Σε μια ιστορική αναδρομή της ελληνικής κρίσης προέβη ο ESM, μέσω του βιβλίου 425 σελίδων που εξέδωσε χθες, με τίτλο: «Περιφρουρώντας το ευρώ σε καιρούς κρίσης - Η ιστορία του ESM από μέσα», στο οποίο περιγράφει -μεταξύ άλλων- τόσο την περίοδο της κυβέρνησης Σαμαρά το 2014, αλλά και της κυβέρνησης Τσίπρα το 2015.
«Το πρώτο εξάμηνο του 2015 η Ελλάδα έχασε τον δρόμο της»
«Τον Ιούνιο του 2015, η Ελλάδα ήταν πολύ κοντά στο όριο. Το Grexit ήταν πολύ, πολύ κοντά, και είμαι πολύ χαρούμενος που ήταν δυνατό να αποφευχθεί». Με αυτή τη δήλωση του Κλάους Ρέγκλινγκ ξεκινά το 36ο κεφάλαιο του βιβλίου του ESM, «Περιφρουρώντας το ευρώ σε καιρούς κρίσης - Η ιστορία του ESM από μέσα».
«Οι Ελληνες ψηφοφόροι, πικραμένοι από τις περικοπές των μισθών και των συντάξεων που απαιτούσε η Τρόικα, ζήτησαν αλλαγή μέσω του ΣΥΡΙΖΑ, του κόμματος υπό την ηγεσία του χαρισματικού νέου πολιτικού Αλέξη Τσίπρα. Εγινε πρωθυπουργός στις 26 Ιανουαρίου 2015, για ένα μήνα έμεινε στο δεύτερο πρόγραμμα διάσωσης και δεν υπήρχε προοπτική συμφωνίας για την τελική αξιολόγηση», αναφέρει η έκδοση του ESM.
«Αντί να σπεύσει σε διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές, όμως, ζύγισε τις επιλογές του. Το Eurogroup αντιλήφθηκε ότι η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση χρειαζόταν χρόνο για μία νέα στρατηγική. Αλλά, ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν αρχικά ανένδοτος στο να ζητήσει μία παράταση του υφιστάμενου προγράμματος, καθώς η βασική του προεκλογική δέσμευση ήταν πως θα διώξει την τρόικα», σημειώνεται στην έκθεση.
«Νομίζω πως η ελληνική κυβέρνηση τους πρώτους έξι μήνες προσπάθησε να αλλάξει την ατζέντα. Πίστευαμε πραγματικά ότι δεν μπορούσαμε να αγνοήσουμε τη λαϊκή ψήφο, που έλεγε ότι απαιτείται αλλαγή πολιτικής κατεύθυνσης και προσπάθησε να το εξηγήσει στους Ευρωπαίους» δήλωνει ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος. «Άξιζε ο κόπος να προσπαθήσουμε την αλλαγή. Όντως ήγειρε πολλά ζητήματα. Όμως πολλά από τα θέματα που θέσαμε τους πρώτους έξι μήνες, τώρα συζητιούνται πολύ σοβαρά», προσθέτει ο κ. Τσακαλώτος.
«Η πολιτική αλλαγή σήμανε το τέλος της εύθραυστης συνεργασίας με τους διεθνείς πιστωτές που είχε βοηθήσει στο να προχωρήσει το δεύτερο πρόγραμμα έως εκεί που έφτασε. Από την πλευρά των αρχών της Ευρωζώνης, η Ελλάδα το πρώτο εξάμηνο του 2015 είχε γυρίσει την πλάτη της σε προηγούμενες συμφωνίες και έχασε το δρόμο της για την έξοδο από την κρίση», τονίζεται στην έκθεση.
«Διαφορές προσωπικότητας ενέτειναν τα διλήμματα των διαπραγματεύσεων», υπογραμμίζεται στο βιβλίο. «Ο κ. Τσίπρας διάλεξε τον Γιάνη Βαρουφάκη ως πρώτο υπουργό Οικονομικών της κυβέρνησής του. Ο κ. Βαρουφάκης στο πρώτο του Eurogroup εξέφρασε μία σειρά ιδεών για το πώς θα μπορούσε να διορθωθεί η ελληνική οικονομία. Απευθυνόμενος προς τους ομολόγους του, ο κ. Βαρουφάκης άσκησε κριτική στην μείωση του προϋπολογισμού και υποστήριξε μία αύξηση του κατώτατου μισθού, ήταν επιφυλακτικός απέναντι στις ιδιωτικοποιήσεις και ζήτησε ένα δάνειο-γέφυρα για να καλύψει τις ανάγκες της Ελλάδας για τους επόμενους λίγους μήνες».
«Για μία σύντομη περίοδο ο Βαρουφάκης είχε πάνω του την ίδια προσοχή με το ελληνικό χρέος, τις αποδόσεις των ομολόγων, τις περικοπές των συντάξεων ή τις πωλήσεις ενεργητικού. Οι επικριτές του, τον κατηγόρησαν ότι έχασε την ευκαιρία να εξασφαλίσει παραχωρήσεις για τη νέα κυβέρνηση», υπογραμμίζεται στο βιβλίο.
