Εσείς - η "κυβέρνηση", που δεν έχετε δικαίωμα να δώσετε ούτε ένα ευρώ αύξηση σε δημόσιο υπάλληλο, από που αποκτήσατε το δικαίωμα να διαπραγματευτείτε το όνομα της ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ; Ποιος σας εξουσιοδότησε; Το κόμμα ή μήπως το 10% του εκλογικού σώματος που σας έχει απομείνει; Πάρτε το απόφαση, όποια "συμφωνία" και να κάνετε, είναι εκ των προτέρων ΑΚΥΡΗ. Το μόνο που θα επιτύχετε θα είναι η άρον- άρον πτώση της "κυβέρνησής" σας. Juan
Ο Νίκος Κοτζιάς σε συνομιλία που είχε το βράδυ της Παρασκευής με τον Μάθιου Νίμιτς, του υπογράμμισε «με σαφήνεια και αυστηρότητα ότι δεν είναι αρμόδιος να ομιλεί για το ποια είναι η πολιτική των Αθηνών, αλλά ούτε και για να την περιγράφει, και μάλιστα με τρόπο λανθασμένο»
Η υιοθέτηση μιας νέας και μόνιμης ονομασίας για την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (πΓΔΜ), η οποία θα ισχύει erga omnes τόσο διεθνώς όσο και στο εσωτερικό της χώρας, συνδέεται από τον Μάθιου Νίμιτς ευθέως και μόνο με την ένταξη του γειτονικού κράτους στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ). Τούτο σημαίνει ότι το σημερινό συνταγματικό όνομα («Republika Makedonija» - «Δημοκρατία της Μακεδονίας») θα παραμείνει σε ισχύ στο εσωτερικό της χώρας μέχρι εκείνη τη στιγμή. Αυτό αναφέρει ξεκάθαρα ο ειδικός απεσταλμένος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στην τετρασέλιδη «Δέσμη Ιδεών» που κατέθεσε στις 17 Ιανουαρίου στις δύο πλευρές, ολόκληρο το κείμενο της οποίας δημοσιεύει σήμερα αποκλειστικά «Το Βήμα».
Παράλληλα και αναφορικά με την πρόσκληση και ένταξη της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, ο κ. Νίμιτς επισημαίνει ότι την ημερομηνία κατά την οποία τα Σκόπια θα ενταχθούν επισήμως στη Βορειοατλαντική Συμμαχία θα πρέπει να έχουν λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να διεξάγουν τις διμερείς σχέσεις με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη με βάση τη νέα επίσημη ονομασία που θα καταχωρηθεί αλφαβητικά υπό το αγγλικό γράμμα «Μ».
Σύμφωνα με το κείμενο που κατέθεσε στους δύο διαπραγματευτές ο κ. Νίμιτς, δεν υπάρχει αναφορά σε υποχρεωτική αλλαγή του Συντάγματος της πΓΔΜ προκειμένου να αλλάξει η σημερινή συνταγματική ονομασία ή άλλα σημεία που κατά ορισμένους έχουν αλυτρωτικό περιεχόμενο. Η κυβέρνηση της πΓΔΜ είναι η αρμόδια να κρίνει ποιες θα είναι οι «δεσμευτικές, αξιόπιστες και αμετάκλητες εθνικές διαδικασίες» για την εφαρμογή της λύσης.
Ο κ. Νίμιτς προτείνει ότι οι δύο χώρες θα πρέπει να επαναβεβαιώσουν ότι δεν τρέφουν εδαφικές βλέψεις ή αξιώσεις (η πρόταση αυτή είναι στη βάση αμοιβαιότητας), όπως και ότι σέβονται η μία την πολιτισμική κληρονομιά της άλλης. Σε ό,τι αφορά τα θέματα εμπορικής χρήσεως, ο κ. Νίμιτς επανέρχεται στη ρήτρα «μη αποκλειστικής χρήσης» των όρων «Μακεδονία» και «μακεδονικός». Καλεί δε τις δύο πλευρές να φθάσουν μεταξύ τους σε συμφωνία που θα είναι εφαρμοστέα σε όλες τις γλώσσες για τη χρήση αυτών των όρων. Αναφορικά επίσης με τη μετάφραση της νέας ονομασίας τόσο από τις δύο εμπλεκόμενες πλευρές όσο επίσης από τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ και τρίτα μέρη, αυτά θα μπορούν να τη μεταφράζουν κατ’ επιλογήν τους ή και να τη διατηρούν αμετάφραστη – προτίμηση την οποία έχει ήδη εκδηλώσει η Αθήνα διά στόματος του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά.
Στα ζητήματα της εθνικότητας (nationality) και της γλώσσας (που αποτελούν τους δύο πυλώνες της ταυτότητας και προκάλεσαν ένταση κατά την πρόσφατη επίσκεψη του κ. Νίμιτς στα Σκόπια και όσα δήλωσε μαζί με τον σκοπιανό υπουργό Εξωτερικών Νίκολα Ντιμιτρόφ), ο ειδικός απεσταλμένος προτείνει την επιλογή ανάμεσα είτε στη σλαβική εκδοχή «makedonski» είτε στην περιγραφή με βάση το επίσημο όνομα ή με βάση τη σύντομη εκδοχή του (π.χ. πολίτης της «Δημοκρατίας της Ανω Μακεδονίας»).
