Για την ανάγκη επανίδρυσης της Ε.Α.Β. γράφει στο Militaire.gr ο κ.Παναγιώτης Μοσχολιός, πρώην Γενικός Διευθυντής των ΕΑΣ.
Το κείμενό του:
Με αφορμή την θετική πρωτοβουλία σας να ασχοληθείτε με την κατάσταση και τις προοπτικές της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας (Ε.Α.Β.) θέτω υπόψη σας ορισμένες σκέψεις μου απόρροια εμπειριών από την εργασιακή μου σχέση με την ΠΥΡΚΑΛ & τα Ε.Α.Σ. από την περίοδο ιδιωτικής ιδιοκτησίας της πρώτης ως τον 12ο/2014. Να σημειώσω αρχικά ότι η ΠΥΡΚΑΛ είχε οικονομικά προβλήματα πριν ακόμα κρατικοποιηθεί αν και από το 1969 είχε 5ετεις δεσμευτικές συμβάσεις με το ΥΕΘΑ και ανοιχτή τραπεζική χρηματοδότηση για την κάλυψη των ελλειμμάτων της και για υλοποίηση επενδυτικών προγραμμάτων. Οι 5ετεις δεσμευτικές συμβάσεις, στις οποίες μεταξύ των άλλων ίσχυε τιμολόγηση των προϊόντων με βάση το απολογιστικό κόστος, ίσχυσαν μέχρι το 1981 και την κρατικοποίηση της εταιρίας. Μετά την κρατικοποίηση το δημόσιο, ως μέτοχος και ως κύριος πελάτης, ανέχθηκε την ελλειμματική λειτουργία της εταιρίας χωρίς μάλιστα να προβαίνει σε ουσιαστικό έλεγχο για τις αιτίες των ελλειμμάτων και τον τρόπο διάθεσης των επιδοτήσεων του. Εξ άλλου η τακτική του ΥΕΘΑ για απευθείας αναθέσεις παραγγελιών, χωρίς παράλληλα έλεγχο και περιορισμό των ελλειμμάτων, ουσιαστικά επέτρεψε σύναψη συμβάσεων με τιμές υψηλότερες του ανταγωνισμού αλλά μικρότερες του συνολικού κόστους και κάλυψη της διαφοράς μέσω των ετήσιων επιδοτήσεων. Όλα αυτά τα χρόνια η Ε.Α.Β. προέβαλε τον εύλογο ισχυρισμό ότι αδυνατεί να λειτουργήσει με στοιχειώδη προγραμματισμό λόγω της έλλειψης πληροφοριών για τον μεσοπρόθεσμο προγραμματισμό αναγκών των Γ.Ε. Πληροφορίες για τα προγράμματα των ΕΜΠΑΕ συνήθως διέρρεαν στην Ε.Α.Β. μέσω εξωθεσμικών παραγόντων, ο προϋπολογισμός των προς προμήθεια προϊόντων δεν ευνοούσε ανάληψη ερευνητικής δραστηριότητας και κυρίως δεν παρείχετο καμιά δέσμευση ότι ακόμα και μετά την επιτυχή ολοκλήρωση ενός ερευνητικού προγράμματος ο αναπτυξιακός φορέας θα αναλάμβανε την σχετική σύμβαση, δεν υπήρχαν (και δεν υπάρχουν) υποδομές για την πιστοποίηση ενός αναπτυξιακού προγράμματος το κόστος της οποίας είναι σημαντικό κ.ο.κ. Η ανοχή στην ελλειμματική λειτουργία της Ε.Α.Β. και η αντικειμενική αδυναμία διασύνδεσης της δράσεώς της με την εγχώρια ζήτηση μεσοπρόθεσμα οδήγησε στην σημερινή κατάσταση που διακρίνεται από παράλληλα δύσκολα προβλήματα. Τα κυριότερα, κατά την κρίση μου είναι, η ελλειμματική λειτουργία, η μειωμένη ανταγωνιστικότητα, η αδυναμία προσφοράς προϊόντων που ζητούν τα Γ.Ε., η σημαντική τεχνολογική απόκλιση από την μέση τεχνολογική κατάσταση των ευρωπαϊκών αμυντικών βιομηχανιών, η αδυναμία ανάπτυξης νέων ερευνητικών προγραμμάτων λόγω απουσίας δεσμευτικής διασύνδεσης του εταιρικού προγραμματισμού με τις μεσοπρόθεσμες εγχώριες εξοπλιστικές ανάγκες, η έλλειψη υποδομών για δοκιμές και πιστοποίησης υποπυρομαχικών/πυρομαχικών κ.