Η “τουρκοφοβία” που οδηγεί όλο και περισσότερους κάθε μέρα να εμφανίζονται στα τηλεοπτικά παράθυρα, χρησιμοποιώντας όλα και πιο εύκολα τη λέξη “συνεκμετάλλευση” δεν μπορεί να δικαιολογηθεί με κανένα τρόπο. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που κανονικά θα ΄πρεπε μετά από τόσες δεκαετίες τριβής και αντιπαράθεσης με τον κακό γείτονα που λέγεται Τουρκία, να ΄χει τελείως διαφορετική αντιμετώπιση. Να ανησυχεί αλλά να μη φοβάται.
Αν βάλουμε τα γεγονότα σε μια σειρά θα διαπιστώσουμε ότι ζούμε πάντα σε κατάσταση κρίσης με την Τουρκία.
Το κείμενο που ακολουθεί είναι ένα κομμάτι από την επίκαιρη διατριβή που δείχνει το υψηλό επίπεδο των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων. Τρία στελέχη που δεν επιθυμούν τη δημοσιοποίηση των ονομάτων τους έχουν κάνει μια εκπληκτική διατριβή με θέμα: “Τουρκική απειλή και η διαχείριση κινδύνων ασφαλείας: Από την κρίση των Ιμίων μέχρι σήμερα”.
Το απόσπασμα από τη διατριβή τους, δείχνει ότι ειδικά μετά από την κρίση των Ιμίων το 1996, η κατάσταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις πήγαινε από το κακό στο χειρότερο. Κι ας μην είχαμε κρίση σαν κι αυτή του 1987 ή του 1996.
Το κείμενο: “…περιπτώσεις κρίσεων χαμηλής έντασης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας από τα Ίμια έως σήμερα που δείχνουν την εύθραυστη κατάσταση για την ασφάλεια που επικρατεί στη περιοχή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της κατάστασης είναι η δήλωση του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου του Ναυτικού (Α/ΓΕΝ) της Ελλάδας «Κάθε βράδυ γίνεται πόλεμος στο Αιγαίο. Όταν ξεμυτίσει ένας Τούρκος θα βρει δίπλα του μία μονάδα μας» θέλοντας να απεικονίσει την τουρκική προκλητικότητα και τον ακήρυχτο πόλεμο που επικρατεί στην περιοχή του Αιγαίου (CNN, 2018).
Η κατάρριψη του ελληνικού μαχητικού F-16 και ο θάνατος του Κωνσταντίνου Ηλιάκη
Στις 23 Μαΐου 2006 ένα ζεύγος ελληνικών μαχητικών F-16D Block 50, με πιλότους τον Σμηναγό Κ. Ηλιάκη και τον Υποσμηναγό Π. Καλτσίκογλου, διετάχθησαν να αναγνωρίσουν σχηματισμό τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών (Α/Φ), που είχαν απογειωθεί από τουρκική αεροπορική βάση της Μικράς Ασίας, με σκοπό την αεροφωτογράφιση του αντιαεροπορικού συστήματος S-300 στην Κρήτη. Αυτή η διαδικασία της αεροφωτογράφισης και εντοπισμού πιθανών θέσεων ανάπτυξης και αραίωσης των ελληνικών συστοιχιών S-300 που εγκαταστάθηκαν στη Κρήτη μετά τη ματαίωση τοποθέτησης τους στην Κύπρο λόγω αντιδράσεων τόσο της Τουρκίας όσο και έτερων διεθνών δρώντων, ήταν μία γνώριμη διαδικασία τόσο για τους επιτελείς του ελληνικού Πενταγώνου, όσο και για τους Έλληνες πιλότους οι οποίοι διατάσσονται συχνά να αναγνωρίσουν και να αναχαιτίσουν τα τούρκικα μαχητικά τα οποία παραβιάζουν τον Ελληνικό Εναέριο Χώρο (Ε.Ε.