Άρθρο
Γνώμης Ευάγγ. Αθανασιάδη
Η
κακή λειτουργία της φαντασίας προδιαθέτει για το έγκλημα. (Αγκάθα Κρίστι)
Ποια
άραγε είναι η αξία ή η απαξία της ενέργειας κατά του Σουλεϊμανί;
Ίσως
να είναι και η κρισιμότερη αξιολόγηση της επιχείρησης, για κάθε στρατιωτικό και
κάθε σοβαρό κράτος και ειδικά εάν θέλει να έχει τον τίτλο της «κοσμοκρατορίας».
«Αρχή
άνδρα δείκνυσι»(1) . «Όταν
σε κάποιον ανατεθεί η άσκηση κάποιας εξουσίας, ο τρόπος διαχείρισής της αποκαλύπτει τον πραγματικό χαρακτήρα του».
Οποιαδήποτε εξουσία ή Ισχύς. Πολιτική, διοικητική, στρατιωτική, οικονομική. Θα
αποκαλυφθεί αν είναι αυθάδης, προπετής, αυταρχικός, αυθαίρετος, δίκαιος,
συνετός, πράος, προσηνής.
Στην
Ιστορία καταγράφηκαν πολλοί σαν πετυχημένοι και ονομαστοί στρατηγοί.
Άλλοι
νίκησαν και άλλοι έχασαν Μάχες ή και Πολέμους.
Κανένας
δεν χαρακτηρίστηκε σαν ικανός επειδή είχε τα καλύτερα μέσα.
Η
τεχνολογική υπεροχή πολλές φορές αντικατέστησε, αλλά ποτέ δεν πέτυχε να κρύψει
την στρατηγική ένδεια και πτωχία.
Η
Ιστορία και οι ιστορικοί ξεχώρισαν κάποιους για το πώς χρησιμοποίησαν τις
Μονάδες τους και για το σθένος και την
επιμονή που επέδειξαν για την εκπλήρωση της αποστολής τους.
Σταθμίζοντας
το εξεταζόμενο γεγονός με αυτά τα κριτήρια, η πλάστιγγα γέρνει προς άλλον από
αυτόν που φαίνεται ότι νίκησε.
Ο
επίσημος Αμερικάνικος κρατικός και στρατιωτικός μηχανισμός δεν έτρεξαν να
διεκδικήσουν την πατρότητα του εγχειρήματος. Άφησαν να δρέψουν την δόξα η
δυνατότητα
ενός τεχνικού αυτοματισμού και η ικανότητα ενός χειριστού «play station».
Μόνο
ένας υπερφίαλος αρχηγός κράτους βγήκε να καυχηθεί.
Κανένας
ευσυνείδητος κυνηγός δεν θα πυροβολήσει ένα λαγό την στιγμή που πίνει νερό. Αλλά
και ένας ασυνείδητος που ενδεχομένως να το κάνει, ποτέ δεν θα το καυχηθεί.
«Πάντα
μοι έξεστι, αλλ᾽ ου πάντα μοι συμφέρει»(2)
. “Όλα μου είναι δυνατά, αλλά δεν είναι όλα προς όφελός μου”. Μια σύζευξη
ελευθερίας και ευθύνης, η λογοδοσία που ο καθένας καλείται να έχει όταν διαχειρίζεται αυτά που
δύναται.
Η
διαχείριση της Ισχύος θέλει Αρετή και Τόλμη. Ανδρεία.
Ανδρεία
είναι Ρώμη και Ήθος. Λεβεντιά.
Το
Ήθος και η Αρετή διακρίνουν:
-
Τον γκάνγκστερ από τον Μαχητή.
-
Τον τρομοκράτη από τον Ελευθερωτή.
-
Τον δολοφόνο από τον Στρατιώτη.
Η
σωστή και χρηστή διαχείριση της ισχύος, της σωστής χρησιμοποίησης μιας
πολεμικής δυνατότητας ξεχωρίζουν διασταλτικά:
-
Τους Δυνάστες από τους Ηγέτες.
-
Τους Σατράπες από τους Στρατηλάτες.
«Δίκαιοι
κ’ ίσιοι σ’ όλες των τες πράξεις, αλλά με λύπη κιόλας κ’ ευσπλαχνία» για να
θυμηθούμε και λίγο τις «Θερμοπύλες» του Καβάφη.
Το
«δύναμαι» ή η «δυνατότητα» και η αξιολόγησής τους είναι η βάση της Στρατιωτικής
Σκέψης.
«Το αποτέλεσμα μετράει». Πράγματι η Ιστορία
καταγράφει οπωσδήποτε αποτελέσματα. Οπωσδήποτε. Οι αγαθές προθέσεις δεν
αλλάζουν το αποτέλεσμα. Αλλά δίπλα στα αποτελέσματα θα γράψει Λαούς και Ηγέτες,
άλλους σαν ψεύτες και αχρείους και άλλους σαν αληθινούς και ανδρείους.
Η
Ιστορία καταγράφει Λαούς, στρατούς και Ηγέτες και τους αξιολογεί κατά τις
πράξεις τους. Άλλο είναι οι Ούννοι, άλλο οι Γαλάτες, άλλο τα Οθωμανικά στίφη,
άλλο οι Ρωμαϊκές Λεγεώνες και άλλο οι Μακεδόνες μαχητές.
