Πρόκειται για μία αρκετά παλιά ιστορία. Και πραγματικά σκανδαλώδης έτσι όπως εξελίχθηκε. Πρόσφατα συμπλήρωσε 20 χρόνια όπως θα δούμε… Η Πολεμική Αεροπορία κατέθεσε στις 16 Οκτωβρίου του 2019 αγωγή κατά της USAF, ζητώντας την επιστροφή του ποσού των 21.745.394,71 δολαρίων, συν φυσικά τους τόκους, για την αδυναμία (και απροθυμία…) της τελευταίας να ανταποκριθεί στις περιγραφόμενες από την LOA GR-D-BQM υποχρεώσεις της. Την αγωγή μπορείτε να τη διαβάσετε στον ενεργό σύνδεσμο.
Γράφει ο Στέργιος Δ. Θεοφανίδης
Η σύμβαση που είχε υπογραφεί μεταξύ των δύο αεροπορικών δυνάμεων στο πλαίσιο προγράμματος FMS, για την προμήθεια δύο ψηφιακών φωτομηχανών τύπου KS-127EO, την αναβάθμιση – τροποποίηση των δύο στρατηγικών δυνατοτήτων (LOROP) συμβατικών KS-127 που ήδη διέθετε η Πολεμική Αεροπορία και την παράλληλη προμήθεια ενός σταθμού εδάφους, ανήλθε σε 23.369.723 δολάρια ΗΠΑ.
Από το 2007 που έγιναν και οι τελευταίες αποτυχημένες δοκιμές της KS-127EO, επάνω σε ένα από τα RF-4E της 348 Μοίρας Τακτικής Αναγνώρισης το οποίο είχε υποστεί τροποποιήσεις για την υλοποίηση των δοκιμών, έχουν περάσει 13 ολόκληρα χρόνια! Σε αυτό το χρονικό διάστημα η Πολεμική Αεροπορία έχει κατ’ επανάληψη ζητήσει την επιστροφή του ποσού που εκδικάζεται.
Το οποίο η USAF είχε αποδώσει στην κατασκευάστρια ROI (Reccon Optical International), χωρίς η τελευταία να έχει εκπληρώσει οποιαδήποτε από τις δεσμεύσεις της σχετικά με τις επιδόσεις της KS-127EO. Είχε ζητήσει δηλαδή, εξωδικαστικό συμβιβασμό, προκειμένου το ζήτημα να διευθετηθεί με οικονομία χρόνου και πόρων, έτσι ώστε τα χρήματα αυτά να καλύψουν άλλες εκκρεμότητες, από τις δεκάδες που προέκυψαν την τελευταία δεκαετία.
Παρά το γεγονός αυτό η USAF αρνήθηκε τη λύση αυτή (όπως μπορείτε να διαβάσετε στην αγωγή, δεν απάντησε καν!), οπότε και κατατέθηκε η αγωγή εναντίον της. Κάτι που κατά την άποψή μας, έπρεπε να έχει γίνει 10 χρόνια νωρίτερα, όταν η Πολεμική Αεροπορία κατέστησε σαφές ότι θα κατέφευγε στη δικαιοσύνη των ΗΠΑ για να δικαιωθεί, αν δεν έβρισκε άλλο τρόπο.
Να πάρει δηλαδή τα χρήματα που χρεώθηκε το Ελληνικό Δημόσιο πίσω με παράλληλη καταβολή των τόκων φυσικά, από την ημερομηνία της απόδοσής τους στη ROI κατά παράβαση όλων των όρων και προϋποθέσεων της σύμβασης.
Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε το ζήτημα και φυσικά θα επανέλθουμε με οποιαδήποτε εξέλιξη. Παρακάτω παραθέτουμε το μακροσκελές ιστορικό του προγράμματος από το 1999 μέχρι και το 2007. Οι δύο φωτομηχανές KS-127EO βρίσκονται στις αποθήκες του ΚΕΦΑ. Η Πολεμική Αεροπορία ουδέποτε υπέγραψε την αποδοχή και την παραλαβή τους…
Ψηφιακοί αισθητήρες KS-127EO για τα ελληνικά RF-4E…
Μία πραγματικά απίστευτη ιστορία
Μία πραγματικά απίστευτη ιστορία
Από το ιστορικό της εξέλιξης του προγράμματος KS-127EO που παραθέτουμε συνοπτικά εδώ, δεν έχει κανείς παρά να συμπεράνει ότι το ρίσκο που πήρε τελικά η ελληνική πλευρά να συνεχίσει να αξιοποιεί το φωτογραφικό Phantom ως πλατφόρμα, δεν της «βγήκε» και ότι της κόστισε σχεδόν όσο τα ατρακτίδια DB-110, χωρίς τελικά να κερδίσει απολύτως τίποτα σε επιχειρησιακό επίπεδο.
