Γράφει ο Στέργιος Θεοφανίδης
Καταρχήν, βάζουμε τη φράση “στρατηγικά όπλα” σε εισαγωγικά γιατί στην πραγματικότητα αναφερόμαστε στα όπλα οριζόντιας πλεύσης, μακρού πλήγματος. Έχουν μεν στρατηγικό χαρακτήρα όπως θα εξηγήσουμε παρακάτω, δεδομένου ότι διαφοροποιούν σημαντικά τα επιχειρησιακά δεδομένα σε σύγκριση με τα άλλα αερομεταφερόμενα ή εκτοξευόμενα από σκάφη επιφανείας, όπλα, αλλά δεν είναι στρατηγικά υπό την αυστηρή έννοια του όρου. Αυτή είναι η πρώτη διευκρίνιση που οφείλουμε να κάνουμε.
Η δεύτερη αφορά το ότι αφορμή για το αφιέρωμα αυτό, υπήρξε το ενδιαφέρον σε κάθε περίπτωση άρθρο με τίτλο “Ο φετιχισμός των υπερόπλων – Από το “Αβέρωφ στις Belharra”, του διακεκριμένου καθηγητή Γιώργου Μαργαρίτη, το οποίο δημοσιεύθηκε στο έγκυρο SLpress.gr και αναδημοσιεύσαμε στο DP. Στόχος είναι διά της έμμεσης συζήτησης με τον διακεκριμένο ακαδημαϊκό, να βοηθήσουμε τους αναγνώστες να διαμορφώσουν άποψη για το επίμαχο ζήτημα.
Αποτέλεσε αφορμή κυρίως επειδή κατά την υποκειμενική μας άποψη, το κεντρικό επιχείρημα του άρθρου “υπεραπλουστεύει” κάποια ζητήματα και παραμέτρους, με αποτέλεσμα να μειώνει την πραγματική επιχειρησιακή και ψυχολογική αξία των “στρατηγικών όπλων”.
Όπλων που λόγω του συσχετισμού δυνάμεων σε ξηρά, αέρα και θάλασσα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, είναι υπερπολύτιμα για την άμυνα της χώρας μας. Ασχέτως εάν τα διαθέτουμε ή εάν θα θέλαμε ή όχι -και φυσικά εάν μπορούμε για (γεω)πολιτικούς και οικονομικούς λόγους– να τα προμηθευτούμε.
Φυσικά, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι εξ υπαρχής, το ενδεχόμενο αντεπιχείρημα της απουσίας πολιτικής ηγεσίας που να σκέφτεται και να δρα στρατηγικά, είναι προφανώς αποδεκτό. Η απουσία της, μπορεί να καταστήσει βέβαια άχρηστο ακόμα και ένα απλό τυφέκιο εφόδου στον υπολογισμό της αποτρεπτικής ισχύος ενός κράτους… Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά.
– Η σύγκριση με τα πυροβόλα Armstrong του θωρηκτού “Αβέρωφ” είναι αβάσιμη. Δεν μπορείς να συγκρίνει κανείς δύο τελείως διαφορετικά όπλα με χρονικό διαχωρισμό 100 τουλάχιστον ετών.
Όντως στις αρχές του περασμένου αιώνα, δεν είχαν προηγηθεί δοκιμές αποδοχής του σκάφους και των όπλων του. Σήμερα τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Τα όπλα που τοποθετούνται στις μονάδες επιφανείας, είναι δοκιμασμένα μέσα από δεκάδες βολές-εκτοξεύσεις.
Σε πεδία δοκιμών εξοπλισμένα με πλήρη συστήματα τηλεμετρίας, κάμερες υψηλής ευκρίνειας και συστήματα παρακολούθησης των όπλων, στα οποία αξιολογούνται τα συστήματα καθοδήγησής τους και η πτητική τους συμπεριφορά σε όλο το φάσμα ταχυτήτων και υψών και ιδίως στην τερματική φάση της προσέγγισης και της προσβολής του στόχου.
Πέρα από τις αξιολογήσεις αυτού του είδους, για την ολοκλήρωση των οποίων εκτελούνται δεκάδες -επαναλαμβάνουμε- εκτοξεύσεις, δοκιμάζονται διεξοδικά και οι εκρηκτικές κεφαλές των όπλων. Είτε αυτά είναι επιφανείας-αέρος (Aster 30/50, SM-2, SM-3), είτε επιφανείας-επιφανείας, είτε επιφανείας-εδάφους.
Κάθε κατασκευαστής εγγυάται την απόλυτα ορθή λειτουργία του όπλου του σε συνθήκες επιχειρήσεων (μάχης) μέσω της πιστοποίησης που παρέχει, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι τηρείται χωρίς την παραμικρή απόκλιση, η προγραμματισμένη – τακτική συντήρησή του. Το γεγονός αυτό είναι μάλιστα ένας από τους παράγοντες του υψηλού κόστους των όπλων αυτών. Δεν τίθεται θέμα δοκιμαστικών βολών επομένως… Περιλαμβάνονται στην τιμή!