Αναφορικά με τα ονόματα που προτείνονται, ο κ. Νίμιτς παραθέτει (στη σλαβική γραφή) τα ονόματα που ήδη έχουν δει το φως της δημοσιότητας, ήτοι τα «Δημοκρατία της Ανω Μακεδονίας», «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», «Δημοκρατία της Μακεδονίας του Βαρδάρη», «Δημοκρατία της Νέας Μακεδονίας» και «Δημοκρατία της Μακεδονίας (Σκόπια)», παραμένοντας όμως ανοιχτός και σε άλλες προτάσεις. Στο κείμενό του χρησιμοποιεί ως παράδειγμα για να παρουσιάσει τις ιδέες του το «Δημοκρατία της Ανω Μακεδονίας» (Republika Gorna Makedonija), εξ ου και η σύγχυση που πρόσφατα προκλήθηκε ότι σε αυτό το όνομα συμφώνησαν ήδη οι δύο πλευρές.
Τα κεφάλαια περί της εφαρμογής της λύσης και του εύρους χρήσεως, έτσι όπως αναφέρονται στη Δέσμη Ιδεών, πρέπει να ιδωθούν συνδυαστικά. Η εφαρμογή της λύσης, κατά τον κ. Νίμιτς, θα προκύψει από τον συνδυασμό της κατάθεσης μιας έκθεσης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενός ψηφίσματος που θα υιοθετηθεί κατόπιν συμφωνίας στο πλαίσιο του Συμβουλίου Ασφαλείας, της επικύρωσης της λύσης από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, της διμερούς συμφωνίας μεταξύ Αθηνών και Σκοπίων αλλά, επίσης, «δεσμευτικών, αξιόπιστων και αμετάκλητων εθνικών διαδικασιών» από την πΓΔΜ, «συμπεριλαμβανομένης της θέσπισης νομοθεσίας από το Κοινοβούλιο και εκτελεστικής πράξης και, στο μέτρο που θεωρηθούν απαραίτητα, άλλων νομικά αναγκαίων μέτρων».
Ο πολύπειρος αμερικανός διπλωμάτης και νομικός προτείνει επίσης μία «σπονδυλωτή διαδικασία» σε σχέση με το εύρος χρήσης. Το αρχικό στάδιο προβλέπει ότι μετά την υιοθέτηση του σχετικού ψηφίσματος για τη νέα επίσημη ονομασία από το Συμβούλιο Ασφαλείας, αυτή θα χρησιμοποιείται «σε όλα τα επίσημα πολυμερή διεθνή πλαίσια, συμπεριλαμβανομένων συναντήσεων, συνθηκών, συμφωνιών και επίσημων εγγράφων». Επιπλέον, η πΓΔΜ θα πρέπει να καταβάλλει «τις καλύτερες προσπάθειές της» ώστε η νέα ονομασία «να χρησιμοποιείται στο σύστημα των Ηνωμένων Εθνών και σε άλλους πολυεθνικούς οργανισμούς». Την ίδια στιγμή όμως, ο κ. Νίμιτς προβαίνει σε τρεις σημειώσεις.
Πρώτον, ότι ο όρος «Μακεδονία» (Makedonija), σε αμετάφραστη ή μεταφρασμένη μορφή, μόνος του, δεν θα χρησιμοποιείται από τα Σκόπια ως επίσημο όνομα του κράτους σε κανένα πλαίσιο.
Δεύτερον, ότι οι όροι «πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» και «πΓΔΜ» (former Yugoslav Republic of Macedonia και fYROM) θα παύσουν να χρησιμοποιούνται ως αναφορές για τα Σκόπια.
Τρίτον – και όπως φαίνεται σημαντικότερο – ο όρος «Δημοκρατία της Μακεδονίας» (Republika Makedonija) θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται εσωτερικά μέχρι την ημερομηνία ένταξης στην ΕΕ.
Τίθενται πάντως δύο προϋποθέσεις που ελαφρώς περιπλέκουν την κατάσταση. Ο κ. Νίμιτς υπογραμμίζει ότι ακόμη και μετά την ένταξη στην ΕΕ θα μπορούν να υπάρχουν εξαιρέσεις στη χρήση της νέας ονομασίας «erga omnes για όλους τους επίσημους σκοπούς εσωτερικά καθώς και διεθνώς». Ποιες είναι αυτές οι εξαιρέσεις; Οταν «η χρήση είναι αποκλειστικά εσωτερική» (εντός πΓΔΜ) και «η επηρεαζόμενη εσωτερική δραστηριότητα και τα έγγραφα» που σχετίζονται με αυτή «δεν βρίσκονται εντός της αρμοδιότητας της Ευρωπαϊκής Ενωσης». Ο κ. Νίμιτς αποφεύγει πάντως να εξειδικεύσει πού ακριβώς αναφέρεται, επιτείνοντας τη σύγχυση.
