Ελληνας διπλωμάτης μιλώντας εκ μέρους του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, υπό τον όρο της ανωνυμίας δήλωσε στην Al-Monitor πριν λίγο ότι "Φοβόμαστε ότι η Αγία Σοφία θα μετατραπεί τελικά σε τζαμί, καθώς η τουρκική κυβέρνηση υπακούει στις θέσεις των φανατικών ισλαμιστών. Όπως και άλλες χώρες που συνορεύουν με την Τουρκία, έτσι και η Ελλάδα ανησυχεί για την μανία της αστάθειας που «εκπέμπει» ο Ερντογάν τόσο στο εσωτερικό της χώρας του όσο και εκτός χώρας" .
Η αντίδραση ήρθε λίγες ημέρες μετά τον διορισμό ιμάμη στην Αγία Σοφία στις 20 Οκτωβρίου από το τουρκικό υπουργείο Θρησκευμάτων.
Ο ιμάμης στο «Hunkar Kasri» που αποτελεί μέρος του συγκροτήματος της Αγίας Σοφίας, καθοδήγησε πρόσφατα την πρώτη μουσουλμανική προσευχή της Παρασκευής μετά από 80 χρόνια, πυροδοτώντας τον ενθουσιασμό εκατομμυρίων ισλαμιστών.
Το Hunkar Kasri, σημαίνει «μίνι παλάτι των σουλτάνων», και αποτελούσε ένα μέρος που οι Οθωμανοί σουλτάνοι ξεκουράζονταν πριν και μετά την παρακολούθηση των προσευχών στην Αγία Σοφία, την εποχή της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Γενική είναι η αντίληψη ότι στην Τουρκία φοβούνται πλέον την σημασιολογική αξία των θρύλων που κρύβει η Αγια Σοφία οι οποίοι τείνουν να επαληθεύονται.
Όλα ξεκίνησαν στο τέλος του Ιουλίου του 2009, όταν ήρθε στο φως η παράσταση ενός αγγέλου, η οποία ήταν καλυμμένη εδώ και έξι αιώνες κάτω από στρώματα μετάλλου και γύψου. Βρέθηκε πάνω σε μωσαϊκά τα οποία είχαν καλυφθεί λίγο μετά την Άλωση της Πόλης, το 1453, και τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.
Οι συντηρητές ανακάλυψαν άλλους τέσσερις αγγέλους ζωγραφισμένους πάνω στα μωσαϊκά, οι οποίοι βρίσκονταν κάτω από πολλά στρώματα ασβέστη ο καθένας τους έχει έξι φτερά, δημιουργήθηκαν μεταξύ 900 – 1300 π.Χ.
Οι άγγελοι μοιάζουν να φτερουγίζουν και να αιωρούνται στο ναό σε σημείο τέτοιο που η εφημερίδα Milliyet αναφερόμενη στο γεγονός έγραφε "για σημαδιακή εμφάνιση μέσα στον ιστορικό ναό της Αγίας Σοφίας που ίσως έχει και άλλες προεκτάσεις....".
Σύμφωνα με αναφορές στον τουρκικό Τύπο ο πρόεδρος του "Saadet" ενός μικρού κόμματος, που όμως σχετίζεται με το κόμμα του Ερτνογάν, ο Numan Kurtulmus,σε ομιλία του που έκανε στην Κων/πολη σε κλειστό στάδιο,αναφερόμενος στην αποκάλυψη του"Αγγέλου της Αγίας Σοφίας", δήλωσε πως η αποκάλυψη αυτή ήταν προμήνυμα,σε συνδυασμό με τις εξελίξεις της περιόδου εκείνης,του τελικού διαμελισμού και της οριστικής κατάρρευσης της σύγχρονης Τουρκίας!
Στους τουρκικούς θρύλους είναι και το φέρετρο της βασίλισσας Σοφίας (προφανώς γίνεται κάποια ταύτιση με την Αγιά Σοφία) το οποίο προστατεύουν οι τέσσερις αρχάγγελοι που βρίσκονται πάνω στον Θόλο του ναού.
