Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης
- Η πρόσφατη αποδοχή του ΝΑΤΟ της ουκρανικής πρόσκλησης να στείλει πολεμικά πλοία στον κόλπο του Αζόφ, δηλαδή ουσιαστικά στην «φωλιά της Αρκούδας», έχει ανησυχήσει εκτός των άλλων και την Άγκυρα που παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή τις εξελίξεις που δεν προοιωνίζονται και πολύ… «καλές», μάλλον εκρηκτικές.
Πριν από λίγο καιρό ο αρθρογράφος της φιλοκυβερνητικής εφημερίδας Yeni Şafak, Nedret Ersanel, έγραψε ένα χαρακτηριστικό άρθρο με τον τίτλο, «Karadeniz de yaklaşam savaş», δηλαδή, «Ο επικείμενος πόλεμος της Μαύρης Θάλασσας».
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του άρθρου εξ’ αιτίας των τελευταίων εξελίξεων την Μαύρη Θάλασσα η περιοχή αυτή μετατρέπεται σταδιακά σε άκρως θερμή περιοχή. Τα θέματα που εξετάζονται από τους Τούρκους σχετικά με τις εξελίξεις στη Μαύρη Θάλασσα είναι τα εξής : 1)Ο ρόλος της Τουρκίας στην περιοχή, 2) Το ζήτημα των Στενών, 3) Η ουκρανική κρίση και 4) Η αυξανόμενη ρωσική στρατιωτική παρουσία στην περιοχή που συνδυάζεται με την αμφιλεγόμενη θέση της Τουρκίας σχετικά με την στρατιωτική συνεργασία Τουρκίας-ΝΑΤΟ.
Την σοβαρότητα του θέματος σχετικά με την θέση της Τουρκίας στην Μαύρη Θάλασσα μαρτυρούν και κάποιες εκτός Τουρκίας αναφορές όπως του στρατηγικού αναλυτή του αμερικανικού ιδρύματος Stratfor, George Friedman, ο οποίος έγραψε ένα σχετικό άρθρο με τον τίτλο, «The Turkish Enigma» και του Γάλλου, Thierry Meyssan του Voltaineret, που έγραψε ένα άρθρο με τον τίτλο, «Le monde apres l’ accord Wasington-Teheran».
Ουσιαστικά σχετικά με τις σχέσεις Ρωσίας-ΝΑΤΟ η κατάσταση άρχισε να επιδεινώνεται πριν από την ουκρανική κρίση, ήδη από τα τέλη του 2013. Στις 18/12/2012 σύμφωνα με πληροφορίες της τουρκικής εφημερίδος Hürriyet, η οποία επικαλέστηκε πέραν των πληροφοριών που είχε το τουρκικό υπουργείο Άμυνας και δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας Bild, οι Ρώσοι προχώρησαν στην εγκατάσταση του πυραυλικού στησίματος İskender στην περιοχή του Καλίνιγκραντ, πολύ κοντά στα πολωνικά και γερμανικά σύνορα. Το γεγονός αυτό όπως ήταν επόμενο ανησύχησε έντονα την Γερμανία, Πολωνία και τις Βαλτικές χώρες που είδαν ότι η Μόσχα δεν αστειεύεται θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο την ίδια την ασφάλεια των χωρών τους.
Εκείνο όμως που ανησύχησε την Άγκυρα ήταν οι πληροφορίες ότι η Μόσχα προχώρησε στην προώθηση του ίδιου πυραυλικού συστήματος και προς νότο. Όπως δήλωσε τότε ο υφυπουργός Άμυνας της Ρωσίας, Arakiy Bahin, και ο στρατηγός διοικητής των ρωσικών δυνάμεων της Μαύρης Θάλασσας, Aleksander Galkin, η Ρωσία έχει προχωρήσει στην εγκατάσταση πυραύλων İskender στην ευρύτερη περιοχή του Ροστόβ, στα σύνορα με την Γεωργία και στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας που ελέγχονται από την Ρωσία. Η εξέλιξη αυτή ήταν και ένα από τα θέματα που συζήτησαν οι Ερντογάν και Πούτιν στην επίσκεψη στην Πετρούπολη του Τούρκου πρωθυπουργού στις 23 Νοεμβρίου 2013 . Ο Ερντογάν ζήτησε χωρίς όμως να υπάρξει καμία θετική ανταπόκριση από τον Πούτιν να αποσυρθούν οι πύραυλοι αυτοί που έχουν στραμμένες τις πυρηνικές κεφαλές τους προς την πλευρά της Τουρκίας.
Παράλληλα έντονη ανησυχία είχε προκαλέσει στην Τουρκία η πληροφορία ότι η Ρωσία προχωρούσε από τις αρχές του 2014 σε μεγάλη αναβάθμιση του ρωσικού στόλου της Μαύρης θάλασσας, μια εξέλιξη που αναβίωνε τους παραδοσιακούς φόβους της Τουρκίας για την κάθοδο των Ρώσων προς το νότο και για τις παλιές ρωσικές φιλοδοξίες να ελέγξουν οι Ρώσοι τα Στενά και την διέλευση των πολεμικών τους πλοίων από και προς την ανατολική Μεσόγειο.
Χαρακτηριστικό του κλίματος που είχε δημιουργηθεί ήταν το πρωτοσέλιδο της τουρκικής εφημερίδας, Aksam, (7/5/2014), που περιέγραφε με έντονα χρώματα την ποιοτική και ποσοτική αναβάθμιση του ρωσικού στόλου της Μαύρης θάλασσας. Οι πληροφορίες που έφταναν στην τουρκική πρωτεύουσα έκαναν λόγο ακόμα και για έντονο πυρηνικό κίνδυνο από την πλευρά της Ρωσίας, Η τουρκική εφημερίδα δημοσίευε τις τότε δηλώσεις του Ρώσου υπουργού Άμυνας, αρχιστρατήγου Sergey Şoygu, σύμφωνα με τις οποίες μέσα στο 2014 ο ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας θα εμπλουτιστεί με μια καινούργια σειρά πολεμικών πλοίων πολλαπλών δυνατοτήτων, καθώς και με ικανό αριθμό υποβρυχίων τα οποία θα δώσουν και τον χαρακτηριστικό τόνο της αναβάθμισης του ρωσικού στόλου.
Καπάκι σε όλη αυτή την κατάσταση ήρθε η μεγάλη κρίση στην Ουκρανία και η επέμβαση των Ρώσων στην Κριμαία, την κυριαρχία των οποίων ποτέ δεν αναγνώρισε η Άγκυρα, με τα πρόσφατα γεγονότα που επιδείνωσαν την κατάσταση. Παράλληλα υπάρχει και το ζήτημα των Τατάρων της Κριμαίας που θεωρούν την Άγκυρα σαν τον προστάτη τους ενώ μάχονται την ρωσική κυριαρχία στην χερσόνησο ένα θέμα μεγάλο αγκάθι στην «φιλία» Ερντογάν-Πούτιν.
ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
www.nikosxeiladakis.gr