Η ίδια η σύμβαση που υπογράφηκε δε, σε συνδυασμό με τη συμπεριφορά της Αμερικανικής Αεροπορίας, θα πρέπει να διδάσκονται στο μέλλον ως πάθημα που πρέπει να γίνει μάθημα. Η υπόθεση, που εδώ και αρκετά χρόνια έχει παραπεμφθεί στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και έχει περάσει στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εξωτερικών, αποτελεί άλλη μία σημαντική εξοπλιστική εκκρεμότητα της περασμένης δεκαετίας.
Διότι η απόφαση για την προμήθεια δύο ψηφιακών φωτομηχανών LOROP (LOng Range Obligue Photography) τύπου KS-127EO (η μία θα ήταν Dual Band με δυνατότητα παράλληλων λήψεων και στο υπέρυθρο φάσμα), την αναβάθμιση δύο συμβατικών KS-127 της Πολεμικής Αεροπορίας και την προμήθεια ενός επίγειου σταθμού επεξεργασίας απεικονίσεων, πάρθηκε στις 28 Δεκεμβρίου του 1998 από τον τότε ΥΕΘΑ Α. Τσοχατζόπουλο. Ας δούμε όμως τι συνέβη και το πρόγραμμα ναυάγησε.
Η KS-127EO στο ρύγχος του τροποποιημένου RF-4E της 348 ΜΤΑ. Πριν από πολλά χρόνια…
14 Δεκεμβρίου 1999
Υπογράφεται από την Πολεμική Αεροπορία και την Αμερικανική (USAF) η σχετική Επιστολή Προσφοράς και Αποδοχής (LOA) ύψους 23.369.732 δολαρίων. Από το ποσό αυτό, η USAF θα λάβει 570.000 δολάρια ως διαχειρίστρια του προγράμματος. Θα ήταν δηλαδή η υπηρεσία που θα ενεργούσε αντί του Ελληνικού Δημοσίου, διασφαλίζοντας τα συμφέροντά του. Παρακάτω θα διαβάσετε με έκπληξη πόσο καλά τα διασφάλισε…
Υπογράφεται από την Πολεμική Αεροπορία και την Αμερικανική (USAF) η σχετική Επιστολή Προσφοράς και Αποδοχής (LOA) ύψους 23.369.732 δολαρίων. Από το ποσό αυτό, η USAF θα λάβει 570.000 δολάρια ως διαχειρίστρια του προγράμματος. Θα ήταν δηλαδή η υπηρεσία που θα ενεργούσε αντί του Ελληνικού Δημοσίου, διασφαλίζοντας τα συμφέροντά του. Παρακάτω θα διαβάσετε με έκπληξη πόσο καλά τα διασφάλισε…
Επρόκειτο λοιπόν για πρόγραμμα FMS στο οποίο η ΠΑ υπέδειξε στην USAF έναν και μόνο κατασκευαστή (Sole source) για την υλοποίηση της Σύμβασης. Αυτός ήταν η εταιρεία ROI (Reccon Optical Inc.), η οποία πριν από την υπογραφή της LOA διαβεβαίωσε γραπτώς την Πολεμική Αεροπορία ότι η εγκατάσταση-πιστοποίηση της KS-127EO στα ελληνικά RF-4E θα απαιτούσε πολύ μικρής έκτασης (minor) τροποποιήσεις και πως, ως διαδικασία, είχε επαναληφθεί για άλλο πελάτη της.
Απρίλιος 2000
Η Boeing, κατασκευάστρια του RF-4E (έχει απορροφήσει την McDonnell Douglas) με επιστολή της προς την ΠΑ γνωστοποιεί ότι η συγκεκριμένη φωτομηχανή δεν είναι συμβατή με το αεροσκάφος-φορέα και θα απαιτηθούν σημαντικές τροποποιήσεις στο ρύγχος του RF-4E (αύξηση διαστάσεων παραθύρων που επηρεάζει δομικά στοιχεία, καθώς και τη ροή του αέρα προς τους αεραγωγούς).
