Η καταστροφή που έχει υποστεί η χώρα - “άνθος” της Μέσης Ανατολής, δεν την χωράει ανθρώπινος νους. Μπορεί στις οθόνες της τηλεόρασης, επανειλημμένως να έχει δει κανείς τις φρικιαστικές εικόνες από τις ισοπεδωμένες πόλεις, εξαιτίας του σχεδόν δεκαετούς πολέμου, αλλά ακόμα και η τηλεοπτική εικόνα ωχριά μπροστά στην σκληρή πραγματικότητα που ξεδιπλώνεται χιλιόμετρο το χιλιόμετρο σε τεράστιες εκτάσεις της Συρίας.
Ο πολεμικός “τυφώνας” που σάρωσε τη χώρα γίνεται εμφανής ακόμα και από το αεροπλάνο. Όταν αυτό πετάει σε σχετικά χαμηλό ύψος, διακρίνονται ολόκληρες πολιτείες, τεράστια οικοδομικά τετράγωνα πόλεων, ολόκληρες κωμοπόλεις και χωριά, να είναι ανατιναγμένες και καμμένες. Ιδού μια εικόνα από ρωσικό μεταγωγικό αεροσκάφος, το οποίο έκανε το δρομολόγιο προς το “λουλούδι” της Ανατολής, το ιστορικό σταυροδρόμιο του εμπορίου και χωνευτήρι θρησκειών και πολιτισμών, το Χαλέπι.
Όταν πατήσει κανείς το πόδι του στη γη και βρεθεί στις γειτονιές όπου μαίνονταν – και σε πολλές περιπτώσεις ακόμα συνεχίζονται – οι μάχες ανάμεσα στις δυνάμεις του Άσαντ, τους τζιχαντιστές και ό,τι απέμεινε από την ένοπλη συριακή αντιπολίτευση, οι δυνάμεις των οποίων, όπως καταγγέλλει η Δαμασκός, στηρίζονται από την Τουρκία, η εικόνα είναι αποκαρδιωτική. Δεν έχει μείνει τίποτα όρθιο.
Για πάρα πολλά χιλιόμετρα, επί σχεδόν μια ώρα με το αυτοκίνητο, κυριαρχούν παντού μόνον χαλάσματα. Αυτή είναι η εικόνα που παρουσιάζουν σήμερα οι επαρχίες Χάμα και Ιντλίμπ, οι οποίες γειτονεύουν. Αντίστοιχη, βέβαια, είναι η εικόνα σε πάρα πολλές άλλες περιοχές και πόλεις της Συρίας. Στο Χαλέπι, μια από τις πολυπληθέστερες πόλεις της Συρίας, τεράστιες οικιστικές ζώνες, ιδιαίτερα στα περίχωρά του, έχουν γίνει σωρός ερειπίων. Στην Χόμς, επίσης σημαντική πόλη της χώρας, κυριαρχεί εικόνα της απόλυτης καταστροφής.
Όσοι διαθέτουν την εμπειρία από πολέμους του τέλους του 20ου αιώνα και της αρχής του 21ου, των δήθεν “πολιτισμένων” και “ανθρωπιστικών” πολέμων, η εικόνα της σημερινής Συρίας παραπέμπει σε αυτήν του Γκρόζνι, της πρωτεύουσας της Τσετσενίας. Αλλά και αυτή, μάλλον δεν συγκρίνεται με την ισοπεδωμένη Συρία. Η αντιπαράθεση στη χώρα διεκδικεί τη θλιβερή, παγκόσμια πρωτιά της βαρβαρότητας. Ενδεχομένως, ίσως σε αφρικανικές χώρες να σημειώθηκαν χειρότερες συγκρούσεις και σφαγές.