Αυτό θα είναι ένα σημείο που θα απαιτήσει σοβαρές διευκρινίσεις, καθώς η ενταξιακή διαδικασία στην ΕΕ είναι συνήθως μακρά και η γειτονική χώρα έχει να διανύσει μακρύ δρόμο μεταρρυθμίσεων. Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα σημείωναν επίσης προς «Το Βήμα» ότι «η εφαρμογή της λύσης θα είναι μεν σταδιακή, αλλά παράλληλα θα απαιτηθούν συγκεκριμένες εγγυήσεις εν όψει της ένταξης της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ».
Κύκλοι της Συμμαχίας σημείωναν ότι μεταξύ της πρόσκλησης μιας χώρας για ένταξη και της οριστικής ένταξης μεσολαβεί ένα διάστημα που δεν καθορίζεται δεσμευτικά (αν και η πρακτική δείχνει ότι δεν ξεπερνά τους 4 μήνες). Παράλληλα, μία σειρά μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών-μελών του ΝΑΤΟ έχουν εκφράσει, ατύπως μεν, εντόνως δε, επιφυλάξεις για την ένταξη της πΓΔΜ στη Συμμαχία λόγω της εσωτερικής πολιτικής της αστάθειας. Πρόκειται για τις Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία και Ισπανία, κράτη του ευρωπαϊκού πυρήνα, τα οποία προφανώς βλέπουν ότι μετά το ΝΑΤΟ τα Σκόπια θα χτυπήσουν την πόρτα της ΕΕ και ενδεχομένως έχουν δεύτερες σκέψεις.
Ιδέες προς μελέτη/εξέταση από τα Μέρη
(Ideas for Consideration by the Parties)
1.Επίσημη ονομασία (Official Name)
«Republika [Τροποποιητικός προσδιορισμός/Modifier] Makedonija»
l Για παράδειγμα: «Republika Gorna Makedonija» ή «Republika Severna Makedonija» ή «Republika Vardarska Makedonija» ή «Republika Nova Makedonija» ή «Republika Makedonija (Skopje)» ή οποιοσδήποτε άλλος προσδιορισμός επί του οποίου θα συμφωνήσουν τα Μέρη. Σε αυτό το έγγραφο, το «Republika Gorna Makedonija» θα χρησιμοποιηθεί ως παράδειγμα. Το Επίσημο Ονομα θα κατηγοριοποιηθεί αλφαβητικά υπό το γράμμα «Μ».
2.Σύντομη ονομασία (Short Name)
«Gorna Makedonija»
Το Σύντομο Ονομα θα κατηγοριοποιηθεί αλφαβητικά υπό το γράμμα «Μ».
3. Ονομασία για τον επιθετικό προσδιορισμό/εθνικότητα (Name for Adjectival Reference/Nationality)
Εναλλακτική χρήση:
«Makedonski» ή της «Republika Gorna Makedonija» ή της «Gorna Makedonija».
l Παραδείγματα:
«Είναι μακεδόνας πολίτης» (Στο πρωτότυπο: He is a Makedonski citizen).
«Είναι πολίτης της Republika Gorna Makedonija» (Στο πρωτότυπο: He is a citizen of Republika Gorna Makedonija).
«Είναι πολίτης της Gorna Makedonija» (Στο πρωτότυπο: He is a citizen of Gorna Makedonija).
4Ονομασία για τη γλώσσα (Name for Language)
Εναλλακτική χρήση:
«Makedonski» ή «της επίσημης γλώσσας της Republika Gorna Makedonija» ή «της επίσημης γλώσσας της Gorna Makedonija».
l Παραδείγματα:
Το έγγραφο θα μεταφράζεται στα γαλλικά, στα γερμανικά και στα Makedonski.
Το έγγραφο θα μεταφράζεται στα γαλλικά, στα γερμανικά και στην επίσημη γλώσσα της Republika Gorna Makedonija.
Το έγγραφο θα μεταφράζεται στα γαλλικά, στα γερμανικά και στην επίσημη γλώσσα της Gorna Makedonija.
5. Μετάφραση
(Translation)
Η χρήση που αναφέρεται στις προαναφερθείσες ενότητες 1 ως 4 θα μπορεί να μεταφράζεται από τα Μέρη, άλλα κράτη-μέλη των Ηνωμένων Εθνών («κράτη-μέλη») και τρίτα μέρη, κατ’ επιλογήν τους, σε κάθε άλλη γλώσσα, σύμφωνα με την αποδεκτή χρήση σε αυτή τη γλώσσα.
Η χρήση που αναφέρεται στις προαναφερθείσες ενότητες 1 ως 4 θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε αμετάφραστη μορφή από τα Μέρη, άλλα κράτη-μέλη και τρίτα μέρη, κατ’ επιλογήν τους.
6. Εύρος χρήσης (Scope of Use)
Υποενότητα 6Α. Με ισχύ από την υιοθέτηση από το Συμβούλιο Ασφαλείας ενός ψηφίσματος που θα εγκρίνει την υιοθέτηση του ονόματος «Republika Gorna Makedonija» και της επικύρωσης αυτού από τη Γενική Συνέλευση:
α. Η χρήση που περιγράφεται στις προαναφερθείσες ενότητες 1 ως 5 σε όλα τα επίσημα πολυμερή διεθνή πλαίσια, συμπεριλαμβανομένων συναντήσεων, συνθηκών, συμφωνιών και επίσημων εγγράφων.
