Το ζήτημα της καταναγκαστικής εργασίας, που παρέμενε στο περιθώριο ακόμη και σε επίπεδο ιστορικό, αν και υπήρξε από τους βασικούς μοχλούς της ναζιστικής πολιτικής, που περιφρονούσε την ανθρώπινη υπόσταση, αναδεικνύει, μεταξύ άλλων η έκθεση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών, σύμφωνα με την οποία η συνολική αξίωση της Ελλάδας από τη Γερμανία ανέρχεται σε περισσότερα από 269 δισ. Ευρώ.
«Όλοι μας ξέρουμε ότι εξοντώθηκε το 98,7% των εβραϊκής καταγωγής Θεσσαλονικιών, αλλά λίγοι ξέρουν ότι 12% του άρρενος πληθυσμού είχε εξοντωθεί ήδη στα καταναγκαστικά έργα», τόνισε μιλώντας στο CNN Greeceο πρόεδρος της Επιτροπής Τριαντάφυλλος Μηταφίδης και πρόσθεσε πως αντίστοιχη καταναγκαστική εργασία είχαμε και στη βουλγαρική ζώνη κατοχής με τον βουλγαρικό όρο «ντουρντουβάκια», ελληνοποιημένη παραφθορά της βουλγαρικής λέξης τρούντοβι βόιτσκι (τάγματα εργασίας) ή τρούντοβ βόινικ (φαντάρος αγγαρείας).
Στη Θεσσαλονίκη, αναφέρει η έκθεση, «στις 11-7-1942, διατάχθηκαν οι άρρενες μεταξύ των ηλικιών 18 - 45 να συγκεντρωθούν στην Πλατεία Ελευθερίας, όπου οι Ναζί τους βασάνισαν και τους ταπείνωσαν επί ώρες. Ο προϊστάμενος σύμβουλος της στρατιωτικής διοίκησης στην πόλη, Φρίντριχ Χάινε διέταξε την επίσημη απογραφή των ικανών για εργασία αρρένων Εβραίων (από 18 ως 45 χρόνων) που θα έπρεπε να δουλέψουν σε στρατιωτικά έργα. Επιστρατεύθηκαν 3.500 άτομα για καταναγκαστικές εργασίες, 3.000 στην οδοποιία, 500 στην κατασκευή του αεροδρομίου του Σέδες και 34 στα μεταλλεία. Άλλη πηγή αναφέρει ότι ήταν συνολικά 5.000 οι Εβραίοι που χρησιμοποιήθηκαν στην κατασκευή δρόμων και στην εξόρυξη μεταλλευμάτων, μέχρι τον Οκτώβριο του 1942».
Ακόμη, γίνεται αναφορά και στις παλινωδίες στις δικαστικές υποθέσεις της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται, οι γερμανικές αρχές παραπλάνησαν και εξαπάτησαν τις αρχές της Ισραηλιτικής Κοινότητας, διαβεβαιώνοντας ότι, έναντι λύτρων 2,5 δισ. δραχμών, θα απελευθερώνονταν άρρενα μέλη της από τα καταναγκαστικά έργα, ενώ ήδη είχε πεθάνει το 12% από τις κακουχίες. Οι Γερμανικές Δυνάμεις Κατοχής απελευθέρωσαν όσα μέλη της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης επέζησαν των απάνθρωπων συνθηκών εργασίας, για να τα στείλουν στη συνέχεια στα στρατόπεδα θανάτου.
Αναφορές καταναγκαστικής εργασίας υπάρχουν και για την Κρήτη, όπου έγινε επίταξη του ντόπιου εργατικού δυναμικού για την κατασκευή μιας σειράς οχυρωματικών έργων και στρατιωτικών εγκαταστάσεων. Η Μάχη της Κρήτης και τα βάρβαρα αντίποινα που ακολούθησαν προκάλεσαν μια ακραία πόλωση ανάμεσα στον πληθυσμό και τους κατακτητές, οδήγησαν στην επιβολή της υποχρεωτικής εργασίας, της «αγγαρείας», ως μέτρου συλλογικής τιμωρίας, που η αποφυγή της έγινε βασική μορφή παθητικής αντίστασης.