Η Boeing, κατασκευάστρια του RF-4E (έχει απορροφήσει την McDonnell Douglas) με επιστολή της προς την ΠΑ γνωστοποιεί ότι η συγκεκριμένη φωτομηχανή δεν είναι συμβατή με το αεροσκάφος-φορέα και θα απαιτηθούν σημαντικές τροποποιήσεις στο ρύγχος του RF-4E (αύξηση διαστάσεων παραθύρων που επηρεάζει δομικά στοιχεία, καθώς και τη ροή του αέρα προς τους αεραγωγούς).
Η ΠΑ επιχειρεί άμεσα να παγώσει τις πληρωμές προς τη ROI και να εξετάσει μόνη της τη μέχρι τότε εξέλιξη του προγράμματος. Η USAF δεν δίνει καμία σημασία στις αιτιάσεις της ΠΑ, και…
Δεκέμβριος 2000
…υπογράφει εμπορική σύμβαση με τη ROI ύψους 20.565.649 δολαρίων, η οποία προβλέπει ότι η πρώτη KS-127EO θα παραδιδόταν τον Ιούλιο του 2002, η δεύτερη (Dual Band) έξι μήνες αργότερα, τον Ιανουάριο του 2003 και οι δύο αναβαθμισμένες KS-127, τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου.
…υπογράφει εμπορική σύμβαση με τη ROI ύψους 20.565.649 δολαρίων, η οποία προβλέπει ότι η πρώτη KS-127EO θα παραδιδόταν τον Ιούλιο του 2002, η δεύτερη (Dual Band) έξι μήνες αργότερα, τον Ιανουάριο του 2003 και οι δύο αναβαθμισμένες KS-127, τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου.
Μάρτιος 2002
Τέσσερις μόλις μήνες πριν από την ημερομηνία παράδοσης της πρώτης φωτομηχανής, η ROI ζητά επιπλέον χρήματα από την ΠΑ για να επανασχεδιάσει την KS-127EO, κάτι που έχει δικαίωμα να κάνει μέσω FMS!
Τέσσερις μόλις μήνες πριν από την ημερομηνία παράδοσης της πρώτης φωτομηχανής, η ROI ζητά επιπλέον χρήματα από την ΠΑ για να επανασχεδιάσει την KS-127EO, κάτι που έχει δικαίωμα να κάνει μέσω FMS!
Η Πολεμική Αεροπορία φυσικά αρνείται, αλλά η USAF έπειτα από έναν ολόκληρο χρόνο αλληλογραφίας και παρά τις ελληνικές διαμαρτυρίες αποδέχεται το αίτημα της εταιρείας! Αποτέλεσμα: Η ελληνική πλευρά επιβαρύνεται με 1.710.890 δολάρια και –σαν να μην ήταν αρκετό αυτό– η USAF αυξάνει την οροφή της Σύμβασης κατά 370.686 δολάρια!
Το ΓΕΑ δίνει εντολή στον αεροπορικό μας ακόλουθο στην Ουάσινγκτον να ενεργήσει προς τις Αρχές FMS ώστε να μη γίνει αποδεκτή η τροποποίηση της Σύμβασης, για να ενημερωθεί λίγο αργότερα από την αμερικανική πλευρά πως δέσμευσε μονομερώς τα χρήματα από τα ελληνικά διαθέσιμα!
Ο παλιός πίνακας ελέγχου των φωτομηχανών στα ελληνικά RF-4E
Απρίλιος 2003
Η τροποποιημένη Σύμβαση προβλέπει παράδοση της πρώτης KS-127EO τον Απρίλιο του 2003 και της Dual Band τον Ιούλιο. Προβλέπει επίσης τη διεξαγωγή δοκιμών (στο έδαφος και στον αέρα) διάρκειας 13 εβδομάδων, με ευθύνη της ROI.
Η τροποποιημένη Σύμβαση προβλέπει παράδοση της πρώτης KS-127EO τον Απρίλιο του 2003 και της Dual Band τον Ιούλιο. Προβλέπει επίσης τη διεξαγωγή δοκιμών (στο έδαφος και στον αέρα) διάρκειας 13 εβδομάδων, με ευθύνη της ROI.
Πράγματι, η πρώτη (επανασχεδιασμένη) KS-127EO παραδίδεται στις 28 Μαΐου στην 110 Πτέρυγα Μάχης στη Λάρισα και αρχίζουν οι εργασίες τοποθέτησής της σε RF-4E. Από τις δοκιμές προκύπτουν τα εξής:
1) Και πάλι απαιτείται αύξηση των διαστάσεων των παραθύρων ρύγχους.
