Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος
Καλημέρα και
καλό μήνα στους φίλους και τις φίλες του blog!
Με την Απόφαση
45/106 της 14ης Δεκεμβρίου 1990 Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ καθιέρωσε
την 1η Οκτωβρίου ως «Διεθνή Ημέρα των Ηλικιωμένων».
Ως
συνταξιούχος πλέον Καθηγητής, και σαφέστατα μέλος της κατηγορίας «Ατόμων της
τρίτης Ηλικίας» αποτίνω φόρο τιμής σε όλες και όλους, γιαγιάδες και παππούδες,
που σήμερα μας τιμά η συγκεκριμένη απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Σήμερα γιορτάζουμε!
Σήμερα θα προτρέψω φίλες και φίλους
συνταξιούχους, γιαγιάδες και παππούδες να δώσουμε «τόπο στα νιάτα», αλλά να ΜΗΝ εγκαταλείψουμε τον αγώνα, την προσφορά, την
δημιουργικότητα, να μην «ΑΠΟΣΥΡΘΟΥΜΕ» επιμένοντας ΟΧΙ στην Γεροντοκρατία αλλά
στη διαπίστωση ότι οι κοινωνίες που αποκλείουν τους ηλικιωμένους από τη
συμμετοχή – σε συμβουλευτικούς ρόλους – στα δρώμενα στερούν από τις νεότερες
γενιές πολύτιμες γνώσεις από έμπειρους ανθρώπους…
Η έβδομη
δεκαετία της ζωής, τα 60 χρόνια μας, ταυτίζεται ουσιαστικά και τυπικά με την
απαρχή της καθοδικής πορείας του ατόμου. Εμφανίζεται μια πληθώρα προβλημάτων
που καθιστούν την τρίτη, την κατά επίφαση και «χρυσή» ηλικία, ως την πλέον
δύσκολη, ίσως, περίοδο τη ζωής μας.
Κυρίαρχη θέση
στους προβληματισμούς του ατόμου κατέχουν τα γενικά και ειδικά προβλήματα
υγείας που ο καθένας και η καθεμιά αντιμετωπίζουμε. Για μερικούς τα προβλήματα
αυτά παρουσιάζουν ενοχλητική, φορές-φορές βασανιστική ένταση ενώ σε όλους
επέρχεται βαθμιαία η γενική απώλεια δυνάμεων και η εξασθένιση της αντίστασης
του οργανισμού σε μολύνσεις και ιώσεις.
Στο σημείο
αυτό πιστεύω ότι ίσως θα ήταν χρήσιμο να επικαλεστώ εκείνη την ανώνυμη αλλά
εντυπωσιακά σοφή παρατήρηση που προσδιορίζει ότι εμείς οι άνθρωποι «χαλνάμε την
υγεία μας στη νιότη προσπαθώντας να αποκτήσουμε οικονομικά αγαθά ακόμη και
πλούτη που θα ξοδέψουμε στα γεράματα για να ξαναβρούμε την…υγεία μας!»
Πέρα από τα
γενικότερα θέματα του βιολογικού μας προβληματισμού στην έβδομη δεκαετία της
ζωής μας, με τα 65 περίπου χρόνια ερχόταν πριν μας έρθει η…τρόικα, για την
συντριπτική πλειοψηφία των μελών κάθε σύγχρονης αστικό-βιομηχανικής κοινωνίας
και η υποχρεωτική συνταξιοδότηση από την υπηρεσία, τον οργανισμό ή την
επιχείρηση όπου ίσως είχαμε αναλώσει μια ολάκερη ζωή.
Στην φάση
αυτή, στο δύσκολο αυτό πέρασμα της ζωής ξαφνικά το άτομο βρίσκεται αντιμέτωπο
με τη νέα πραγματικότητα του ψυχολογικού, κοινωνιολογικού, οικονομικού και
επαγγελματικού του παροπλισμού και έχει τώρα πιά στη διάθεσή του αυτό που
μοιάζει με αμέτρητες ώρες ελεύθερου χρόνου!
Να τις κάνει τι;
Με ποιες
διαδικασίες μάς προετοίμασε η κοινωνία και πώς προετοιμάσαμε τον εαυτό μας για
αυτή την εποχή;
Πότε θα λογοδοτήσουν οι Πολιτικοί μας που
πετσόκοψαν τις συντάξεις μας;
Πέρα από τα
προβλήματα σωματικής υγείας και αποκοπής από την ενεργό συμμετοχή στο επάγγελμα
ή την απασχόληση το άτομο της τρίτης ηλικίας έχει να αντιμετωπίσει και μια
σειρά ψυχολογικών προβλημάτων ανάμεσα στα οποία δεν είναι το λιγότερο σημαντικό
και ο θάνατος του ή της συντρόφου του.
Η «Τρίτη» ηλικία χαρακτηρίζεται από μια βαθμιαία αλλά σίγουρη
άμβλυνση του συναισθηματικού ρεπερτορίου κάθε ατόμου ενώ παράλληλα παρατηρούμε
και μια σχδόν πεισματική αντιμετώπιση καταστάσεων και συνανθρώπων που
συνοδεύεται και από έντονη ευερεθιστότητα.
Σίγουρα η
τρίτη, η «χρυσή» ηλικία δεν είναι εύκολη καθώς ο καθένας και η καθεμιά μας
αντιμετωπίζουμε πιά και το αναπόφευκτο, για κάθε ζωντανό οργανισμό αλλά
μοναδικά συνειδητοποιημένο από το ανθρώπινο γένος, φάσμα του τέλους της ζωής,
του θανάτου.
Και όμως!
Η βαθμιαία
απώλεια σωματικών, διανοητικών και ψυχικών ικανοτήτων και η αποκοπή από την
επαγγελματική και οικονομική δραστηριότητα μαζί με την άμβλυνση των
διαπροσωπικών και ευρύτερων κοινωνικών μας σχέσεων δεν συνιστούν οπωσδήποτε την
τελεσίδική καταδίκη του ατόμου σε περιθωριοποίηση.
Άτομα της τρίτης
ηλικίας είτε ζούνε ακόμη στο δικό τους σπίτι ή (τα ελάχιστα) που ζούνε σε κάποιο
ειδικευμένο ίδρυμα «φροντίδας υπερηλίκων» καθώς αναπτύσσουν νέες δραστηριότητες
και νέες γνωριμίες, νέα ενδιαφέροντα
για τη ζωή συνεπικουρούμενα από τις προόδους της φαρμακοβιομηχανία, των ιατρικών
και ψυχοκοινωνικών επιστημών απαλύνουν τα προβλήματα και διανοίγουν νέους
ορίζοντες δημιουργικής ύπαρξης ακόμη και στο λυκόφως της εφήμερης ύπαρξής μας…
Ο κύκλος της ζωής κλείνει εδώ, αλλά αυτά
που θα αφήσει ο καθένας μας ως προσωπικές παρακαταθήκες είναι το δυνατό
χαστούκι στην άδικη μοίρα του ανθρώπινου γένους, στον θάνατο!…