Χ.) και το FIR Αθηνών (Flight Information Region). Ο τουρκικός σχηματισμός αποτελείται από ένα μαχητικό RF-4 το οποίο έφερε ειδικό σύστημα αεροφωτογράφισης και δύο μαχητικά F-16 εγγύς προστασίας. Η αναχαίτιση του τουρκικού σχηματισμού έλαβε χώρα δυτικά της Καρπάθου εντός του FIR Αθηνών. Στη προσπάθεια του ενός από τα δύο ελληνικά μαχητικά , με πιλότο τον Σμηναγό Κ. Ηλιάκη, να προσεγγίσει και να αναγνωρίσει τα χαρακτηριστικά του τουρκικού φωτοαναγνωριστικού RF-4 και των συστημάτων αεροφωτογράφισης που έφερε, παρεμποδίστηκε με την εκτέλεση φονικών ελιγμών από το τουρκικό μαχητικό εγγύς προστασίας, με πιλότο τον Χαλί Ιμπραήμ Οσκεμπίρ (Μηχανή του Χρόνου, 2018). Αυτοί οι επικίνδυνοι ελιγμοί, ελάχιστα μέτρα από το ελληνικό μαχητικό, αν και αποσκοπούσε να το θέσει εντός του κώνου αερίων του κινητήρα του με σκοπό να προκαλέσει την κατάρριψή του, τελικά είχε ως αποτέλεσμα την πρόσκρουση του τούρκικου Α/Φ στην καλύπτρα του ελληνικού μαχητικού και την δολοφονία του Σμηναγού Κωνσταντίνου Ηλιάκη (Iefimerida.gr, 2018). Η συγκεκριμένη διαδικασία των τούρκων πιλότων είναι μία πάγια τακτική που χρησιμοποιούν, τα τελευταία χρόνια, όταν εκτελούν παραβίαση του ελληνικού εναέριου χώρου (ΕΕΧ) ή παράβαση του FIR Αθηνών και αναχαιτίζονται από Έλληνες πιλότους (Καπούτσης, 2019).
Αξίζει να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της επίσημης ιστοσελίδας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας από το 2011 έως το 2018 έχουμε μια αυξητική τάση των παραβιάσεων του Εθνικού Εναέριου Χώρου (10 ν.μ.) από τουρκικά μαχητικά Α/Φ, ελικόπτερα (Ε/Π) και αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου. Όπως φαίνεται και στον πίνακα (1), ενώ το 2011 έχουμε 962 παραβιάσεις, το 2018 οι παραβιάσεις έχουν τετραπλασιαστεί και φτάνουν τις 3705 (ΓΕΕΘΑ, 2019). Στις ανωτέρω περιπτώσεις είχαμε και ισάριθμες αναγνωρίσεις και αναχαιτίσεις από ελληνικά μαχητικά αεροσκάφη. Σύμφωνα με τις κατασκευάστριες εταιρείες, το κόστος κάθε ώρας αναχαίτισης για αεροσκάφη 4ης γενιάς κυμαίνεται από 10000 έως 12000 ευρώ ανά ώρα (Γαλάνης, 2018), εάν σε αυτό το κόστος προστεθεί η συντήρηση του υλικού και η εκπαίδευση του προσωπικού τότε αντιλαμβανόμαστε την οικονομική επιβάρυνση της Ελλάδας στα χρόνια της οικονομικής κρίσης από την αύξηση της τουρκικής προκλητικότητας και την έμπρακτη αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στον ΕΕΧ της. Σε αυτή την οικονομική αιμορραγία για την ελληνική κοινωνία πρέπει να προστεθεί και η ανεκτίμητη θυσία των Ελλήνων πιλότων οι οποίοι έπεσαν εν ώρα καθήκοντος είτε για να αναχαιτίσουν τούρκικα αεροσκάφη που είχαν εισέλθει παράνομα στον εθνικό εναέριο χώρο είτε για να υποστηρίξουν επιχειρήσεις ή εκπαιδευτικές δραστηριότητες των Ενόπλων Δυνάμεων για επαύξηση της μαχητικής τους ικανότητας ώστε να λειτουργούν αποτρεπτικά ενάντια σε οποιοδήποτε επίδοξο εισβολέα. Για τη χρονική περίοδο από το 1990 έως το 2018 έχουν απολέσει τη ζωή τους 125 στρατιωτικοί και έχουν καταπέσει 81 στρατιωτικά αεροσκάφη διαφόρων τύπων. Τελευταίο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού του ακήρυχτου πολέμου που επικρατεί στους ελληνικούς αιθέρες είναι η απώλεια του Γεώργιου Μπαλταδώρου ο οποίος βρήκε τραγικό θάνατο τον Απρίλιο του 2018 επιστρέφοντας από αναχαίτιση τουρκικών αεροσκαφών ανατολικά της Σκύρου (Χασαπόπουλος, 2018).