Οι αρχάγγελοι αυτοί, όπως αναφέρουν και πιστεύουν οι Τούρκοι, είναι οι Τζεμπραΐλ, Μιχαήλ, Ισραφήλ και Αζραήλ. Σύμφωνα πάντα με τους Τούρκους, ο Τζεμπραήλ προστατεύει τους αυτοκράτορες, ο Μιχαήλ τον ναό από τις εχθρικές επιθέσεις, ενώ οι Τζεμπραηλ και Ισραφήλ ήταν οι αγγελιοφόροι των γεγονότων από τις πολεμικές επιχειρήσεις στους αυτοκράτορες.
Και οι τέσσερις αυτοί αρχάγγελοι έχουν ταχτεί μετά την πτώση της Πόλης να προφυλάσσουν το φέρετρο της βασίλισσας Σοφίας από τον κίνδυνο κάποιος βέβηλος να το ανοίξει και να επέλθει η δευτέρα παρουσία.
Στην οροφή του ναού υπάρχει ο Σταυρός του Αγίου Ανδρέα σε διαγώνιο μορφή, ένα σημαντικό σύμβολο που όχι μόνο δεν χάθηκε στους αιώνες της οθωμανικής κατοχής αλλά δεσπόζει με όλη την συμβολική σημασία του.
Παράλληλα και ο «Σταυρός του Ιουστινιανού» τρομάζει τους Τούρκους καθώς οι θρύλοι αναφέρουν για ένα πανάρχαιο κειμήλιο που βρίσκεται άγνωστο που μέσα στην Αγία Σοφία και μάλιστα προέρχεται από την Αίγυπτο και έχει τρομακτική δύναμη. Γενικότερα η κατασκευή του μεγάλου αυτού ορθοδόξου αρχιτεκτονικού αριστουργήματος, σύμφωνα με τις ίδιες τις τουρκικές πηγές, βασίστηκε στο χριστιανικό σύμβολο του Σταυρού και το γεγονός αυτό εμπνέει το δέος αλλά και μια αδιόρατη φοβία για την μελλοντική επάνοδο της Αγίας Σοφίας στον φυσικό της κάτοχο, δηλαδή στην Ελληνορθόδοξη λατρεία.
Μεγάλο δέος δημιουργεί στους Τούρκους, όπως αναφέρει η Σαμπάχ και τα διάφορα μωσαϊκά που έχουν αναδυθεί με όλη την μεγαλοπρέπεια τους τις τελευταίες δεκαετίες μέσα στο ιερό ναό της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης, παρά του ότι η μουσουλμανική θρησκεία θεωρεί σαν αμάρτημα την απεικόνιση προσώπων που σχετίζονται με θρησκευτικά γεγονότα. Ιδιαίτερο δέος τους προκαλεί το γνωστό μωσαϊκό που απεικονίζει τον Ιησού έχοντας την Παναγία και τον Ιωάννη τον Βαπτιστή στα δεξιά και αριστερά Του.
Οι Τούρκοι το έχουν ονομάσει χαρακτηριστικά το «Μωσαϊκό της Αποκάλυψης» και ο συμβολισμός αυτός ανάγει στην εσχατολογική σημασία του που είναι έντονη στους μουσουλμάνους Τούρκους, γράφει ο δημοσιογράφος και τουρκολόγος Νίκος Χειλαδάκης.
Το 2009 ομάδες ειδικών δυτών με εξελιγμένο εξοπλισμό, εξερεύνησαν τα θεμέλια του ναού. Πέρασαν από στις στενές εισόδους των υπόγειων τούνελ που ως επί το πλείστον είναι πλημμυρισμένα.
