Γιὰ τὸ χριστουγεννιάτικο δένδρο λίγοι ξέρουν ὅτι δὲν εἶναι εὐρωπαϊκὸ ἀλλὰ ἑλληνικό, βυζαντινὸ ἔθιμο.
Ὑπάρχει ἕνα τροπάριο στὴν Προσκομιδὴ ποὺ μιλᾶ γιὰ τὸ δένδρον τῆς ζωῆς στὸν παράδεισο, ποὺ εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός.
Οἱ βυζαντινοὶ ἔβαζαν μέσα στὴν Ἐκκλησία ἕνα δένδρο γιὰ νὰ δώσουν τὴν εἰκόνα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ὡς τὸ δένδρον τῆς ζωῆς.
Εἶναι ἐκεῖνο ποὺ δὲν δοκίμασε ὁ Ἀδάμ. Εἰπώθηκε ἀπὸ τὸν Θεόν νὰ διώξη τὸν Ἀδὰμ ἀπὸ τὸν παράδεισο γιὰ νὰ μὴν φάγη ἀπὸ τὸ δένδρο τῆς ζωῆς.
Αὐτὸ τώρα τὸ δένδρο εἶναι φυτευμένο στὴν βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Τώρα δὲν εἶναι δένδρο! Τὸ δένδρο ἦταν εἰκόνα.
Τὸ ἔθιμο σιγὰ σιγὰ ἔφυγε ἀπὸ τὸν ἑλληνικὸ χῶρο, διότι ὅταν κατελήφθη ἀπὸ τοὺς τούρκους ἡ Κωνσταντινούπολις ἔπεσε μαύρη σκλαβιά, καὶ μόνον τέτοια δὲν εἴχαμε τὴν δυνατότητα νὰ κάνωμε, καὶ τότε πέρασε στὴν Εὐρώπη.
Αὐτοὶ πάντοτε εἶναι τὸ δεύτερο χέρι! ἐμεῖς εἴμαστε τὸ πρῶτο!
Γι᾿ αὐτὸ μᾶς ζηλεύουν καὶ καὶ δὲν μᾶς ἀφήνουν νὰ ἀναπτυχθοῦμε, γιατὶ «ἂν ἀναπτυχθοῦν αὐτοί» –λέγουν- "ἐμεῖς τί θὰ γίνουμε;!"
Πῆραν λοιπὸν οἱ εὐρωπαῖοι τὸ δένδρο αὐτό, τὸ στόλισαν, τὸ ξεχώρισαν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ τὸ ἔκαναν στολίδι τοῦ σπιτιοῦ.
Καὶ ξαναγύρισε στὴν Ἑλλάδα ὡς εὐρωπαϊκὸ ἔθιμο. Ὄχι! εἶναι ἑλληνικό!
–Ξέρετε ποῦ διεσώθη ἡ ἔννοια τοῦ δένδρου;
-Στοὺς πολυελαίους! ὁ κεντρικὸς πολυέλαιος στὴν Ἐκκλησία ἔχει μορφὴ δένδρου, μιᾶς ἐλάτης.
Ὅταν ἔφυγε στὴν Εὐρώπη καὶ στολίσθηκε ἐμεῖς τὸ διατηρήσαμε στὸν κεντρικὸ πολυέλαιο τῶν Ναῶν μας.
Μποροῦμε νὰ ἔχωμε χριστουγεννιάτικο δένδρο, καὶ ἂν ἔχωμε καὶ τὴν πληροφορία ὅτι τὸ δένδρο τῆς ζωῆς εἶναι ὁ Χριστός, τότε δὲν ἔχουμε εἰδωλολατρικὴ περίπτωσι ὅπως μερικοὶ θὰ ἤθελαν νὰ νομίζουν.
✞ Γέροντας Αθανάσιος Μυτιληναίος