Η αμφισβήτηση του FIR Αθηνών (FIR: Flight Information region) και της εθνικής κυριαρχίας της Ελλάδος στον ΕΕΧ από την Τουρκία δεν θέτει σε κίνδυνο μόνο την Εθνική Ασφάλεια της Ελλάδας αλλά έχει και πολιτικές προεκτάσεις σε διεθνές επίπεδο καθώς τίθενται θέματα ασφάλειας πτήσης αεροσκαφών που ίπτανται εντός του FIR Αθηνών και θέματα δικαιοδοσίας επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης σε περίπτωση ατυχήματος (Συρίγος, 2014).
Ο εμβολισμός του περιπολικού ανοικτής θαλάσσης Γαύδος του Λιμενικού Σώματος
Στις 12 Φεβρουαρίου του 2018 ένα ακόμα θαλάσσιο επεισόδιο μεταξύ σκαφών της Ελληνικής και Τουρκικής ακτοφυλακής έφερε την Ελλάδα και την Τουρκία σε νέα κρίση στη περιοχή των Ιμίων. Την εν λόγω περίοδο λόγω της επετείου της κρίσης του 1996 , ο τότε Υπουργός Εθνικής Άμυνας με μία αιφνιδιαστική κίνηση είχε πάει στη περιοχή για να αποτίσει φόρο τιμής στους τρεις ήρωες του Πολεμικού Ναυτικού που έπεσαν εν ώρα καθήκοντος. Επιπλέον τις ίδιες ημέρες τουρκικά αλιευτικά είχαν απομακρυνθεί από την περιοχή από ελληνικά σκάφη του Λιμενικού Σώματος λόγω εκτέλεσης αλιείας εντός Ελληνικών Χωρικών Υδάτων (ΕΧΥ). Τα δύο αυτά περιστατικά είχαν ενεργοποιήσει τα εθνικιστικά αντανακλαστικά της Τουρκίας με αποτέλεσμα να έχουν συγκεντρωθεί στην περιοχή επτά (7) πλοία της τουρκικής ακτοφυλακής. Την εν λόγω δραστηριότητα παρακολουθούσαν ελληνικά σκάφη της ακτοφυλακής. Τις νυχτερινές ώρες στις 12 Φεβρουαρίου 2018 το ελληνικό περιπολικό σκάφος ανοικτής θαλάσσης ΓΑΥΔΟΣ, του Λιμενικού Σώματος, στο πλαίσιο της παρακολούθησης βρέθηκε ανάμεσα σε δύο σκάφη της τουρκικής ακτοφυλακής. Το μεγαλύτερο από αυτά, η ακτοφυλακίδα UMUT πραγματοποιώντας επικινδύνους ελιγμούς, κατά παράβαση των διεθνών κανόνων αποφυγής συγκρούσεων, κινήθηκε προς το ελληνικό περιπολικό με αποτέλεσμα να το εμβολίσει στην πρυμναία αριστερή πλευρά του. Από την σύγκρουση δεν προκλήθηκε τραυματισμός αλλά μόνο υλικές ζημιές (Νέδος και Σουλιώτης, 2018).
Το επεισόδιο αυτό δείχνει την κουλτούρα που έχει αναπτυχθεί στο προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας της Τουρκίας. Στο πλαίσιο εκτέλεσης της αποστολής τους και της επίτευξης των στόχων, που έχει θέσει η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία τους, δεν διστάζουν να κάνουν ενέργειες οι οποίες δύναται να προκαλέσουν απώλειες ανθρώπινων ζωών και να προκαλέσουν μείζον επεισόδιο το οποίο μπορεί να εξελιχθεί σε γενικευμένη σύρραξη. Την ίδια ακριβώς συμπεριφορά του κυβερνήτη της τούρκικης ακταιωρού είχε και ο πιλότος που προσέκρουσε και σκότωσε τον Έλληνα πιλότο Κ. Ηλιάκη.
