Η κατάρριψη μη επανδρωμένου στόχου BQM-167, από μαχητικό F-16 της USAF με καθοδηγούμενη ρουκέτα APKWS, είναι μία είδηση στην οποία αναφερθήκαμε μεν, χωρίς όμως να αποδώσουμε σε αυτή τη δέουσα σημασία. Θα θέλαμε να σταθούμε λίγο παραπάνω λοιπόν στο συγκεκριμένο ζήτημα. Γιατί οι προεκτάσεις και οι εφαρμογές είναι σημαντικές στην συγκεκριμένη περίπτωση.
Γράφει ο Στέργιος Θεοφανίδης
Αυτό ήρθε να επιβεβαιώσει η επίθεση στις εγκαταστάσεις της Aramco με χαμηλού κόστους και συμβατικής τεχνολογίας όπλα οριζόντιας πλεύσης. Τα οποία, όπως αποκαλύφθηκε δεν ήταν παρά, τροποποιημένοι να μεταφέρουν εκρηκτικό φόρτο, ιπτάμενοι στόχοι…
Η εν λόγω επιθετική ενέργεια αποκάλυψε αφενός την αδυναμία των πανάκριβων σύγχρονων πυραυλικών συστημάτων αεράμυνας να προστατέψουν μία ζωτικής σημασίας εγκατάσταση από όπλα χαμηλού κόστους μεν, υψηλής αποτελεσματικότητας δε όπως αποδείχθηκε και αφετέρου την ανάγκη εξεύρεσης λύσεων αντιμετώπισής τους.
Τρεις μόλις μήνες αργότερα, οι Αμερικανοί έρχονται να δώσουν μία πρώτη απάντηση σε αυτή την ανάγκη. H USAF γνωστοποίησε στις 23 Δεκεμβρίου την κατάρριψη μη επανδρωμένου αεροσκάφους το οποίο προσομοίωνε όπλο οριζόντιας πλεύσης-μακρού πλήγματος, με τη χρήση καθοδηγούμενης ρουκέτας τύπου AGR-20A Advanced Precision Kill Weapon System (APKWS).
Η καθοδήγηση έγινε μέσω του ατρακτιδίου Sniper που έφερε το μαχητικό. Πρόκειται για μία εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη που θα επηρεάσει τις σύγχρονες αεροπορικές επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο για πολλούς λόγους…
Ο πρώτος και σημαντικότερος έχει να κάνει με το ότι η αναχαίτιση χαμηλά και ταχέως ιπτάμενων στόχων όπως είναι τα όπλα οριζόντιας πλεύσης, καθίσταται επιχειρησιακά και οικονομικά πιο εφικτός. Τι εννοούμε με αυτό.
Ασφαλώς ένα τέτοιο όπλο μπορεί να πληγεί στον αέρα είτε με τη χρήση πυραύλων αέρος-αέρος μικρής ακτίνας, παρά το γεγονός ότι το θερμικό του ίχνος (IR) είναι κατά πολύ χαμηλότερο σε σχέση με αυτό ενός συμβατικού αεροσκάφους, μαχητικού ή μη, είτε με τη χρήση πυραύλων αέρος-αέρος μέσης ακτίνας ηλεκτρομαγνητικής καθοδήγησης.
Καθοδήγησης ραντάρ δηλαδή. Και εδώ βέβαια το εγχείρημα επιχειρησιακά παρουσιάζει σημαντική δυσκολία, δεδομένου ότι το RCS των όπλων αυτών (είτε είναι αερομεταφερόμενα, είτε όχι), είναι υποπολλαπλάσιο αυτού ενός μαχητικού αεροσκάφους, ή ακόμη και ενός UAV/UCAV.
Οι σημαντικά μικρότερες πιθανότητες καταστροφής μικρών, χαμηλά και ταχέως ιπτάμενων στόχων, όπως είναι τα όπλα οριζόντιας πλεύσης, τα περισσότερα από τα οποία έχουν μάλιστα τη δυνατότητα να πετούν ακολουθώντας τη διαμόρφωση του εδάφους, σε συνδυασμό με το πολύ μεγάλο κόστος αγοράς των πυραύλων αέρος-αέρος, αλλά και το γεγονός ότι ένα μαχητικό μπορεί να φέρει σχετικά περιορισμένο αριθμό, οδήγησε την USAF στην εναλλακτική της αξιοποίησης των ήδη διαθέσιμων ρουκετών καθοδήγησης λέιζερ, APKWS.
Το συγκεκριμένο όπλο είναι μία ρουκέτα Hydra 70, εξοπλισμένη με συλλογή εντοπισμού πηγών ακτινοβολίας λέιζερ και καθοδήγησης και χρησιμοποιείται ήδη εδώ και αρκετά χρόνια κυρίως από τον Στρατό των ΗΠΑ και την USAF (F-16, A-10). Μία τέτοια συλλογή κοστολογείται σε 25.000 δολάρια περίπου, τη στιγμή που η τιμή αγοράς ενός AIM-120C AMRAAM, ανέρχεται σε 1,3 εκατομμύρια δολάρια περίπου!