β. Το Δεύτερο Μέρος (σ.σ.: η πΓΔΜ) θα συστήσει και θα καταβάλει τις καλύτερες προσπάθειές της ώστε η χρήση που περιγράφεται στις προαναφερθείσες ενότητες 1 ως 5 να χρησιμοποιείται στο σύστημα των Ηνωμένων Εθνών και σε άλλους πολυεθνικούς οργανισμούς.
γ. Σημειώσεις για άλλες μορφές της Ονομασίας:
(i) ο όρος «Μακεδονία» (Makedonija), σε αμετάφραστη ή μεταφρασμένη μορφή, μόνος του, δεν θα χρησιμοποιείται από το Δεύτερο Μέρος ως επίσημο όνομα του κράτους σε κανένα πλαίσιο.
(ii) οι όροι «πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» και «πΓΔΜ» (former Yugoslav Republic of Macedonia και fYROM) θα παύσουν να χρησιμοποιούνται ως αναφορές στο Δεύτερο Μέρος.
(iii) ο όρος «Δημοκρατία της Μακεδονίας» (Republika Makedonija) θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται εσωτερικά, εντός του Δεύτερου Μέρους, στην έκταση που περιγράφεται στην Υποενότητα 6Γ κάτωθι.
Υποενότητα 6Β. Με ισχύ όχι αργότερα από την ημερομηνία ένταξης του Δεύτερου Μέρους στον Οργανισμό του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (North Atlantic Treaty Organization - ΝΑΤΟ), το Δεύτερο Μέρος θα πραγματοποιήσει όλα τα απαραίτητα βήματα ώστε να διεξάγει τις διμερείς σχέσεις του με όλα τα κράτη-μέλη υπό την ονομασία «Republika Gorna Makedonija». Είναι κατανοητό ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ διέπεται πλήρως από τις διαδικασίες και τις μεθόδους του ΝΑΤΟ.
Υποενότητα 6Γ. Με ισχύ όχι αργότερα από την ημερομηνία ένταξης του Δεύτερου Μέρους στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η χρήση που περιγράφεται στις προαναφερθείσες ενότητες 1 ως 5 θα χρησιμοποιείται erga omnes για όλους τους επίσημους σκοπούς (purposes) εσωτερικά καθώς και διεθνώς, υπό τον όρο ότι μία τέτοια χρήση δεν χρειάζεται να χρησιμοποιείται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, στις οποίες τόσο (i) η χρήση είναι αποκλειστικά εσωτερική εντός του Δεύτερου Μέρους όσο και (ii) η επηρεαζόμενη εσωτερική δραστηριότητα και τα έγγραφα αυτής δεν βρίσκονται εντός της αρμοδιότητας της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Είναι κατανοητό ότι η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση διέπεται πλήρως από τις διαδικασίες και τις μεθόδους της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
7.Εδαφικές αξιώσεις/εχθρικές δηλώσεις (Territorial Claims/Hostile Statements)
Τα Μέρη θα επαναβεβαιώσουν ότι αποκηρύσσουν κάθε εδαφική αξίωση και θα συμφωνήσουν να μην αξιώνουν ούτε να ενθαρρύνουν αλυτρωτικούς ισχυρισμούς ή εχθρικές δηλώσεις μεταξύ τους.
8.Πολιτισμική κληρονομιά (Cultural Heritage)
Τα Μέρη θα επαναβεβαιώσουν τον σεβασμό τους στην πατρογονική κληρονομιά (patrimony) και στην πολιτισμική κληρονομιά (cultural heritage) μεταξύ τους.
9Εμπορική χρήση (Commercial Use)
Τα Μέρη, ξεχωριστά, θα φθάσουν, μέσω επίσημων και εμπορικών διαύλων, σε συμφωνίες (understandings) αναφορικά με την εμπορική χρήση των λέξεων «Μακεδονία» (Macedonia) και «Μακεδονικός» (Macedonian), οι οποίες θα εφαρμοστούν σε όλες τις γλώσσες επί τη βάση της έννοιας της μη αποκλειστικότητας (non-exclusivity) και της σαφήνειας με σεβασμό στη χώρα προέλευσης.
10.Ιδιότητα μέλους σε ΕΕ και ΝΑΤΟ/κωδικοί ISO (Membership in the European Union and the North Atlantic Treaty Organization/ISO Codes)
Το Πρώτο Μέρος (σ.σ.: η Ελλάδα) δεν θα εκφράσει διαφωνία στις αιτήσεις του Δεύτερου Μέρους, υπό το όνομα «Republika Gorna Makedonija», για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στο ΝΑΤΟ σύμφωνα με τις αντίστοιχες ενταξιακές διαδικασίες και θα υποστηρίξει ενεργά τη διαδικασία ένταξης και ενσωμάτωσης του Δευτέρου Μέρους στους δύο οργανισμούς. Το Πρώτο Μέρος θα υποστηρίξει το Δεύτερο Μέρος στη διατήρηση των κατάλληλων κωδικών σε ό,τι αφορά τον Διεθνή Οργανισμό Τυποποίησης (International Organization for Standardization - ISO) και σε παρόμοιους οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των «MK» και «MKD».
