Γράφει η
Σοφία Βούλτεψη
Παρασκευή, 5 Δεκεμβρίου 2014. Το Βρετανικό Μουσείο ανακοινώνει ότι δάνεισε τμήμα των Γλυπτών του Παρθενώνα στη Ρωσία για τους εορτασμούς των 250 χρόνων από την ίδρυση του Μουσείου Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη. Η είδηση φθάνει στο γραφείο μου από την πρεσβεία μας στο Λονδίνο, μαζί με σειρά τηλεγραφημάτων με δημοσιεύματα από τον βρετανικό Τύπο.
Διαβάζω και δεν πιστεύω στα μάτια μου. Τα μαζεύω όλα και μπαίνω στο γραφείο του πρωθυπουργού κραδαίνοντας τα χαρτιά.
Κάτι μελετάει ο Σαμαράς, έχει πιάσει και το ακουστικό κάπου να τηλεφωνήσει, γυρίζει το κεφάλι και με κοιτά ερωτηματικά για την «εισβολή».
«Οι Βρετανοί δάνεισαν στη Ρωσία το ακέφαλο άγαλμα του θεού Ιλισσού, που αποτελεί τμήμα των Γλυπτών του Παρθενώνα. Από αύριο και μέχρι τις 18 Ιανουαρίου θα εκτίθεται στο Ερμιτάζ, στην Αγία Πετρούπολη, για τα 250 χρόνια του Μουσείου. Είναι μια ξαπλωμένη ακέφαλη ανδρική μορφή, που αναπαριστά τον θεό του ποταμού Ιλισσού. Ανήκει σ’ αυτά που έκλεψε το Έλγιν το 1803», του λέω με μια ανάσα, καθώς τον βλέπω να αλλάζει δέκα χρώματα.
«Στάσου, στάσου. Δανείζουν τα κλεμμένα;», ρωτά καθώς σηκώνεται και αρχίζει να βηματίζει νευρικά πάνω-κάτω.
Σταματά μπροστά μου: «Μήπως κάνεις λάθος, έχεις επιβεβαιώσει;».
Να επιβεβαιώσω; Κάνω και τίποτε άλλο σε όλη μου την επαγγελματική ζωή;
«Πρόεδρε, έχω εδώ τα τηλεγραφήματα. Τα δημοσιεύματα. Την ανακοίνωση του μουσείου. Τις δηλώσεις»…
«Δηλαδή τι λένε; Εμάς τόσα χρόνια μας έλεγαν πως δεν έχουμε μουσείο, το φτιάξαμε το μουσείο, το εγκαινίασα, φρόντισα να φαίνεται ότι λείπουν τα κλεμμένα για να το βλέπουν όλοι, μετά επανήλθαν για να πουν ότι νομίμως βρίσκονται στην κατοχή τους, μετά έλεγαν πως φοβούνται τις μεταφορές και τώρα τα πάνε σε χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο; Πότε έφυγε το άγαλμα;»
«Την περασμένη Τρίτη. Με μεγάλη μυστικότητα, λένε. Το ανακοίνωσαν αφού έφθασε στην Αγία Πετρούπολη», απαντώ καθώς τον βλέπω να επιστρέφει στο γραφείο του και να ξανακάθεται.
«Δηλαδή πώς έγινε; Τι λένε;», προσπαθεί να ανακτήσει την ψυχραιμία του.
«Και τι λέει ο σερ Ρίτσαρντ;»
«Έχω εδώ τις δηλώσεις του προέδρου των διαχειριστών του Βρετανικού Μουσείου, σερ Ρίτσαρντ Λάμπερτ», ξεκινώ.
«Και τι λέει ο Σερ Ρίτσαρντ;», με ρωτάει με έμφαση στο «σερ».
«Λέει ότι το καθήκον των διαχειριστών είναι να επιτρέπουν στους πολίτες όσο το δυνατόν περισσότερων χωρών να μοιράζονται την κοινή κληρονομιά τους».
«Α, αυτό είναι το καθήκον τους», με ξανακόβει. Συνεχίζω παραβλέποντας τη διακοπή:
«Και ότι οι διαχειριστές είναι ενθουσιασμένοι από το γεγονός ότι οι Ρώσοι πολίτες θα απολαύσουν σύντομα αυτό το ωραίο αντικείμενο».
