Όπως δείχνουν τα πράγματα, αρχίζουν και συγκεντρώνονται οι προϋποθέσεις για την επανέναρξη των συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού σε ανώτατο δυνατό επίπεδο.
Ο πρόεδρος της Κύπρου με τις προτάσεις του διασφαλίζει στην τουρκοκυπριακή πλευρά μακροπρόθεσμα τη συμμετοχή της στον πλούτο που θα παραγάγει η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου που ανακαλύπτονται στην κυπριακή ΑΟΖΣε αυτό το πλαίσιο ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης κατέθεσε υπόμνημα προς τον ηγέτη των Τουρκοκυπρίων Μουσταφά Ακιντζί που αφορά στο επίμαχο ζήτημα της κατανομής μελλοντικών εισοδημάτων από τη διαχείριση των υδρογονανθράκων εντός της κυπριακής ΑΟΖ.
Με αυτήν την ενέργεια ο Νίκος Αναστασιάδης επιχειρεί να αφαιρέσει από την Άγκυρα και τον Ταγίπ Ερντογάν την υιοθετημένη από τους Τούρκους επιχειρηματολογία και να αναβαθμίσει πολιτικά και πρακτικά τον ρόλο του Τουρκοκύπριου ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί.
Ο πρόεδρος της Κύπρου με τις προτάσεις του διασφαλίζει στην τουρκοκυπριακή πλευρά μακροπρόθεσμα τη συμμετοχή της στον πλούτο που θα παραγάγει η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου που ανακαλύπτονται στην κυπριακή ΑΟΖ.
Το περιεχόμενο των προτάσεων Αναστασιάδη αποκάλυψε δημοσίευμα της εφημερίδας Καθημερινή της Κύπρου.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα αυτό:
Πρόταση που καλύπτει πλήρως τις όποιες ανησυχίες εκφράζονται από τ/κ πλευράς για το μερίδιο από τα έσοδα των υδρογονανθράκων έχει ενώπιόν του ο ηγέτης των Τ/κ Μουσταφά Ακιντζί. Πέρα από τη σύσταση του Ταμείου Υδρογονανθράκων, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας σε μια προσπάθεια να αφαιρέσει τα όποια προσχήματα προβάλλονται από την τουρκική πλευρά για επανέναρξη του διαλόγου στο Κυπριακό έχει υποβάλει στον κ. Ακιντζί συγκεκριμένη πρόταση, που, εάν γίνει αποδεκτή, θα αφαιρέσει ένα αγκάθι στις προσπάθειες που καταβάλλονται ώστε οι πλευρές να καθίσουν και πάλι στο τραπέζι των συνομιλιών.
Η πρόταση παρουσιάστηκε από τον Νίκο Αναστασιάδη στην κοινή συνάντηση της 9ης Αυγούστου με τον Μουσταφά Ακιντζί και, σύμφωνα με πληροφορίες, υποβλήθηκε και γραπτώς στη συνέχεια. Η πρώτη αντίδραση του Τ/κ ηγέτη φαίνεται να είναι θετική, ωστόσο η τύχη της πρότασης του προέδρου της Δημοκρατίας θα κριθεί στην Άγκυρα. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχει στη διάθεσή της η «Κ», η πρόταση Αναστασιάδη περιλαμβάνει προϋποθέσεις προκειμένου η τ/κ πλευρά να είναι σε θέση να αντλήσει το μερίδιο που της αναλογεί από τη μελλοντική πώληση ΦΑ, από κοιτάσματα της κυπριακής ΑΟΖ. Η πρόταση στην ουσία εξουδετερώνει τα όσα είχε ζητήσει ο Τ/κ ηγέτης για σύσταση ειδικής Επιτροπής, η οποία θα διαχειρίζεται τα των υδρογονανθράκων. Πρόταση η οποία δεν είναι υλοποιήσιμη και για ουσιαστικούς λόγους.
Escrow account
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές από τον χώρο των συνομιλιών, ο Νίκος Αναστασιάδης, στη συνάντηση της 9ης Αυγούστου, δήλωσε την ετοιμότητά του να προχωρήσει με συγκεκριμένα βήματα στο κομμάτι των υδρογονανθράκων, ακόμα και πριν από την επίλυση του πολιτικού προβλήματος. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η πρόταση του προέδρου της Δημοκρατίας στηρίζεται στη δημιουργία ενός δεσμευμένου λογαριασμού ειδικού σκοπού, escrow account, στον οποίο η Κυπριακή Δημοκρατία θα μεταφέρει το μερίδιο που αναλογεί στους Τ/κ από την πώληση του ΦΑ. Δικαιούχος του λογαριασμού, escrow account, θα είναι η τ/κ κοινότητα, η οποία θα μπορεί να αντλήσει το ποσό, εφόσον εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις που θέτει η πρόταση του Νίκου Αναστασιάδη.