– Ένας δεύτερος λόγος του υψηλού κόστους προμήθειας και συντήρησης όπλων όπως το SCALP-NAVAL, είναι φυσικά η επιχειρησιακή τους αξία, σε συνδυασμό με τον τεράστιο ψυχολογικό αντίκτυπο που συνεπάγεται για τον αντίπαλο η χρήση τους σε ευρεία κλίμακα. Και από την Πολεμική Αεροπορία (SCALP-EG) και από το Πολεμικό Ναυτικό (SCALP-NAVAL).
Με άλλα λόγια, η δυνατότητα να προκαλέσει κανείς “έκρηξη 400-500 κιλών εκρηκτικών σε 500, 700 ή και 1000 χλμ. Μέσα στην εχθρική ενδοχώρα”, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο άρθρο του SLpress.gr, δεν είναι και τόσο απλό πράγμα, αν δεν διαθέτει “στρατηγικά όπλα”. Δηλαδή στην περίπτωσή μας, όπλα οριζόντιας πλεύσης μακρού πλήγματος.
Και δεν είναι τόσο απλό γιατί σε διαφορετική περίπτωση, αν δεν διαθέτει δηλαδή τέτοια όπλα, είναι υποχρεωμένος να διαθέσει επανδρωμένα μαχητικά αεροσκάφη, μεγάλης ακτίνας και μεταφορικής ικανότητας σε οπλικό φορτίο. Μαχητικά της κατηγορίας του F-15 δηλαδή, του Rafale και του F-35…
Θα πρέπει επίσης να διαθέτει ιπτάμενα τάνκερ, καθώς και εξειδικευμένα αεροσκάφη Ηλεκτρονικού Πολέμου (τα οποία είναι επίσης υποχρεωμένος να προστατεύει στον αέρα καθ’ όλη τη διάρκεια των επιχειρήσεων δεσμεύοντας και άλλα μαχητικά!) για να μπορεί να υποστηρίξει μία τέτοιου είδους επίθεση από αέρος.
Μιλάμε για κόστη δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων ή ευρώ! Τα οποία αυτά δισεκατομμύρια δολάρια, μαζί με τα ανυπολόγιστης αξίας πληρώματα, θα πρέπει να πετάξουν πάνω από τουρκικό έδαφος, να παραπλανήσουν και να αποφύγουν με επιτυχία δύο φορές (σ.σ. μετάβαση προς τους στόχους και επιστροφή) την εχθρική αεράμυνα, η οποία αναβαθμίζεται με το σύστημα S-400, να πλήξουν με ακρίβεια τους στόχους τους ενώ θα τελούν υπό την απειλή των εχθρικών μαχητικών…
Και μετά από όλα αυτά, θα πρέπει να ανεφοδιαστούν με καύσιμο στον αέρα για να επιστρέψουν με ασφάλεια στις βάσεις τους… Μιλάμε δηλαδή για ένα μη ρεαλιστικό σενάριο, αν κάποιος δεν έχει διασφαλίσει απόλυτη αεροπορική κυριαρχία και υπεροχή. Κάτι που μόνο η USAF και το USN αυτή την περίοδο σε ολόκληρο τον πλανήτη μπορούν (και πάλι υπό προϋποθέσεις…) να διασφαλίσουν!
Για όλους αυτούς τους λόγους, όπλα όπως το SCALP-EG και το SCALP-NAVAL ΕΙΝΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ. Με όλο το σεβασμό και πάντα κατά την υποκειμενική μας άποψη, δεν ισχύουν τα περί φετιχισμού όταν έχουμε το στρατηγικό βάθος της Τουρκίας ως δεδομένο.
-Υπάρχουν βέβαια και άλλοι λόγοι για τους οποίους τα πανάκριβα (πάμφθηνα σε σχέση με τα μαχητικά και όλα τα άλλα αεροσκάφη που πρέπει να δεσμευθούν και – πιθανότατα – να απολεσθούν σε τέτοιου είδους επιθετικές επιχειρήσεις) “στρατηγικά όπλα”, είναι όντως ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ.
Δεν είναι μόνο η εκρηκτική ισχύς των πολεμικών τους κεφαλών. Είναι η ακρίβεια προσβολής ακόμα και καλά οχυρωμένων στόχων που εξασφαλίζουν, αλλά και η δυσκολία που αντιμετωπίζει ο αντίπαλος στην αντιμετώπισής τους. Την ανάσχεση και την καταστροφή τους δηλαδή πριν φτάσουν στους στόχους τους.
