Άρθρο Γνώμης του Γεωργίου Βασιλάκη*
«Παρέμβαση»
ΕΕ, που συνδέει την ελάφρυνση χρέους με την αυστηρή επιτήρηση της Ελλάδας. Οι
έντονες συζητήσεις στο Βερολίνο Οι εκτιμήσεις των γερμανικών ΜΜΕ,
για αλλαγή στάσης του γερμανικού ΥΠΟΙΚ στο ζήτημα της ελάφρυνσης του
ελληνικού χρέους, «πυροδότησαν» ισχυρές αντιδράσεις και παρεμβάσεις, με
κυριότερη αυτή που προέρχεται από τις Βρυξέλλες. Με τη συζήτηση για
το χρέος να βρίσκεται προ των πυλών της πολιτικής διαπραγμάτευσης, καθώς οι
τεχνικές εργασίες βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιχειρεί
να στείλει το δικό της μήνυμα που εμπεριέχει τον εξής… κανόνα: η ελάφρυνση
του ελληνικού χρέους είναι άμεσα συνδεδεμένη με την αυστηρότερη
επιτήρηση, μετά τη μνημονιακή εποχή.
Αξιωματούχος
της ΕΕ, που μίλησε στη γερμανική εφημερίδα «Süddeutsche Zeitung», δεν άφησε
περιθώρια για παρερμηνείες, την ώρα που όπως προαναφέρθηκε η πολιτική
διαβούλευση για το χρέος, εισέρχεται σε κρίσιμη φάση, με το Eurogroup της
27ης Απριλίου να αποτελεί το πρώτο σημαντικό σημείο αναφοράς και καταλύτη
εξελίξεων. «Όποιος θέλει ελαφρύνσεις χρέους, που εκτείνονται σε δεκαετίες μετά
τη λήξη του προγράμματος, πρέπει να ανεχθεί αυστηρότερο έλεγχο», επισήμανε
χαρακτηριστικά ο Ευρωπαίος αξιωματούχος, δίνοντας το στίγμα των Βρυξελλών,
ενόψει της συνέχειας.
Σε
σχόλιό της για το ίδιο θέμα, η εφημερίδα του Μονάχου τονίζει ότι «ο Σολτς
πρέπει να αποφασίσει» τι στάση θέλει να τηρήσει έναντι της Αθήνας μετά τη λήξη
του προγράμματος. «Η Αθήνα πρόκειται να αποδεσμευθεί και να αποκτήσει
ελευθερία. Ανοιχτό είναι βεβαίως το ερώτημα πόσο μεγάλη επιτρέπεται να είναι
αυτή η ελευθερία προκειμένου, πρώτον, να μην ξεσπάσει εκ νέου η κρίση που έχει
κατευναστεί και, δεύτερον, οι φορολογούμενοι στις χώρες των δανειστών, ανάμεσά
στις οποίες είναι και η Γερμανία, να πάρουν πίσω τα δανεικά χρήματα». Η
εφημερίδα του Μονάχου υπογραμμίζει ότι το κριτήριο για το πόση μεταμνημονιακή ελευθερία
θα πρέπει να έχει η Ελλάδα «δεν είναι το εθνικό συμφέρον (σ.σ. Ελλάδας ή
Γερμανίας), αλλά το ευρωπαϊκό: η Ελλάδα πρέπει να αποκτήσει ελευθερία στον
βαθμό που η ευρωζώνη παραμένει σταθερή και το ευρώ ασφαλές». Η SZ θεωρεί ότι
«οι δανειστές πρέπει να κρατήσουν την Αθήνα υπό εποπτεία» και να επιβάλουν
περιορισμούς μέχρι να διευθετηθεί η αποπληρωμή του χρέους.
Σε
σχέση με το ελληνικό χρέος, η εφημερίδα του Μονάχου εκτιμά ότι ο Όλαφ Σολτς δεν
μπορεί να αποφύγει μια «πικρή αλήθεια». Σύμφωνα με την SZ, «δεν είναι
ρεαλιστικό να περιμένει ότι η Αθήνα θα εξοφλήσει σε 60 χρόνια πάνω από 300 δισ.
ευρώ. (Ο Σολτς) μπορεί να κάνει τώρα δύο πράγματα: να εγκρίνει με πραγματισμό
μια ελάφρυνση χρέους (…) ή να παίξει με τον χρόνο, αρνούμενος μεγαλύτερες
παραχωρήσεις. Το πρώτο θα ήταν κάτι καινούριο. Στη δεύτερη περίπτωση ο Σολτς θα
συμπεριφερόταν όπως ο Σόιμπλε».
