Γράφει: Πέτρος Θεοχαρίδης
Λευκωσία: O Υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακοτρύπης ενημέρωσε το Υπουργικό Συμβούλιο για τον γεμάτο πολύ μεγάλης σημασίας εκπλήξεις κατάλογο των εταιρειών που διεκδικούν τεμάχια στην Κυπριακή ΑΟΖ στο πλαίσιο του Γ' Γύρου Αδειοδοτήσεων.
Το τεμάχιο 10 διεκδικούν
1. EXXONMOBIL – QATAR PETROLEUM
2. ENI-TOTAL
3. STATOIL
Το τεμάχιο 8 διεκδικεί
1. ΕΝΙ
2. CAIRN-DELEK-AVNER
Το τεμάχιο 6 διεκδικεί
1. ΕΝΙ-ΤΟΤΑL
Τα οκτώ ονόματα των εταιρειών που υπέβαλαν ενδιαφέρον είναι:
1. EXXONMOBIL (ΗΠΑ)
2. QATAR PETROLEUM (ΚΑΤΑΡ)
3. STATOIL (ΝΟΡΒΗΓΙΑ)
4. ENI (ΙΤΑΛΙΑ)
5. TOTAL (ΓΑΛΛΙΑ)
6. CAIRN (ΒΡΕΤΑΝΙΑ – Σκωτία)
7. DELEK (ΙΣΡΑΗΛ)
8. AVNER (ΙΣΡΑΗΛ)
Ο Αναπληρωτής Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Βίκτωρας Παπαδόπουλος μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά το πέρας του Υπουργικού Συμβουλίου και ερωτηθείς τι σημαίνει για τον τόπο μας το ενδιαφέρον για την κυπριακή ΑΟΖ από μεγάλες εταιρείες, ανέφερε «σημαίνει πολλά από όλες τις απόψεις.
Ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματα του».
Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι σημαίνει πολλά και σε πολιτικό επίπεδο, ο κ. Παπαδόπουλος απάντησε «προφανώς».
Οι εκπλήξεις είναι πολύ πιο μεγάλες, δεδομένου ότι η μία από τις έξι αιτήσεις που υποβλήθηκαν για τα τρία τεμάχια (6 ,8 και 10) αποτελεί κοινοπραξία των κολοσσών EXXONMOBIL και QATAR PETROLEUM.
Δεύτερη έκπληξη αποτελεί η συμμετοχή για πρώτη φορά στην διεκδίκηση τεμαχίων της Κυπριακής ΑΟΖ του Νορβηγικού κρατικού κολοσσού STATOIL που επίσης διεκδικεί το τεμάχιο «10».
.jpg)
Όπως από το Σάββατο είχε αποκαλύψει ο «Φ» και επιβεβαιώνεται με βάση την ενημέρωση του Υπουργού Ενέργειας προς το Υπουργικό, είναι η διεκδίκηση του «10» από κοινοπραξία των ΕΝΙ και TOTAL.
Πρόκειται για την πρώτη φορά παγκόσμια στην ιστορία δεκαετιών των δύο ευρωπαϊκών ενεργειακών κολοσσών με σημαντικό κρατικό εκτόπισμα, που ενώνουν δυνάμεις για να διεκδικήσουν δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης πιθανών κοιτασμάτων. Η κοινοπραξία της Ιταλικής ΕΝΙ με την Γαλλική TOTAL, διεκδικεί και το Τεμάχιο 6 της Κυπριακής ΑΟΖ, γεγονός που έχει πολυδιάστατη πολιτική, γεωπολιτική αλλά και γεωλογική και ουσιαστική ως προς την ανακάλυψη υδρογονανθράκων σημασία.
Το τεμάχιο «10» διεκδικεί και η κοινοπραξία της Σκωτσέζικης CAIRN με τις DELEK και AVNER.
Ζητούν το «10» και βλέπουν τερματικό LNG οι EXXONMOBIL – QATAR PETROLEUM
Η μεγαλύτερη έκπληξη του Γ΄ γύρου Αδειοδοτήσεων, είναι η παρουσία της κοινοπραξίας δύο γιγάντων, της αμερικανικής EXXONMOBIL, της μεγαλύτερης εταιρείας στον κόσμο στον τομέα έρευνας, εξόρυξής και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων και της QATAR PETROLEUM, της μεγαλύτερης στον κόσμο εταιρείας υγροποίησης φυσικού αερίου.
