Μετά τις –μικρές έστω– παροχές των τελευταίων ημερών, η κυβέρνηση επιχείρησε χθες να βάλει μία ακόμη ψηφίδα στο φιλολαϊκό προφίλ της και να εκτονώσει τις αντιδράσεις των νησιωτών βουλευτών της, ανακοινώνοντας εξάμηνη παράταση του ευνοϊκού καθεστώτος ΦΠΑ για 5 νησιά και αντισταθμιστικά μέτρα για τα υπόλοιπα 27. Ωστόσο, οι χειρισμοί της ενεργοποίησαν τα αντανακλαστικά των θεσμών, που διεμήνυαν χθες ότι οι αποφάσεις, οι οποίες επηρεάζουν το πρόγραμμα προσαρμογής, προϋποθέτουν τη σύμφωνη γνώμη τους.
Ειδικότερα, την ώρα που στη Βουλή ψηφιζόταν ο προϋπολογισμός του 2018, ο οποίος φέρνει νέες επιβαρύνσεις ύψους 1,8 δισ. ευρώ, το υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωνε παράταση έως τις 30/6/2018 του ευνοϊκού καθεστώτος ΦΠΑ σε Λέσβο, Χίο, Σάμο, Κω και Λέρο, που δέχονται το κύριο βάρος των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών.
Στα υπόλοιπα νησιά θα δοθεί έκτακτο κοινωνικό αντιστάθμισμα, με βάση κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια, έως το τέλος του 2017. Από το δεύτερο μισό του 2018 για όλη τη νησιωτική Ελλάδα θα εφαρμοστεί το μέτρο του «μεταφορικού ισοδύναμου», όπως το ονομάζει το υπουργείο, για την εναρμόνιση του κόστους μετακίνησης επιβατών και εμπορευμάτων από και προς τα νησιά με το κόστος των χερσαίων μετακινήσεων. Σύμφωνα με την κυβερνητική ανακοίνωση, η παράταση του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ για τα πέντε νησιά συμφωνήθηκε με τους θεσμούς.
Ωστόσο, άλλες πηγές ανέφεραν ότι η συμφωνία εξακολουθεί να εκκρεμεί. Ευρωπαίος αξιωματούχος, εξάλλου, επισήμανε χθες στην «Κ» ότι «οι θεσμοί είδαν την απόφαση που ανακοινώθηκε» και ότι, όπως γνωρίζει η κυβέρνηση, «οι αλλαγές στις δεσμεύσεις του προγράμματος απαιτούν συμφωνία με τους θεσμούς». Το γεγονός αυτό «έχει επισημανθεί στην κυβέρνηση σε όλα τα επίπεδα, πολιτικά και τεχνικά», σημείωσε ο αξιωματούχος. Εντονες επιφυλάξεις έχουν, εξάλλου, διατυπώσει, σύμφωνα με πληροφορίες, οι θεσμοί για την εξαγγελία της υπουργού Εργασίας Εφης Αχτσιόγλου να δοθεί επίδομα 400 ευρώ σε κάθε άνεργο νέο 18-24 ετών, που αντιστοιχεί σε δημοσιονομικό κόστος 20 εκατ. ευρώ. Κυρίως διαφωνούν με τη χορήγησή του χωρίς εισοδηματικά κριτήρια, καθώς έτσι μπορεί να επωφεληθεί , όπως υποστηρίζουν, ένας άνεργος μεν νέος, αλλά ευκατάστατης οικογένειας.
Ειδικώς, το ΔΝΤ, σύμφωνα με πηγές, είναι ιδιαιτέρως ενοχλημένο με το σίριαλ των κυβερνητικών παροχών και μάλιστα σκοπεύει να αναδείξει το θέμα ως αρνητικό στοιχείο στην εισήγησή του προς το Εκτελεστικό Συμβούλιό του τον Φεβρουάριο, οπότε θα ληφθεί η απόφαση σχετικά με τη συμμετοχή του ή μη στο ελληνικό πρόγραμμα με χρηματοδότηση. Στους κόλπους του ΔΝΤ, επιπλέον, διατυπώνεται η άποψη πως οι ευρωπαϊκοί θεσμοί είναι πολύ επιεικείς με την Ελλάδα.
