Του συνεργάτη μας Δημήτρη Κωνσταντάρα
Έγραφε χθες πολύ φιλοσοφημένα, στο www.oanagnostis.gr ο Γιάννης Μπασκόζος, με
τίτλο «Οι ειδήσεις τον Αύγουστο», κάνοντάς με να σκεφτώ κι εγώ κάτι που –χωρίς
να παραφράζω τον Έκο- με έχει πολλές φορές προβληματίσει: « Όταν το Σεπτέμβριο
του 1990 ο Ουμπέρτο Έκο έγραψε στην
Espresso το περίφημο σημείωμά του με τίτλο «Δεν υπάρχουν ειδήσεις τον Αύγουστο»
του χρεώσανε κάτι που ποτέ δεν εννοούσε.
Απομονωμένος σε ένα μικρό νησί (στα νησιά Φίτζι) και μακριά
από ανούσιες ειδήσεις μηδαμινής χρησιμότητας, ο Ουμπέρτο Έκο τόνιζε ότι η ποιότητα, η αξία και η εγκυρότητα της
ενημέρωσης για τον αναγνώστη μπορεί να επιτευχθεί όταν η δημοσιογραφία αποκοπεί
από το λώρο της ματαιοδοξίας της και επικεντρωθεί στις ουσιαστικές ειδήσεις».
Ο Έκο – που έφυγε φέτος το χειμώνα 84 ετών- , ήταν ένας διάσημος καθηγητής και συγγραφέας που μάλιστα είχε αποκηρύξει τον Καθολικισμό
έπειτα από πολυετή μελέτη. Ο Μπασκόζος ωστόσο, μπορεί να σπούδασε μαθηματικά και να ασχολήθηκε με τη
θεωρία πολιτισμού, έχει όμως «γράψει» πολλά χιλιόμετρα στη δημοσιογραφία, ίσως όχι στο καθημερινό
ρεπορτάζ αλλά σε ειδικά περιοδικά ποιότητας . Από σεβασμό στον Έκο πρέπει να
αναφέρθηκε στο ότι « την εποχή που δεν
υπήρχε διαδίκτυο ο Έκο είχε ως μόνον μέσο ενημέρωσης ένα τετρασέλιδο
εφημεριδάκι. Από εκεί διάβαζε τα νέα από τον Πόλεμο του Κόλπου. Μεστά,
ουσιαστικά. Τότε κατάλαβε ότι τον Αύγουστο που όλοι πάνε διακοπές τα media
γεμίζουν με ανούσιες ειδήσεις. Αλλά και
γενικότερα γεμίζουν με άχρηστες πληροφορίες. Θα προτιμούσε να μπορεί κάθε μέρα
να ενημερώνεται από ένα σύντομο ανάλογο εφημεριδάκι παρά να δέχεται τον
ορυμαγδό των πληροφοριών». Προφανώς ο Έκο δεν μπήκε στην ουσία της καθημερινής
δημοσιογραφίας και τις απαιτήσεις του αναγνώστη ο οποίος , υπάρχουν- δεν
υπάρχουν καλές, ουσιαστικές, ενδιαφέρουσες ειδήσεις λόγω του παραδοσιακού «χαρακτήρα» του
Αυγούστου, αυτός θέλει την εφημερίδα του γεμάτη.
Στην ουσία δικαιολογεί – χωρίς να χρειάζεται- μια πολύ σωστή φράση που ειπωμένη από τον Έκο
έδειχνε να εμπεριέχει ψήγματα κριτικής αλαζονείας. Διότι βεβαίως και τον
Αύγουστο ΔΕΝ υπάρχουν ειδήσεις με την έννοια που ένας επαγγελματίας δημοσιογράφος
γνωρίζει και θα το έλεγε γιατί ο επαγγελματίας δημοσιογράφος είναι υποχρεωμένος
να γεμίζει σελίδες, οπότε τις γεμίζει –πλην εξαιρέσεων- με «ειδήσεις του τίποτε».
Στη συνέχεια του σχολίου του, ο κ.Μπασκόζος «μπαίνει» αρκετά
στη μέγγενη της καθημερινής γραφής ειδήσεων « του μεροκάματου» λέγοντας:
« Φανταστείτε ότι αυτά τα έγραφε όταν ακόμα δεν είχε
εφευρεθεί το facebook και τα άλλα κοινωνικά δίκτυα. Ο Έκο έθιγε λοιπόν με αυτή
την πολυδιαφημισμένη πρόταση («Δεν υπάρχουν ειδήσεις τον Αύγουστο») την
ποιότητα της ενημέρωσης. Η κριτική απευθυνόταν στους δημοσιογράφους- γιατί
ειδήσεις υπάρχουν πάντα».
Έτσι είναι. Αλλά τι ειδήσεις; Αν δεν είμασταν υποχρεωμένοι
και «κλείσουμε» σελίδες, θα τις βάζαμε;
