Του Χρήστου Καπούτση
Οι εθνικές μειονότητες των κρατών της Βαλκανικής, από τη φύση τους, αλλά και την κοινωνική τους δομή, μπορούν να αποτελέσουν γέφυρα φιλίας και συνεργασίας όμορων κρατών ή και να έχουν ανασχετικό ρόλο σε εθνικιστικές και αναθεωρητικές συμπεριφορές αυταρχικών κυβερνήσεων.
Ο Ελληνισμός της Αλβανίας θα μπορούσε να συμβάλει στην ομαλή εξέλιξη των ελληνοαλβανικών σχέσεων και να αποτελούσε ανάχωμα στον αλβανικό μεγαλοϊδεατισμό, εφόσον ήταν ενωμένος και με ενισχυμένο το εθνικό φρόνημα.
Οι πρόσφατες Βουλευτικές εκλογές στην Αλβανία, μας οδηγούν σε απογοητευτικά συμπεράσματα ιδιαίτερα επισφαλή , για το μέλλον της ελληνικής μειονότητας.
Όχι μόνο, δεν κατέβηκε στις βουλευτικές εκλογές στην Αλβανία πολιτικό κόμμα, που να εκφράζει την ελληνική μειονότητα, για πρώτη φορά από τότε που γίνονται εκλογές στη γειτονική χώρα (1993), αλλά δεν προσήλθαν καν στις κάλπες οι έλληνες κάτοικοι της Βορείου Ηπείρου ή οι μετανάστες ελληνικής καταγωγής. Συμπεριφορά ανεύθυνη, που υπονομεύει τον ελληνισμό της Αλβανίας και μάλιστα, από τους ίδιους τους βορειοηπειρώτες. Τι έγιναν αυτοί οι «πατριώτες» που οργάνωναν συλλαλητήρια για την απελευθέρωση της Βορείου Ηπείρου;; Ίσως να έχουν βολευτεί τώρα και να σωπαίνουν… Για παράδειγμα, στη Χιμάρα, η συμμετοχή ήταν μόλις 31% όσο και στον δήμο Δρόπολης που αποτελείται από Έλληνες ψηφοφόρους. Στον δήμο Φοινίκης, ο οποίος κατοικείται επίσης από Έλληνες, η συμμετοχή ήταν μόλις 21%!.
Στις εκλογές θριάμβευσε το σοσιαλιστικό κόμμα του Εντυ Ράμα, που είναι γνωστός και για τις ανθελληνικές θέσεις του, καθώς υιοθετεί τις αναθεωρητικές απόψεις των εθνικιστών αλβανοτσάμηδων. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Ράμα
κερδίζει τις 74, από τις συνολικά 140 έδρες του κοινοβουλίου και σχηματίζει αυτοδύναμη Κυβέρνηση. Ανησυχητικό είναι ότι το κόμμα των Τσάμηδων (PDIU), βγάζει 3 βουλευτές.
Στο νέο Αλβανικό Κοινοβούλιο, θα υπάρχουν 5 Έλληνες μειονοτικοί βουλευτές, που εξελέγησαν με τις λίστες των τριών μεγάλων αλβανικών κομμάτων. Με το Σοσιαλιστικό κόμμα εκλέχτηκαν ο Αντράς Μάρτος (Αυλώνα), ο Αναστάς Αγγέλι (Ελβασάν) και η Βασιλική Χυση (Τίρανα), ο πρόεδρος του ΚΕΑΔ Βαγγελής Ντουλες βγήκε με το ψηφοδέλτιο του Δημοκρατικού Κόμματος στον Αυλώνα και ο Βαγγελής Τάβος εξελέγη στην Δρόπολη με το ψηφοδέλτιο του Σοσιαλιστικού Κινήματος Ένταξης.
Η Ελληνική μειονότητα στην Αλβανία συγκεντρώνεται κυρίως στα νοτιοδυτικά της χώρας, προς στα σύνορα με την Ελλάδα, καθώς και προς στις ακτές της Αδριατικής. Ο μεγαλύτερος αριθμός συγκεντρώνεται στις πόλεις των Αγίων Σαράντα και του Δέλβινου και σε χωριά γύρω, προς στο Αργυρόκαστρο (κυρίως στην περιοχή της Δρόπολης) και προς στη Χειμάρρα (στην πόλη καθώς και σε 2 χωριά, τις Δρυμάδες και την Παλάσα). Επίσης, στην περιφέρεια του Αυλώνα, σε περιοχή που δεν υπήρξε μέρος της Αυτόνομης Βορείας Ηπείρου, υπάρχουν Έλληνες στις κωμοπόλεις Νάρτα και Σβέρνιτσα.