Μετά το κοινωνικό μέρισμα, το μπαράζ της παροχολογίας κορυφώθηκε το περασμένο Σαββατοκύριακο, κυρίως με το επίδομα των 400 ευρώ στους άνεργους νέους, αλλά και με την παροχή έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης 650 ευρώ σε εργαζομένους επιχειρήσεων που επλήγησαν από τις πρόσφατες πλημμύρες και ανέστειλαν τη λειτουργία τους, το βοήθημα επανασύνδεσης ηλεκτρικού ρεύματος για ευάλωτα νοικοκυριά, ακόμη και η ίδρυση Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Σε επίπεδο υποσχέσεων χωρίς οικονομικό κόστος, εξαγγέλθηκε ότι θα δοθεί η δυνατότητα μετεγγραφής για αδέλφια που σπουδάζουν σε διαφορετικές πόλεις, καθώς και η μετεγγραφή στον τόπο κατοικίας των γονέων, για νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα.
«Κοινωνικό αντιστάθμισμα» στα υπόλοιπα 27 νησιά
Από 1/1/2018 θα δοθεί τέλος στο ειδικό καθεστώς χαμηλότερων συντελεστών ΦΠΑ σε 27 από τα 32 νησιά, όπου αυτό εφαρμόζεται σήμερα. Συγκεκριμένα, σήμερα ο κανονικός συντελεστής είναι 17% (αντί 24%), ο χαμηλός 9% (αντί 13%) και ο πολύ χαμηλός 5% (αντί 6%). Οι ετήσιες απώλειες φορολογικών εσόδων λόγω των χαμηλών αυτών συντελεστών υπολογίζονται σε 70 εκατ. ευρώ.
Η κυβέρνηση επιχείρησε κατ’ αρχάς, στο πλαίσιο της γ΄ αξιολόγησης, να διατηρηθεί το ειδικό καθεστώς τους, αλλά χωρίς επιτυχία. Οπως υποστήριξε πρόσφατα υψηλόβαθμη ευρωπαϊκή πηγή, ένας λόγος για τον οποίο οι θεσμοί αρνήθηκαν είναι η πολυπλοκότητα και η γραφειοκρατία, που συνεπάγεται η διατήρηση διαφορετικών καθεστώτων ΦΠΑ.
Τελικώς, σύμφωνα με τη χθεσινή ανακοίνωση προκρίθηκε μια ενδιάμεση λύση. Ο συντελεστής θα διατηρηθεί στα σημερινά επίπεδα μόνο για τα 5 νησιά που υφίστανται έντονες πιέσεις λόγω προσφύγων (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Κως και Λέρος) και μόνο για 6 μήνες, έως τις 30/6/2018. Τα υπόλοιπα 27 νησιά θα αρκεστούν σε ένα έκτακτο «κοινωνικό αντιστάθμισμα», για το ύψος του οποίου θα λαμβάνονται υπόψη κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια.
Από το δεύτερο μισό του 2018 θα εφαρμοστεί και το μέτρο του «μεταφορικού ισοδύναμου», το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και θα διασφαλίζει την ισοστάθμιση του κόστους μεταφοράς στα νησιά με αυτό της ηπειρωτικής Ελλάδας, όπως ανακοινώθηκε. Στο πλαίσιο αυτό, θα συνυπολογισθούν αντικειμενικοί δείκτες, όπως η τιμή της χερσαίας μεταφοράς ανά χιλιόμετρο.
Επίσης, το υπουργείο ανακοίνωσε ότι θα δημιουργηθεί Παρατηρητήριο Τιμών για τη διασφάλιση της μεταφοράς του οφέλους στον τελικό καταναλωτή.
kathimerini
