του Γεωργίου Βασιλάκη (*)
Η ελληνική πολιτική και πολιτειακή ηγεσία, υποδέχτηκε (μετά
βαΐων και κλάδων) τον πρώτο Τούρκο Πρόεδρο Δημοκρατίας, που επισκέπτεται τη
χώρα μετά από 65 χρόνια.
Την ίδια στιγμή ωστόσο, ο πρόεδρος της τουρκικής
δημοκρατίας Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται στο επίκεντρο ενός τεραστίων διαστάσεων
οικονομικού / πολιτικού σκανδάλου, οι συνέπειες του οποίου, δεν είναι δυνατόν
να προβλεφθούν.
Το πανηγύρι των αποκαλύψεων, για διαφθορά του στενού
(οικογενειακού) πυρήνα του προέδρου Ερντογάν, έχει ήδη ξεκινήσει στην Τουρκία.
Και όπως υποστηρίζουν οι γνωρίζοντες, πρόκειται για μια μόνο μικρή δόση των
όσων θα ακολουθήσουν τις επόμενες μέρες (4 Δεκέμβρη) που θα ξεκινήσει σε
δικαστήριο των ΗΠΑ η δίκη του Ρεζά Ζαράμπ (ο άνθρωπος που οργάνωσε το σπάσιμο
του εμπάργκο που είχε επιβληθεί στο Ιράν μοιράζοντας μίζες στην τουρκική
κυβέρνηση).
Την προηγούμενη βδομάδα, είχε γίνει γνωστή η υπόθεση
που περιγράφει «το σκάνδαλο μίζας, που απειλεί τον Τούρκο Πρόεδρο» καθώς και
τις διεθνείς προεκτάσεις, οι οποίες περιγράφουν τη ρήξη των αμερικανοτουρκικών
σχέσεων.
Όλα στο φως
Ήδη, πριν το ξεκίνημα της δίκης του Ζαράμπ, το
πολιτικό κλίμα στην Τουρκία είναι εκρηκτικό, καθώς ο αρχηγός της αξιωματικής
αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, παρουσίασε στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία
ο Ερντογάν έστειλε λεφτά, σε λογαριασμό υπεράκτιας εταιρείας, δικών του
συμφερόντων.
Ο Κιλιτσντάρογλου, μιλώντας στην κοινοβουλευτική ομάδα
του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP) και δείχνοντας έγγραφα, αποκάλυψε
ότι οι στενοί συγγενείς του Ερντογάν, έστειλαν μεγάλα χρηματικά ποσά σε
λογαριασμό της υπεράκτιας εταιρείας Belvev, που είναι εγγεγραμμένη στα μητρώα
του κράτους της Νήσου Μαν.
Η εν λόγω υπεράκτια εταιρία, ιδρύθηκε το 2011 από τον
Σιντκί Aγιάν που είναι ο ιδιοκτήτης της εταιρείας SOM Petrol. Ο Aγιάν, όταν
διεκδικούσε την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου από το Ιράν στην Τουρκία,
πρόσφερε ως «δώρο» στον Μπιλάλ, γιο του Ερντογάν, δέκα εκατομμύρια δολάρια.
Ο Μπιλάλ, γνωστοποιεί την προσφορά στον πατέρα του
τηλεφωνικά και εκείνος του λέει: «Πρόσεξε, σε καμία περίπτωση να μην πάρεις τα
λεφτά. Να δώσει εκείνα, που υποσχέθηκε. Οι άλλοι επιχειρηματίες πώς τα δίνουν
δηλαδή και αυτός δεν τα δίνει; Άστον, όπως και να ‘ναι, θα έλθει να καθίσει
μόνος του στην αγκαλιά μας».
Αυτή η συνομιλία, έχει καταγραφεί και έχει δημοσιευθεί
το 2014, ωστόσο η πολιτική ισχύς του Ερντογάν, ήταν τότε ικανή να την
αντιμετωπίσει, «ως ψεύτικο και χαλκευμένο στοιχείο», με στόχο την ανατροπή του.
