνατή ανακατάληψη εδαφών υπό τη συνεχή και διαρκή κάλυψη και υποστήριξη από αέρος, ρωσικών αεροπλάνων και επιθετικών ελικοπτέρων. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο υπήρξαν πολλοί απροστάτευτοι και μεμονωμένοι στόχοι ευκαιρίας για τα τουρκικά οπλισμένα UAV.
Το γεγονός αυτό είναι κάτι στο οποίο η ελληνική πλευρά πρέπει να αποδώσει ιδιαίτερη βαρύτητα. Μαζί με το ότι φυσικά οι Τούρκοι έχουν σημειώσει σημαντικές προόδους και στον τομέα του ηλεκτρονικού πολέμου (Η/Π). Σημειώνεται χαρακτηριστικά στις ρωσικές αναφορές ότι κατά την τετραήμερη σχεδόν προέλαση των δυνάμεων του Άσαντ για την ανακατάληψη της πόλης Σαρακίμπ, χτυπήθηκαν από οπλισμένα UAV και κυρίως από κατευθυνόμενα μέσω UAV πυρά πυροβολικού, ομάδες, οι οποίες επικοινωνούσαν μεταξύ τους και με τα κέντρα διοίκησης πίσω τους, με απλά κινητά τηλέφωνα!
Οι Τούρκοι παρακολουθώντας και καταγράφοντας (μέσω συστημάτων KORAL και UAV), τις συνομιλίες αυτές από ασφαλείς θέσεις εντός του τουρκικού εδάφους, εντόπιζαν τις θέσεις των ομάδων, μεταδίδοντας τις συντεταγμένες τους στις φίλιες μονάδες Πυροβολικού προς κατεύθυνση πυρών… Σε όσες κινήσεις ή επιθετικές ενέργειες των δυνάμεων του Άσαντ δεν έγινε χρήση κινητών τηλεφώνων και οι εντολές δίνονταν δια ζώσης ή με άλλους τρόπους, δεν καταγράφηκε ΚΑΜΜΙΑ τουρκική προσβολή!
Το ρωσικό ΥΠΑΜ επεσήμανε επίσης ότι τόσο η Ρωσική Αεροπορία, όσο και η Συριακή κατόρθωσαν να αποφύγουν τα φορητά αντιαεροπορικά συστήματα MANPADS με τα οποία οι Τούρκοι εξόπλισαν τζιχαντιστές και αντικαθεστωτικούς. ΧΩΡΙΣ όμως να διευκρινίζει πώς επιτεύχθηκε αυτό.
Αυτό που επίσης επισημαίνεται και έχει ιδιαίτερη σημασία για εμάς, είναι το ότι οι καταρρίψεις των συριακών μαχητικών (ένα Aero L-39 και δύο Su-24;) αποδίδονται σε βολές πυραύλων AIM-120 AMRAAM από τουρκικά F-16, τα οποία πετούσαν σε τουρκικό εναέριο χώρο…
Σε κάθε περίπτωση οι Ρώσοι επιμένουν ότι τα τουρκικά UAV δεν απασχόλησαν ποτέ την άμυνα της αεροπορικής βάσης Χμέιμιμ. Η αεράμυνα της βάσης κατάφερε να εντοπίσει και να ανασχέσει έγκαιρα όλες τις επιθέσεις από UAV απλής κατασκευής, χωρίς τεχνολογικά προηγμένα συστήματα καθοδήγησης, τα οποία ήταν φορτωμένα με εκρηκτική ύλη.
Πρόκειται για επιθέσεις που είναι πανομοιότυπες, από πλευράς τεχνολογικού επιπέδου και αποτελεσματικότητας αξιοποιούμενων μέσων, με αυτές στις εγκαταστάσεις διύλισης της Σαουδαραβικής Aramco τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Τουρκικά όπλα και συστήματα – Γιατί οι ρωσικές πληροφορίες έχουν βάση…
Από την πλευρά μας δεν θα υιοθετήσουμε απόλυτα και στο σύνολό τους τις πληροφορίες που αποδέσμευσε το ρωσικό ΥΠΑΜ. Απαιτούνται περισσότερα στοιχεία και ικανός χρόνος για κάτι τέτοιο… Αυτά που μπορούμε να υποστηρίξουμε, είναι αυτά που μπορούν να αποδειχθούν.