Υπάρχουν, βέβαια, και πόλεις που διασώθηκαν από την καταστροφική επέλαση του πολέμου. Όπως οι παραθαλάσσσιες πόλεις στην ανατολική Μεσόγειο, Λατάκια και Ταρτούς. Όλως “τυχαίως” και στις δυο διαθέτει στρατιωτικές βάσεις (αεροπορική και ναυτική) η Ρωσία. Εκεί, παρά τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πληθυσμός, μπορεί να συναντήσει κανείς “ευτυχισμένους” ανθρώπους. Να γίνονται γάμοι και πανηγύρια, να ακούγεται ειρηνικά στο λιόγερμα μέσα στην υγρασία της Μεσογείου και τους 45 βαθμούς η φωνή του μουεζίνη, να είναι ανοικτές οι πόρτες σε εκκλησιές και τζαμιά, να κυκλοφορούν προκλητικά όμορφες οι χριστιανοπούλες και οι μουσουλμάνες να χαμογελάνε πονηρά, να είναι τα παραθαλάσσια εστιατόρια γεμάτα τη νύκτα και άντρες και γυναίκες να απολαμβάνουν το “Αράκ” τους (ίδιο με το ούζο, με πιο έντονη τη γεύση του γλυκάνισου). Οι εύποροι, η αστική τάξη της Συρίας, αλλά και οι “κομισάριοι” της Δαμασκού να κάνουν επίδειξη πολυτελών αυτοκινήτων. Ακόμα και οι χιλιάδες εσωτερικοί πρόσφυγες που έχουν καταφύγει σε αυτές τις πόλεις δείχνουν λες και δεν τους έχει αγγίξει ο πόλεμος. Το μόνο που θυμίζει εκεί το λουτρό αίματος στη Συρία, είναι οι νέοι, ως επί το πλείστον, που κυκλοφορούν με το καλάσνικοφ στον ώμο, πηγαίνοντας στην υπηρεσία τους και τα πολυπληθή τσεκ πόϊντς με πάνοπλους φρουρούς.
Κι’ όμως, σε όχι και τόσο μακρινή απόσταση, μαίνονται ακόμα και σήμερα οι συγκρούσεις. Με δεδομένο ότι η Δαμασκός και ο Άσαντ, με την καταλυτική υποστήριξη της Ρωσίας, έχουν καταφέρει να ελέγχουν τα δυο τρίτα της χώρας, και οι Κούρδοι με την υποστήριξη των ΗΠΑ τις ανατολικές περιοχές, το κύριο σημείο της αντιπαράθεσης έχει μεταφερθεί στα όρια μεταξύ της επαρχίας Χάμα και της επαρχίας Ιντλίμπ. Η Δαμασκός, μάλιστα, καταγγέλλει ανοικτά την Τουρκία, όχι μόνον ότι έχει εισβάλλει και κατέχει τμήμα της Συρίας, αλλά ότι ουσιαστικά έχει μετατρέψει τις περιοχές που είτε της έχουν δοθεί ως “ζώνη αποκλιμάκωσης” είτε τις κατέχει στρατιωτικά, ως ορμητήρια για να εξαπολύουν οι τζιχαντσιτές επιθέσεις κατά των δυνάμεων του Άσαντ.
Είναι πασιφανές ότι σε αυτό το χοντρό γεωπολιτικό “παιχνίδι” που παίζεται στις πλάτες των απλών ανθρώπων, με την εμπλοκή μεγάλων παγκοσμίων και περιφερειακών δυνάμεων, όπως των ΗΠΑ, της Ρωσίας, του Ιράν, και άλλων, η Τουρκία αποσκοπεί να αποκομίσει οφέλη, ανατρέποντας ακόμα και σημεία των Συνθηκών – μετά τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο – των Σεβρών και της Λωζάννης. Και στο μάτι αυτού του κυκλώνα βρίσκεται τόσο η Κύπρος, όσο και η Ελλάδα. Είναι τουλάχιστον αδαείς όσοι νομίζουν ότι η Ελλάδα είναι μακριά από αυτή τη ζώνη του αίματος.