«Α, είναι και ενθουσιασμένοι!», με ξαναδιακόπτει. Και συνεχίζει χωρίς να μπορεί να ελέγξει την οργή του:
«Επίτηδες το κάνουν! Για να μας προκαλέσουν! Επειδή φτιάξαμε την Επιτροπή Διεκδίκησης, επειδή δεχθήκαμε να συζητήσουμε τις νομικές δυνατότητες με την Αλαμουντίν, επειδή για πρώτη φορά βάλαμε την Ουνέσκο να διαπραγματευτεί μαζί τους για λογαριασμό μας».
«Τα θυμάσαι όλα στη σειρά», μουρμούρισα.
«Μα, βρε Σοφία μου, πώς να μην τα θυμάμαι; Αυτό δεν κάναμε από την πρώτη στιγμή; Εδώ δεν ήλθε η δικηγόρος γυναίκα του Κλούνεϊ, εγώ δεν ήμουν υπουργός Πολιτισμού όταν εγκαινιάστηκε το Μουσείο της Ακρόπολης; Μας προκαλούν, σου λέω. Λένε είναι δικά μας και τα κάνουμε ό,τι θέλουμε. Είμαι έξω φρενών».
Κοσμοπολίτες με τα κλεμμένα!
«Έκανε δήλωση και ο διευθυντής του Βρετανικό Μουσείου, π Νιλ Μακ Γκρέγκορ», συνεχίζω την ενημέρωση. «Αυτός απάντησε στις αιτιάσεις περί κακών σχέσεων με τη Ρωσία λόγω της Ουκρανίας. Και είπε πως η πολιτική που ακολουθούν και τα δύο αυτά μουσεία είναι πως όσο πιο τεταμένες είναι οι σχέσεις ανάμεσα στις κυβερνήσεις, τόσο πιο σημαντική είναι η σχέση ανάμεσα στα μουσεία».
«Αααα», σχολιάζει πάλι ο Σαμαράς. «Θα λύσουν και το πρόβλημα του Ψυχρού Πολέμου με τα κλεμμένα»!
«Είπε επίσης ότι το Βρετανικό είναι ένα μουσείο του κόσμου και για τον κόσμο και αυτό το αποδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο ο δανεισμός ενός γλυπτού του Παρθενώνα στο μουσείο Ερμιτάζ» - εγώ το βιολί μου!
«Κοσμοπολίτες με τα κλεμμένα!» - πάλι ο Σαμαράς.
«Και ότι αν ποτέ τα Γλυπτά μεταφέρονταν στην Ελλάδα, οι Έλληνες δεν θα τα επέστρεφαν», επανέρχομαι στον Μακ Γκρέγκορ.
Εκείνη την ώρα χτυπάει το τηλέφωνο. Είναι ο Κώστας ο Τασούλας, ο υπουργός Πολιτισμού. Δεν θα προλάβει να μιλήσει.
«Άσε Κώστα, ξέρω. Θα κάνω δήλωση εγώ και μετά θα πεις εσύ τα αναλυτικά. Μου την έχει δώσει».
Πιάνει ένα χαρτί και το στυλό του.
«Να θυμίσω Πρόεδρε», προσθέτω, «πώς εδώ και ένα μήνα, από τον Νοέμβριο, έχουμε ξεκινήσει μια δημοσκόπηση μεταξύ των επιβατών του αεροδρομίου της Αθήνας ζητώντας τους να απαντήσουν σε διαδραστικές οθόνες στην ερώτηση: "Είστε υπέρ της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα ή όχι;"».
«Μας προκαλούν, σου λέωωωωω!».
Η σκληρή δήλωση Σαμαρά
Σε λίγο, κατάπληκτο το πανελλήνιο θα ενημερωνόταν για το θέμα μέσα από την ακόλουθη εξαιρετικά σκληρή δήλωση του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά:
«Προκαλεί τον Ελληνικό λαό η απόφαση του Βρετανικού Μουσείου να «δανείσει» ένα από τα γλυπτά του Παρθενώνα σε έκθεση στην Αγία Πετρούπολη.