Την κάθοδο επιχείρησαν, μέσα από στόμιο μικρής διαμέτρου, ένας κάμεραμαν και ένας δύτης-φωτογράφος. Είναι σαν να βυθίζεσαι στην Ιστορία», είπε ο δύτης Οζάν Τσοκντεγιέρ, που διήνυσε 283 μέτρα μέσα σε στοές. Κάτω από την Αγία Σοφία υπάρχουν δύο στοές με νερό που συνδέονται με το Βυζαντινό Υδραγωγείο, το οποίο βρίσκεται κοντά στον ναό.
Το 1945 είχε γίνει μια προσπάθεια να αντληθεί το νερό, αλλά αυτό δεν στέρευε ποτέ, γεγονός που υποχρέωσε τη διακοπή των εργασιών. Οι δύτες πιστεύουν, από αυτά που αντίκρυσαν, ότι επαλήθευσαν κάποιες εικασίες: ότι η Αγία Σοφία συνδεόταν υπόγεια με το παλάτι του Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου και βέβαια με το Βυζαντινό Υδραγωγείο.
Θρύλοι αναφέρουν ότι οι Οθωμανοί επεξέτειναν τις στοές ώστε να μπορούν μέσω αυτών να πηγαίνουν οι Σουλτάνοι στην Αγία Σοφία, που είχαν μετατρέψει σε τζαμί, για να προσευχηθούν.
Ξεχωριστές αναφορές στα μωσαϊκά της Αγιά Σοφιάς, τα οποία αναπαριστάνε γνωστούς βυζαντινούς αυτοκράτορες, όπως τον Ιωάννη τον Κομνηνό με τον Ιησού Χριστό και τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Μονομάχο με την αυτοκράτειρα Ζωή, προκαλούν έντονο δέος καθώς όλη αυτή η ελληνορθόδοξη χριστιανική μεγαλοπρέπεια και η εσωτερική δύναμη που αναδύουν αυτά τα ψηφιδωτά, έχουν γεννήσει διάφορους θρύλους για τους εσχατολογικούς τους συμβολισμούς.
Οι συμβολισμοί αυτοί σχετίζονται με τις τουρκικές φοβίες για την επάνοδο στην επιφάνεια και στην εξουσία της αγίας Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας με την ευλογία του ίδιου του Ιησού Χριστού.
Τέλος, από τους πλέον εντυπωσιακούς ορθόδοξους μύθους είναι ένας νεοεελληνικός θρύλος από την περιοχή της Θράκης που μας πληροφορεί για τον τρόπο που με τον οποίο ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός βρήκε το σχέδιο για το χτίσιμο της Αγίας Σοφίας μετά το 530 π.Χ.
Την αποδίδει ο ποιητής Γεώργιος Βιζυηνός, στην ποιητική του συλλογή «Ατθίδες αύραι».
«Ηταν ο καιρός που ο αυτοκράτορας στην Πόλη είχε αποφασίσει να χτίσει την Αγία Σοφία. Είχε καλέσει τον πρωτομάστορα, και ο τελευταίος είχε κάνει ένα σχέδιο και ύστερα και άλλο και ύστερα και άλλα σχέδια, πώς να χτιστεί η μεγάλη εκκλησία . Κανένα όμως από αυτά τα σχέδια δεν ευχαριστούσε το βασιλιά. Ηθελε κάτι άλλο, πολύ πιο σπουδαίο. Και ο πρωτομάστορας κάθε μέρα προβληματιζόταν και πιο πολύ και σκεφτόταν τι νέο σχέδιο να φτιάξει.
Μια Κυριακή, την ώρα που τελείωνε η λειτουργία, ζύγωσε πρώτος ο αυτοκράτορας να πάρει το αντίδωρο, εκείνο όμως του ξεφεύγει από το χέρι και πέφτει κάτω. Μια στιγμή αργότερα παρουσιάζεται μια μέλισσα που φτεροκοπούσε προς το ανοιχτό παράθυρο, κρατώντας το πεσμένο αντίδωρο του αυτοκράτορα.
