Η ερχόμενη Πέμπτη είναι μια πάρα πολύ σημαντική ημέρα.Το δημοψήφισμα στη Βρετανία μέσω του οποίου οι πολίτες της θα αποφασίσουν αν θα παραμείνει η χώρα τους στην ΕΕ ή αν θα αποχωρήσει,μας αφορά όλους. Κι επειδή εκεί ότι προκύψει από το δημοψήφισμα θα τηρηθεί κιόλας έχει ενδιαφέρον να δούμε τι υποστηρίζουν οι δύο πλευρές και τι μπορεί να προκύψει από την πιθανή έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ.
Το άρθρο έχει την υπογραφή του Νίκου Παπανικολάου και έχει δημοσιευθεί στοepikairo.gr . Νομίζουμε ότι είναι πολύ κατατοπιστικό και κυρίως ψύχραιμο:
Την Πέμπτη 23 Ιουνίου, οι Βρετανοί, πολίτες αλλά και οι κάτοχοι διαβατηρίου χωρών της Κοινοπολιτείας που ζούνε στην Μεγάλη Βρετανία θα κληθούν να αποφασίσουν εάν η Μεγάλη Βρετανία θα παραμείνει ή θα εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ένωση, της οποίας είναι μέλος από το 1973.
Ας ξεκινήσουμε από την αρχή. Έπρεπε ή όχι να ψηφίσουμε γι αυτό το θέμα; Είναι κάτι στο οποίο έπρεπε να εκφράσουμε άποψη όλοι ή έπρεπε να το αφήσουμε στους «ειδικούς» ή έστω σε αυτούς που πληρώνονται για να παίρνουν τέτοιες αποφάσεις, όπως τα μέλη του Εθνικού Κοινοβουλίου;
Το αν θα συνεχίσει η Μεγάλη Βρετανία να είναι μέρος της ευρωπαικής οικογένειας ή όχι είναι ένα θέμα με πολλαπλές διαστάσεις σε πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό και ιστορικό επίπεδο που είναι πολύ δύσκολο να εξηγηθεί επαρκώς στους περισσότερους εξ ημών. Ο καθηγητής Richard Dawkins για παράδειγμα ήταν ξεκάθαρος, ότι δε θα έπρεπε να τεθεί τέτοιο θέμα σε δημοψήφισμα, αλλά να αποφασίσει το Κοινοβουλιο. Παρόλο λοιπόν που πολλοί συμφωνούμε ότι αυτή η απόφαση του Cameron είναι η χειρότερη από όλες αυτές που έχει πάρει ως Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, είμαστε «υποχρεωμένοι» να συμμετέχουμε στο δημοψήφισμα της 23ης Ιουνιου σχετικά με το αν η Μεγάλη Βρετανία θα παραμείνει ή όχι στην ΕΕ. Προσωπική μου γνώμη είναι ότι η ενεργή συμμετοχή του πολίτη στις δημοκρατικές διαδιακασίες (και ένα δημοψήφισμα είναι μία κορυφαία δημοκρατική διαδικασία) δε πρέπει να αντιμετωπίζεται ποτέ αρνητικά.
Κάθε πλευρά έχει τα επιχειρήματα της και οι περισσότεροι συμφωνούν ότι ανάλογα με το τι υποθέσεις κάνει κανείς, τα επιχειρήματα των μεν ή των δε φαίνονται πιο στοιβαρά.
Οι πολέμιοι της συμμετοχής της Βρετανίας στην ΕΕ υποστηρίζουν ότι το ποσό που η χώρα συνεισφέρει στον προυπολογισμό της ΕΕ (περίπου 11 δισεκατομμύρια λίρες) θα διατεθεί σε νοσοκομεία και εργα υποδομής. Οι υπέρμαχοι της Ευρωπαικής πορείας ανταπαντούν ότι το κόστος μίας εξόδου θα είναι πολύ μεγαλύτερο από 11 δισεκατομμύρια λίρες τα οποία θα χαθούν από το ΑΕΠ και επομένως δε θα περισσέψει τίποτα για να επενδυθεί στο Εθνικό Συστημα Υγείας (NHS).
Οι Brexiters δηλώνουν ότι η ανάπτυξη της ΕΕ είναι συνεχώς μειούμενη και η Βρετανική οικονομία θα αναπτυχθεί γρηγορότερα χωρίς τους περιορισμούς που θετουν οι γραφειοκρατικές Βρεξέλλες, ενώ οι Remainers απαντούν ότι για να δοθεί άδεια στην Βρετανία να συνάψει εμπορικές συμφωνίες με την ΕΕ θα αναγκαστεί να δεχτεί τη νομοθεσία των γραφειοκρατικών Βρυξελλών με διαφορά ότι τώρα δε θα έχει φωνή για να την κάνει πιο φιλική προς τη Βρετανία.
Ολα αυτά και πολλά ακόμα ερωτήματα είναι δύσκολο να απαντηθούν ξεκάθαρα και χωρίς υποθέσεις που στο τέλος μπορεί να αποδειχτούν λανθασμένες.
Αρκεί το NATO για να διασφαλιστεί η ειρήνη; Η Βρετανία έχει αποφασίσει ότι δε θα συμμετάσχει στον ευρωπαικό στρατό (αν και όποτε αυτός δημιουργηθεί), πράγμα αναμενόμενο.