Το τελευταίο μέχρι σήμερα βρετανικό δόγμα περί «αμετακίνητων» γλυπτών του Παρθενώνα παύει να ισχύει. Όπως καταρρίφθηκε με τη λειτουργία του Μουσείου της Ακρόπολης και το άλλο «επιχείρημά» τους, αυτό της έλλειψης ανάλογου χώρου που θα μπορούσε να τα φιλοξενήσει.
Ο Παρθενώνας και τα γλυπτά του υπήρξαν αντικείμενο λεηλασίας. Η αξία των γλυπτών είναι ανεκτίμητη.
Οι Έλληνες είμαστε ταυτισμένοι με την Ιστορία και τον πολιτισμό μας! Τα οποία δεν τεμαχίζονται, δεν δανείζονται και δεν παραχωρούνται!».
Η δήλωση κάνει τον γύρο του κόσμου. «Ελληνική οργή για το δάνειο γλυπτού του Παρθενώνα», γράφει ο ξένος Τύπος. «Άγγιξαν την ευαίσθητη χορδή των Ελλήνων», μεταδίδουν οι ανταποκριτές. «Το άγαλμα συμβολίζει την σημασία της Αθήνας ως της πρώτης δημοκρατίας στον κόσμο. Το Μουσείο θεωρεί ότι τα σπουδαία επιτεύγματα του κόσμου μας πρέπει να τα απολαμβάνουν όλοι οι λαοί του κόσμου», προσπαθεί να τα μπαλώσει ο… Σερ!
«Να τους δώσουμε και βραβείο!»
Ξαναπηγαίνω στο γραφείο του Σαμαρά για ενημέρωση επί των αντιδράσεων. Ο Άντριου Τζορτζ, Βρετανός βουλευτής και επικεφαλής της επιτροπής Marbles Reunited, έχει δηλώσει ότι η απόφαση για τον δανεισμό του αγάλματος συνιστά πράξη περιφρόνησης προς τους Έλληνες. «Πάντα θεωρούσα ότι η έκθεση κλοπιμαίων σε ένα κατά τα άλλα καταπληκτικό μουσείο απλά ντροπιάζει τη χώρα. Πιστεύω πως είναι κληρονομιά της αυτοκρατορικής αλαζονείας και ότι θα ήταν πολύ προτιμότερο να την ξεπεράσουμε», διαβάζω τη δήλωση του Τζόρτζ στον πρωθυπουργό.
«Και τι απαντά ο… Σερ;», ρωτά ο Σαμαράς. Του διαβάζω τη δήλωση του… Σερ:
«Το Κοινοβούλιο εξέτασε το ζήτημα της ιδιοκτησίας το 1816 και κατέληξε στο συμπέρασμα πως τα Γλυπτά αποτελούν νόμιμη ιδιοκτησία και ευθύνη των διαχειριστών του Μουσείου».
«Αααα, το εξέτασε το βρετανικό κοινοβούλιο του 1816», σχολιάζει με έμφαση στη χρονολογία, καθώς του διαβάζω και τη δήλωση της εκπροσώπου του Βρετανικού Μουσείου, Ολίβια Ρίκμαν, που υποστηρίζει ότι «τα Γλυπτά έχουν παραμείνει εκεί από την εποχή που αποκτήθηκαν, εκτός από μία περίοδο εννέα ετών κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν και αποθηκεύτηκαν σε παρακείμενο σταθμό του μετρό για να προστατευθούν από τους βομβαρδισμούς».
«Ααααα, τα προστάτεψαν και από τους βομβαρδισμούς. Να τους δώσουμε και βραβείο!», φωνάζει.
«Είπε επίσης ο Λάμπερτ ότι ήταν απόφαση του Βρετανικού Μουσείου η μεταφορά αυτή, καθώς τα Γλυπτά αυτά είναι ιδιοκτησία του Βρετανικού Μουσείου και μπορεί να τα διαχειριστεί κατά το δοκούν, το πώς και το πού θα εκτεθούν», τελειώνω με τον Λάμπερτ.
«Θέλω να μου μαζέψεις όλα όσα έχουμε κάνει αυτά τα χρόνια. Σε έναν φάκελο. Στο γραφείο μου», μου λέει ο Σαμαράς χωρίς σχόλια.
Η αφωνία Τσίπρα
Γυρίζω την πλάτη για να επιστρέψω στο γραφείο μου και να εκτελέσω την εντολή.