Παράλληλα και αναφορικά με την πρόσκληση και ένταξη της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, ο κ. Νίμιτς επισημαίνει ότι την ημερομηνία κατά την οποία τα Σκόπια θα ενταχθούν επισήμως στη Βορειοατλαντική Συμμαχία θα πρέπει να έχουν λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να διεξάγουν τις διμερείς σχέσεις με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη με βάση τη νέα επίσημη ονομασία που θα καταχωρηθεί αλφαβητικά υπό το αγγλικό γράμμα «Μ».
Η ρήτρα «μη αποκλειστικής χρήσης»
Σύμφωνα με το κείμενο που κατέθεσε στους δύο διαπραγματευτές ο κ. Νίμιτς, δεν υπάρχει αναφορά σε υποχρεωτική αλλαγή του Συντάγματος της πΓΔΜ προκειμένου να αλλάξει η σημερινή συνταγματική ονομασία ή άλλα σημεία που κατά ορισμένους έχουν αλυτρωτικό περιεχόμενο. Η κυβέρνηση της πΓΔΜ είναι η αρμόδια να κρίνει ποιες θα είναι οι «δεσμευτικές, αξιόπιστες και αμετάκλητες εθνικές διαδικασίες» για την εφαρμογή της λύσης.
Ο κ. Νίμιτς προτείνει ότι οι δύο χώρες θα πρέπει να επαναβεβαιώσουν ότι δεν τρέφουν εδαφικές βλέψεις ή αξιώσεις (η πρόταση αυτή είναι στη βάση αμοιβαιότητας), όπως και ότι σέβονται η μία την πολιτισμική κληρονομιά της άλλης. Σε ό,τι αφορά τα θέματα εμπορικής χρήσεως, ο κ. Νίμιτς επανέρχεται στη ρήτρα «μη αποκλειστικής χρήσης» των όρων «Μακεδονία» και «μακεδονικός». Καλεί δε τις δύο πλευρές να φθάσουν μεταξύ τους σε συμφωνία που θα είναι εφαρμοστέα σε όλες τις γλώσσες για τη χρήση αυτών των όρων. Αναφορικά επίσης με τη μετάφραση της νέας ονομασίας τόσο από τις δύο εμπλεκόμενες πλευρές όσο επίσης από τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ και τρίτα μέρη, αυτά θα μπορούν να τη μεταφράζουν κατ’ επιλογήν τους ή και να τη διατηρούν αμετάφραστη – προτίμηση την οποία έχει ήδη εκδηλώσει η Αθήνα διά στόματος του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά.
Η εθνικότητα και η γλώσσα
Στα ζητήματα της εθνικότητας (nationality) και της γλώσσας (που αποτελούν τους δύο πυλώνες της ταυτότητας και προκάλεσαν ένταση κατά την πρόσφατη επίσκεψη του κ. Νίμιτς στα Σκόπια και όσα δήλωσε μαζί με τον σκοπιανό υπουργό Εξωτερικών Νίκολα Ντιμιτρόφ), ο ειδικός απεσταλμένος προτείνει την επιλογή ανάμεσα είτε στη σλαβική εκδοχή «makedonski» είτε στην περιγραφή με βάση το επίσημο όνομα ή με βάση τη σύντομη εκδοχή του (π.χ. πολίτης της «Δημοκρατίας της Ανω Μακεδονίας»).
Αναφορικά με τα ονόματα που προτείνονται, ο κ. Νίμιτς παραθέτει (στη σλαβική γραφή) τα ονόματα που ήδη έχουν δει το φως της δημοσιότητας, ήτοι τα «Δημοκρατία της Ανω Μακεδονίας», «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», «Δημοκρατία της Μακεδονίας του Βαρδάρη», «Δημοκρατία της Νέας Μακεδονίας» και «Δημοκρατία της Μακεδονίας (Σκόπια)», παραμένοντας όμως ανοιχτός και σε άλλες προτάσεις. Στο κείμενό του χρησιμοποιεί ως παράδειγμα για να παρουσιάσει τις ιδέες του το «Δημοκρατία της Ανω Μακεδονίας» (Republika Gorna Makedonija), εξ ου και η σύγχυση που πρόσφατα προκλήθηκε ότι σε αυτό το όνομα συμφώνησαν ήδη οι δύο πλευρές.
Τα κεφάλαια περί της εφαρμογής της λύσης και του εύρους χρήσεως, έτσι όπως αναφέρονται στη Δέσμη Ιδεών, πρέπει να ιδωθούν συνδυαστικά. Η εφαρμογή της λύσης, κατά τον κ. Νίμιτς, θα προκύψει από τον συνδυασμό της κατάθεσης μιας έκθεσης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενός ψηφίσματος που θα υιοθετηθεί κατόπιν συμφωνίας στο πλαίσιο του Συμβουλίου Ασφαλείας, της επικύρωσης της λύσης από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, της διμερούς συμφωνίας μεταξύ Αθηνών και Σκοπίων αλλά, επίσης, «δεσμευτικών, αξιόπιστων και αμετάκλητων εθνικών διαδικασιών» από την πΓΔΜ, «συμπεριλαμβανομένης της θέσπισης νομοθεσίας από το Κοινοβούλιο και εκτελεστικής πράξης και, στο μέτρο που θεωρηθούν απαραίτητα, άλλων νομικά αναγκαίων μέτρων».