Βγάζει αμέσως διαταγή ο βασιλιάς ότι όσοι έχουνε μελίσσια να τ΄ανοίξουνε και να ψάξουν, για να βρεθεί το αντίδωρο. Ψάχνει και ο πρωτομάστορας στα δικά του μελίσσια και τι βλέπει;
Είχανε κάτσει οι μέλισσες μέρες πριν και είχανε φτιάξει με το κερί μέσα στην κυψέλη μιαν εκκλησία πανέμορφη και σκαλιστή και μεγαλοπρεπή, που δεν είχε όμοιά της σ΄ολόκληρη την Οικουμένη. Ολες οι λεπτομέρειες είχανε γίνει στην εντέλεια μέσα κι έξω στην εκκλησία.
Η πόρτα της ανοιχτή, ο τρούλος έτοιμος οι κολώνες στη θέση τους, ως και η Αγία Τράπεζα τελειωμένη. Την είχαν αποτελειώσει σ΄όλα της την εκκλησία, και επάνω στην Αγία Τράπεζα της είχε φέρει εκείνη η μέλισσα και είχε αποθέσει το αντίδωρο του βασιλιά.
Είδε την εκκλησιά ο πρωτομάστορας και θαύμασε το τέλειο σχέδιό της. Την είδε κατόπιν και ο αυτοκράτορας και ήταν όλος χαρά. Το σχέδιο που είχανε φτιάξει οι μέλισσες, έγινε το σχέδιο που χτίστηκε η Αγία Σοφία"!
Ένας Έλληνας διπλωμάτης δήλωσε στην Al-Monitor υπό τον όρο της ανωνυμίας ότι , «Το Υπουργείο Εξωτερικών και το γραφείο της προεδρίας της Τουρκίας μας διαμηνύει ότι η Αγία Σοφία θα παραμείνει ως ένα μουσείο, όμως οι ανεπίσημες τουρκικές φωνές από το AKP κινούνται σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση . Φοβόμαστε ότι όσον αφορά την Αγία Σοφία, η τουρκική κυβέρνηση αναζωπύρωσε τις φλόγες των φανατικών ισλαμιστών και στο τέλος θα αναγκαστεί να υπακούσει πειθήνια τις επιθυμίες του κοινού αυτού . Όπως και άλλες χώρες που συνορεύουν με την Τουρκία, έτσι και η Ελλάδα ανησυχεί για την μανία της αστάθειας που «εκπέμπει» ο Ερντογάν τόσο στο εσωτερικό της χώρας του όσο και εκτός χώρας» .
Ο νεοδιορισμένος ιμάμης στο «Hunkar Kasri» που αποτελεί μέρος του συγκροτήματος του χριστιανικού ναού της Αγίας Σοφίας, καθοδήγησε πρόσφατα την πρώτη μουσουλμανική προσευχή της Παρασκευής μετά από 80 χρόνια, πυροδοτώντας τεράστια χαρά και ενθουσιασμό μεταξύ εκατομμυρίων μουσουλμάνων.
Δημιούργησε όμως και την έντονη ανησυχία μεταξύ όλων αυτών για την πιθανή απώλεια εσόδων από τον προσκυνηματικό τουρισμό των Χριστιανών που συνέρρεαν στο ναό της χριστιανοσύνης , προκαλώντας επίσης μεγάλη απογοήτευση και μεταξύ εκείνων που φοβούνται ότι αυτή η κίνηση θα μπορούσε να είναι το πρώτο βήμα προς την ολοκληρωτική μετατροπή του χώρου σε τζαμιού, πυροδοτώντας νέες επικίνδυνες εντάσεις.
Ενώ πολλοί Τούρκοι επικρότησαν τον διορισμό του ιμάμη στο εσωτερικό της Αγίας Σοφίας, άλλοι ανησυχούν ότι ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διεκδικεί έναν ξένο εθνικό και ιστορικό θησαυρό για να «χτίσει» την αυτοκρατορική του προεδρία.