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε ότι την επόμενη ακριβώς ημέρα, ο τούρκος πρόεδρος αξιοποιώντας το περιστατικό, σε ομιλία του σε κομματικό ακροατήριο και αφού πανηγύρισε για τη στρατιωτική επιχείρηση κατά των Κούρδων στη βόρεια Συρία, όπου είχε δεκάδες νεκρούς και τραυματίες, προειδοποίησε την Ελλάδα: «να μην νομίζουν ότι δεν ελέγχουμε τις κινήσεις για την αναζήτηση αερίου ανοιχτά της Κύπρου και της κινήσεις στο Αιγαίο με τις βραχονησίδες. Τα νταηλίκια των Ελλήνων σταματούν μόλις εμφανισθούν τα αεροσκάφη, τα πλοία και ο στρατός μας…. Ας προσέξουν, λοιπόν, να μην υπερβούν τα όρια στην Κύπρο και στο Αιγαίο» (Μάρδας, 2018). Οι δηλώσεις του ανώτατου πολιτειακού άρχοντα αντικατοπτρίζουν με τον ποιο χαρακτηριστικό τρόπο την τουρκική απειλή έναντι της Ελλάδος καθώς οι τυχόν διαφορές των δύο κρατών δεν αντιμετωπίζονται με την επίκληση του διεθνούς δικαίου αλλά με την προβολή στρατιωτικής ισχύος.
Η σύλληψη Ελλήνων στρατιωτικών στον Έβρο
Σύμφωνα με ανακοίνωση του εκπρόσωπου τύπου του Γενικού Επιτελείου Στρατού «Στις 1 26
Μαρτίου του 2018 στρατιωτική περίπολος του Στρατού Ξηράς αποτελούμενη από δύο στελέχη, έναν Αξιωματικό και έναν Υπαξιωματικό πενταετούς υποχρέωσης, στο πλαίσιο συνήθους δραστηριότητας περιπολίας στην συνοριακή οριογραμμή Ελλάδας-Τουρκίας στη δασική περιοχή Καστανιών Έβρου, φέρεται να εντοπίστηκε και συνελήφθη από αντίστοιχη περίπολος σε τουρκικό έδαφος» (Καθημερινή, 2018). Το περιστατικό έλαβε χώρα λίγες μόνο ώρες μετά την ομιλία του Αμερικάνου πρέσβη στο Οικονομικό Συμπόσιο στους Δελφούς όπου είχε τονίσει ότι «…φοβάμαι μια αθέλητη ελληνοτουρκική σύγκρουση…» (Μάρδας, 2018). Η εν λόγω σύλληψη δεν θα ήταν άξια αναφοράς εάν η εξέλιξή της είχε τη συνήθη κατάληξη, την διαμεσολάβηση των τοπικών στρατιωτικών αρχών και την άμεση απελευθέρωση τους. Το γεγονός αυτό έχει συμβεί πολλές φορές και από τις δύο πλευρές λόγω των καιρικών συνθηκών και της μορφολογίας του εδάφους. Στην προκειμένη περίπτωση η Τουρκία θέλοντας να εκμεταλλευτεί το περιστατικό για να αναβαθμίσει την τουρκική απειλή και να διαταράξει την ασφάλεια της περιοχής προτίμησε να συλλάβει τους Έλληνες στρατιωτικούς και να τους απαγγείλει κατηγορίες για παραβίαση πρωτοβάθμιας απαγορευμένης στρατιωτικής ζώνης, υποψίας διαφυγής και καταστροφής αποδεικτικών στοιχείων αφήνοντας καθαρές υποψίες για τυχόν κατασκοπεία (Μάρδας, 2018).
