Η Άγκυρα θέλει με κάθε τρόπο να είναι στη Μοσούλη όταν η τράπουλα ξαναμοιραστεί στο Ιράκ. Ο Ερντογάν απαντώντας στον Ιρακινό πρωθυπουργό αλ Αμπάντι ο οποίος απαίτησε τη μη είσοδο τουρκικών δυνάμεων στη Μοσούλη δήλωσε: «Πως ακριβώς σκοπεύει να μας κρατήσει εκτός; Αυτοί που δεν έχουν σχέση με την περιοχή θα μπουν στη Μοσούλη. Γιατί; Γιατί υποτίθεται ότι προσκλήθηκαν από τη Βαγδάτη. Θα είμαστε και στην επιχείρηση και στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».
Η πρώτη κρίση μεταξύ Άγκυρας και Βαγδάτης ξεκίνησε όταν η Τουρκία ενίσχυσε τις δυνάμεις της στο στρατόπεδο της Μπασίκα κοντά στη Μοσούλη με στόχο τη δημιουργία ενός αυτόνομου σουνιτικού μορφώματος που θα περιλαμβάνει και το ιρακινό Κουρδιστάν υπό τον Μπαρτζανί και τους Τουρκομάνους.
Η στάση των ΗΠΑ επί της διαμάχης Άγκυρας – Βαγδάτης είναι ξεκάθαρη. Την ίδια ώρα όμως η Τουρκία επιθυμεί μια επανάληψη της επιχείρησης «Ασπίδα του Ευφράτη» στο Ιράκ. Όπως η επιχείρηση αυτή της επέτρεψε να επανέλθει ως παίκτης στην Συρία έτσι ελπίζει να συμβεί και με μια επιχείρηση «Ασπίδα του Τίγρη».
Τα πράγματα όμως τώρα είναι διαφορετικά. Η κατά του ΙΚ συμμαχία έχει αποφασίσει πως η Μοσούλη θα απελευθερωθεί αποκλειστικά από δυνάμεις προσκείμενες σε ΗΠΑ και Ιράκ.
Οι Αμερικανοί θέλουν τη μη διάσπαση της συμμαχίας που έχουν κατορθώσει να σχηματίσουν εδώ και ένα χρόνο και δεν επιθυμούν η κρίση Άγκυρας – Βαγδάτης να την επηρεάσει. Εκπρόσωπος του Πενταγώνου δήλωσε πως το ζήτημα πρέπει να επιλυθεί μεταξύ Τουρκίας και Ιράκ.
Κοιτώντας στον χάρτη βλέπει κανείς πως στρατηγικός στόχος της επιχείρησης στη Μοσούλη φαίνεται πως η είναι η καθοδήγηση του ΙΚ προς τη Συρία στον άξονα Ταλ Αφάρ – Σιντζάρ. Φυσικά κατά την κίνησή τους οι φάλαγγες του ΙΚ θα δεχτούν επιθέσεις από την συμμαχική αεροπορία.
Για να κατανοήσουμε τη θέση της Τουρκίας για τη Μοσούλη πρέπει να δούμε την στρατιωτική της παρουσία στο Ιράκ. Από τις αρχές του 2000 η Τουρκία διατηρούσε μια επιλαρχία αρμάτων και δύο λόχους νότια της Μεντίνα. Επίσης ένα τάγμα καταδρομέων στο Ανίμας κοντά στα σύνορα και δύο ίλες αρμάτων στη Μπασίκα μαζί με μονάδες καταδρομών.
Επίσης Τούρκοι αξιωματικοί των ειδικών δυνάμεων είχαν αναπτυχθεί ως σύνδεσμοι σε 10 πόλεις της αυτόνομης κουρδικής περιοχής και κυρίως στο Ερμπίλ, το Νταχούκ και το Ζακό. Οι δυνάμεις αυτές όμως δεν είναι σε θέση σήμερα να δράσουν στη Μοσούλη. Αυτή την στιγμή η Τουρκία ότι ισχυρότερο διαθέτει στη Μπασίκα είναι τέσσερα αυτοκινούμενα οβιδοβόλα των 155 χλστ. με βεληνεκές περί τα 40 χλμ.
Στη Μπασίκα σταθμεύουν περί τους 500-600 Τούρκοι στρατιώτες, τα οβιδοβόλα, άρματα μάχης και τεθωρακισμένα. Επίσης, διατίθενται και φορητοί αντιαεροπορικοί εκτοξευτές Stinger. Η δύναμη αυτή βρίσκεται σε ύψιστη επιφυλακή.
Πηγές αναφέρουν ότι η Άγκυρα θέλει τα στρατεύματα αυτά να επιτεθούν κατά της Μοσούλης από τα βόρεια. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι από την αρχή της επιχείρησης δεν έχει χρησιμοποιηθεί καμία τουρκική αεροπορική βάση και τα οβιδοβόλα από τη Μπασίκα δεν έχουν χρησιμοποιηθεί.