Οι δύο εταιρείες μαμούθ, έχουν ξεκινήσει από το 2007 να ενώνουν δυνάμεις με κοινοπραξίες για πολύ μεγάλα έργα, με πρώτο το τερματικό υγροποίησης φυσικού αερίου στο Κατάρ, μέσω του οποίου εξασφαλίζεται το 13% περίπου του ΑΕΠ της πλούσιας χώρας του Αραβικού Κόλπου.
Η σύμπραξη των δύο εταιρειών – μαμούθ, είναι η τρίτη ιστορικά συμμαχία των δύο σε τέτοιο επίπεδο.
Συνεργάζονται στην ανάπτυξη τερματικών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στο Κατάρ με την κρατική εταιρεία του Κατάρ να έχει τον λόγο για την ανάπτυξη υποδομών και την εξασφάλιση του φυσικού αερίου και την δεύτερη να έχει τον κύριο λόγο στην μεταφορά, εμπορία και διαχείριση των διεθνών αγορών.
Η δεύτερη σύμπραξη των δύο έγινε πρόσφατα και αφορά την κοινή διεκδίκηση τεμαχίων της Μοζαμβίκης, όπου ανακαλύφθηκαν τεράστια κοιτάσματα φυσικού αερίου την τελευταία πενταετία.
Η κοινοπραξία είχε επαφές κατά διαστήματα σε Τέξας και Λευκωσία και όχι μόνο με την κυβέρνηση ώστε να εξασφαλιστεί η υποβολή αίτησης. Ενδεικτικό του ενδιαφέροντος είναι το γεγονός ότι ο αντιπρόεδρος της EXXONMOBIL ήρθε τον τελευταίο μήνα στην Κύπρο δύο φορές, μία για να συναντηθεί μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Επανήλθε στην Κύπρο για δεύτερη φορά σε ένα μήνα την περασμένη Πέμπτη – μία μέρα πριν την λήξη της περιόδου υποβολής αιτήσεων του Γ΄ Γύρου – για υποβολή της αίτησης μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Η EXXONMOBIL κυρίως, αλλά και η QATAR PETROLEUM ζήτησαν εξ αρχής μεγάλη εμπιστευτικότητα από την πλευρά μας, εξηγώντας ότι για το θέμα της εμπιστευτικότητας υπήρχε από πλευράς τους πολύ μεγάλη ευαισθησία. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι για να αποφύγουν οποιοδήποτε κίνδυνο να γίνει γνωστή η πρότασή τους κατά την κατάθεση της αίτησης πριν την σημερινή μέρα, υψηλόβαθμα στελέχη της κοινοπραξίας ήρθαν στην Κύπρο την περασμένη Τετάρτη και κατέθεσαν την αίτηση μία μέρα πριν την λήξη της περιόδου.
Γι αυτό και δεν εμφανίστηκαν στο Υπουργείο Ενέργειας την περασμένη Παρασκευή, που έληξε η περίοδος υποβολής αιτήσεων, αφού την Παρασκευή εκεί θα ήταν ανταγωνιστές που κατέθεταν τις δικές τους προτάσεις αλλά και οι τηλεοπτικές κάμερες, φωτογράφοι, δημοσιογράφοι.
Παράλληλα, όσοι γνώριζαν την πρόθεση αλλά και την κατάθεση της αίτησης, σεβάστηκαν το αίτημα εμπιστευτικότητας μέχρι και την συνεδρία του Υπουργικού σήμερα, που ήταν και το αίτημα και η άτυπη συμφωνία με τον Υπουργό Εμπορίου και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Είναι φανερό ότι η ευαισθησία οφείλεται σε σειρά σοβαρών συνεργασιών που έχει η EXXONMOBIL με την Τουρκία και τουρκικές κρατικές και ιδιωτικές εταιρείες σε σημαντικών οικονομικών συμφερόντων έργα στην Τουρκία.
Μια από τις τελευταίες συμφωνίες μεταξύ Τουρκίας και EXXONMOBIL, έγινε από τον ίδιο τον Ερτογάν προ τριετίας, ως τότε πρωθυπουργό της Τουρκίας και αφορά ανάπτυξη για αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου στο βόρειο ΙΡΑΚ, ώστε να διευκολυνθεί η πρόσβαση της Τουρκίας στις πηγές.