Παρά ταύτα, δείχνει απίστευτη η αδράνεια ειδικά της Ευρώπης να παρέμβει για να σταματήσει μια ώρα αρχύτερα αυτός ο πόλεμος και η ανθρωπιστική καταστροφή. Κάτι που αναμφισβήτητα έδωσε τη δυνατότητα στη Ρωσία να παρέμβει, ανατρέποντας, ως όλα δείχνουν μέχρι στιγμής, την κατάσταση που είχε δημιουργηθεί σε βάρος του Άσαντ. Έτσι, τώρα οι Ρώσοι είναι πανταχού παρόντες, τόσο στα μέτωπα όσο και στα μετόπισθεν.
Στις “καυτές” περιοχές της Συρίας, πολλά από τα μέλη των ειδικών ρωσικών μονάδων είναι Τσετσένοι
Ακόμα και τώρα, που φαίνεται ότι η Δαμασκός μάλλον κερδίζει τον πόλεμο, έστω και με τρομερές απώλειες δυνάμεων και εδαφών, η Δύση έχει επιβάλλει εμπάργκο στον Άσαντ. Κάτι που με τη σειρά του ανοίγει το δρόμο για χρυσοφόρες μπίζνες σε Ρώσους, Κινέζους, Νοτιοκορεάτες, κ.ο.κ. Είναι ενδεικτικό ότι τα πάντα, από τα μηχανάκια, το πιο φτηνό και οικονομικό μέσον μετακίνησης, μέχρι ο μηχανολογικός εξοπλισμός των εργοστασίων που σιγά – σιγά ξαναστήνονται στις περιοχές που ελέγχει η Δαμασκός, είναι κινέζικα. Το ίδιο κάνουν και οι Κορεάτες, οι οποίοι φαίνεται πως μάλλον δεν υπακούουν στο εμπάργκο, ενώ οι Ρώσοι δείχνουν να έχουν βάλει στο μάτι τα ενεργειακά κοιτάσματα της χώρας. Όσον αφορά το Ιράν, ο ρόλος του, τόσο στρατιωτικά, όσο και στον εφοδιασμό του συστήματος Άσαντ με καύσιμα, είναι καθοριστικός.
Ανεξαρτήτως του απίστευτου γεωπολιτικού παιχνιδιού που εκτυλίσσεται με εκατόμβες θυμάτων, η Ελλάδα ήδη πληρώνει τον πόλεμο στη Συρία με την πρωτοφανή προσφυγική κρίση. Και είναι άκρως αμφίβολο εάν οι περισσότεροι από τους πρόσφυγες επιστρέψουν στον τόπο τους. Η Δαμασκός, βέβαια, δια των αξιωματούχων της, θέλει να προβάλλει την εικόνα ότι οι πρόσφυγες επιστρέφουν. Πράγματι επιστρέφουν, αλλά, προς το παρόν, με το σταγονόμετρο. Στις θετικές κινήσεις της Δαμασκού εντάσσεται το ότι σε όλες τις περιοχές που καταλαμβάνουν οι δυνάμεις της, αποκαθίσταται η παροχή ρεύματος, νερού, η λειτουργία των τηλεφώνων, ενώ γίνονται προσπάθειες για αποκατάσταση των κατεστραμμένων νοσοκομείων και των σχολείων. Επίσης, αρχίζουν να ξαναλειτουργούν κάποια λίγα εργοστάσια και μονάδες παραγωγής. Το ίδιο αποκαθίστανται οι μεγάλες καταστροφές σε εκκλησιές και τζαμιά. Από τη μεριά της, η Ρωσία δεν χάνει την ευκαιρία να διαφημίσει τον ρόλο της ως “προστάτη” των Χριστιανών και ιδιαίτερα της Ορθοδοξίας.
Όμως, στις περιοχές που επλήγησαν από τον πόλεμο, και αυτές είναι το μεγαλύτερο μέρος της συριακής Επικράτειας, δεν έχει μείνει τίποτα όρθιο. Τα σπίτια είναι κυριολεκτικά σουρωτήρια από τις σφαίρες και τις βόμβες. Πάρα πολλά από αυτά χρησιμοποιούνται ακόμα και τώρα ως οχυρά όπου είναι καμουφλαρισμένα τανκς και πυροβολικό, καθώς και μαχητές. Σε αρκετές περιοχές, αν και αισθητά λιγότερες απ’ ότι πριν μερικά χρόνια, διεξάγονται μάχες.