Η Άγκυρα είναι ιδιαίτερα ενοχλημένη που δεν συμμετέχει έστω από αέρος στην επιχείρηση. Αυτό δε που επιθυμεί περισσότερο είναι η συμμετοχή 3.000 σουνιτών Κούρδων και Τουρκομάνων «Φρουρών της Νινευή» υπό την ηγεσία του πρώην κυβερνήτη της Μοσούλης αλ Νουτζαϊφί.
Με τον τρόπο αυτό η Τουρκία θέλει να υποχρεώσει Βαγδάτη και Τεχεράνη να αποδεχτούν τον ρόλο της στο Ιράκ. Η Τουρκία θεωρεί ότι η άποψή της πέρασε καθώς και οι «Φρουροί της Νινευή» και οι Κούρδοι Πεσμεργκά συμμετέχουν στην επιχείρηση της Μοσούλης. Τουλάχιστον 1.500 «Φρουροί της Νινευή» έχει συμφωνηθεί να συμμετάσχουν στην επιχείρηση κατάληψης του κέντρου της πόλης.
Η Τουρκία θέτει όμως έναν ακόμα βασικό όρο. Δεν θέλει με κανέναν τρόπο συμμετοχή του ΡΚΚ στην επιχείρηση, είτε ως τμήμα υποστήριξης των Πεσμεργκά, είτε παρά το πλευρό των Γιαζίντι του Σιντζάρ. Σύμφωνα με πηγές οι ΗΠΑ έχουν δεσμευτεί για τη μη συμμετοχή του ΡΚΚ.
Το βασικό ερώτημα πάντως αφορά την επόμενη μέρα στη Μοσούλη. Κάθε δρων στην περιοχή έχει διαφορετικούς στόχους. Οι Κούρδοι του Μπαρζανί θέλουν τον έλεγχο της πόλης, το ΡΚΚ ονειρεύεται τη δημιουργία του καντονιού του Σιντζάρ, ο πρώην κυβερνήτης της Μοσούλης την ανάκτηση της ηγεσίας στην πόλη. Οι σιίτες, τέλος, επίσης θέλουν τον έλεγχο της πόλης.
Η Άγκυρα επίσης δεν επιθυμεί μαζική ροή προσφύγων, δεν θέλει την είσοδο στη Μοσούλη σιιτών μαχητών και όπως αναφέρθηκε συμμετοχή του ΡΚΚ. Αν κάποιος από τους όρους αυτούς παραβιαστεί η Τουρκία είναι έτοιμη να περάσει στο σχέδιο Β βάζοντας τον Μπαρζανί και τους σουνίτες να την προσκαλέσουν στη Μοσούλη προς «αποκατάσταση της ισορροπίας».
Έτσι μια τουρκική επέμβαση θα νομιμοποιηθεί. Στις 16 Οκτωβρίου σουνιτικές ομάδες ήδη απεύθυναν σχετική πρόσκληση στην Τουρκία κάτι που δεν έγινε ιδιαίτερα γνωστό. Η Τουρκία θεωρεί πως η «Ασπίδα του Ευφράτη» βαίνει καλώς και αποκατασταθεί το κύρος της στην περιοχή. Έτσι το τουρκικό σχέδιο θα αποτελεί αντιγραφή της επιχείρησης στην Συρία.
Αν τίποτε άλλο δεν επιτύχει η Τουρκία σκοπεύει να ελέγξει μια ζώνη πλάτους 10 χλμ. εντός του Ιράκ όπως έκανε και στην Συρία. Στις 17 Οκτωβρίου τουρκική διπλωματική αποστολή πήγε στη Βαγδάτη θεωρητικά για επαφές. Στην πραγματικότητα όμως μετέβη για να θέσει ξεκάθαρα τις τουρκικές απειλές σε Αμερικανούς και Ιρακινούς.
Ένα άλλο ερώτημα αφορά το ΙΚ. Η τζιχαντιστική οργάνωση βρίσκεται πλέον σε πτώση. Μια εναλλακτική που έχει είναι να αποσυρθεί με σκοπό να επιστρέψει αργότερα. Εξάλλου είναι σε θέση να αποχωρήσει σταδιακά χρησιμοποιώντας ακόμα και χημικά ή να διατηρήσει όσο μπορεί την πόλη χωρίς να φθείρει πολύ τις δυνάμεις της.
Μια άλλη εναλλακτική είναι η μέχρις εσχάτων αντίσταση. Όμως έτσι διακινδυνεύει την πλήρη συντριβή της, παρά το γεγονός ότι μπορεί να υποστηριχθεί από τον σουνιτικό πληθυσμό της πόλης, εφόσον οι σιίτες δεν συμπεριφερθούν σωστά. Σε μια τέτοια περίπτωση η μάχη θα εξελιχθεί σε φονική σύγκρουση εντός κατοικημένης περιοχής με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Αυτήν στην στιγμή οι Τούρκοι έχουν συγκεντρώσει δυνάμεις στη Σιλώπη κοντά στα σύνορα. Ίσως η κίνηση αυτή να αποτελεί προοίμιο της επιχείρησης «Ασπίδα του Τίγρη».
defence-point