Από τότε όμως, τα πράγματα έχουν αλλάξει, καθώς οι
Αμερικανοί έχουν βάλει στο χέρι δύο ανθρώπους, οι οποίοι γνωρίζουν πάρα πολλά
και ο ένας από αυτούς (ο Ζαράμπ), εμφανίζεται ως προστατευμένος μάρτυρας
πρόθυμος να «καρφώσει» για να σωθεί ο ίδιος.
Ο άλλος, που κρατείται από τις αμερικανικές αρχές,
είναι ο Χακάν Ατίλα, στέλεχος της Halkbank, της πέμπτης μεγαλύτερης τράπεζας
της Τουρκίας, από όπου ξεκίνησε το «πάρτι» με τις μίζες. Ο Ατίλα βρέθηκε στις
ΗΠΑ, για κάποιο συνέδριο τραπεζιτών και έκτοτε βρίσκεται, σε αμερικανικές
φυλακές.
Απ’ ότι φαίνεται λοιπόν, οι διαρροές έχουν ξεκινήσει και
η αντιπολίτευση στην Τουρκία, χρησιμοποιεί στοιχεία, τα οποία μοιάζουν με
προειδοποιητικές βολές γι’ αυτό που πρόκειται να ακολουθήσει, αν τελικά ο
Ερντογάν δεν βρει τρόπο συμβιβασμού (υποταγής) με τις ΗΠΑ.
Ο Κιλιτσντάρογλου, μιλώντας στην Κοινοβουλευτική Ομάδα
του κόμματός του και απευθυνόμενος στον Ερντογάν, ρώτησε:
«Γνωρίζεις ή όχι, ότι τα παιδιά σου, ο κουνιάδος σου,
ο γαμπρός σου, ο παλιός ιδιαίτερος του γραφείου σου, έχουν στείλει εκατομμύρια
δολάρια σε λογαριασμό εταιρείας, που έχει έδρα σε φορολογικούς παραδείσους; Αν
εξυπηρετείς τα συμφέροντα της χώρας και του έθνους, να δώσεις μια απάντηση».
Συνεχίζοντας ο Κιλιτσντάρογλου, σκιαγράφησε το μέγεθος
του σκανδάλου ρωτώντας τον Ερντογάν: «Πες μας πού πήγαν, πού ξόδεψες τα 30 δισ.
δολάρια; Εγώ δεν το γνωρίζω, ούτε οι βουλευτές. Που πήγαν αυτά τα 30 δισ.;
Ξαναρωτάω και σου φιλώ τα μάτια: πότε, πού και για ποιον σκοπό, ξόδεψες αυτά τα
30 δισ. δολάρια; Την απάντηση θα την απαιτήσουμε και θα την λάβουμε».
Αποκαλύψεις
Το ποσό των 30 δισ. είναι κατά προσέγγιση, η μίζα που
εκτιμάται ότι έλαβε το σύστημα Ερντογάν, ως δώρο για να σπάσει το εμπάργκο κατά
του Ιράν, έτσι ώστε η Τεχεράνη να έχει έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου και
φυσικού αερίου προς την Τουρκία, τα χρόνια που η αμερικανική πίεση για το
αντίθετο, ήταν ασφυκτική.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έφερε στο φως ο αρχηγός της
τουρκικής αξιωματικής αντιπολίτευσης:
Στις 15-12-2011 ο Mustafa Erdogan (αδελφός Ερντογάν),
στέλνει 2,5 εκατ. δολάρια.
Στις 26-12-2011 ο Ziya ilgen (πολιτικό γραφείο Ερντογάν)
στέλνει 1.250.000 δολάρια.
Ο Mustafa Erdogan στέλνει 1.250.000 δολάρια.
Ο Osman Ketenci (συμπέθερος Ερντογάν) στις 27-12-2011
στέλνει κι αυτός 1.250.000 δολάρια.