Σε ότι αφορά στις ικανότητες ELINT/SIGINT των Τούρκων, διαβάζουμε ότι τα συστήματα KORAL της ΑSELSAN (η Τουρκική Αεροπορία έχει παραλάβει πέντε συνολικά αρχής γενομένης από το 2016), παρέχουν τη δυνατότητα εντοπισμού εκπομπών ραντάρ και παρεμβολής τους στο φάσμα συχνοτήτων που καλύπτει τις μπάντες μεταξύ S και Κ σε αποστάσεις μεταξύ 150 και 200 χιλιομέτρων. Τα συστήματα αυτά έχουν δυνατότητες ELINT/SIGINT, ενώ ορισμένα από τα τουρκικά UAV τύπου ANKA-S υποστηρίζεται ότι έχουν εξοπλιστεί με συστήματα ELINT/COMINT (COMunications INTelligence).
Θα τα δούμε πιο αναλυτικά σε άλλο αφιέρωμα. Αυτό που μας ενδιαφέρει εδώ είναι ότι όντως τα τουρκικά συστήματα εντοπισμού επικοινωνιών και παρεμβολών λειτούργησαν στην επαρχία Ιντλίμπ, ενώ η μεγαλύτερη ζημιά στις δυνάμεις του Άσαντ, έγινε από κατευθυνόμενα πυρά πυροβολικού.
Γνωρίζουμε ότι όλα τα UAV τύπου Bayraktar TB2 (που είναι και ο πολυπληθέστερος τύπος στις τάξεις των τουρκικών ΕΔ) είναι εξοπλισμένα με ΕO/IR αισθητήρα ASELFLIR 300T, τουρκικής κατασκευής σύστημα ηλεκτροπτικής αναγνώρισης, παρακολούθησης και στοχοποίησης υψηλής ευκρίνειας, με διπλή κάμερα ταυτόχρονης παρακολούθησης θέσης πολλαπλών στόχων επιφανείας σε οπτικό (Ε/Ο) και υπέρυθρο (IR) φάσμα και ενσωματωμένο καταδείκτη LASER ώστε να μπορεί να κατευθύνει όπλα σε αποστάσεις 20 χιλιομέτρων.
Λόγω της μικρότερης μεταφορικής ικανότητάς του σε οπλικό φορτίο, διατηρούμε επιφυλάξεις σχετικά με την δυνατότητά του να αξιοποιεί αντιαρματικούς πυραύλους καθοδήγησης λέιζερ UMTAS και L-UMTAS, που θεωρείται και το πλέον καταστροφικό αερομεταφερόμενο όπλο της Roketsan.
Η νεότερη έκδοση του ANKA, το -S, που φέρει ισχυρότερο κινητήρα και έχει δυνατότητα ελέγχου μέσω δορυφορικής σύνδεσης, πέραν του οπτικού ορίζοντα, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι μπορεί να αξιοποιήσει όλη τη γκάμα των όπλων που αναπτύχθηκαν εγχώρια. Οι πύραυλοι αέρος-εδάφους CIRIT διαμέτρου 2.75’’ και βάρους 15 μόλις κιλών, έχουν μέγιστη ακτίνα οκτώ χιλιομέτρων και είναι κατεύθυνσης λέιζερ. Είναι ελαφρού τύπου κατάλληλοι για στόχους μικρής θωράκισης.
Από την ίδια εταιρία (Roketsan) κατασκευάζονται και οι πύραυλοι αέρος εδάφους L-UMTAS διαμέτρου 160mm, βάρους 35 κιλών, κατεύθυνσης LASER και κατάλληλοι για θωρακισμένους στόχους (τεθωρακισμένα οχήματα, ακόμη και άρματα μάχης) και οι πύραυλοι τύπου MAM-L διαμέτρου 80mm, βάρους 8,5 κιλών, κατάλληλους για ελαφρά θωρακισμένους στόχους και προσωπικό.
Με δεδομένο ότι τα όπλα αυτά μπορούν να εκτοξευτούν από αποστάσεις της τάξης των 10 χιλιομέτρων ή και μικρότερες, καθιστούν τους φορείς τους, τα UAV ANKA και Bayraktar TB2, σχετικά εύκολους στόχους για οργανωμένες αεράμυνες. Η λογική επομένως υποδεικνύει ότι μόνο εναντίον μεμονωμένων και απροστάτευτων στόχων ευκαιρίας θα μπορούσαν όντως τα τουρκικά UAV να καταφέρουν πλήγματα στην Ιντλίμπ.
Οι πληροφορίες επομένως που έδωσε το τουρκικό ΓΕΕΘΑ δεν μπορούν να “σταθούν” σε ό,τι αφορά τον αριθμό των στόχων που καταστράφηκαν και το είδος τους. Αυτό που σίγουρα ευσταθεί είναι το γεγονός ότι τα τουρκικά UAV μπορεί να λειτούργησαν αποτελεσματικά ως πλατφόρμες αναγνώρισης, εναέριας παρατήρησης και κατεύθυνσης πυρών πυροβολικού και υποκλοπών.
defence-point