Τα όπλα οριζόντιας πλεύσης, μακρού πλήγματος αποτελούν πρόβλημα για την εχθρική αεράμυνα, δεκαπλάσιας δυσκολίας από ότι τα συμβατικά μαχητικά… Εκτοξεύοντας ή εξαπολύοντας 20 τέτοια όπλα εναντίον διαφορετικών στόχων ταυτόχρονα, προκαλούμε ένα πραγματικά τεράστιο πρόβλημα στην εχθρική αεράμυνα.
Πρώτον, γιατί τα όπλα της κατηγορίας του SCALP-EG και του SCALP-NAVAL είναι πολύ μικρότερα σε διαστάσεις από ότι ένα μαχητικό αεροπλάνο και πετούν με την ώση που παράγει ένας σημαντικά μικρότερος στροβιλοκινητήρας. Επομένως έχουν πολύ μικρότερο ηλεκτρομαγνητικό (RCS: Radar Cross Section), καθώς και υπέρυθρο (IR: Infra-Red) ίχνος. Είναι πολύ πιο δύσκολα εντοπίσιμα δηλαδή από ραντάρ αλλά και ηλεκτροοπτικά συστήματα.
Δεύτερον, έχουν τη δυνατότητα να πετούν πολύ χαμηλά πάνω από το έδαφος, κάτω από τα 100 μέτρα, ακολουθώντας τη διαμόρφωσή του! Στο πώς το επιτυγχάνουν αυτό δεν θα κάνουμε λόγο εδώ. Αντί αυτού θα δημοσιεύσουμε άμεσα ένα μικρό αφιέρωμα με τις δυνατότητες των όπλων αυτών και τα βασικά τους τεχνικά και επιχειρησιακά χαρακτηριστικά.
Και κάτι τελευταίο… Τα όπλα αυτά (SCALP-NAVAL) θα είναι τεράστιας σημασίας προσθήκη στην ελληνική άμυνα σε περίπτωση που αποκτηθούν από το Πολεμικό Ναυτικό μέσω των φρεγατών Belh@rra. Κακά τα ψέματα… Είναι στην ουσία το μόνο όπλο που μας παρέχει η Ευρώπη ως αποτελεσματικό παράγοντα αποτροπής έναντι της Τουρκίας.
Για τη χρήση από την πλευρά της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας, αφορά άλλη ανάλυση. Αν δηλαδή… τρομάζει περισσότερο τον ιδιοκτήτη από τη χώρα – στόχο και τη συμπεριφορά της. Σε μια ακόμη παράμετρο του θέματος, θα το χρυσοπληρώσουμε… σε ευρώ, αλλά ας μην γελιόμαστε. Οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να αποδεσμεύσουν τέτοια όπλα στη χώρα μας για να μας απασχολήσει σε δολάρια.
Ίσως θα αρνηθούν για μια ακόμη φορά, με αιτιολογία ότι αν το κάνουν θα πρέπει να τα αποδεσμεύσουν και για την Τουρκία! Παρότι τα τελευταία χρόνια η τουρκική αμυντική βιομηχανία αναπτύσσει αυτόνομα τέτοια όπλα, όπως το SOM και το SOM-J. Εμείς από την πλευρά μας, για να το πάμε και λίγο παραπέρα, θα πρέπει να βρούμε και πιο οικονομικές λύσεις με κάποιες από τις δυνατότητες των προηγμένων όπλων οριζόντιας πλεύσης-μακρού πλήγματος.
Με πολύ πιο απλά και πραγματικά χαμηλού κόστους όπλα ίδιας φιλοσοφίας, οι αντάρτες Χούτι “τρύπησαν” της αεράμυνα των προηγμένων Patriot της Σαουδικής Αραβίας και προξένησαν σημαντικές ζημιές στις εγκαταστάσεις της Aramco. Δεν κατέστρεψαν “πυρηνικά εργοστάσια”, αλλά διέκοψαν τη διαδικασία διύλισης πετρελαίου για ολόκληρες εβδομάδες… Επιφέροντας πραγματικό πλήγμα (δεν γνωρίζουμε το ύψος στο οποίο έχει αποτιμηθεί) στην οικονομία της Σαουδικής Αραβίας.
Αν η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα με όπλα όπως το SCALP-EG ή το SCALP-NAVAL να πλήξει οπουδήποτε στην Τουρκία στόχους όπως διυλιστήρια, υδροηλεκτρικά φράγματα (βυθίζοντας στο σκοτάδι ολόκληρες πόλεις…), ή ακόμα και πυρηνικούς σταθμούς κόστους κατασκευής δεκάδων δισεκατομμυρίων, χωρίς να εξαντλείται η λίστα των δυνητικών στόχων, αντιλαμβάνεται κανείς ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για φετιχισμό αλλά για ουσιαστική αποτροπή. Βούληση στην πολιτική και τη στρατιωτική ηγεσία για να πειστεί ο αντίπαλος υπάρχει;
defence-point