«Δεν μου είπες. Η αντιπολίτευση είπε τίποτε; Ο Τσίπρας;»
«Λέξη! Ο Τσίπρας ασχολείται πώς θα σε ρίξει, με τα γλυπτά του Παρθενώνα θα ασχοληθεί;».
«Αλλά αν δεν σε ρωτούσα δεν θα μου το έλεγες!», αρχίζει πάλι να ανεβάζει στροφές.
«Ε, καλά. Αυτονόητο. Ο Τσίπρας έχει πολλή δουλειά ως προστάτης του λαού. Δεν προλαβαίνει να κάνει και τον προστάτη του Παρθενώνα»…
«Θέλεις να με διαολίσεις τώρα; Επίτηδες το κάνεις κι’ εσύ;»
Ήθελα να του πω πως αυτόν τον καιρό ο Τσίπρας κοιτάει να τα έχει καλά με τους ξένους, αλλά αυτή ήταν μια συζήτηση από το μέλλον…
Οπότε, επέστρεψα αμίλητη στο γραφείο μου και άρχισα να φτιάχνω τον φάκελο με τις ενέργειες της κυβέρνησής μας για τα «Μάρμαρα».
(Πολλοί διαμαρτύρονται όταν χρησιμοποιούμε τη λέξη «Μάρμαρα» για να γλυπτά του Παρθενώνα, αλλά ομολογώ εμένα πάντα μου άρεσε, μου έφερνε στο νου τον στίχο «σε τούτα εδώ τα μάρμαρα κακιά σκουριά δεν πιάνει»)…
Καθώς φτιάχνω τον φάκελο, με δήλωσή του ο υπουργός Πολιτισμού Κ. Τασούλας υπενθυμίζει ότι «η χώρα μας έχει καλέσει τη Μ. Βρετανία, μέσω της UNESCO, σε διαδικασία διαμεσολάβησης για την επανένωση των Γλυπτών. Τελικός προορισμός γι’ αυτή την επανένωση είναι η Αθήνα και το περίφημο Μουσείο της Ακρόπολης».
Οπότε, έχουμε και λέμε:
2012-2014: Το χρονικό
-11 Ιουνίου 2012. Ντιμπέιτ στο Λονδίνο με θέμα τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Στην ψηφοφορία που ακολούθησε τις τοποθετήσεις, 384 ψήφισαν υπέρ έναντι 125 κατά, ενώ μόνο 24 έμειναν αναποφάσιστοι. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο βουλευτής των Εργατικών Τρίστραμ Χαντ τάχθηκε κατά της επιστροφής των γλυπτών στην Ελλάδα, ο οποίος είπε ότι η μεταβίβαση της κυριότητας των Γλυπτών είναι καθ΄ όλα νόμιμη, ότι το ελληνικό κράτος δεν αμφισβήτησε ποτέ την κυριότητα του Βρετανικού Μουσείου αλλά και ότι… οι Έλληνες αν ήταν πραγματικοί Ευρωπαίοι θα έπρεπε να χαίρονται και να νιώθουν υπερηφάνεια που τα Γλυπτά βρίσκονται στο Μουσείο! (Το πρόβλημα για το Βρετανικό Μουσείο είναι πως σε όλες τις δημοσκοπήσεις το 70% των Βρετανών θεωρεί ότι τα Γλυπτά πρέπει να επιστραφούν στην Ελλάδα)
-24 Ιουνίου 2012. Ημερίδα στο Λονδίνο, που διοργανώνεται από την βρετανική, την αμερικανική και την αυστραλιανή επιτροπή για την επιστροφή των Γλυπτών. Ο Ελληνοαμερικανός δικηγόρος Μάικλ Ρέππας, ο δικηγόρος του Νέλσονα Μαντέλα Γιώργος Μπίζος από τη Νότια Αφρική και ο Ελληνοαυστραλός συνάδελφός τους Βίκτωρ Μπιζάνης προτείνουν να ανατεθεί η υπόθεση στον Αυστραλό νομικό Τζέφρι Ρόμπερτσον, ο οποίος είναι εγκατεστημένος στο Λονδίνο και έχει κερδίσει στο παρελθόν δίκη για λογαριασμό των Αβοριγίνων της Τασμανίας. Στην ημερίδα αναφέρθηκε ότι τον καιρό που ο Έλγιν αποκόλλησε τα μάρμαρα του Παρθενώνα και τα μετέφερε στην Αγγλία, στην Ελλάδα ζούσαν πραγματικοί δικαιούχοι-απόγονοι των Ελλήνων, οι οποίοι δεν ρωτήθηκαν, ούτε τα πούλησαν, ούτε επέτρεψαν την αρπαγή τους. Επίσης, η αρχαιολόγος, προϊστάμενη της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών, Ελένη Κόρκα, παρουσίασε χειρόγραφες επιστολές που είχε ανταλλάξει το 1811 ο λόρδος Έλγιν με τον διάδοχό του Βρετανό πρέσβη στην Υψηλή Πύλη, από τις οποίες συνάγεται πως η αφαίρεση και μεταφορά των γλυπτών ήταν παράνομη.
