Της Ευλαμπίας Ρέβη
Στον απόηχο του πρόσφατου ταξιδιού του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ, όπου η ναυτική βάση της Σούδας βρέθηκε στο επίκεντρο των συζητήσεων του Αλέξη Τσίπρα με τον Ντόναλτ Τραμπ, το «Εθνος» φέρνει στο φως της δημοσιότητας άγνωστες πτυχές της καθημερινότητας του προσωπικού των συμμαχικών στρατευμάτων στο αποκαλούμενο «στρατιωτικό κόσμημα του ΝΑΤΟ» στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων «έπεσε» το θέμα ενίσχυσης της ναυτικής βάσης, αλλά και ενδεχόμενες μικρές τροποποιήσεις της «Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας» που υπεγράφη το 1990. Αντικείμενο της ατζέντας που φέρεται να έθεσε η αμερικανική πλευρά, είναι ο χρόνο ανανέωσης εκμετάλλευσης της βάσης, με τον Ντ. Τραμπ να φέρεται ότι ζήτησε από τον Αλ. Τσίπρα η διάρκειά της να είναι πενταετής αντί για ετήσια, όπως ισχύει μέχρι σήμερα.
Το «Έθνος» μπήκε στα άδυτα της ναυτικής βάσης στην Σούδα και φέρνει στο φως άγνωστες πτυχές από την καθημερινότητα των επίλεκτων αμερικανικών δυνάμεων. Επιβλητικά αεροπλανοφόρα, πολεμικά τζετ, ταχύπλοα με βατραχανθρώπους, συνθέτουν την εικόνα της μικρής αμερικανικής πολιτείας που έχει φόντο το φυσικό κάλλος της Κρήτης. Στη βάση υπηρετούν περίπου 650 αξιωματικοί και στρατιώτες και 250 άτομα πολιτικό προσωπικό και εργολάβοι από Αμερική και Ελλάδα. Κάθε μέρα περνούν από σκληρή εκπαίδευση ώστε τα επίπεδα ετοιμότητας τους να μένουν υψηλά. Για τις στιγμές χαλάρωσης προσφέρονται τα γήπεδα μπάσκετ και ποδοσφαίρου, ενώ ο ραδιοφωνικός σταθμός της βάσης παίζει γνωστά αμερικανικά τραγούδια. Τη βάση έχουν επισκεφθεί και τραγουδιστές του αμερικανικού σταρ σίστεμ, ώστε να απαλύνουν την νοσταλγία για την πατρίδα.
Η εθελοντική εργασία των Αμερικανών είναι μεγάλη και ενδεχομένως αποτελεί διέξοδο από την «μάχιμη» ρουτίνα. Οι στρατιώτες έχουν προχωρήσει σε καθαρισμό σκουπιδιών από τις παραλίες, σε βάψιμο σχολείων και κέντρων υγείας, ενώ συχνές είναι και οι επισκέψεις σε εκκλησίες και μοναστήρια. Μάλιστα, κάθε χρόνο πραγματοποιείται αγιασμός στη βάση.
Οπως αναφέρεται στο φυλλάδιο καλωσορίσματος προς κάθε νεοεισερχόμενο στρατιώτη «οι στενές σχέσεις εργασίας είναι αυτές που προσφέρουν απρόσκοπτη υποστήριξη και αποτελούν τη βάση για την φράση “Ομάδα Σούδας”», αφού κύριος στόχος είναι μεταξύ των συμβαλλόμενων πλευρών να υπάρχει καλή συνεργασία και όλοι να λειτουργούν σαν μία μεγάλη οικογένεια.
Στρατηγικό σημείο ανεφοδιασμού
Η παρουσία του Αμερικανικού Ναυτικού στην Κρήτη ξεκίνησε το 1958, όταν φτιάχτηκε μία προηγμένη ναυτική βάση για την υποστήριξη μονάδων του στόλου του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Μεσόγειο Θάλασσα. Η Βάση της Σούδας δημιουργήθηκε το 1969 και αποτελεί κορυφαίο στρατηγικό σημείο ανεφοδιασμού και συντήρησης αμερικανικών και συμμαχικών δυνάμεων από αέρος και δια θαλάσσης με άμεση πρόσβαση στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και τον Περσικό Κόλπο. Τη γεωπολιτική και στρατηγική σημασία της ΝΑΤΟϊκής βάσης είχε εξάρει μερικές ημέρες πριν τη σημαντική επίσκεψη του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ και ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ σε ομιλία του με αφορμή τη συμπλήρωση 242 χρόνων από την ίδρυση του Αμερικανικού Ναυτικού. Ο Τζ. Πάιατ τόνισε ότι Ελλάδα και ΗΠΑ είναι δύο ισχυροί σύμμαχοι με κοινούς στόχους, σχολιάζοντας χαρακτηριστικά: «Η συνεργασία αυτή είναι ιδιαιτέρως επικερδής λόγω της κοινής βάσης που αξιοποιούμε στον Κόλπο της Σούδας». Εξάλλου, και ο Αμερικανός πρόεδρος ευχαρίστησε τον κ. Τσίπρα για τη φιλοξενία των αμερικανικών ναυτικών δυνάμεων στη βάση της Σούδας.
Εντός της βάσης, υπάρχει η «Ασφάλεια 115» του Ελληνικού Ναυτικού, με ανώτερο αξιωματούχο τον «Έλληνα Αντιπρόσωπο Αμερικανικής Ευκολίας» (ΕΛΑΝΑΕ) ο οποίος ορίζεται από την ελληνική κυβέρνηση. Ο ΕΛΑΝΑΕ, είναι ο αντιπρόσωπος του κράτους σε χώρο που αποτελεί ελληνικό έδαφος και έχει παραχωρηθεί με νόμο στην αμερικανική πλευρά για την ανάπτυξη συγκεκριμένων δραστηριοτήτων και καθορισμένο χρόνο. Έχει την βασική ευθύνη να εποπτεύει και να αναφέρει στις ελληνικές αρχές την εφαρμογή και τήρηση των διατάξεων της διμερούς συμφωνίας.