«Σπονδυλωτή διαδικασία» για το εύρος χρήσης
Ο πολύπειρος αμερικανός διπλωμάτης και νομικός προτείνει επίσης μία «σπονδυλωτή διαδικασία» σε σχέση με το εύρος χρήσης. Το αρχικό στάδιο προβλέπει ότι μετά την υιοθέτηση του σχετικού ψηφίσματος για τη νέα επίσημη ονομασία από το Συμβούλιο Ασφαλείας, αυτή θα χρησιμοποιείται «σε όλα τα επίσημα πολυμερή διεθνή πλαίσια, συμπεριλαμβανομένων συναντήσεων, συνθηκών, συμφωνιών και επίσημων εγγράφων». Επιπλέον, η πΓΔΜ θα πρέπει να καταβάλλει «τις καλύτερες προσπάθειές της» ώστε η νέα ονομασία «να χρησιμοποιείται στο σύστημα των Ηνωμένων Εθνών και σε άλλους πολυεθνικούς οργανισμούς». Την ίδια στιγμή όμως, ο κ. Νίμιτς προβαίνει σε τρεις σημειώσεις.
Πρώτον, ότι ο όρος «Μακεδονία» (Makedonija), σε αμετάφραστη ή μεταφρασμένη μορφή, μόνος του, δεν θα χρησιμοποιείται από τα Σκόπια ως επίσημο όνομα του κράτους σε κανένα πλαίσιο.
Δεύτερον, ότι οι όροι «πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» και «πΓΔΜ» (former Yugoslav Republic of Macedonia και fYROM) θα παύσουν να χρησιμοποιούνται ως αναφορές για τα Σκόπια.
Τρίτον – και όπως φαίνεται σημαντικότερο – ο όρος «Δημοκρατία της Μακεδονίας» (Republika Makedonija) θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται εσωτερικά μέχρι την ημερομηνία ένταξης στην ΕΕ.
Προϋποθέσεις και ενδεχόμενες περιπλοκές
Τίθενται πάντως δύο προϋποθέσεις που ελαφρώς περιπλέκουν την κατάσταση. Ο κ. Νίμιτς υπογραμμίζει ότι ακόμη και μετά την ένταξη στην ΕΕ θα μπορούν να υπάρχουν εξαιρέσεις στη χρήση της νέας ονομασίας «erga omnes για όλους τους επίσημους σκοπούς εσωτερικά καθώς και διεθνώς». Ποιες είναι αυτές οι εξαιρέσεις; Οταν «η χρήση είναι αποκλειστικά εσωτερική» (εντός πΓΔΜ) και «η επηρεαζόμενη εσωτερική δραστηριότητα και τα έγγραφα» που σχετίζονται με αυτή «δεν βρίσκονται εντός της αρμοδιότητας της Ευρωπαϊκής Ενωσης». Ο κ. Νίμιτς αποφεύγει πάντως να εξειδικεύσει πού ακριβώς αναφέρεται, επιτείνοντας τη σύγχυση.
Αυτό θα είναι ένα σημείο που θα απαιτήσει σοβαρές διευκρινίσεις, καθώς η ενταξιακή διαδικασία στην ΕΕ είναι συνήθως μακρά και η γειτονική χώρα έχει να διανύσει μακρύ δρόμο μεταρρυθμίσεων. Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα σημείωναν επίσης προς «Το Βήμα» ότι «η εφαρμογή της λύσης θα είναι μεν σταδιακή, αλλά παράλληλα θα απαιτηθούν συγκεκριμένες εγγυήσεις εν όψει της ένταξης της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ».
Κύκλοι της Συμμαχίας σημείωναν ότι μεταξύ της πρόσκλησης μιας χώρας για ένταξη και της οριστικής ένταξης μεσολαβεί ένα διάστημα που δεν καθορίζεται δεσμευτικά (αν και η πρακτική δείχνει ότι δεν ξεπερνά τους 4 μήνες). Παράλληλα, μία σειρά μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών-μελών του ΝΑΤΟ έχουν εκφράσει, ατύπως μεν, εντόνως δε, επιφυλάξεις για την ένταξη της πΓΔΜ στη Συμμαχία λόγω της εσωτερικής πολιτικής της αστάθειας. Πρόκειται για τις Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία και Ισπανία, κράτη του ευρωπαϊκού πυρήνα, τα οποία προφανώς βλέπουν ότι μετά το ΝΑΤΟ τα Σκόπια θα χτυπήσουν την πόρτα της ΕΕ και ενδεχομένως έχουν δεύτερες σκέψεις.
Το κείμενο με τις προτάσεις του ειδικού διαμεσολαβητή προς τις δύο χώρες
Ιδέες προς μελέτη/εξέταση από τα Μέρη
(Ideas for Consideration by the Parties)
1.Επίσημη ονομασία (Official Name)
«Republika [Τροποποιητικός προσδιορισμός/Modifier] Makedonija»
l Για παράδειγμα: «Republika Gorna Makedonija» ή «Republika Severna Makedonija» ή «Republika Vardarska Makedonija» ή «Republika Nova Makedonija» ή «Republika Makedonija (Skopje)» ή οποιοσδήποτε άλλος προσδιορισμός επί του οποίου θα συμφωνήσουν τα Μέρη. Σε αυτό το έγγραφο, το «Republika Gorna Makedonija» θα χρησιμοποιηθεί ως παράδειγμα. Το Επίσημο Ονομα θα κατηγοριοποιηθεί αλφαβητικά υπό το γράμμα «Μ».