«Το
αποτέλεσμα μετράει», όπως και «το γκόλ μετράει», Αρκεί να μην είναι «πέναλτυ» ή
«οφσάϊτ».
Η
Ισχύς κάποιες φορές οδηγεί σε αυθάδικη επιβολή του Ισχυρού, και άλλοτε σε επιβολή
του δικαίου. Το δημόσιο και λαϊκό αίσθημα, όταν δεν είναι καθοδηγούμενο, είναι
συνήθως αδιαμφισβήτητος και δίκαιος κριτής.
Εκτέλεση
στρατηγού, εκτός τακτικού πλαισίου, είναι νοητή μόνο από αντάρτες προς δυνάστες
ή ξένους κατακτητές. Ή και ενέργειες μυστικού πολέμου, με εικαζόμενη προέλευση,
κατά Δικτατόρων ή τυραννικών καθεστώτων.
Για
την εξεταζόμενη ενέργεια εγείρονται πολλά ερωτήματα εάν υπήρχαν οι αναγκαίες
προϋποθέσεις για να εντάσσεται σε αποδεκτά πλαίσια. Ήταν στο πεδίο της μάχης;
Μετείχε σε αυτήν; Ήταν σε κρησφύγετο με μέτρα ασφαλείας; Πήγαν τμήματα με μάχη,
με ανάλογη ισχύ πυρός, μέσα και κίνδυνο; Μαχητής προς μαχητή;
Μη
επανδρωμένο Drone; Δεν βρέθηκε ούτε ένας άνδρας να προσβάλλει έστω από την
αισχρή απόσταση των 30.000 ποδών ύψους; Δεν βρέθηκε; Ή δεν δέχθηκε;…
Δεν
υπάρχει ιστορικό προηγούμενο στην Ευρώπη, στρατιωτική επιχείρηση τακτικού
στρατού να κτυπήσει στρατηγό του αντιπάλου; Τέτοιες επιχειρήσεις μάλλον θα αποτελούν
Αμερικανικό προνόμιο; Όπως άλλωστε και οι ατομικές βόμβες, που αν δεν ήταν
νικητές, σίγουρα θα στηνόταν δικαστήρια για εγκλήματα πολέμου.
Κύριε
Τράμπ, «Τον άρχοντα τριών δει μέμνησθαι: Πρώτον ότι ανθρώπων άρχει. Δεύτερον
ότι κατά νόμους άρχει. Τρίτον ότι ουκ αεί άρχει» (3)
Το
μοντέλο διοικήσεως από στενόμυαλους τεχνοκράτες, αντί από ανθρώπους με ευρύτητα
πνεύματος, μάλλον απέτυχε. Ο Τράμπ νοιάζεται μόνο για μπίζνες.
Νομίζω
ότι η ενέργεια κατά του Ιρανού υποστρατήγου ήταν πολιτική απαίτηση, αλλά πρέπει
να χαρακτηριστεί ότι βρίσκεται οριακά εντός των στρατιωτικών αποδεκτών ορίων.
Κάποια πρόσθετα στοιχεία τόπου και χρονικών συνθηκών (που ίσως να έχουν και στοιχεία
προβοκάτσιας και παγίδευσης του θύματος) την απαλλάσσουν από τον αφοριστικό χαρακτηρισμό
της «ατιμωτικής πράξης».
Για
το πρόσωπο του Σουλεϊμανί επί χρόνια παιζόταν μια διπλωματική διελκυστίνδα
μεταξύ Ιράν και ΗΠΑ, προστασίας και εκθέσεώς του. Είναι ένα ενδιαφέρον
κεφάλαιο.
Από
απόψεως στρατιωτικών αρχών και δεοντολογίας η επιχείρηση μάλλον θα πρέπει να
θεωρηθεί ότι ακροβατεί στα όρια των αποδεκτών και παραδεδεγμένων.
Βέβαια
η επιχείρηση αυτή δεν έχει τα γνωστά Αμερικάνικα χαρακτηριστικά. Αν αργότερα
μάθουμε ότι ο σχεδιασμός, οργάνωση και εκτέλεση έγινε από άλλο κράτος ας μη
παραξενευτούμε.
«Μόνου
γαρ αυτού και Θεός στερίσκεται, αγένητα ποιείν άσσ’ αν ή πεπραγμένα».(3) «Ακόμα
και ο θεός δεν έχει τη δυνατότητα, να κάνει σαν να μην έχουν γίνει αυτά που
έχουν συμβεί».
Συνεχίζεται
…
----------------
(1)
Το γνωμικό αποδίδεται στον Βίαντα τον Πριηνέα, έναν από τους επτά σοφούς της
Ελλάδος. Σαν έκφραση χρησιμοποιήθηκε από τον Σοφοκλή στην Αντιγόνη, να το
εκφέρει ο Κρέοντας
(2)
Καινή Διαθήκη, επιστολή Α᾽ Κορ. 6, 12 του Αποστόλου Παύλου.
(3)
Αγάθων, 450-400 π.Χ. Αρχαίος Αθηναίος τραγικός ποιητής, φίλος του Ευριπίδη, του
Πλάτωνος και μαθητής του Σωκράτη. Οι τραγωδίες του χάθηκαν. Σήμερα σώζονται
λίγα αποσπάσματα από τα έργα του.
Σχετικά
άρθρα:
