Γράφει η
Σοφία Βούλτεψη
Μέσα στο ψυχροπολεμικό κλίμα των τελευταίων ημερών, με όλα τα φώτα της δημοσιότητας στραμμένα και πάλι στην πολύπαθη Μέση Ανατολή, οι ειδήσεις από τα Βαλκάνια έχουν και πάλι υποχωρήσει. Και οι αναλύσεις έχουν επιστρέψει στη γνωστή ρηχότητα. Έτσι, καθώς τα Σκόπια απέκτησαν υπηρεσιακή κυβέρνηση και οδεύουν προς τις εκλογές της 12ης Απριλίου, απαρατήρητο πέρασε το χριστουγεννιάτικο μήνυμα του Γκρούεφσκι…
Πρωθυπουργός από το 2006 ως το 2016 και ηγέτης του VMRO από το 2003 ως το 2017, από την Ουγγαρία όπου έχει διαφύγει, ο Γκρούεφσκι απέστειλε στις 7 Ιανουαρίου (η γειτονική χώρα ακολουθεί το παλαιό ημερολόγιο) ένα μήνυμα πολλών αναγνώσεων.
Το ακόλουθο:
«Η Μακεδονία χρειάζεται να προχωρήσει μπροστά και να γίνει ξανά δυνατή και πηγή υπερηφάνειας για τους πολίτες της. Ας ελπίσουμε οι νίκες μας να είναι περισσότερες από τις ήττες μας, για καθέναν από εμάς ατομικά, αλλά και για τη χώρα μας. Ας ξανακερδίσουμε ό,τι χάσαμε. Και ας διατηρήσουμε και ας διευρύνουμε όσα κερδίσαμε»…
Δεν χρειάζεται να καταβάλει κανείς μεγάλη προσπάθεια για να διαβάσει ανάμεσα από τις γραμμές. Χωρίς να καταδικάζει ούτε να καταφέρεται έστω και για την τιμή των όπλων κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών, ο Γκρούεφσκι καλεί τους συμπατριώτες του να κοιτάξουν μπροστά, σχεδόν για γραφειοκρατικούς λίγους εύχεται η χώρα του να ξανακερδίσει όσα έχασε (όχι απαραίτητα λόγω της Πρέσπας, αλλά σίγουρα λόγω της διακυβέρνησης Ζάεφ, για τον οποίο έχει πει ότι ήθελε να τον δολοφονήσει) και όλο το «ζουμί» βρίσκεται στην ανάγκη να διατηρηθούν και να διευρυνθούν όσα κερδήθηκαν.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι και το VMRO αισθάνεται ότι η Συμφωνία είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή για την γειτονική χώρα.
Στο ίδιο πλαίσιο με τον Γκρούεφσκι κινείται και ο διάδοχός του στην ηγεσία του κόμματος, ο Κρίστιαν Μίτσκοσκι. Στις συνεντεύξεις του υποστηρίζει ότι το VMRO απορρίπτει τόσο τον «εξαρχαϊσμό» (όπως ονομάστηκε η προσπάθεια του Γκρούεφσκι για ταύτιση της χώρας του με την αρχαία Ελλάδα) όσο και την «βορειοποίηση» (όπως αποκαλείται η επιβολή του ονόματος «Βόρεια Μακεδονία»).
Όπως λέει, τάσσεται υπέρ του «μακεδονοποίησης», αλλά όχι ως αποκλειστική εθνική ταυτότητα των «Μακεδόνων», αλλά όλων όσοι γεννήθηκαν και ζουν στη χώρα, καθώς όλοι έχουν δικαίωμα στην «μακεδονοποίηση».
Ειδικά για τη Συμφωνία των Πρεσπών, η υπό τον Μίτσκοσκι θέση του VMRO είναι πως αν το κόμμα λάβει την αναγκαία πλειοψηφία, αυτή θα καταργηθεί. Αν όχι, τότε το VMRO, θα «διορθώσει τα λάθη» μόλις η «Μακεδονία» εισέλθει στην ΕΕ, οπότε οι γειτονικές χώρες δεν θα είναι πλέον σε θέση να την… «εκβιάσουν»!
Άλλωστε, και το 2001, μετά τον εμφύλιο, το VMRO είχε διαφωνήσει με τη Συμφωνία Πλαίσιο με τους Αλβανούς, αλλά όταν αργότερα βρέθηκε στην εξουσία, την εφάρμοσε με τον καλύτερο τρόπο, καθώς η συμφωνία είχε επιβληθεί από την ΕΕ.
Με λίγα λόγια, ο Μίτσκοσκι θέτει ως πρώτο στόχο την είσοδο στην ΕΕ και επίσης για την τιμή των όπλων – αλλά και για τις ψήφους - χαϊδεύει τα αυτιά των σκληροπυρηνικών περιοριζόμενος τελικά σε κάποιες «διορθώσεις».
Διπλή ονομασία στην πράξη
Δεν θα χρειαστεί να κάνει πολλές. Η ίδια η Συμφωνία επιτρέπει την μη αλλαγή του ονόματος σε οργανισμούς που δεν χρηματοδοτούνται από το Κράτος. Προβλέπεται δηλαδή ουσιαστικά διπλή ονομασία και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.
Αυτό που κάνουν ήδη και θα συνεχίσουν να κάνουν οι Σκοπιανοί είναι να πολλαπλασιάσουν τους οργανισμούς που θα χρησιμοποιούν τον όρο «Μακεδονία», δηλαδή οργανισμούς που φαινομενικά και επισήμως δεν χρηματοδοτούνται από το Κράτος.
Την ώρα που ακόμη και θεσμοί οι οποίοι χρηματοδοτούνται από το Κράτος διατηρούν τις παλιές τους ονομασίες για λόγους… ιστορικότητας (όπως το «Μακεδονικό Εθνικό Θέατρο» και το «Ινστιτούτο Μακεδονικής Λογοτεχνίας», η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου, που συνεχίζει να αποκαλείται «Ματσεντόνια»), πληθαίνουν οι θεσμοί που υποστηρίζουν ότι δεν λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση – και επομένως δεν υποχρεούνται να αλλάξουν το όνομά τους.
(Πολύ περισσότερο που δεν θα είναι δυνατόν κάθε φορά που κάποιος οργανισμός ή αθλητική ομάδα επισκέπτεται την Ελλάδα να ψάχνουμε να βρούμε από πού χρηματοδοτείται. Γι’ αυτό και υποχρεωτικά θα πρέπει να ζητούμε εγγράφως τις πηγές χρηματοδότησής τους σε βάθος είκοσι χρόνων. Στις άλλες χώρες, βέβαια, τέτοιο πρόβλημα δεν θα υπάρχει: Θα τους αποδέχονται ως «Μακεδονικούς»).
Εδώ που βρισκόμαστε, δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία: Τα Σκόπια (είτε με Ζάεφ, είτε με Μίτσκοσκι) θα οργανώσουν μια επιχείρηση «αποκρατικοποίησης» όσο το δυνατόν περισσότερων οργανισμών και θεσμών και θα επιβάλουν τον όρο «Μακεδονία» στην πράξη.
Υπό το βλέμμα του Σόρος
Υπάρχει άλλωστε ισχυρό οικονομικό υποστηρικτικό υπόβαθρο. Στην περιοχή (που όπως έχουμε πει θα εξελιχθεί σε μια μεγάλη αίθουσα συσκέψεων με σκοπό επιβολή πολιτικών στα Βαλκάνια και όχι μόνο) πηγαινοέρχεται ο γιος του Σόρος, Αλεξάντερ.
Τον περασμένο Νοέμβριο στην Αχρίδα πραγματοποιήθηκε η λεγόμενη Μίνι Σένγκεν, υποστηριζόμενη από τα Σκόπια, τα Τίρανα και το Βελιγράδι, που ο Ζάεφ χρησιμοποίησε για να αποκλιμακώσει την ένταση λόγω του μπλόκου του ΕΕ προς τη χώρα του.