Ενδοκυβερνητικός
εμφύλιος στη Γερμανία για το ελληνικό χρέος
Στόχος
των Βρυξελλών είναι η επίτευξη πολιτικής συμφωνίας για το χρέος τον Ιούνιο,
αναφέρει η SZ, παρατηρώντας ότι «τα μηνύματα από το Βερολίνο σε ό,τι αφορά την
Ελλάδα είναι μέχρι στιγμής ασαφή». Η αλήθεια είναι ότι το Βερολίνο κρατάει
κλειστά τα χαρτιά του για τη υπόθεση του ελληνικού χρέους. Ωστόσο, βάσει πάντα
των όσων καταγράφουν τα γερμανικά ΜΜΕ, διαφαίνεται ότι ο νέος υπουργός
Οικονομικών Ολαφ Σολτς, θα εγκαταλείψει την επί χρόνια αδιάλλακτη στάση του
προκατόχου του Σόιμπλε στο ελληνικό ζήτημα.
Οι
πληροφορίες περί αλλαγής πλεύσης του γερμανικού ΥΠΟΙΚ στο θέμα της ελάφρυνσης
του ελληνικού χρέους, προκαλούν έντονες συζητήσεις στη Γερμανία και ενδοκυβερνητικό
εμφύλιο. Βουλευτές των Χριστιανοδημοκρατών (CDU), εξαπολύουν «πυρά» κατά
του Σοσιαλδημοκράτη Σολτς.
Χαρακτηριστικές
είναι οι δηλώσεις του οικονομικού Συμβούλου του CDU και της Μέρκελ, που ζήτησε
να μην αποδεσμευτεί η Ελλάδα πρόωρα από τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει.
«Μετά από δέκα χρόνια πολιτικής διάσωσης δεν υπάρχει ουδεμία αφορμή για μια
τέτοια κίνηση. Επ΄ ουδενί ο Τσίπρας κατάφερε να λύσει τα βαθιά διαρθρωτικά
προβλήματα της χώρας του».
Όλα
αυτά σε συνέχεια δηλώσεων Ευρωπαίων Αξιωματούχων. «Είναι ιδιαίτερα ενδεδειγμένο
και πολύ πιθανό η Ελλάδα να πάρει επαρκή ελάφρυνση του χρέους»: την απάντηση
αυτή δίνει ο επικεφαλής της ομάδας των οικονομολόγων της ευρωζώνης (Euroworking
Group) Τόμας Βίζερ, στη συνέντευξή του στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο
Ειδήσεων.
Παράλληλα
όμως σημειώνει ότι η χώρα θα βρίσκεται σε μεταμνημονιακή επιτήρηση έως ότου
αποπληρωθεί το 75% του χρέους του : «Μία αυστηρή ματιά στις οικονομικές
πολιτικές και στον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται η οικονομία».
Όσο
για το ύψος του ελλείμματος στο 16% ο κ.Βίζερ αναφέρθηκε ότι προέκυψε
«προσφέροντας σε ομάδες ειδικών συμφερόντων υπερβολικά αμοιβόμενες θέσεις
εργασίας» με την επισήμανση ότι δεν είναι σίγουρος αν ήταν δουλειές…
Ο Τ.
Βίζερ παραχώρησε συνέντευξη λίγες ημέρες πριν την συνταξιοδότησή του και την
αναχώρηση του από τις Βρυξέλλες για την Αυστρία.
Στο
ερώτημα του Πρακτορείου για την πιστωτική γραμμή, δίνει μια πολύ χαρακτηριστική
απάντηση: «εάν κάποιος πει ότι δεν θέλει χριστουγεννιάτικα δώρα, τότε κανείς
δεν πρόκειται να σκεφτεί να του πάρει δώρα» λέει και εξηγεί ότι εάν δεν
κατατεθεί σχετικό αίτημα, δεν υπάρχει και συζήτηση.
Ερωτηθείς
για τη σχέση της Ελλάδας με την ευρωζώνη μετά το τέλος του προγράμματος, παρατηρεί
ότι είναι ένα θέμα, στο οποίο πολλοί στην Ελλάδα προσπαθούν να του βάλουν λόγια
στο στόμα του, που δεν είπε ποτέ.
Ανατρέχοντας
στο παρελθόν σημειώνει ότι η δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας όταν μπήκε στο
ευρώ και πιο πριν ακόμη, δεν ήταν αυτή που έπρεπε. Ενώ χαρακτηρίζει «εξαιρετικά
αφελείς» τις προβλέψεις για 50 δισεκατομμύρια, έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις, αλλά
και «ιδιαίτερα επιθυμητή» τη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Το
χρέος
«Από
πολιτική και οικονομική άποψη πιστεύω πως είναι ιδιαίτερα ενδεδειγμένο και πολύ
πιθανό η Ελλάδα να πάρει επαρκή ελάφρυνση του χρέους. Όλοι γνωρίζουμε ποιες
είναι οι προϋποθέσεις. Ότι το πρόγραμμα εξελίσσεται όπως έχει προβλεφθεί και
ότι θα ολοκληρωθεί ομαλά έτσι ώστε στο τέλος να υπάρξει ελάφρυνση του χρέους.