Αντίγραφο φωτογραφίας εποχής που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "LIFE" και απεικονίζει την Μαρία Παντίσκα η οποία είδε τους Γερμανούς ναζί να σφάζουν την μητέρα της στο Δίστομο/Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΝΙΚΟΣ ΑΞΕΛΗΣ
«Την πρώτη περίοδο, μεγάλες περιοχές στην ύπαιθρο ή χωριά της Κρήτης περικυκλώνονταν με συρματοπλέγματα και οι έγκλειστοι εξέρχονταν μόνο για την εκτέλεση καταναγκαστικών έργων. Ορισμένες φορές, αντί για αγγαρεία, στέλνονταν για εκτέλεση. Αρκετοί δραπέτευαν και κρύβονταν, ενώ οι Γερμανοί έριχναν την ευθύνη στους κοινοτάρχες και απειλούσαν με συλλογική τιμωρία. Ο γερμανόφιλος τοπικός Τύπος υπερθεματίζοντας, μιλούσε για τεμπέληδες και χαρτοπαίκτες που ξημεροβραδιάζονταν στα καφενεία, αντί να εργάζονται για το κοινό καλό!», αναφέρεται στην έκθεση.
Να σημειωθεί πως η καταναγκαστική εργασία τυποποιείται ως διεθνές ποινικό αδίκημα υπό διάφορες μορφές και στο Καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου συνιστώντας, κατά περίπτωση, έγκλημα πολέμου ή έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.
Τρομακτικές κι ανεπανόρθωτες συνέπειες από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Σύμφωνα με την έκθεση, οι συνέπειες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου για την Ελλάδα και τους πολίτες της, ήταν τρομακτικές και ανεπανόρθωτες, καθώς η χώρα υπέστη απρόκλητη - προμελετημένη επίθεση, αλλά και τη βάρβαρη κατοχή από τις δυνάμεις της ναζιστικής Γερμανίας, της φασιστικής Ιταλίας και της τσαρικής Βουλγαρίας. Η τριπλή αυτή κατοχή οδήγησε τον ελληνικό λαό στην απόλυτη εξαθλίωση, αφού εξάρθρωσε την οικονομία της χώρας, διαπίστωση που προκύπτει αβίαστα από το υφιστάμενο υπηρεσιακό – κρατικό υλικό και τεκμηριώνεται από πλήθος ακλόνητων μαρτυριών και πληθώρα ιστορικών πηγών.
Ολόκληρες πόλεις και χωριά έπεσαν θύματα του ναζισμού και του φασισμού σε πολλά μέρη της Ελλάδας, με πάνω από 100 να αναγνωρίζονται από σχετικά Προεδρικά Διατάγματα, ως μαρτυρικά, συνεπεία των καταστροφών που υπέστησαν οι κάτοικοι και οι περιουσίες τους κατά την κατοχική περίοδο.
Η μαρτυρική πόλη του Διστόμου/Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΝΙΚΟΣ ΑΞΕΛΗΣ
Πρέπει να επισημανθεί ότι, μετά το έτος 1995 ασκήθηκαν αγωγές χιλιάδων Ελλήνων πολιτών κατά του Γερμανικού Δημοσίου, στα ελληνικά και τα γερμανικά Δικαστήρια. Χαρακτηριστική είναι η αγωγή, που άσκησαν τα θύματα και οι συγγενείς των θυμάτων της σφαγής του Διστόμου κατά της Γερμανίας, επί της οποίας εκδόθηκε η ήδη αμετάκλητη υπ’ αριθμ. 137/1997 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Λιβαδειάς, με την οποία αναγνωρίσθηκε η υποχρέωση του Γερμανικού Δημοσίου να καταβάλει ως ψυχική οδύνη διάφορα ποσά στους ενάγοντες. Η απόφαση αυτή παραμένει ανεκτέλεστη.
Η υπόθεση του Διστόμου στο CNN Greece