Αφενός ήθελαν να αποφύγουν τις ανοικτές πιέσεις για ανατροπή της απόφασής του αμερικανικού κολοσσού να μπει στην Κυπριακή ΑΟΖ αυτή την περίοδο και αφετέρου προφανώς ήθελαν χρόνο να ενημερώσουν και να «χειριστούν» τους τούρκους εταίρους τους οι ίδιοι πριν δημοσιοποιηθεί η διεκδίκηση του «10» από την κοινοπραξία αλλά όταν ήδη η αίτησή τους θα ήταν τετελεσμένο γεγονός.
Το γεγονός ότι η EXXONMOBIL στην Κύπρο κατεβαίνει σε κοινοπραξία με την κρατική QATAR PETROLEUM, δείχνει και ποιος είναι ο στόχος και οι προσδοκίες τους: Η ανακάλυψη κοιτάσματος ή κοιτασμάτων στο 10 που θα επιτρέπουν την δημιουργία τερματικού υγροποίησης. Αυτό επιβεβαιώνεται και με πληροφορίες του «Φ» μέσα από στοιχεία που παρουσίασε η ηγεσία του παγκόσμιου κολοσσού στις επαφές τους για το θέμα της υποβολής αίτησης για διεκδίκηση του 10. Να σημειωθεί ότι οι δύο εταιρείες που απαρτίζουν την κοινοπραξία έχουν εμπειρία 40 χρόνων στην υγροποίηση και την εμπορία υγροποιημένου φυσικού αερίου. Είναι ουσιαστικά η πρώτη παρουσία του υπ αρ. 1 παγκόσμιου κολοσσού του τομέα στην Ανατολική Μεσόγειο και γίνεται μέσω Κύπρου.
Επίσης, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα αναμένεται η επόμενη μέρα της αποκάλυψης του ότι η ΕΧΧΟΝΜΟΒΙL μαζί με την QATAR PETROLEUM θέλουν να μπουν στην Κυπριακή ΑΟΖ δεδομένων της έντονης προσπάθειας της Τουρκίας που προηγήθηκε για να αποτρέψει την συμμετοχή μεγάλων εταιρειών με τις οποίες έχει κοινά οικονομικά συμφέροντα.
Η έκπληξη της αίτησης από την Νορβηγική STATOIL
Το παράδειγμα της κρατικής Νορβηγικής εταιρείας – κολοσσού στον τομέα της ενέργειας και των υδρογονανθράκων, της STATOIL, αλλά και του πολύκροτού «Νορβηγικού μοντέλου» αποτελεί παγκόσμιο παράδειγμα επιτυχημένης ανάπτυξης για το οποίο έγινε πολύς λόγος και στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια. Και ως προς το θεσμικό πλαίσιο ανάπτυξης της Εταιρείας Υδρογονανθράκων Κύπρου στο πρότυπο STATOIL και ως προς το μοντέλο διαχείρισης των εσόδων από τους υδρογονάθρακες.
Η STATOIL είναι εδώ και είναι επίσης πολύ θετική έκπληξη.
Ο Νορβηγικός κρατικός κολοσσός διαχειρίζεται σύμερα μεταξύ πολλών άλλων 14 κοιτάσματα στην Νορβηγεία και την Βόρεια Θάλασσα όπως και κοιτάσματα σε 27 χώρες παγκόσμια, ενώ διαθέτει δικό της τερματικό υγροποίησης. Η κίνηση της STATOIL για διεκδίκηση τεμαχίου στην Κυπριακή ΑΟΖ έχει και πολύ μεγάλη πολιτική σημασία. Αφενός είναι γνωστό ότι ο Νορβηγός εκπρόσωπος του ΟΗΕ στην Κύπρο, δεν είναι υπέρ της προώθησης της διαδικασίας αξιοποίησης του πλούτου της Κυπριακής ΑΟΖ πριν την λύση, ενώ ο κ. Εσπεν Μπάρθ Αϊντα έχει σημαντικές προσβάσεις και επιρροή στην κυβέρνηση της χώρας του. Που επίσης διατηρεί αποστάσεις σε σχέση με την κατηγορηματική υποστήριξη των δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας δεδομένων των διαπραγματεύσεων.
Ακόμα περισσότερο, πριν ακριβώς δύο μήνες, η STATOIL υπέβαλε αίτηση στην Τουρκική κυβέρνηση, διεκδικώντας τα δικαιώματα για δύο ερευνητικά τεμάχια της Τουρκίας στην Θράκη, που βρίσκονταν σε διαγωνιστική διαδικασία. Επίσης η STATOIL έχει και άλλα σημαντικά – αν και φθίνοντα – συμφέροντα στην Τουρκία, όπως συμμετοχή σε αγωγούς.