2.Σύντομη ονομασία (Short Name)
«Gorna Makedonija»
Το Σύντομο Ονομα θα κατηγοριοποιηθεί αλφαβητικά υπό το γράμμα «Μ».
3. Ονομασία για τον επιθετικό προσδιορισμό/εθνικότητα (Name for Adjectival Reference/Nationality)
Εναλλακτική χρήση:
«Makedonski» ή της «Republika Gorna Makedonija» ή της «Gorna Makedonija».
l Παραδείγματα:
«Είναι μακεδόνας πολίτης» (Στο πρωτότυπο: He is a Makedonski citizen).
«Είναι πολίτης της Republika Gorna Makedonija» (Στο πρωτότυπο: He is a citizen of Republika Gorna Makedonija).
«Είναι πολίτης της Gorna Makedonija» (Στο πρωτότυπο: He is a citizen of Gorna Makedonija).
4Ονομασία για τη γλώσσα (Name for Language)
Εναλλακτική χρήση:
«Makedonski» ή «της επίσημης γλώσσας της Republika Gorna Makedonija» ή «της επίσημης γλώσσας της Gorna Makedonija».
l Παραδείγματα:
Το έγγραφο θα μεταφράζεται στα γαλλικά, στα γερμανικά και στα Makedonski.
Το έγγραφο θα μεταφράζεται στα γαλλικά, στα γερμανικά και στην επίσημη γλώσσα της Republika Gorna Makedonija.
Το έγγραφο θα μεταφράζεται στα γαλλικά, στα γερμανικά και στην επίσημη γλώσσα της Gorna Makedonija.
5. Μετάφραση
(Translation)
Η χρήση που αναφέρεται στις προαναφερθείσες ενότητες 1 ως 4 θα μπορεί να μεταφράζεται από τα Μέρη, άλλα κράτη-μέλη των Ηνωμένων Εθνών («κράτη-μέλη») και τρίτα μέρη, κατ’ επιλογήν τους, σε κάθε άλλη γλώσσα, σύμφωνα με την αποδεκτή χρήση σε αυτή τη γλώσσα.
Η χρήση που αναφέρεται στις προαναφερθείσες ενότητες 1 ως 4 θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε αμετάφραστη μορφή από τα Μέρη, άλλα κράτη-μέλη και τρίτα μέρη, κατ’ επιλογήν τους.
6. Εύρος χρήσης (Scope of Use)
Υποενότητα 6Α. Με ισχύ από την υιοθέτηση από το Συμβούλιο Ασφαλείας ενός ψηφίσματος που θα εγκρίνει την υιοθέτηση του ονόματος «Republika Gorna Makedonija» και της επικύρωσης αυτού από τη Γενική Συνέλευση:
α. Η χρήση που περιγράφεται στις προαναφερθείσες ενότητες 1 ως 5 σε όλα τα επίσημα πολυμερή διεθνή πλαίσια, συμπεριλαμβανομένων συναντήσεων, συνθηκών, συμφωνιών και επίσημων εγγράφων.
β. Το Δεύτερο Μέρος (σ.σ.: η πΓΔΜ) θα συστήσει και θα καταβάλει τις καλύτερες προσπάθειές της ώστε η χρήση που περιγράφεται στις προαναφερθείσες ενότητες 1 ως 5 να χρησιμοποιείται στο σύστημα των Ηνωμένων Εθνών και σε άλλους πολυεθνικούς οργανισμούς.
γ. Σημειώσεις για άλλες μορφές της Ονομασίας:
(i) ο όρος «Μακεδονία» (Makedonija), σε αμετάφραστη ή μεταφρασμένη μορφή, μόνος του, δεν θα χρησιμοποιείται από το Δεύτερο Μέρος ως επίσημο όνομα του κράτους σε κανένα πλαίσιο.
(ii) οι όροι «πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» και «πΓΔΜ» (former Yugoslav Republic of Macedonia και fYROM) θα παύσουν να χρησιμοποιούνται ως αναφορές στο Δεύτερο Μέρος.
(iii) ο όρος «Δημοκρατία της Μακεδονίας» (Republika Makedonija) θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται εσωτερικά, εντός του Δεύτερου Μέρους, στην έκταση που περιγράφεται στην Υποενότητα 6Γ κάτωθι.
Υποενότητα 6Β. Με ισχύ όχι αργότερα από την ημερομηνία ένταξης του Δεύτερου Μέρους στον Οργανισμό του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (North Atlantic Treaty Organization - ΝΑΤΟ), το Δεύτερο Μέρος θα πραγματοποιήσει όλα τα απαραίτητα βήματα ώστε να διεξάγει τις διμερείς σχέσεις του με όλα τα κράτη-μέλη υπό την ονομασία «Republika Gorna Makedonija». Είναι κατανοητό ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ διέπεται πλήρως από τις διαδικασίες και τις μεθόδους του ΝΑΤΟ.