-19 Σεπτεμβρίου 2012. Ο αναπληρωτής Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, αρμόδιος για θέματα Πολιτισμού, Κώστας Τζαβάρας προχωρά σε σύσταση ειδικής συμβουλευτικής επιτροπής, για το εθνικό αίτημα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα. Όπως ανακοινώνεται αποστολή της επιτροπής είναι ο συντονισμός κινήσεων και ο σχεδιασμός στρατηγικής για τη χάραξη σταθερής πολιτικής γραμμής που να ανταποκρίνεται στη σοβαρότητα του εθνικού στόχου. Ως μέλη της επιτροπής ανακοινώνονται οι Χριστόφορος Αργυρόπουλος -Νομικός, Πρόεδρος του Ιδρύματος Μελίνα Μερκούρη, Έλενα Κόρκα -Δρ. Αρχαιολόγος, Προϊστάμενη της Εφορείας Αρχαιοπωλείων και Ιδιωτικών Αρχαιολογικών Συλλογών του ΥΠΑΙΘΠΑ, Ειρήνη Σταματούδη - Νομικός, Διευθύντρια του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Πάνος Καλογερόπουλος -Π.ΥΑ΄, εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών. Όπως αναφέρει, «μένουμε σταθεροί στη διεκδίκηση ενός εθνικού στόχου που τέθηκε για πρώτη φορά από την Μελίνα Μερκούρη ως Υπουργό Πολιτισμού τον Ιούλιο του 1982 στο Μεξικό, στη Διεθνή Διάσκεψη Υπουργών Πολιτισμού της UNESCO και συστήνουμε αυτή την επιτροπή που θα έχει διαρκή χαρακτήρα, με πρόσωπα κύρους, τα οποία με την υψηλή τους κατάρτιση, την επάρκεια γνώσεων και την πολύχρονη εμπειρία τους στο ζήτημα επαναπατρισμού των μνημείων έχουν να προσφέρουν πολλά στο δύσκολο αγώνα της διεκδίκησης».
-Φεβρουάριος 2013. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κάμερον, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Ινδία και με αφορμή αίτημα της χώρας για την επιστροφή από το Λονδίνο του διαμαντιού Κοχ-ι-Νουρ των 105 καρατίων, όχι μόνον απέκλεισε κάτι τέτοιο, αλλά παρομοίασε την υπόθεση αυτή με το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα. Όπως είπε, «η
σωστή απάντηση είναι, το Βρετανικό Μουσείο και οι άλλοι πολιτιστικοί θεσμοί να κάνουν ακριβώς αυτό που κάνουν, δηλαδή να διασυνδέονται με άλλους θεσμούς σ' όλο τον κόσμο ώστε να εξασφαλίζουν ότι τα πράγματα που έχουμε και που φροντίζουμε τόσο καλά, να τα μοιραζόμαστε όπως αρμόζει με ανθρώπους σ' όλο τον κόσμο. Σίγουρα δεν πιστεύω στον 'επιστροφισμό' (returnism). Δεν νομίζω πως είναι κάτι λογικό». Ο Τζαβάρας απαντά: «Επί του θέματος αυτού δεν χρειάζεται να επαναλάβουμε τίποτα άλλο εκτός από το ότι: Ήταν, είναι και θα είναι πάγια εθνική θέση μας ο επαναπατρισμός των Μαρμάρων και η υλική σύνδεση τους με τον τόπο που γεννήθηκε και αναπτύχθηκε ο πολιτισμός, που τα δημιούργησε».