Οι εναπομείναντες κάτοικοι αυτών των πόλεων, κωμοπόλεων και χωριών, ζουν αποκλειστικά από την ανθρωπιστική βοήθεια και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη που τους προσφέρουν οι ρωσικές δυνάμεις και συριακές οργανώσεις. Ποιος, λοιπόν, θα γυρίσει πίσω σε αυτές τις συνθήκες, όταν μάλιστα, εκτός των άλλων, δεν έχει δοθεί αμνηστία; Ίσως οι εσωτερικοί πρόσφυγες που ζουν σε άλλες πόλεις της Συρίας. Κι’ αυτοί, όχι άμεσα. Ενδεχομένως και κάποιοι από αυτούς που είναι στην Τουρκία. Αν και πολλοί θα προτιμήσουν να δουλεύουν σε άθλιες συνθήκες στην Τουρκία παρά να επιστρέψουν στα συντρίμμια του σπιτιού τους. Η Συρία έχει υποστεί απερίγραπτη καταστροφή και θα χρειαστεί το λιγότερο μια δεκαετία ακόμα για να ορθοποδήσει, όπως συχνά ακούγεται να λέγουν οι ντόπιοι.
Ενδεικτική της κατάστασης που επικρατεί στο προσφυγικό είναι η εικόνα που παρουσιάζει ένα σχολείο στην πόλη Χόμς, το οποίο οι τοπικές αρχές μετέτρεψαν σε κέντρο υποδοχής προσφύγων. Εκεί, ζουν μόλις 130 άτομα. Όλοι τους προέρχονται από τον χειρότερο – ίσως – προσφυγικό καταυλισμό που υπάρχει, στην περιοχή Ρουκμπάν, μέσα στην έρημο, στο νότο της Συρίας.
Ο καταυλισμός του Ρουκμπάν βρίσκεται υπό ιορδανική “δικαιοδοσία”, στην περιοχή που ελέγχεται από τις ΗΠΑ και την βάση τους, Αλ Τανφ. Εκεί, υπολογίζεται ότι ζουν σε άθλιες συνθήκες, κατά τον πλέον επιεική χαρακτηρισμό, άνω των 20.000 ανθρώπων. Κι’ όμως, αν ληφθούν υπόψιν τα στοιχεία των επίσημων αρχών της Συρίας, αυτοί που επιστρέφουν από εκεί είναι πολύ λίγοι. Βέβαια, οι εκπρόσωποι της Δαμασκού καταγγέλλουν ότι οι Αμερικανοί τους εμποδίζουν να επιστρέψουν.
Από τη μεριά τους, οι ίδιοι οι πρόσφυγες, πολλοί εκ των οποίων δήλωσαν πως κατέφυγαν εκεί για να γλυτώσουν από τον πόλεμο και ότι έχουν χάσει σε αυτόν τα παιδιά και τις συζύγους τους, λέγουν σχεδόν όλοι τα ίδια: Οι τζιχαντιστές είναι εκείνοι που στην πραγματικότητα ελέγχουν τον προσφυγικό καταυλισμό και ότι, εάν δεν τους εξαγοράσουν με τουλάχιστον διακόσια δολάρια το κεφάλι, δεν τους αφήνουν να φύγουν. Χρήματα, όμως, δεν έχουν. Άπαντες, επίσης, κάνουν λόγο για απίστευτα άσχημες συνθήκες διαβίωσης.
Πάντως, ατύπως, κάποιοι εκπρόσωποι των τοπικών αρχών αναφέρουν ότι πολλοί από εκείνους που βρέθηκαν στο Ρουκμπάν είχαν στρατευθεί με τους τζιχαντιστές ή την ένοπλη αντιπολίτευση. Και, βέβαια, η αμνηστία που προσφέρει η Δαμασκός σε όλους αυτούς, δίδεται με το σταγονόμετρο.
http://www.antinews.gr/