2) Η μονάδα ελέγχου της φωτομηχανής δεν συνεργάζεται σωστά με τον υπολογιστή στοιχείων αέρος (Air Data Computer) του αεροπλάνου, οπότε οι απεικονίσεις δεν έχουν καλή ποιότητα λόγω λανθασμένων στοιχείων ύψους και ταχύτητας.
3) Όταν το αεροπλάνο αναπτύσσει δυναμικές φορτίσεις, η φωτομηχανή δεν λειτουργεί.
4) Η θερμοκρασία της παρουσιάζει σημαντικές αυξομειώσεις, λόγω απουσίας μονάδας ελέγχου στο εσωτερικό του ρύγχους.
2) Η μονάδα ελέγχου της φωτομηχανής δεν συνεργάζεται σωστά με τον υπολογιστή στοιχείων αέρος (Air Data Computer) του αεροπλάνου, οπότε οι απεικονίσεις δεν έχουν καλή ποιότητα λόγω λανθασμένων στοιχείων ύψους και ταχύτητας.
3) Όταν το αεροπλάνο αναπτύσσει δυναμικές φορτίσεις, η φωτομηχανή δεν λειτουργεί.
4) Η θερμοκρασία της παρουσιάζει σημαντικές αυξομειώσεις, λόγω απουσίας μονάδας ελέγχου στο εσωτερικό του ρύγχους.
Απρίλιος 2004
Η USAF αντικρούει εγγράφως ισχυρισμούς της ROI βάσει των οποίων η αποτυχία των δοκιμών οφείλεται στο RF-4E των δοκιμών και όχι στη φωτομηχανή. Η Πολεμική Αεροπορία συντάσσει αναφορές δυσλειτουργίας της KS-127EO και του σταθμού εδάφους που παρουσίασε –μικρότερης έκτασης– προβλήματα και κοστολογεί τη ζημιά που έχει υποστεί από τις καθυστερήσεις σε 27.658.276 δολάρια! Καταθέτει εγγράφως στην USAF τις διαπιστώσεις της τον Απρίλιο του 2005 και καθιστά παράλληλα σαφές ότι δεν την εξουσιοδοτεί για καμία περαιτέρω ενέργεια.
Η USAF αντικρούει εγγράφως ισχυρισμούς της ROI βάσει των οποίων η αποτυχία των δοκιμών οφείλεται στο RF-4E των δοκιμών και όχι στη φωτομηχανή. Η Πολεμική Αεροπορία συντάσσει αναφορές δυσλειτουργίας της KS-127EO και του σταθμού εδάφους που παρουσίασε –μικρότερης έκτασης– προβλήματα και κοστολογεί τη ζημιά που έχει υποστεί από τις καθυστερήσεις σε 27.658.276 δολάρια! Καταθέτει εγγράφως στην USAF τις διαπιστώσεις της τον Απρίλιο του 2005 και καθιστά παράλληλα σαφές ότι δεν την εξουσιοδοτεί για καμία περαιτέρω ενέργεια.
Ο πίνακας ελέγχου της KS-127EO στο RF-4E που τροποποιήθηκε για τη διεξαγωγή των δοκιμών
Απρίλιος 2005
Η USAF, που παρά τις ενέργειες της ΠΑ προχωρά στη δέσμευση όλου του ποσού της Σύμβασης και διαθέτει το 75% στην ROI, «αναγκάζεται» τελικά να ενημερώσει εγγράφως την ΠΑ ότι θα παραλάβει τις φωτομηχανές που έχει ήδη πληρώσει, μετά από πέντε-έξι χρόνια και με διακριτική ικανότητα στο 60% αυτής που περιγράφουν οι αρχικές προδιαγραφές της LOA.
Η USAF, που παρά τις ενέργειες της ΠΑ προχωρά στη δέσμευση όλου του ποσού της Σύμβασης και διαθέτει το 75% στην ROI, «αναγκάζεται» τελικά να ενημερώσει εγγράφως την ΠΑ ότι θα παραλάβει τις φωτομηχανές που έχει ήδη πληρώσει, μετά από πέντε-έξι χρόνια και με διακριτική ικανότητα στο 60% αυτής που περιγράφουν οι αρχικές προδιαγραφές της LOA.
Σαν να μη συνέβαινε δε απολύτως τίποτα, ζήτησε περαιτέρω αύξηση της οροφής της LOA κατά 1,5 εκατ. δολάρια και πρότεινε (εδώ είναι το καλύτερο) τη συνέχιση του προγράμματος και τη συμπληρωματική προμήθεια φωτομηχανών σε ατρακτίδια για την κάλυψη των αναγκών της ΠΑ.