Αυτή φυσικά εξαρτάται από την ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους»
Μεταμνημονιακή
επιτήρηση
«Εάν
υπάρξει ελάφρυνση του χρέους και πιστεύω ότι υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να
γίνει κάτι τέτοιο, θα υπάρξει με την ολοκλήρωση του προγράμματος. Ποια θα είναι
η σχέση της Ελλάδας με την ευρωζώνη μετά το τέλος του προγράμματος; Σε αυτό
είναι που πολλοί στην Ελλάδα -και όχι εκτός- που προσπαθούν να βάλουν λόγια στο
στόμα μου, που δεν είπα ποτέ» λέει ο κ. Βίζερ και συμπληρώνει
«Ωστοσο
αυτό που είναι βέβαιο είναι πως κάθε κράτος μέλος που βγαίνει από ένα πρόγραμμα
υπόκειται σε μεταμνημονιακή επιτήρηση έως ότου αποπληρωθεί το 75% του χρέους
του. Αυτό, στην περίπτωση της Ελλάδας -επειδή έχει ήδη οικονομικά ευνοϊκές
συνθήκες αποπληρωμής του χρέους, το οποίο με κάποιο τρόπο οι άνθρωποι τείνουν
να ξεχνούν- θα γίνει μετά από πολύ μεγάλο διάστημα. Και λέγοντας επιτήρηση μετά
το τέλος του προγράμματος εννοούμε ότι θα υπάρχει μια αυστηρή ματιά στις
οικονομικές πολιτικές και στον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται η οικονομία.
Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία τελική απόφαση σχετικά με τον τρόπο με
τον οποίο θα γίνει αυτή η επιτήρηση μετά το πρόγραμμα. Και δεν υπάρχει επίσης
ακόμα συζήτηση για το αν αυτή η ελάφρυνση του χρέους θα εξαρτηθεί από κάτι.
Γεγονός είναι ότι ήδη η Ελλάδα έχει πολύ σημαντικές θετικές ρυθμίσεις ως προς
την απόσβεση του δημοσίου χρεους. Αλλά δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι
ορισμένα μικρότερα τμήματα των μέτρων που σχετίζονται με το χρέος θα υπόκεινται
σε συμφωνίες μεταξύ του οφειλέτη και των πιστωτών. Αυτό παραμένει προς
συζήτηση»
Το
έλλειμμα 16%
«Πώς
προέκυψε αυτό το δημοσιονομικό έλλειμμα 16% του ΑΕΠ; Προέκυψε προσφέροντας σε
ομάδες ειδικών συμφερόντων υπερβολικά αμοιβόμενες θέσεις εργασίας (αν και δεν
είμαι σίγουρος αν ήταν δουλειές). Επομένως τι κάνετε για να μειώσετε το
έλλειμμα; Πρέπει να εξετάσετε εκείνους τους τομείς της οικονομίας στους
οποίους έχουν προσληφθεί άνθρωποι για πολιτικούς λόγους. Εάν κοιτάξετε τους
μισθούς στην Ελλάδα εκείνη την περίοδο, υπάρχουν εργαζόμενοι εξαιρετικά κακώς
αμοιβόμενοι και κάποιοι άλλοι σε πολύ προστατευμένους τομείς, που ήταν
εξαιρετικά υψηλόμισθοι, χωρίς άλλο λόγο παρά την πολιτική υποστήριξη. Εάν δεν
το ξεφορτωθείτε όλο αυτό, ποτέ δεν θα ξεφορτωθείτε το έλλειμμα και αυτό είναι
ακριβώς η σχέση ανάμεσα στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και τη δημοσιονομική
πολιτική. Δεν υπάρχει δημοσιονομική πολιτική που να είναι εντελώς διαχωρισμένη
από τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες»
Μας
προσγειώνουν λοιπόν στη πραγματικότητα και τα περί καθαρής εξόδου στις αγορές
απλά είναι μια εγχώρια εφεύρεση μέσω της <<βοήθειας και ανοχής>>
των δανειστών μας. Μακροχρόνια όμως η χώρα θα βιώνει την υποταγή λόγω της
κατάρρευσης της Οικονομίας της σε ειρηνική περίοδο έργο των κομμάτων που
κυβέρνησαν αδιάλειπτα επί δεκαετίες και
μιας κοινωνίας ανίκανης να αποτρέψει το επερχόμενο χάος. Η
ανασυγκρότηση της οικονομίας της
χώρας σε συνθήκες διεθνούς ελέγχου είναι δύσκολο να είναι προς
όφελος μας απλά θα ζήσουμε για πολλά έτη
υπό τον έλεγχο αυτών που μας δάνεισαν και έχουν τα εποπτικά μέσα ελέγχου
της Οικονομίας μας εδώ.
* Ο Γεώργιος Βασιλάκης είναι Οικονομολόγος - Φοροτεχνικός