-Αύγουστος 2013: Η Ελλάδα, δια του υπουργού Πολιτισμού Πάνου Παναγιωτόπουλου απευθύνει πρόταση προς τη Βρετανία προκειμένου να ξεκινήσει διαμεσολάβηση στη βάση των σχετικών κανόνων της UNESCO. Με τη σειρά της, η Unesco απηύθυνε πρόσκληση προς την βρετανική κυβέρνηση. Ήταν αυτή η πρώτη φορά που κράτος καλείται να προχωρήσει θεσμικά σε διαμεσολάβηση στο πλαίσιο της UNESCO, δεδομένου, ότι η διαδικασία είχε θεσμοθετηθεί μόλις το 2010.
-1 και 2 Οκτωβρίου 2014. Ελληνική αντιπροσωπεία αποτελούμενη από εκπροσώπους των υπουργείων Πολιτισμού και Αθλητισμού και Εξωτερικών, καθώς και τον πρόεδρο του Μουσείου Ακρόπολης, συναντήθηκε στο πλαίσιο των εργασιών της «Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO για την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών στις χώρες προέλευσής τους», με εκπροσώπους της βρετανικής κυβέρνησης καθώς και του Βρετανικού Μουσείου, προκειμένου να συζητηθεί το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα, εκκρεμές στην ημερήσια διάταξη της Επιτροπής από το 1984. Ωστόσο η Βρετανία δεν είχε απαντήσει στην πρόσκληση της UNESCO και στη συνάντηση του Οκτωβρίου συζητήθηκε και αυτό το ζήτημα.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, το δίκαιο αίτημα της Ελλάδας για την επιστροφή και επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα αλλά και την πρόσκληση της UNESCO στήριξαν πλήθος κρατών με δηλώσεις τους κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της Επιτροπής όπως η Ελβετία, η Κύπρος, η Λιβύη, το Μεξικό, το Ιράκ, η Αίγυπτος, η Κορέα, η Τουρκία, η Νιγηρία και το Περού.
Η συνάντηση ελληνικής και βρετανικής πλευράς κατέληξε σε σύσταση, η οποία υιοθετήθηκε από την Ολομέλεια της Διακυβερνητικής Επιτροπής. Η σύσταση αυτή καλεί τη Βρετανία να εξετάσει την πρόταση για διαμεσολάβηση. Η ίδια σύσταση προβλέπει την αρωγή της UNESCO προκειμένου να λάβουν χώρα περαιτέρω συναντήσεις για την επίλυση του ζητήματος.
-Σε όλη τη διάρκεια του 2014 ο Αμερικανός ηθοποιός Τζορτζ Κλούνεϊ είχε πρωτοστατήσει στον αγώνα για την επιστροφή των Γλυπτών στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να συγκρουστεί με τον Μπόρις Τζόνσον, δήμαρχο τότε του Λονδίνου, ο οποίος είχε παρομοιάσει τον Κλούνεϊ με τους… Ναζί, επειδή, όπως είπε, «ο ίδιος ο Γκέριγνκ σχεδίαζε να λεηλατήσει και το Βρετανικό Μουσείο. Και πού προόριζαν οι Ναζί να στείλουν τα Ελγίνεια Μάρμαρα; Στην Αθήνα. Με τις δηλώσεις του ο Κλούνεϊ δεν υποστηρίζει τίποτα περισσότερο από την χιτλερική ατζέντα για τους βρετανικούς πολιτιστικούς θησαυρούς. Θα πρέπει να παραβλέψει το χολιγουντιανό σενάριο και να μείνει πιστός στα ιστορικά δεδομένα». Ο Κλούνεϊ του είχε απαντήσει ειρωνικά: «Είμαι μεγάλος θαυμαστής του δημάρχου, αλλά είμαι σίγουρος ότι ο αξιότιμος φίλος μου δεν είχε πραγματικά πρόθεση να με συγκρίνει με τον Χίτλερ. Πρόκειται για υπερβολές που σβήνονται με μερικά ποτήρια ουίσκι. Έχω βρεθεί κι εγώ καμιά δύο φορές σε αυτήν τη θέση και δεν κρατώ κακία».