28 Ιουλίου 2005
Το Ανώτατο Αεροπορικό Συμβούλιο (ΑΑΣ) αποφασίζει τη ματαίωση του προγράμματος. Παράλληλα, δίνει εντολή να διενεργηθεί ΕΔΕ για τη σύναψη και την υλοποίηση της αρχικής LOA και διερευνά τις δυνατότητες διεκδίκησης των χρημάτων που δαπανήθηκαν από την USAF.
Το Ανώτατο Αεροπορικό Συμβούλιο (ΑΑΣ) αποφασίζει τη ματαίωση του προγράμματος. Παράλληλα, δίνει εντολή να διενεργηθεί ΕΔΕ για τη σύναψη και την υλοποίηση της αρχικής LOA και διερευνά τις δυνατότητες διεκδίκησης των χρημάτων που δαπανήθηκαν από την USAF.
Μάιος 2006
Η USAF που έχει προτείνει στην ΠΑ τη διεξαγωγή επαναληπτικών δοκιμών με την πρώτη KS-127EO που έχει υποστεί –ξανά– τροποποιήσεις και παρά το ότι έχει ενημερωθεί από την τελευταία ότι αυτό είναι αποδεκτό υπό την προϋπόθεση ότι η δεύτερη φωτομηχανή (Dual Band) δεν θα παραληφθεί αν οι δοκιμές (της πρώτης) δεν είναι επιτυχείς, στέλνει στην Ελλάδα και τη δεύτερη φωτομηχανή χωρίς να μπει στον κόπο να ενημερώσει κανέναν!
Η USAF που έχει προτείνει στην ΠΑ τη διεξαγωγή επαναληπτικών δοκιμών με την πρώτη KS-127EO που έχει υποστεί –ξανά– τροποποιήσεις και παρά το ότι έχει ενημερωθεί από την τελευταία ότι αυτό είναι αποδεκτό υπό την προϋπόθεση ότι η δεύτερη φωτομηχανή (Dual Band) δεν θα παραληφθεί αν οι δοκιμές (της πρώτης) δεν είναι επιτυχείς, στέλνει στην Ελλάδα και τη δεύτερη φωτομηχανή χωρίς να μπει στον κόπο να ενημερώσει κανέναν!
Μάιος 2007
Ο δεύτερος γύρος δοκιμών της KS-127EO έχει επίσης απογοητευτικά αποτελέσματα. Σε σύσκεψη μεταξύ επιτελών της ΠΑ και της USAF στην 110 Πτέρυγα Μάχης στη Λάρισα, οι Αμερικανοί αρνούνται ακόμη και να επιστρέψουν τα χρήματα από τη ματαίωση της αναβάθμισης των δύο συμβατικών KS-127.
Ο δεύτερος γύρος δοκιμών της KS-127EO έχει επίσης απογοητευτικά αποτελέσματα. Σε σύσκεψη μεταξύ επιτελών της ΠΑ και της USAF στην 110 Πτέρυγα Μάχης στη Λάρισα, οι Αμερικανοί αρνούνται ακόμη και να επιστρέψουν τα χρήματα από τη ματαίωση της αναβάθμισης των δύο συμβατικών KS-127.
Υποστηρίζουν ότι η ελληνική πλευρά πρέπει να λάβει μέρος, μόνο, του ποσού που είχε καταβάλει για την αναβάθμιση, γιατί είχαν γίνει εργασίες από τη ROI, για τις οποίες και αποζημιώθηκε!
Έτσι είχε διαμορφωθεί η κατάσταση στο τέλος της πρώτης δεκαετίας του 2000. Σχεδόν 20 ολόκληρα χρόνια από την υπογραφή της σύμβασης, η Πολεμική Αεροπορία, χωρίς να τις έχει αποδεχτεί, έχει φορτωθεί με δύο φωτομηχανές που όχι μόνο δεν καλύπτουν τις απαιτήσεις της, αλλά ούτε κατά διάνοια και το ποσό που έχει δαπανηθεί για την αγορά τους.
Το χειρότερο δε από όλα είναι ότι στερείται των χρημάτων που αρνούνται να επιστρέψουν οι Αμερικανοί για να προμηθευτεί περισσότερα ατρακτίδια LOROP (DB-110) και να καλύψει έτσι τις ανάγκες της
defence-point.