Υποενότητα 6Γ. Με ισχύ όχι αργότερα από την ημερομηνία ένταξης του Δεύτερου Μέρους στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η χρήση που περιγράφεται στις προαναφερθείσες ενότητες 1 ως 5 θα χρησιμοποιείται erga omnes για όλους τους επίσημους σκοπούς (purposes) εσωτερικά καθώς και διεθνώς, υπό τον όρο ότι μία τέτοια χρήση δεν χρειάζεται να χρησιμοποιείται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, στις οποίες τόσο (i) η χρήση είναι αποκλειστικά εσωτερική εντός του Δεύτερου Μέρους όσο και (ii) η επηρεαζόμενη εσωτερική δραστηριότητα και τα έγγραφα αυτής δεν βρίσκονται εντός της αρμοδιότητας της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Είναι κατανοητό ότι η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση διέπεται πλήρως από τις διαδικασίες και τις μεθόδους της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
7.Εδαφικές αξιώσεις/εχθρικές δηλώσεις (Territorial Claims/Hostile Statements)
Τα Μέρη θα επαναβεβαιώσουν ότι αποκηρύσσουν κάθε εδαφική αξίωση και θα συμφωνήσουν να μην αξιώνουν ούτε να ενθαρρύνουν αλυτρωτικούς ισχυρισμούς ή εχθρικές δηλώσεις μεταξύ τους.
8.Πολιτισμική κληρονομιά (Cultural Heritage)
Τα Μέρη θα επαναβεβαιώσουν τον σεβασμό τους στην πατρογονική κληρονομιά (patrimony) και στην πολιτισμική κληρονομιά (cultural heritage) μεταξύ τους.
9Εμπορική χρήση (Commercial Use)
Τα Μέρη, ξεχωριστά, θα φθάσουν, μέσω επίσημων και εμπορικών διαύλων, σε συμφωνίες (understandings) αναφορικά με την εμπορική χρήση των λέξεων «Μακεδονία» (Macedonia) και «Μακεδονικός» (Macedonian), οι οποίες θα εφαρμοστούν σε όλες τις γλώσσες επί τη βάση της έννοιας της μη αποκλειστικότητας (non-exclusivity) και της σαφήνειας με σεβασμό στη χώρα προέλευσης.
10.Ιδιότητα μέλους σε ΕΕ και ΝΑΤΟ/κωδικοί ISO (Membership in the European Union and the North Atlantic Treaty Organization/ISO Codes)
Το Πρώτο Μέρος (σ.σ.: η Ελλάδα) δεν θα εκφράσει διαφωνία στις αιτήσεις του Δεύτερου Μέρους, υπό το όνομα «Republika Gorna Makedonija», για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στο ΝΑΤΟ σύμφωνα με τις αντίστοιχες ενταξιακές διαδικασίες και θα υποστηρίξει ενεργά τη διαδικασία ένταξης και ενσωμάτωσης του Δευτέρου Μέρους στους δύο οργανισμούς. Το Πρώτο Μέρος θα υποστηρίξει το Δεύτερο Μέρος στη διατήρηση των κατάλληλων κωδικών σε ό,τι αφορά τον Διεθνή Οργανισμό Τυποποίησης (International Organization for Standardization - ISO) και σε παρόμοιους οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των «MK» και «MKD».
tovima
11.Εφαρμογή (Implementation)
Η εφαρμογή θα πραγματοποιηθεί μέσω:
(i) μιας έκθεσης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ,
(ii) ενός ψηφίσματος που θα υιοθετηθεί με τη συμφωνία (duly adopted) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ,
(iii) της επικύρωσης από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών,
(iv) αυτής της διμερούς συμφωνίας μεταξύ των δύο Μερών και
(v) δεσμευτικών, αξιόπιστων και αμετάκλητων εθνικών διαδικασιών από το Δεύτερο Μέρος, συμπεριλαμβανομένης της θέσπισης νομοθεσίας από το Κοινοβούλιο και εκτελεστικής πράξης και, στο μέτρο που θεωρηθούν απαραίτητα, άλλων νομικά αναγκαίων μέτρων.
Ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών και η Ευρωπαϊκή Ενωση θα διαδραματίσουν καθοδηγητικούς ρόλους στη διαδικασία εφαρμογής της μετάβασης.
tovima
11.Εφαρμογή (Implementation)
Η εφαρμογή θα πραγματοποιηθεί μέσω:
(i) μιας έκθεσης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ,
(ii) ενός ψηφίσματος που θα υιοθετηθεί με τη συμφωνία (duly adopted) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ,
(iii) της επικύρωσης από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών,
(iv) αυτής της διμερούς συμφωνίας μεταξύ των δύο Μερών και
(v) δεσμευτικών, αξιόπιστων και αμετάκλητων εθνικών διαδικασιών από το Δεύτερο Μέρος, συμπεριλαμβανομένης της θέσπισης νομοθεσίας από το Κοινοβούλιο και εκτελεστικής πράξης και, στο μέτρο που θεωρηθούν απαραίτητα, άλλων νομικά αναγκαίων μέτρων.
Ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών και η Ευρωπαϊκή Ενωση θα διαδραματίσουν καθοδηγητικούς ρόλους στη διαδικασία εφαρμογής της μετάβασης.
tovima