«Το αποτέλεσμα ήταν ο Τσίπρας να ανεβάσει τις διαπραγματεύσεις στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο. Εως τότε δεν ήταν σύνηθες οι επικεφαλής των κυβερνήσεων να συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις για τα προγράμματα διάσωσης, αφού το καθήκοντα αυτά είχαν αναλάβει οι υπουργοί Οικονομικών και τα επιτελεία τους», τονίζεται στο βιβλίο.
«Στα μέσα του 2014, η Ελλάδα φαινόταν να έχει την ευκαιρία να ολοκληρώσει το πρόγραμμά της»
«Το 2013 και το πρώτο εξάμηνο του 2014, το δεύτερο πρόγραμμα έβαινε όπως είχε σχεδιαστεί σε μεγάλο βαθμό. Το 2013, εκταμιεύθηκαν οκτώ δόσεις συνολικού ύψους 25,3 δισεκατομμυρίων ευρώ και για κάποιο περίοδο το 2014, οι προοπτικές της Ελλάδας φαίνονταν να βελτιώνονται», αναφέρει το βιβλίο.
«Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ ήταν στο 0,7%, θετικός για πρώτη φορά μετά το 2007. Οι αποδόσεις του δεκαετούς ομολόγου είχαν σταθεροποιηθεί περί του 6% το καλοκαίρι του 2014. Η κυβέρνηση έκανε μία προσεκτική στροφή στις αγορές σε δύο περιπτώσεις, ενώ ανακοίνωσε θεαματική βελτίωση του προϋπολογισμού», τονίζεται.
«Στα μέσα του 2014, η Ελλάδα φαινόταν να έχει την ευκαιρία να ολοκληρώσει το πρόγραμμά της, όπως η Ιρλανδία και η Πορτογαλία», σημειώνεται στο βιβλίο. «Η δυναμική των μεταρρυθμίσεων, όμως, επιβράδυνε στο δεύτερο εξάμηνο, καθώς η Ελλάδα "έπεσε" υπό το βάρος των πολιτικών αναταραχών και των έξι χρόνων ύφεσης»
«Η Ελλάδα έπρεπε επίσης να πείσει το ΔΝΤ ότι η οικονομία της ήταν σε βιώσιμη πορεία για τουλάχιστον 12 μήνες, συνήθης απαίτηση για κάθε εκταμίευση από το Ταμείο. Το ΔΝΤ είχε μια διαφορετική προσέγγιση σχετικά με τη βιωσιμότητα του χρέους από την ευρωζώνη, αλλά εκείνη τη στιγμή τα θεσμικά όργανα της Ευρωζώνης δεν ήθελαν να ανατρέψουν την τάξη μέσα στην Τρόικα. Ως αποτέλεσμα, η ανασκόπηση δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, γεγονός που σήμαινε ότι οι βασικές εκταμιεύσεις δεν πραγματοποιήθηκαν».
«Το μεγαλύτερο λάθος έγινε το 2014», επισημαίνει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας. «Ηταν μεγάλο λάθος το γεγονός ότι δεν έκλεισε η αξιολόγηση, εξαιτίας ενός δημοσιονομικού κενού λίγων εκατομμυρίων ευρώ».
«Το δεύτερο εξάμηνο του 2014, η κυβέρνηση Σαμαρά είχε εξαντλήσει το πολιτικό της κεφάλαιο και ουσιαστικά δεν ήταν σε θέση να προχωρήσει σε οποιαδήποτε σημαντική διαρθρωτική μεταρρύθμιση. Ως εκ τούτου, η κυβέρνηση είχε μείνει πίσω σε ορισμένες δεσμεύσεις της προς το ΔΝΤ, οι οποίες ουσιαστικά δεν τηρήθηκαν. Από την πλευρά της Ευρώπης, το χάσμα απόδοσης ήταν μικρότερο, αλλά δεν περιοριζόταν μόνο στο ζήτημα του προϋπολογισμού», θυμάται ο Ρολφ Στράουχ του ESM.
«Εχοντας να αντιμετωπίσει την μειωμένη στήριξη στο εσωτερικό η κυβέρνηση Σαμαρά, επεδίωξε μεγαλύτερη επιείκεια από τους Ευρωπαίους ηγέτες, αλλά αυτοί αρνήθηκαν να αφήσουν τις πολιτικές εξελίξεις να υπαγορεύσουν την πορεία της αξιολόγησης. Σε εκείνο το σημείο ο Σαμαράς δεν είχε άλλη επιλογή από το να πάει σε εκλογές», αναφέρεται.
«Τον τελευταίο μήνα που ήταν στην εξουσία, ο Σαμαράς δεν μπορούσε πια να προωθεί το είδος των ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων που ζητούσαμε. Αυτό ήταν το αδιέξοδο» σημειώνει ο Στράουχ.
kathimerini