Η σύλληψη και κράτηση των Ελλήνων στρατιωτικών στιγμάτισε τις ήδη επιβαρυμένες ελληνοτουρκικές σχέσεις, γιατί Ελλάδα και Τουρκία πάνω από 4 μήνες είχαν εγκλωβιστεί σε έναν άτυπο διπλωματικό θρίλερ για την τύχη των δύο Ελλήνων με ανεξέλεγκτες προεκτάσεις τόσο στο ηθικό του Ελληνικού στρατεύματος όσο και της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας η οποία ζούσε τα αποτελέσματα ενός ψυχολογικού πολέμου ( τομέας επιχειρήσεων υβριδικού πολέμου ) από την πλευρά της Τουρκιάς. Αυτή η κατάσταση θα μπορούσε να ενεργοποιήσει εθνικιστικά αντανακλαστικά στο εσωτερικό της χώρας με απρόβλεπτες διαστάσεις στην ευαίσθητη περιοχή της δυτικής Θράκης, λόγω της ύπαρξης του μουσουλμανικού στοιχείου και της προσπάθειας εκμετάλλευσης του από το τουρκικό προξενείο. Τελικά στις 15 Αυγούστου του 2018 οι δύο Έλληνες στρατιωτικοί αφέθηκαν ελεύθεροι χωρίς να γίνει γνωστό το παρασκήνιο της αποφυλάκισης και χωρίς να επιβεβαιωθούν από επίσημες κρατικές πηγές οι παρεμβάσεις έτερων διεθνών δρώντων ώστε να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσμα.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι στην ερώτηση που έθεσαν οι βουλευτές της τότε Αξιωματικής αντιπολίτευσης, στον Υπουργό Εθνικής Άμυνας, θέλοντας να ενημερωθούν για την εξέλιξη της Ένορκη Διοικητική Εξέταση (ΕΔΕ) που έλαβε χώρα στο πλαίσιο διερεύνησης των συνθηκών της σύλληψης, τόνιζαν ότι «πριν από τη σύλληψη είχε προηγηθεί κατακόρυφη κλιμάκωση της έντασης με την Τουρκία, μετά τον εμβολισμό του περιπολικού πλοίου ανοικτής θαλάσσης ΓΑΥΔΟΣ του Λιμενικού Σώματος στα Ίμια και της έντονης τουρκικής κινητικότητας στην περιοχή του Έβρου με συνεχείς ασκήσεις, θα έπρεπε να είχαν ληφθεί μέτρα αποφυγής του περιστατικού της σύλληψης» (Το Βήμα, 2019). Ουσιαστικά οι βουλευτές του ελληνικού κοινοβουλίου με την εν λόγω αναφορά τους τόνιζαν την έλλειψη διαχείρισης κινδύνων ασφάλειας που είχαν γίνει ορατοί αλλά δεν ενεργοποιήθηκε κατάλληλος μηχανισμός διαχείρισης τους ώστε να μην εκδηλωθούν και τελικά να φτάσουμε στην κρίση της σύλληψης των Ελλήνων στρατιωτικών.
Ενέργειες που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια στην περιοχή του Αιγαίου
Εκτός από τα επεισόδια ή τις κρίσεις χαμηλής έντασης που έχουν δει τα φώτα της δημοσιότητας, υπάρχει πλήθος περιστατικών και ενεργειών που διαδραματίζονται καθημερινά στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο αυξάνοντας τους δείκτες παραβατικότητας και δυναμιτίζουν την ασφάλεια της περιοχής θέτοντας σε κίνδυνο την ανθρώπινη ύπαρξη και ευημερία.
Η αύξηση των μεταναστευτικών ροών από τα παράλια της Μικράς Ασίας, αν και φαινομενικά είναι ένα καθαρά κοινωνικό φαινόμενο, στη περίπτωση της Ελλάδας τείνει να εξελιχθεί σε κίνδυνο εθνικής ασφάλειας. Οι εν λόγω μεταναστευτικές ροές ελέγχονται από την κεντρική εξουσία της Τουρκίας και χρησιμοποιούνται κατά το δοκούν από αυτή ως διαπραγματευτικό εργαλείο έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελλάδος για την επίτευξη των στόχων εξωτερικής πολιτικής. Επιπρόσθετα μεγάλο είναι το πλήθος των περιπτώσεων όπου στελέχη των τουρκικών σωμάτων ασφαλείας και των Ενόπλων Δυνάμεων εμπλέκονται σε κυκλώματα διακινητών που κατευθύνουν τις ροές στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου (Φωτιάδης, 2009). Από την άλλη πλευρά ο τρόπος διαχείρισης της προσφυγικής κρίσης από την μεριά της Ελλάδος με την δημιουργία ανοιχτών χώρων συγκέντρωσης των μεταναστών και προσφύγων στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, με δεδομένο την διαχρονική αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδος επί των νήσων αυτών, από την Τουρκία και σε συνδυασμό ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων αυτών είναι μουσουλμανικού θρησκεύματος δημιουργεί προϋποθέσεις εργαλειοποίησης από την μεριά της Τουρκίας σε περίπτωση κρίσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ή και αξιοποίησής τους για πρόκληση θερμού επεισοδίου. Δεν είναι λίγες οι φορές που η Τουρκία έχει επικαλεστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα για να επέμβει σε ανεξάρτητα κράτη προς επίτευξη των γενικότερων γεωπολιτικών επιδιώξεων της.