Προφανώς για τους ίδιους λόγους που σχετίζονται με ενδεχόμενες πολιτικές αντιδράσεις και η STATOIL ζήτησε και διατήρησε ψηλή εμπιστευτικότητα στην υποβολή της δικής της αίτησης, που επίσης έγινε σεβαστή.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η αίτησή της την Παρασκευή, υποβλήθηκε από δύο στελέχη της που ήρθαν για τον σκοπό αυτό από την Νορβηγία, όσο το δυνατό πιο διακριτικά – ούτε στα κιβώτια των φακέλων ούτε πουθενά αλλού δεν αναγραφόταν το όνομα του αιτητή ή άλλο στοιχείο- ώστε να μην γίνει γνωστή η συμμετοχή της πριν την επίσημη ανακοίνωση. Αυτό δείχνει ότι αποδίδεται ιδιαίτερη σημασία στην Κυπριακή ΑΟΖ που υπερβαίνει πολιτικών και κάποιων άλλων οικονομικών συμφερόντων.
Η STATOIL προφανώς ήρθε διεκδικώντας το «10» στην Κύπρο έχοντας υπόψη μια ευρύτερη παρουσία και συμφέροντα στην περιοχή, αφού είναι ένας από τους κύριους ενδιαφερόμενους και για τεμάχια του γειτονικού Λιβάνου, για τα οποία όμως οι διαδικασίες καθυστερούν εδώ και δέκα χρόνια και είναι άγνωστο πότε θα προχωρήσουν.
Και η κοινοπραξία των κολοσσών ΕΝΙ-ΤΟΤΑΛ
Ξεχωριστή σημασία έχει και η συμμετοχή των ΤΟΤΑΛ και ΕΝΙ που ήρθαν και όχι μόνο έμειναν αλλά τώρα διεκδικούν τα 10 και 6 σε κοινοπραξία – έκπληξη.
Σύμφωνα με όλα τα στοιχεία η κατάληξη σε απόφαση των δύο ευρωπαϊκών κολοσσών να συνεργαστούν στην Κυπριακή ΑΟΖ, οφείλεται σε τρείς κύριους παράγοντες πέραν του δεδομένου, ότι είναι κύριοι παίκτες στην Κυπριακή ΑΟΖ και κατέχουν την μεγαλύτερη γνώση της γεωλογίας της περιοχής.
Ο πρώτος κύριος παράγοντας, είναι το γεγονός ότι οι δύο κολοσσοί ανέμεναν ότι έχουν να ανταγωνιστούν στο 10 πολύ μεγάλους αντιπάλους, οπότε αναζητούν υπεροχή με την συνένωση δυνάμεων.
Ο δεύτερος λόγος, είναι επίσης το γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Υπουργός Ενέργειας, είχαν υποδείξει από καιρό ότι είναι ιδιαίτερα επιθυμητοί οι δύο κολοσσοί στην Κύπρο, ωστόσο επειδή κατέχουν ήδη κάποια τεμάχια, το να τους δοθούν και κάποια άλλα, θα δημιουργούσε μια αισθητή εξάρτηση της ΑΟΖ από τις εταιρείες αυτές.
Οπότε, εμμέσως πλην σαφώς τους υποδείχθηκε ότι θα ήταν καλύτερα να έρθουν στον Γ΄ Γύρο με δυνατούς εταίρους, ώστε να διαφοροποιηθεί και να ενισχυθεί η κυπριακή ΑΟΖ.
Αυτοί βρήκαν την λύση που ήταν και οι έκπληξη – συνεργάστηκαν μεταξύ τους.
Έτσι – και αυτός είναι ο τρίτος παράγοντας – απέφυγαν να «μπάσουν» στα μυστικά της κυπριακής ΑΟΖ αλλά και στα συμφέροντα που δημιουργούνται άλλες – τρίτες – εταιρείες, διατηρώντας σημαντική θέση.
Λόγω και του ιδιαίτερα ψηλού εκτοπίσματος των κοινοπραξιών που διεκδικούν τα τεμάχια 6, 8 και 10, οι πιθανότητες κατάληξης σε υπογραφές συμφωνιών και για τα τρία τεμάχια είναι πολύ ψηλές. Αυτό σημαίνει ότι πέραν των τεμαχίων 2, 3, 9 και 11 που βρίσκονται στο στάδιο της έρευνας και των ερευνητικών γεωτρήσεων, στο ίδιο στάδιο προστίθενται σύντομα και τα 6, 8 και 10 δηλαδή θα έχουμε συνολικά επτά τεμάχια από τα οποία αναμένονται εξελίξεις, ενώ αναμένεται και η οριστικοποίηση του σχεδίου ανάπτυξης του «Αφροδίτη».