-Τον Οκτώβριο του 2014, η σύζυγος του Κλούνεϊ, η δικηγόρος Αμάλ Αλαμουντίν, επισκέπτεται την Αθήνα με τη νομική της ομάδα και συζητά με την κυβέρνηση το ζήτημα του επαναπατρισμού των Γλυπτών και της διεκδίκησής τους δια της νομικής οδού. Στις 14 Οκτωβρίου συναντάται με τον Κ. Τασούλα και την επομένη με τον Αντώνη Σαμαρά. Ξεκαθαρίζεται ότι η στρατηγική που θα ακολουθηθεί, θα αποφασιστεί αποκλειστικά και μόνο από την ελληνική κυβέρνηση. Η Ελλάδα αποφασίζει να εξαντλήσει την διαδικασία της Unesco. Στη συνέντευξη Τύπου παραβρέθηκαν η Αμάλ Αλαμουντίν- Κλούνεϊ, ο Τζέφρι Ρόμπερτσον και ο Νόρμαν Πάλμερ, διακεκριμένοι δικηγόροι από τη Βρετανία, με ειδίκευση σε θέματα διεθνούς δικαίου και πνευματικής ιδιοκτησίας και ο Ντέιβιντ Χιλ, πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής για την Επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα.
«Θέλω να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος προχώρησε αυτό το θέμα πολύ περισσότερο από ποτέ στο παρελθόν. Είναι παλικάρι και πολύ καλός φίλος. Η Ελλάδα δεν είναι μόνη της, έχει πολλούς φίλους. Δεν θα σταματήσουμε εάν δεν γυρίσουν τα Γλυπτά στην Ελλάδα» ανέφερε ο Ντέιβιντ Χιλ.
Η Αμάλ, ο εργένης και ο δήμαρχος
Ο βρετανικός Τύπος δημοσιεύει σειρά δηλητηριωδών άρθρων, με τους Τάιμς του Λονδίνου να αναφέρουν ότι η «νέα κυρία Clooney δεν φτάνει που έκλεψε τον πιο περιζήτητο εργένη του κόσμου, τώρα επιθυμεί να κλέψει και τα πιο περιζήτητα μάρμαρα του κόσμου, ή ανάλογα με την άποψή σας, να τα απελευθερώσει».
Τέλος πάντων, παρέδωσα τον φάκελο με όλα τα στοιχεία – και τα παλαιότερα – και καταλήξαμε ότι η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει πλήρως όσα έχουν μέχρι στιγμή γίνει και να συνεχιστεί η πίεση προς την Βρετανία μέσω της Unesco.
Στο μεταξύ, ο δήμαρχος του Λονδίνου Μπόρις Τζόνσον με άρθρο του στην Telegraph δηλώνει στις 8 Δεκεμβρίου πως «ήταν βλακώδες να στείλουμε τα Μάρμαρα στον Πούτιν», αλλά «αυτό είναι που κάνει τη Μεγάλη Βρετανία... μεγάλη!». Ο Τζόνσον, βέβαια, αναφερόταν στην εξωτερική πολιτική, όσον αφορά στην αντιμετώπιση του Πούτιν.
Την ίδια μέρα, σε άρθρο των Τάιμς με τίτλο «Θα δοθούν για δανεισμό κι άλλα Ελγίνεια Μάρμαρα», αναφέρεται ότι το Βρετανικό Μουσείο πρόκειται να δανείσει για δεύτερη φορά κάποια από τα Ελγίνεια Μάρμαρα. Το Μουσείο δεν αποκάλυπτε το μουσείο ή την χώρα που θα τα φιλοξενήσει, αλλά ως επικρατέστερα θεωρούνταν το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης, το Λούβρο στο Παρίσι ή κάποιο μουσείο στο Βερολίνο.
Μάλιστα, μιλώντας στην εφημερίδα Ντέιλι Τέλεγκραφ, ο διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου Μακ Γκρέγκορ είπε πως συζητήσεις για δανεισμό γλυπτών του Παρθενώνα γίνονται και με άλλες χώρες παρά την αντίθετη γνώμη της Ελλάδας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε άλλες δουλειές…
Τέλος πάντων, ενώ συνέβαιναν όλα αυτά, από τον ΣΥΡΙΖΑ ούτε φωνή, ούτε ακρόαση.