Για να καταλάβουμε, πόσο διχασμένη είναι η ελληνική μειονότητα στην Αλβανία, αρκεί να αναφέρουμε ότι , ο Δήμαρχος της Χειμάρας , Γιώργος Γκόρος ή ΄΄Γκέργκι Γκόρο΄΄, κάτοχος από χρόνια της ελληνικής ιθαγένειας, λόγω της καταγωγής του, κατηγορείται ευθέως, για ανθελληνική προπαγάνδα. Ο Γ. Γκόρος, εκλέχτηκε Δήμαρχος Χειμάρας με την στήριξη του σοσιαλιστικού κόμματος του Ε. Ράμα και με τις ψήφους των αλβανοτσάμηδων, που αξιώνουν την προσάρτηση της Θεσπρωτίας (Τσαμουριάς) στην Αλβανική επικράτεια!!
Παρόλα αυτά, ο ελληνισμός ης Αλβανίας θα πρέπει να υπερβεί τα εσωτερικά προβλήματα (διχόνοια, προσωπικές φιλοδοξίες) και να δυναμώσει να γίνει υπολογίσιμη δύναμη στην Αλβανία. Πρέπει οι έλληνες βορειοηπειρώτες να ξεκινήσουν ένα διεκδικητικό αγώνα για την διασφάλιση και εφαρμογή των δικαιωμάτων που απορρέουν από τις διεθνείς συμβάσεις για τις μειονότητες, για την διάσωση της ελληνικής γλώσσας και φυσικά της ιδιοκτησίας, καθώς αλβανοί καταπατούν με την ανοχή του κράτους τις περιουσίες των ελλήνων.
Η φιλοδοξία της Αλβανίας να ενταχθεί στην Ε.Ε. (απαιτείται η σύμφωνη γνώση της Ελλάδας), μπορεί να αξιοποιηθεί για την προστασία των μειονοτικών δικαιωμάτων.
Το κείμενο των συμπερασμάτων της Σλοβακικής Προεδρίας του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ , είναι αποκαλυπτικό καθώς επισημάνθηκε στην Αλβανία «η ανάγκη προστασίας των μειονοτικών δικαιωμάτων σε όλη την επικράτειά της και όχι μόνο σε αυτές τις ζώνες». Επίσης, η προστασία των μειονοτικών δικαιωμάτων συνδέθηκε για πρώτη φορά απευθείας και με τα δικαιώματα στην περιουσία. Σε δήλωσή του ο ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιάς επισημαίνει ότι, «καταγράφεται, από την Ε.Ε., η σημασία του ουσιαστικού συνυπολογισμού, σε όλες τις δράσεις του αλβανικού κράτους, της ανάγκης σεβασμού των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας αυτών των μειονοτήτων, καθώς και η λήψη των απαραίτητων προς τούτο μέτρων». Σχετικά με τις αξιώσεις εθνικιστικών κύκλων σε βάρος της Ελλάδας, ο τουρκογενής αρχηγός των Αλβανοτσάμηδων, Ίντριζι, που πιθανόν θα συμμετέχει στην νέα Αλβανική Κυβέρνηση, επανέλαβε την αξίωσή του, να συμπεριληφθεί στις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής και η επιστροφή των περιουσιών στους αλβανοτσάμηδες, που παράνομα κατέχει η Ελλάδα. Από ελληνικής πλευράς ο ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιάς ξεκαθάρισε πως η θέση της Αθήνας ήταν και παραμένει, πως δεν υφίσταται τέτοιο θέμα. « Όποιος θεωρεί ότι έχει αδικηθεί από την ελληνική Πολιτεία μπορεί να καταφύγει στα ελληνικά και στη συνέχεια στα ευρωπαϊκά δικαστήρια», επισημαίνει ο υπουργός Εξωτερικών.
militaire