λ.π. Ειδικά για το πρόβλημα των υποδομών σημειώστε ότι αν π.χ. αναπτυχθεί ένας νέος σύγχρονος πυροσωλήνας βλημάτων πυροβολικού είναι αδύνατον να πιστοποιηθεί στην Ελλάδα διότι δεν διατίθενται πεδία βολής και σωλήνες όπλων για βλητικές δοκιμές. Σε αυτά προστέθηκαν νέα προβλήματα δηλαδή ο έλεγχος της νομιμότητας των κρατικών επιδοτήσεων και οι δυσχέρειες για νέες έμμεσες ή άμεσες κρατικές επιδοτήσεις ως και για νέες απευθείας αναθέσεις συμβάσεων από το ΥΕΘΑ αλλά και οι ευκαιρίες που παρέχονται στα κράτη-μέλη ως προς την δυνατότητα αξιοποίησης διευρωπαικών-ενδονατοικών συνεργασιών στα πλαίσια της κινητικότητας για την προώθηση της ευρωπαϊκής πολιτικής άμυνας & ασφάλειας. Όπως ήδη έχει αναπτυχθεί στην έρευνά σας οι περιορισμοί από την ευρωπαϊκή νομοθεσία για απευθείας αναθέσεις παραγγελιών από το Υπ. Άμυνας κάθε χώρας δεν οδηγούν σε απαγόρευση και εξ άλλου οι πρόνοιες του άρθρου 346 της Σ.Λ.Ε.Ε. εξακολουθούν να ισχύουν. Επιτρέψτε μου να θεωρώ ότι ούτε το ζήτημα του ελέγχου της νομιμότητας των κρατικών επιδοτήσεων είναι αξεπέραστο εφόσον βεβαίως υπάρχει συστηματική παρακολούθηση και επικοινωνία με την DGCOM. Κατά την γνώμη μου τα πιο κύρια προβλήματα είναι τα οικονομικά, τα προβλήματα της ανταγωνιστικότητας και η απόκλιση μεταξύ προσφερόμενων προϊόντων και των τάσεων της εγχωρίου ζητήσεως.
Απαιτείται μια νέα αρχή για την Ε.Α.Β. με στόχο την επανίδρυσή της εντός της επόμενης χρονικής περιόδου π.χ. 5ετία. Προς τον σκοπό αυτό απαιτείται να εκπονηθούν διαγνωστική ανάλυση και επιχειρησιακό σχέδιο στα πλαίσια εξειδικεύσεων που πρέπει να συνοδεύσουν την Εθνική αμυντική βιομηχανική στρατηγική ως μέρος του Εθνικού αμυντικού σχεδιασμού. Από αυτές τις εργασίες θα προκύψουν συγκεκριμένες απαντήσεις και αντίστοιχες δράσεις π.χ. ποιες είναι οι εξοπλιστικές & επιχειρησιακές ανάγκες των Γ.Ε. στην επόμενη δεκαετία και ποιες από αυτές θα καλυφθούν εσωτερικά, ποιες από τις γραμμές παραγωγής της Ε.Α.Β. πρέπει να διατηρηθούν και να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητά τους , για ποιες επιχειρησιακές ανάγκες των Γ.Ε. θα διατεθούν κονδύλια ανάπτυξης και επενδύσεων, με ποιους εναλλακτικούς τρόπους μπορεί να μειωθεί το τεχνολογικό επίπεδο της Ε.Α.Β. με τις αντίστοιχες στην Ε.Ε. κ.ο.κ. Αυτά βέβαια προϋποθέτουν ορισμένες αυτονόητες παραδοχές όπως η σταθερή υλοποίηση σχεδιασμών ανεξάρτητα ποιος κυβερνά και ποιος είναι υπουργός και επιλογή διοικήσεων με υψηλή επαγγελματική επάρκεια. Επειδή όμως αυτά δεν είναι δεδομένα δεν παρέχεται έδαφος αισιοδοξίας.
Ευχαριστώ
Τάκης Μοσχολιός
militaire