Από την άλλη πλευρά ο αριθμός των ρουκετών AGR-20A APKWS που μπορεί να φέρει ένα μαχητικό είναι πολλαπλάσιος αυτού των πυραύλων αέρος-αέρος, από τη στιγμή που οι διαθέσιμοι κάλαθοι είναι χωρητικότητας εφτά και 19 μονάδων… Και ένα F-16 μπορεί να μεταφέρει περισσότερες από δύο καλάθους.
Η προσβολή μη επανδρωμένου στόχου από ρουκέτα APKWS που εκτοξεύθηκε από F-16, πραγματοποιήθηκε από την 85η Μοίρα Δοκιμών και Αξιολογήσεων στις 19 Δεκεμβρίου και παρά το γεγονός ότι η USAF δεν αποκάλυψε λεπτομέρειες σχετικά με το πώς έγινε ο εντοπισμός του στόχου από το μαχητικό-φορέα, οι εξελίξεις αναμένεται να είναι ιδιαίτερα σημαντικές σε ό,τι έχει να κάνει με την αποτελεσματική και οικονομικά εφικτή ανάσχεση τόσο όπλων οριζόντιας πλεύσης, όσο και μη επανδρωμένων αεροσκαφών μέσου και μεγάλου ύψους πτήσης (MALE/HALE).
Προς το παρόν δεν έχει γίνει καμία αναφορά σχετικά με το εάν στο ρόλο αυτό θα αξιοποιηθεί η ρουκέτα APKWS ως έχει, ή θα τροποποιηθούν τουλάχιστον τα πτερύγιά της, προκειμένου να επιτευχθούν καλύτερες επιδόσεις και πτητικά χαρακτηριστικά εναντίον ιπτάμενων στόχων.
Η εκτόξευση της ρουκέτας στη φωτογραφία που έχει παρθεί από βίντεο της USAF, αποκαλύπτει ότι η δοκιμή έγινε πάνω από θάλασσα. Γεγονός που καθιστά ευκολότερο τον εντοπισμό και την κατάδειξη του στόχου…
Τα νέα δεδομένα για την Πολεμική Αεροπορία και την Αεροπορία Στρατού
Τα δεδομένα και τα νούμερα που παραθέσαμε παραπάνω, είχατε τη δυνατότητα να τα διαβάσετε στην είδηση που παραθέσαμε. Το σημαντικό κομμάτι της είδησης είναι οι δυνατότητες που προσφέρει η συγκεκριμένη λύση στην ελληνική πλευρά. Η οποία μπορεί μεν να ξεκινά μία προσπάθεια δημιουργίας δύναμης μη επανδρωμένων αεροσκαφών με αξιοπρεπείς επιδόσεις και επιχειρησιακές δυνατότητες αλλά…
Είναι σημαντικά πίσω σε σχέση με την Τουρκία στο κομμάτι αυτό και δεύτερον έχει να καλύψει πολύ μεγάλα τμήματα εναέριου χώρου της. Αυτό που θέλουμε να πούμε είναι ότι ανάγκη ανάσχεσης όπλων οριζόντιας πλεύσης και UAV/UCAV υπάρχει στο χώρο του Ανατολικού Αιγαίου, του Έβρου και της Κύπρου με την αξιοποίηση όλων των ιπτάμενων μέσων και όχι μόνο μαχητικών.
Καλάθους ρουκετών Hydra 70 μπορούν να φέρουν και ορισμένα από τα T-6A Texan II (τα NTA) της Πολεμικής Αεροπορίας, πέρα από τα F-16 και τα F-4E AUP και αυτό έχει εξ ορισμού σημαντικό ενδιαφέρον.
Στην περίπτωση των εκπαιδευτικών/ελαφρών επιθετικών αεροσκαφών αυτό που λείπει είναι ο αυτόνομος καταδείκτης λέιζερ, αλλά εδώ υπάρχει η εναλλακτική του πολυβόλου HMP-400 των 0.50 ιντσών σε ατρακτίδιο.
Το T-6A Texan II NTA επομένως είναι μία χαμηλού κόστους και ιδανική πλατφόρμα για την καταστροφή χαμηλά ιπταμένων UAV/UCAV (κάτω από το επίπεδο των 20.000 ποδών), η οποία θα πρέπει να αξιοποιηθεί άμεσα τόσο στην Ελλάδα στο χώρο του ανατολικού Αιγαίου και του Έβρου, όσο και στην Κύπρο μετά την άρση του αμερικανικού εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία. Είναι κάτι που έχουμε επανειλημμένα επισημάνει τον τελευταίο καιρό και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε…
Από εκεί και πέρα, ικανότητα ανάσχεσης HALE, MALE (High/Medium Altitude Long Endurance) καθώς και όπλων οριζόντιας πλεύσης πρέπει φυσικά να αποδοθεί σε μεγαλύτερο αριθμό μαχητικών της Πολεμικής Αεροπορίας. Αυτόνομη κατάδειξη λέιζερ υπάρχει επάνω στα F-4E AUP για όσο χρόνο θα παραμείνουν σε υπηρεσία, μέσω των ατρακτιδίων Litening II.