Επίσης τα τελευταία χρόνια η Τουρκία έχει δώσει μεγάλη βαρύτητα και έχει αναπτύξει τεχνολογία μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAVs: Unmanned Aerial Vehicle). Οι κυριότερες εφαρμογές των UAVs είναι στρατιωτικές, όπως συλλογή πληροφοριών, επιτήρηση και αναγνώριση ISR (Intelligence, Surveillance and Reconnaisance), αεροπορικές περιπολίες και προσβολές, ανίχνευση ραδιοβιοχημικών ουσιών, ή πιο απλά για όλες εκείνες τις αποστολές που θεωρούνται υψηλού στρατιωτικού και πολιτικού ρίσκου για τα συνήθη Α/Φ. Τα εν λόγω Α/Φ προτιμούνται όχι μόνο λόγω του περιορισμένου ρίσκου απώλειας ανθρώπινων ζωών σε περίπτωση αποτυχημένης αποστολής, αλλά και της καλύτερης και σταθερότερης ανταπόκρισης σε σχέση με τους ανθρώπους κατά τη διάρκεια πολύωρων επιχειρήσεων (USA Department of Defense, Office of the Secretary of Defense, 2005). Η Τουρκία όπως και πολλοί έτεροι δρώντες στο διεθνές σύστημα, εκμεταλλευόμενοι το κενό που υπάρχει στο διεθνές δίκαιο για το ακριβές νομικό καθεστώς που διέπει την χρήση των συστημάτων αυτών, τα αξιοποιεί για πλήθος αποστολών στη περιοχή του Αιγαίου και κατά παράβαση της σύμβασης του Σικάγου που τέθηκε σε ισχύ το 1947 και καθορίζει το θεσμικό πλαίσιο της διεθνούς εναέριας κυκλοφορίας και περιέχει ειδική πρόβλεψη για τις πτητικές μηχανές της κατηγορίας αυτής (Γιόκαρης και Άγγελος, 1996), αξιοποιεί τα εν λόγω συστήματα για να αμφισβητήσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδος στη περιοχή του Αιγαίου (Πρώτο Θέμα, 2018). Με δεδομένο ότι τα εν λόγω συστήματα δύναται να φέρουν και βληματικό φορτίο για να προσβάλουν στόχους, αντιλαμβανόμαστε ότι μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές χωρίς να υπάρχει αντίστοιχα διακινδύνευση των ζωών τούρκων πιλότων και χωρίς πολιτικό κόστος. Εάν στα παραπάνω προστεθεί και η πιθανότητα ατυχήματος ενός UAV με πολιτική πτήση στον εναέριο χώρο της Ελλάδος, χωρίς να είναι γνωστός ο θύτης, αντιλαμβανόμαστε την ανασφάλεια που θα αναπτυχθεί τόσο στο εσωτερικό όσο και στη Διεθνή κοινότητα σχετικά με την ασφάλεια της περιοχής. Ένα τέτοιο περιστατικό θα είχε απρόβλεπτες διαστάσεις για την βαριά βιομηχανία της Ελλάδος τον τουρισμό που δραστηριοποιείται κατά κύριο λόγω στα νησιά του Αιγαίου πελάγους. Αξίζει να αναφέρουμε ότι τούρκικα UAVs επιχειρούν την περίοδο αυτή στην εμφύλια σύρραξη στη Λιβύη προς υποστήριξη των δημοκρατικών στρατευμάτων χωρίς να μπορεί άμεσα η διεθνής κοινότητα να κατηγορήσει την Τουρκία για την εμπλοκή της (Militaire, 2019).
militaire