Μέσα στη γενική αναστάτωση, απαρατήρητη πέρασε μια μικρή ομάδα επισκεπτών, που εγκαταστάθηκαν στο ξενοδοχείο Unique και πραγματοποίησαν μια σειρά επαφών με αξιωματούχους των Σκοπίων, οι οποίες δεν ανακοινώθηκαν.
Σύμφωνα με πληροφορίες (φωτογραφίες από την άφιξή τους υπάρχουν) ο Αλεξάντερ Σόρος συναντήθηκε με τον πρόεδρο Πενταρόφσκι και τον πρωθυπουργό Ζάεφ.
Ο Αλεξάντερ Σόρος συνοδευόταν από τέσσερα άτομα, μεταξύ των οποίων και η υπεύθυνη επικοινωνίας της οργάνωσης «Ανοιχτή Κοινωνία» που έχει ιδρύσει ο πατέρας του, η Λώρα Σίλμπερ.
Σε όλους αυτούς επιφυλάχθηκε μεταχείριση υψηλών προσώπων και δόθηκε προσωπική ασφάλεια – αν και φαινομενικά επρόκειτο για ιδιωτική επίσκεψη.
Είναι άλλωστε γνωστό ότι η συγκεκριμένη οργάνωση βοήθησε την περίφημη «Πολύχρωμη Επανάσταση» που έφερε τον Ζάεφ στην εξουσία το 2017 (αν και είχε χάσει στις εκλογές).
Σύμφωνα με αντιπολιτευτικά μέσα ενημέρωσης των Σκοπίων, η παρουσία του υιού Σόρος στη γειτονική χώρα σχετίζεται με τις επερχόμενες εκλογές, προσφέροντας διεθνή υποστήριξη και βοήθεια στα μέσα ενημέρωσης που στηρίζουν το κόμμα του Ζάεφ.
Πρόσφατα, η εφημερίδα του Κοσόβου Gazeta Express έγραψε πως η συνάντηση της Μίνι Σένγκεν οργανώθηκε από την Αμερικανίδα πρώην υφυπουργό των Εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ και τον Τζορτζ Σόρος.
Το Κόσοβο έχει αρνηθεί να λάβει μέρος στην πρωτοβουλία, φοβούμενο ότι θα ενίσχυε την επιρροή της Σερβίας και η εφημερίδα υποστήριξε ότι έχει στην κατοχή της έγγραφο του κοσοβάρικου υπουργείου των Εξωτερικών όπου περιγράφεται η πρωτοβουλία ως ιδέα των Νούλαντ και Σόρος.
Ο Αλεξάντερ Σόρος παρακολούθησε τη συνεδρίαση και σύμφωνα με την εφημερίδα Gazeta Shqiptare επισκέφθηκε και τα Τίρανα και το Βελιγράδι, ενώ προσπάθησε να μεταπείσει το Κόσοβο, του οποίου ο πρόεδρος Χασίμ Θάτσι αντιστάθηκε και αρνήθηκε να συμμετάσχει.
Η «Κάθαρση» και η κατάργησή της
Σε όλα αυτά προσθέστε ότι στα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου, λίγο πριν από την παραίτηση Ζάεφ, η κυβέρνηση προσπάθησε να καταργήσει την διαδικασία «κάθαρσης» και να αποκαταστήσει τους συνεργάτες και πληροφοριοδότες του κομμουνιστικού καθεστώτος.
Η αναγγελία κατάργησης της διαδικασίας έγινε επίσημα. Πρόκειται για τον νόμο του 2012, βάσει του οποίου δημοσιοποιήθηκαν οι φάκελοι που διατηρούνταν στην αστυνομία εκείνων των προσώπων και των μελών των σωμάτων ασφαλείας που συνεργάστηκαν με το καθεστώς του Τίτο και προκάλεσαν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οδηγώντας πολλούς αντιφρονούντες στα δικαστήρια και στις φυλακές.
Στους «συνεργάτες» είχε απαγορευθεί να λαμβάνουν υψηλά δημόσια αξιώματα. Ανάμεσά τους και μέλος του Συνταγματικού Δικαστηρίου, που απομακρύνθηκε από τη θέση του και ένας γνωστός συγγραφέας που είχε αναλάβει τον ρόλο του λογοκριτή.
Ο ηθοποιός, ο σκηνοθέτης και η αμνηστία στους καταδότες
Αναζητώντας τους λόγους για τους οποίους η κυβέρνηση Ζάεφ επιχείρησε να καταργήσει τον νόμο περί Κάθαρσης, οι δημοσιογράφοι έπεσαν πάνω στο όνομα του άλλοτε πανίσχυρου επικεφαλής του παραρτήματος της οργάνωσης του Σόρος στα Σκόπια, Βλάντιμιρ Μίλτσιν.
Ο Μίλτσιν υπήρξε από τους μεγαλύτερους πολέμιους του Γκρουέφσκι και υποστήριξε σθεναρά τον Ζάεφ, πλην όμως παραιτήθηκε από την οργάνωση του Σόρος στη διάρκεια της «Πολύχρωμης Επανάστασης» και στράφηκε κατά του Ζάεφ – ειρωνευόμενος μάλιστα και την πρόταση να απονεμηθεί το Νομπέλ Ειρήνης στους Ζάεφ και Τσίπρα.
Από τους φακέλους προέκυψε ότι αυτός έδινε πληροφορίες για τον γνωστό και δημοφιλή στη γειτονική χώρα ηθοποιό Ρίστο Σίσκοφ, η επίσημη βιογραφία του οποίου αναφέρει ότι έφυγε με την οικογένειά του από την Ελλάδα το 1945 (καταγόταν από τις Σέρρες), λίγο πριν από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου, και μετέβη στην Γιουγκοσλαβία, όπου, αφού σπούδασε υποκριτική στο Βελιγράδι, πήγε στα Σκόπια και εργάσθηκε στο Εθνικό Θέατρο.
Ο Σίσκοφ ήταν υπέρμαχος του «μακεδονισμού», διακήρυσσε ότι κατάγεται από την «Μακεδονία του Αιγαίου», κατηγορούσε την κυβέρνηση ότι «πρόδωσε την υπόθεση της Μακεδονίας του Αιγαίου» και διαφώνησε με την πολιτική του Τίτο, τον οποίο κατηγορούσε ότι ήθελε να επιβάλει σε όλη τη χώρα την γιουγκοσλαβική εθνική ταυτότητα.
Το 1979 η αστυνομία ενημερώθηκε ότι σε μια περίσταση ο Σίσκοφ έβρισε τον Τίτο. Συνελήφθη τον Ιανουάριο του 1980 και φυλακίστηκε. Με κατεστραμμένη την υγεία του, πέθανε λίγο μετά την αποφυλάκισή του, το 1986, στα 46 του χρόνια. Ο γιος του Βασίλ Σίσκοφ πέθανε το 2014, στα 44 χρόνια του.
Στο πλαίσιο της διαδικασίας της Κάθαρσης, είχε αποκαλυφθεί ότι ο Μίλτσιν, πρώην σκηνοθέτης και μετέπειτα επικεφαλής της οργάνωσης του Σόρος στα Σκόπια, ήταν ένα από εκείνους που κατέδωσαν τον Σίσκοφ στην αστυνομία. Ο ίδιος ο Μίλτσιν έχει αρνηθεί τις κατηγορίες.
Σύμφωνα με την δημοσιογραφική έρευνα, τα ονόματα πολλών από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές του κόμματος του Ζάεφ, περιλαμβάνονται σ’ αυτούς τους φακέλους.
Η κυβέρνηση Ζάεφ υποστήριξε ότι έγινε κατάχρηση αυτών των πληροφοριών και προσπάθησε να περάσει νόμο για την κατάργηση της διαδικασίας της Κάθαρσης και την αποκατάσταση όσων στιγματίστηκαν από την δημοσιοποίηση των φακέλων.
«Τα παιδιά και τα εγγόνια των καταδοτών θέλουν να δώσουν αμνηστία στους καταδότες», αποφάνθηκε το VMRO…
Αλλά στο θέμα της Συμφωνίας των Πρεσπών, οι διαφωνίες είναι για τα μάτια του κόσμου και η γραμμή κοινή…