Το ίδιο ισχύει και για τα F-16C/D Block 50, Block 52+ και Block 52+ Advanced, μέσω του LANTIRN. Δεδομένου ότι η διαδικασία εκσυγχρονισμού των τελευταίων φαίνεται επιτέλους να ξεκινά, είναι επιτακτική η ανάγκη προμήθειας επαρκούς αριθμού ατρακτιδίων νέας γενιάς (SNIPER, Litening G4 ή SE).
Εφόσον τα διαθέσιμα LANTIRN αποδοθούν στις Μοίρες των Block 50, η δύναμη των 84 υπό εκσυγχρονισμό νεότερων μαχητικών F-16, θα πρέπει οπωσδήποτε να εξοπλιστεί (ένα μέρος της…) με νέας γενιάς ατρακτίδια στοχοποίησης.
Άλλος σημαντικός φορέας – πλατφόρμα με δυνατότητα ανάσχεσης UAV/UCAV και όπλων οριζόντιας πλεύσης με ρουκέτες APKWS είναι φυσικά τα ελληνικά επιθετικά ελικόπτερα AH-64 Apache και των δύο εκδόσεων.
Στον ίδιο ρόλο δε, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν και τα νεοπραληφθέντα OH-58 Kiowa από τη στιγμή που το MMS (Mast Mounted Sight) που φέρουν πάνω από το στροφείο, διαθέτει καταδείκτη λέιζερ…
Ο μόνος περιορισμός που τίθεται επομένως για τα δύο αυτά οπλισμένα ελικόπτερα της Αεροπορίας Στρατού είναι αυτός των επιδόσεων. Μπορούν όμως να καλύψουν οποιαδήποτε περιοχή ενδιαφέροντος αποτελεσματικότατα κάτω από το επίπεδο των 7.000 ποδών…
Και κάτι τελευταίο. Στα δύο περίπου χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από τη λήψη της απόφασης για τον εκσυγχρονισμό των 84 F-16C/D Block 52+ και Block 52+ Advanced, δεν έχει γίνει καμία αναφορά, ή δεν έχει υπάρξει καμία πρόνοια, για την αναβάθμιση των 38 Block 50 στο επίπεδο Block 52+ Advanced.
Ένα τέτοιο πρόγραμμα, υπό την προϋπόθεση ότι θα εξελιχθεί παράλληλα με αυτό του εκσυγχρονισμού των μεταγενέστερων Block, μπορεί (και πρέπει κατά την άποψή μας…) να αποφασιστεί ακόμα και τώρα. Το κόστος θα είναι μικρό δεδομένου ότι η διαμόρφωση Block 52+ προήλθε από το Block 50.
Η αναβάθμιση των τελευταίων επομένως είναι έτοιμη και δοκιμασμένη (χωρίς τεχνικά ρίσκα και καθυστερήσεις) και η μόνη επιφύλαξη που διατηρούμε έχει να κάνει με το πόσες πραγματικά ώρες ωφέλιμης επιχειρησιακής ζωής έχουν τα μαχητικά της συγκεκριμένης έκδοσης…
Το αναφέρουμε ξανά αυτό γιατί εφόσον τα Block 50 αποκτήσουν Link-16, παρά το γεγονός ότι θα διαθέτουν μηχανικής σάρωσης ραντάρ – APG-68(V)9 – θα μπορούν να συνεργάζονται χωρίς περιορισμούς με τα εκσυγχρονισμένα -V σε όλους τους ρόλους.
Επειδή ο αριθμός των Mirage 2000-5Mk.2 είναι περιορισμένος, τα Mirage 2000EG και τα Phantom AUP είναι πολύ παλιά και τα ελικόπτερα Apache της Αεροπορίας Στρατού είναι επίσης λίγα και δύο διαφορετικών εκδόσεων, θα ήταν μία πραγματικά υψηλού ρίσκου ενέργεια, η απόπειρα εγκατάστασης συστημάτων Link 16 σε όλα ή σε κάποια από αυτά τα αεροσκάφη.
Η απόδοση ικανότητας αντιμετώπισης κάθε είδους εναέριας απειλής επομένως με οικονομικό και επιχειρησιακά αποδοτικό τρόπο, επιβάλει την άμεση λήψη απόφασης για το μέλλον των Block 50 τουλάχιστον.