Ο Mustafa Gündogan (πρώην ιδιαίτερος Ερντογάν)
1.250.000 δολάρια.
Μετά τις 28-12-2011 ο Osman Ketenci 1 εκατ. δολάρια
και ο Ahmet Burak Erdogan (γιος Ερντογάν) 1.450.000 δολάρια.
Και ξανά ο Ahmet Burak Erdogan 2.300.000 δολάρια.
Δεδομένων τούτων, αξίζει να επαναλάβουμε καθ’ ότι μια
αποσταθεροποιημένη Τουρκία είναι εξ ίσου – αν όχι περισσότερο – επικίνδυνη.
«Η σοβαρότητα της υπόθεσης, που ακόμα δεν έχει
εμφανιστεί στις πραγματικές της διαστάσεις – ούτε είναι δυνατόν να αποτιμηθεί
ως προς τις τρέχουσες διεθνείς διπλωματικές της επιπτώσεις –, αποτυπώνεται ήδη
στην επιχειρηματολογία που οικοδομεί το σύστημα εξουσίας του Ερντογάν, το οποίο
υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ οργάνωσαν ήδη δύο αποτυχημένες προσπάθειες για την
απομάκρυνσή του από την εξουσία:
Η πρώτη ήταν με την υπόθαλψη των λαϊκών κινητοποιήσεων
στην πλατεία Ταξίμ στην Κωνσταντινούπολη και άλλες τουρκικές πόλεις.
Και η δεύτερη με το αποτυχημένο πραξικόπημα του
καλοκαιριού του 2016.
Σύμφωνα με την τουρκική ηγεσία, η δίκη του Ρεζά Ζαράμπ
αποτελεί την έναρξη μιας ακόμη προσπάθειας για την απομάκρυνση του Ερντογάν από
την εξουσία, προκειμένου να συνεχίσει η Τουρκία να είναι αμερικανικό «φέουδο» στην
περιοχή».
Μέσα σ αυτό το πλαίσιο και σ’ αυτήν την ατμόσφαιρα πραγματοποιείται
η πρώτη επίσκεψη Τούρκου Προέδρου μετά από 65 χρόνια.
Παραθέτω
λοιπόν αντί απαντήσεως την ανακοίνωση του συλλόγου Κωνσταντινουπολιτών που
απαντά στη προκλητικότητα και θυμίζει όλα όσα πρέπει να γίνονται.
Εν όψει της
επίσκεψης Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας στην Ελλάδα μετά από 65 χρόνια, ο
ιστορικός Σύλλογος Κωνσταντινουπολιτών θεωρεί αναγκαίο να υπενθυμίσει τα εξής:
Το 1923 με
την Συνθήκη της Λωζάννης συμφωνήθηκε η παραμονή στην Τουρκία 120.000 Ελλήνων
χριστιανών, με αντιστάθμισμα την παραμονή 80.000 μουσουλμάνων στην Ελληνική
Θράκη.
Σχεδόν ένα
αιώνα μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης, ο Ελληνισμός της Τουρκίας,
εξ αιτίας της ψυχρής και μεθοδικής πολιτικής πρωτοφανών διακρίσεων και
εξοντωτικών μέτρων του Τουρκικού κράτους, συρρικνώθηκε κατά 95% περίπου, ενώ ο
μουσουλμανικός πληθυσμός της Ελληνικής Θράκης, αυξήθηκε περισσότερο από 50%,
υπό καθεστώς πλήρους ελευθερίας, που εξασφαλίζει στους πολίτες της η Ελληνική
Δημοκρατία, στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εν όψει των
παραπάνω δεδομένων, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη προστασίας των Ελλήνων
χριστιανών που απέμειναν στην Τουρκία, με συγκεκριμένα και πρακτικά μέτρα τα
οποία αποτελούν αυτονόητη υποχρέωση της Τουρκικής Δημοκρατίας, πλην όμως
καταστρατηγούνται συστηματικά.