Πρώτον, σύμφωνα με τα νυν δεδομένα , ο Ναός της Αγίας Σοφίας απευθύνεται τόσο στην χριστιανική ορθόδοξη λατρεία όσο και στην οθωμανική χωρίς να είναι αμιγώς ένα «λειτουργικό» τζαμί, αναφέρει το πρακτορείο ειδήσεων .
Ο ιμάμης, διορίστηκε στις 20 Οκτωβρίου από το τουρκικό υπουργείο θρησκευμάτων , θα επιβλέπει μόνο το κομμάτι αυτό του ναού της Αγίας Σοφίας που αποτελούσε μέχρι σήμερα ένα τουριστικό αξιοθέατο με εντυπωσιακή αρχιτεκτονική .
Το Hunkar Kasri, σημαίνει «μίνι παλάτι των σουλτάνων», και αποτελούσε ένα μέρος που οι Οθωμανοί σουλτάνοι ξεκουράζονταν πριν και μετά την παρακολούθηση των προσευχών στην Αγία Σοφία, την εποχή της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Από το 1991, το κομμάτι αυτό είχε ανοίξει για προσευχή, αλλά δεν είχε διορισμένο ιμάμη. Είναι μια μικρή «περιοχή» όπου οι μουσουλμάνοι μπορούσαν να εκτελέσουν το μεσημέρι και το απόγευμα τις προσευχές τους.
Τώρα, με τον δικό του μόνιμο ιμάμη θα είναι σε θέση να εξυπηρετήσει το κοινό με πλήρη απασχόληση. Ως εκ τούτου, οι πιστοί θα μπορούν να παρακολουθήσουν τις προσευχές πέντε φορές την ημέρα, αλλά και τις ειδικές προσευχές της Παρασκευής.
Ωστόσο, αρκετοί μουσουλμάνοι πιστοί που ερωτήθηκαν από την τουρκική τηλεόραση στις 21, Οκτωβρίου, μία ημέρα μετά τις πρώτες προσευχές της Παρασκευής , δήλωσαν ότι η πρόσβαση σε αυτό το μέρος είναι περιορισμένη .
«Καλούμε τον πρόεδρο να ανοίξει ολόκληρη την Αγία Σοφία ως τζαμί ώστε να μπορούμε να προσευχηθούμε ελεύθερα», δήλωσαν πολλοί Τούρκοι μουσουλμάνοι πιστοί.
Τα Τουρκικά μέσα ενημέρωσης έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για τον διορισμό του νέου ιμάμη. Ο ίδιος μετατράπηκε σε διασημότητα μέσα σε μια νύχτα.
Τα ειδησεογραφικά πρακτορεία των μουσουλμανικών χωρών δεν δίστασαν να παρουσιάσουν στα δελτία ειδήσεων τους τον ιμάμη με μια «φτιαγμένη» φωτογραφία που ο ίδιος φοράει γάντια του μποξ και από κάτω την λεζάντα «το ισλάμ εναντίον των χριστιανών Σταυροφόρων».
Το ειδησεογραφικό πρακτορείο ειδήσεων Al-Monitor ανέφερε ότι πολλές ισλαμικές ομάδες στην Τουρκία έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους γύρω από την πλήρη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε οθωμανικό Τζαμί.
Για τους υποστηρικτές της αλλαγής αυτής , η Αγία Σοφία ως μουσείο συμβολίζει την Τουρκία με «αλυσίδες» και οι ίδιοι ζητούν πλήρη ανεξαρτησία πλέον για ένα λειτουργικό τζαμί.
Μια τουρκική οργάνωση με την ονομασία «Ελεύθερη Αγία Σοφία» ανακοίνωσε ότι «αν μετατρέψουμε την Αγία Σοφία σε τζαμί, οι δύσκολες στιγμές και τα προβλήματα όλης της Τουρκίας θα τελειώσουν.»