Μιλώντας στην Πολιτική Γραμματεία του κόμματός του, ο κ. Τσίπρας καλούσε σε… εκλογικό συναγερμό. Στις 8 Δεκεμβρίου 2014, ο ΣΥΡΙΖΑ πανηγύριζε για την επίσπευση της ψηφοφορίας για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ως «αναμενόμενη και καλοδεχούμενη, καθώς φέρνει πιο κοντά τη μόνη προοπτική λύτρωσης για το λαό και τον τόπο, που είναι η προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία».
Ειδικά στις 5 Δεκεμβρίου, ημέρα που ξέσπασε το θέμα με τα Γλυπτά του Παρθενώνα, ο ΣΥΡΙΖΑ ασχολείτο με το κάλεσμα στη συγκέντρωση των συνδικάτων της 7ης Δεκεμβρίου – ενάντια στα μνημόνια, βεβαίως βεβαίως – και με την διοργάνωση των συγκεντρώσεων για την επέτειο της δολοφονίας Γρηγορόπουλου.
Οπότε, πού να βρουν καιρό οι άνθρωποι να ασχοληθούν με ένα θέμα του οποίου σήμερα παριστάνουν τους υπερασπιστές του.
Και πάνω στις προηγούμενες προσπάθειες – χωρίς τη συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ – στηρίχθηκε αργότερα η κυβέρνηση Τσίπρα, όταν, τον Δεκέμβριο του 2015, τα Γλυπτά του Παρθενώνα μνημονεύτηκαν ρητά στην Απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για την Επιστροφή ή Απόδοση Πολιτιστικών Αγαθών στις χώρες προέλευσης, που υιοθετήθηκε ομόφωνα.
Στις 16 Δεκεμβρίου 2015 ψηφίστηκε με ευρεία πλειοψηφία από το ελληνικό κοινοβούλιο και η ευρωπαϊκή οδηγία σχετικά με την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών, που έχουν απομακρυνθεί παράνομα από το έδαφος κράτους-μέλους της ΕΕ.
Ξέχασε ποιος είναι ο ιδιοκτήτης…
Τέλος, όταν στις 26 Ιουνίου 2018 ο κ. Τσίπρας συναντήθηκε με την τότε πρωθυπουργό της Βρετανίας Τερέζα Μέι, απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου σχετικά με τα Γλυπτά του Παρθενώνα, είχε δηλώσει ότι «τα Μάρμαρα ανήκουν στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, αλλά η θέση τους, η φυσική τους θέση είναι στον Παρθενώνα».
«Η φυσική τους θέση», πρόσθεσε, «είναι εκεί όπου χτίστηκαν, είναι εκεί όπου οι αρχαίοι Έλληνες έδωσαν μια μεγάλη πνοή στην παγκόσμια πολιτιστική μας κληρονομιά, φτιάχνοντας αυτό το σημαντικό μνημείο για την παγκόσμια κληρονομιά».
Με λίγα λόγια, είχε επαναλάβει το επιχείρημα του Βρετανικού Μουσείου περί παγκόσμιας κληρονομιάς.
Ήταν κι’ αυτή άλλη μια πιρουέτα για να αποφύγει τις κακοτοπιές, χωρίς να χρειαστεί να πει ποιος είναι ο ιδιοκτήτης. Και μια παραδοχή ότι ιδιοκτήτης των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι όλος ο πλανήτης, απλά είναι θέμα… περιβάλλοντος χώρου!
Μια περίτεχνη διατύπωση για να έχουμε και τον σκύλο ολόκληρο και την πίτα χορτάτη. Διότι, ως γνωστόν, τα Μάρμαρα ανήκουν στην Ελλάδα, νόμιμοι ιδιοκτήτες τους είναι οι Έλληνες και πρέπει να επιστραφούν στον κάτοχό τους. Αυτό είναι το ζήτημα και όχι αν ανήκουν ή όχι στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά – στην οποία έτσι κι’ αλλιώς περιλαμβάνονται όλα τα μεγάλα ανθρώπινα δημιουργήματα…
Κατά τα λοιπά, τον έχει καταλάβει (όψιμη) ιερή οργή…