Η Τουρκική
Δημοκρατία, σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάννης, τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ,
την Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το Διεθνές Σύμφωνο για τα
Αστικά και Πολιτικά Δικαιώματα των Μειονοτήτων, τις Συμβάσεις της UNESCO και
του ΟΗΕ για την Κατάργηση των Φυλετικών Διακρίσεων, αλλά και σύμφωνα με τις
διατάξεις του ιδίου του Τουρκικού Συντάγματος, έχει υποχρέωση:
Να επιτρέψει
την άμεση επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, η οποία παραμένει
αδικαιολόγητα κλειστή από το έτος 1971.
Να
αναγνωρίσει νομική προσωπικότητα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, ενός θρησκευτικού
θεσμού με ιστορία δεκαεπτά αιώνων.
Να επιτρέψει
ελεύθερες εκλογές στα μειονοτικά ιδρύματα και να επιστρέψει όλα τα μειονοτικά
ακίνητα που υφαρπάζονται για ολόκληρες δεκαετίες με την μέθοδο των
κατειλημμένων (μαζμπούτ) βακουφίων κ.ά.
Να
επιστρέψει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο τις χριστιανικές ορθόδοξες εκκλησίες της
Παναγίας Καφατιανής, του Αγίου Ιωάννη και του Αγίου Νικολάου στον Γαλατά καθώς
και 72 ακίνητα που σφετερίστηκε με την προστασία του τουρκικού κράτους το
ανύπαρκτο μόρφωμα του «Τουρκικού Ορθόδοξου Πατριαρχείου».
Να επιτρέψει
την απρόσκοπτη λειτουργία των ελληνικών σχολείων σύμφωνα με όσα επιτάσσει η
Συνθήκη της Λωζάννης.
Να επιτρέψει
την ιστορική αναγραφή ελληνικών επιγραφών έξω από τα κτίρια και τις περιουσίες
του Ελληνισμού της Τουρκίας – άλλωστε η ιστορία δεν διαγράφεται με
απαγορεύσεις.
Να
σταματήσει όλες ανεξαιρέτως τις διακρίσεις σε βάρος του εναπομείναντος
Ελληνισμού της Τουρκίας.
Τέλος, καλεί
την Ελληνική Δημοκρατία να θέσει στα υπό συζήτηση θέματα, την εφαρμογή της
«αμοιβαιότητας» την οποία προβλέπει το άρθρο 45 της Συνθήκης της Λωζάννης, σε
όλα τα θέματα που έχουν σχέση με τον Ελληνισμό της Τουρκίας και τους
μουσουλμάνους της Θράκης, συμπεριλαμβανομένου του αριθμού Ελλήνων χριστιανών που
ζουν στην Τουρκία, με τον αριθμό μουσουλμάνων που ζουν στην ελληνική Θράκη.
Η απόλυτα
αναγκαία, επιθυμητή και ειρηνική συνύπαρξη και συνεργασία Ελλάδος και Τουρκίας,
ήδη εφαρμόζεται μεταξύ των λαών των δύο χωρών, προκειμένου όμως να παραμείνει
απρόσκοπτη, προϋποθέτει τον στοιχειώδη σεβασμό ανειλημμένων υποχρεώσεων, του
Διεθνούς Δικαίου καθώς και την αποφυγή συνεχών προκλήσεων, οι οποίες
παρατηρούνται επί δεκαετίες, από τις εκάστοτε τουρκικές κυβερνήσεις.
Η
απόφαση να αποφύγουμε κάτι κακό σπάνια υλοποιείται πριν το κακό προχωρήσει τόσο
πολύ, ώστε να είναι δυνατό να το αποφύγουμε. Και εδώ το κακό είναι παρόν και μας
προσκαλεί ας απαντήσουμε ορίζοντας τη γραμμή άμυνάς μας ακλόνητα.
(*)Ο Γεώργιος Βασιλάκης είναι Οικονομολόγος ΕΚΠΑ - Φοροτεχνικός