Η προσοχή δεν μπορεί παρά να στραφεί και στην κοινοπραξία ΕΝΙ – TOTAL για την διεκδίκηση του «6».
Δηλαδή οι ΤΟΤΑΛ και ΕΝΙ αποφάσισαν να σμίξουν δυνάμεις και τεχνοκρατικά και να μοιραστούν το ρίσκο οικονομικά αλλά και να δημιουργήσουν ένα ισχυρό πολιτικό πεδίο γύρω από το 6, ώστε να ανταπεξέλθουν στις τουρκικές αντιδράσεις.
.jpg)
Ευχάριστος πονοκέφαλος για τον Γ. Λακοτρύπη
Η ικανοποίση από το επίπεδο και τον χαρακτήρα του ενδιαφέροντος στην κυβέρνηση και ιδιαίτερα τον Υπουργό Ενέργειας Γιώργο Λακοτρύπη είναι εμφανής και κρύβει πολιτικό και τεχνοκρατικό προγραμματισμό που εξελίσσεται εδώ και ένα χρόνο τουλάχιστον.
Πρώτον η κυβέρνηση τόλμησε και προκήρυξε τον Γ΄ Γύρο, εν μέσω αντιδράσεων εκ των έσω αλλά και κυρίως εκ των έξω λόγω της κρισημότητας των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό.
Δεύτερο όλες οι προσπάθειες με ταξίδια στη Νέα Υόρκη και δύο τουλάχιστον φορές στο Τέξας, σε διάφορες περιπτώσεις στο Λονδίνο και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, έδωσαν το επιθυμητό αποτέλεσμα ως προς την ποιότητα και το μέγεθος των υποψηφίων.
Ένα ήταν το πολιτικό εκτόπισμα της ΑΟΖ.
Δεύτερο και ίσως ιστορικά πολύ πιο σημαντικό, είναι ότι εξασφαλίστηκε η διεκδίκηση των τεμαχίων από εταιρείες με πολύ ψηλή ικανότητα και τεχνολογική και οικονομική όπως και εμπειρία, που δεν θα «αφήσουν την δουλειά στη μέση». Δηλαδή θα κάνουν τις καλύτερες έρευνες και ακόμα περισσότερο, αν βρούμε κοιτάσματα, θα τα εκμεταλλευτούμε με τον καλύτερο τρόπο και το συντομότερο.
Το πολύ ψηλό επίπεδο διεκδίκησης στον Γ Γύρο, έχει δημιουργήσει ήδη και ένα ευχάριστο πονοκέφαλο που θα πρέπει να διαχειριστεί με μαεστρία ο κ. Λακοτρύπης και η κυβέρνηση τους αμέσως επόμενους μήνες.
Έχουμε τρία τεμάχια και τουλάχιστον τέσσερεις ισχυρούς διεκδικητές, ενώ δεν θέλουμε να χάσουμε με τίποτα – κυρίως για πολιτικούς λόγους – κανένα από αυτούς.
Οπότε είναι φανερό ότι θα χρειαστούν χειρισμοί.
Οικονομική «ένεση» από τα μπόνους των προσφορών
Ως προς το τεμάχιο «10», αναμένεται ότι θα είναι ψηλό και το μπόνους υπογραφής που προσφέρουν οι τέσσερεις μνηστήρες.
Αυτός που θα επιλεγεί θα πρέπει να το καταβάλει άμεσα μετά τις υπογραφές που αναμένονται τον Ιανουάριο και είναι σίγουρο ότι θα ανέρχονται σε αρκετά εκατομμύρια ευρώ λόγω του ανταγωνισμού.
Κάποια ποσά θα εισπραχθούν και ως μπόνους για τα τεμάχια 6 και 8, ωστόσο είναι φανερό ότι δεν θα είναι σημαντικά.
Επίσης, ο ψηλός ανταγωνισμός για το «10» σημαίνει και αυξημένα συγκριτικά ψηλά έσοδα, από τυχόν ανακαλύψεις υδρογονανθράκων.
Και αυτό γιατί ένα σημαντικό μέρος της βαθμολογίας που θα κρίνει τον νικητή, προέρχεται από το ποσοστό που θα ανήκει στην Δημοκρατία από το κοίτασμα και τις εισπράξεις στον διαμοιρασμό.
Φιλελεύθερος