Σύμφωνα με την πρόταση, το ποσό που θα κατατίθεται στον λογαριασμό θα απελευθερώνεται μόνο εάν η Τουρκία τερματίσει τις προκλήσεις της στην περιοχή αναγνωρίζοντας τα όρια της κυπριακής ΑΟΖ. Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, λένε πηγές στη Λευκωσία, υποστήριξε πως η σύσταση Επιτροπής που θα διαχειριζόταν τα των ενεργειακών της ΑΟΖ, πρόταση που έχει υποβάλει η τουρκική πλευρά, δεν μπορεί να προχωρήσει για τον λόγο ότι δεν θα μπορεί εκ των πραγμάτων να επιλαμβάνεται ζητημάτων που άπτονται κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως την παραχώρηση τεμαχίων σε εταιρείες για έρευνες, παραχώρηση αδειών εκμετάλλευσης ή τη σύναψη διακρατικών συμφωνιών.
Επί της πρότασης, η τουρκική πλευρά δεν έχει απαντήσει. Παράλληλα με τη δημιουργία escrow account, στο τραπέζι παραμένει η σύσταση του Ταμείου Υδρογονανθράκων αλλά και η ενημέρωση του Τ/κ για τα ζητήματα των υδρογονανθράκων από τον ίδιο τον πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Ο λογαριασμός
Ο escrow account, σύμφωνα με στελέχη ελεγκτικών οίκων, είναι ένας λογαριασμός ειδικού σκοπού ο οποίος ανοίγεται έπειτα από συμφωνία δυο μερών. Τον λογαριασμό, στην προκειμένη περίπτωση, τον ανοίγει η Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία θα πρέπει να συμφωνήσει με το άλλο μέρος, την τ/κ πλευρά, για τον διαχειριστή του, που θα πρέπει να είναι κοινής αποδοχής. Μια πρώτη σκέψη που υπάρχει είναι πως τον ρόλο αυτόν μπορεί να διαδραματίσουν τα Ηνωμένα Έθνη ή τραπεζικό ίδρυμα που θα ανοίξει τον escrow account, το οποίο, όπως μας επισημάνθηκε, ζητεί να του κατατεθεί η συμφωνία των δύο πλευρών. Εφόσον οι διαδικασίες ολοκληρωθούν, στον λογαριασμό θα καταλήγει το μερίδιο των Τ/κ από τους υδρογονάνθρακες. Ωστόσο, για να απελευθερωθούν τα χρήματα, απαιτείται η έγκριση του διαχειριστή του λογαριασμού, ο οποίος προηγουμένως θα λάβει υπ' όψιν εάν έχουν εκπληρωθεί οι όροι ή οι προϋποθέσεις της συμφωνίας.
Η Τουρκία
Και ενώ αναμένεται η απάντηση στην πρόταση του προέδρου της Δημοκρατίας, η Τουρκία συνεχίζει τις παραβατικές κινήσεις και συμπεριφορές στην περιοχή. Ο Νίκος Αναστασιάδης στις επαφές που είχε με την κα Λουτ ξεκαθάρισε πως συνομιλίες με προκλήσεις των Τούρκων δεν μπορούν να ξεκινήσουν. Σε διπλωματικό επίπεδο η πληροφόρηση που υπάρχει είναι πως η Άγκυρα εμφανίζεται διατεθειμένη να κάνει κάποια κίνηση, στην παράνομη γεώτρηση που προτίθεται να πραγματοποιήσει ανοιχτά της Καρπασίας, με το σκεπτικό ότι η εκεί παρουσία της δεν αφορά σε διεκδικήσεις της ιδίας αλλά ενεργεί στη βάση παράνομων συμφωνιών με το καθεστώς των Κατεχομένων. Για την περίπτωση του γεωτρύπανου, δυτικά της Πάφου, οι ίδιες πληροφορίες τη φέρουν να παραμένει σταθερή στις προκλήσεις της, διαμηνύοντας πως ο «Πορθητής» θα παραμείνει στην περιοχή.
Πηγή: Kαθημερινή Κύπρου, του Απόστολου Τομαρά