Θα υπογράψει η Βρετανία πιο συμφέρουσες εμπορικές συμφωνίες με τρίτες χώρες ή θα χάσει διαπραγματευτική ισχύ αν διαπραγματευτεί μόνη της; Σίγουρα είναι καλύτερο να διαπραγματεύεται η Ενωμένη Ευρώπη των εκατοντάδων εκατομμυρίων κατοίκων παρά μόνη της η Βρετανία των 60 εκατομμυρίων κατοίκων. Αλλά από την άλλη είναι δύσκολο να υπογραφεί μία συμφωνία που να προασπίζει τα συμφέροντα 28 κρατών και γι αυτό το λόγο η ΕΕ δεν έχει καταφέρει να υπογράψει εμπορικές συμφωνίες με την Κίνα, την Ιαπωνία ή τις ΗΠΑ με τις οποίες ακόμα συζητείται η TTIP που έχει φερει και μεγάλες εντιδράσεις.
Ενα ακόμα μείζον θέμα για τους Βρετανούς είναι η ασφάλεια και η απειλή που νοιώθουν (όχι άδικα) λόγω της τρομοκρατίας. Θα είναι η Βρετανία περισσότερο ή λιγότερο ασφαλής εκτός ΕΕ; Μάλλον η συνεργασία μεταξύ των χωρών για το συγκεκριμένο ζήτημα δε θα επηρεαστεί και πολύ, μιας και καμία χώρα δε μπορεί και δε τη συμφέρει να αντιμετωπίσει μόνη της τις απειλές τρμοκρατικών ομάδων όπως το ISIS. Από εκεί και πέρα όμως τα επιχειρήματα του οπαδών του Brexit είναι λιγο κοντόφθαλμα. Υποστηρίζουν ότι η Βρετανία θα «επανακαταλάβει» τον έλεγχο των συνόρων της και θα επιτρέπει σε όποιον θέλει να έρχεται στη χώρα. Στην πραγματικότητα όμως και τώρα έχει αυτό το δικαιωμα. Αν θεωρήσει ότι κάποιος είναι ύποπτος για τρομοκρατική απειλή, έχει δικαίωμα να του αρνηθεί την είσοδο στη χώρα. Ωστόσο χωρίς μία κοινή ευρωπαική πολιτική που να ελέγχει τη ροή στα ανατολικά και στα νότια της ευρωπαικής ηπείρου τα ευρωπαικά κράτη θα είναι επιρρεπή στην τρομοκρατική απειλή, διότι πολύ απλά κανένα κράτος δε μπορεί να την αντιμετωπίσει τις φονταμενταλιστικές ομάδες χωρίς τη βοήθεια των υπολοίπων.
Το μεγαλύτερο παράδοξο με όσους υπερασπίζονται στο Brexit είναι ότι διαλαλούν ότι θέλουν να επιστρέψουν την Μεγάλη Βρετανία στις ρίζες της που χάθηκαν μέσα στη γραφειοκρατία των Βρυξελλών. Αγνοούν όμως ότι η Μεγάλη Βρετανία δεν ήταν ποτέ απομονωμένη από τον υπόλοιπο κόσμο, όπως θέλουνε να την καταστήσουνε σήμερα. Η Μεγάλη Βρετανία ήταν πάντοτε ένα εξωστρεφές κράτος, ένα έθνος εμπόρων, εξερευνητών και ανθρώπων που πρωτοπόρησαν στις ερευνητικές αποστολές εδώ και αιώνες. Επίσης μολονότι οι Brexiters αναφέρουν συνεχώς το ότι η Commission που προτείνει νόμους στο Ευρωπαικό Κοινοβούλιο είναι ένα όργανο μη εκλεγμένων γραφειοκρατών, ξεχνάνε την ίδια στιγμή τη Βουλή των Λορδων στη Βρετανία που επίσης έχει νομοθετικές εξουσίες και φυσικά αποτελείται από μη εκλεγμένα από το Βρετανικό λαό μέλη.
Ενα ακόμα μεγάλο θέμα που συζητείται ιδιαίτερα στην Μεγάλη Βρετανία περισσότερο ανάμεσα στους κατοίκους και λιγότερο στα ΜΜΕ είναι η προσπάθεια τρομοκράτησης της κοινής γνώμης σε περίπτωση που επικρατήσει στο δημοψήφισμα το Brexit. Είναι αλήθεια ότι πολλοί τόσο εντός όσο και εκτός Βρετανίας επενδύουν στον φόβο του τι θα συμβεί την επόμενη μέρα, κάνοντας ιδιαίτερα πεσιμιστικές προβλέψεις. Προσωπική μου άποψη είναι ότι σε μία κορυφαία στιγμή της Δημοκρατίας όπως αυτή του Βρετανικού δημοψηφίσματος είναι αποδεκτό να τοποθετηθούν όσοι το θεωρούν χρήσιμο. Από τον πιο φτωχό μέχρι τον πιο πλούσιο, από τον εργάτη στο εργοστάσιο μέχρι τον CEO της μεγαλύτερης τράπεζας και από την ταπεινότητα μου μέχρι τον Πρόεδρο Obama (του οποιου παρεπιπτόντως η τοποθέτηση για το συγκεκριμένο θέμα ήταν εξαιρετική). Αλλά όπως και να το κάνουμε είναι ενοχλητικό, προσβλητικό και αυθάδες τόσο να σου υποδεικνύει ο Merdoch να «BE-LEAVE» στην Μεγάλη Βρετανία (μέσω της εφημερίδας SUN που ελέγχει), όσο και να ξοδεύει δεκάδες εκατομμύρια λίρες υπέρ της καμπάνιας τουRemain η Goldman Sachs, να προβλέπει ότι θα καταστραφούμε και να ανακοινώνει απολύσεις σε περίπτωση Brexit ή ο Schauble να λέει ότι η Βρετανία θα αποκλειστεί από την αγορά της ΕΕ λες και είναι σίγουρος ότι μετά από 2 ή από 5 ή από 7 χρόνια που θα τελειώσουν οι διαπραγματεύσεις θα βρίσκεται στην ίδια θέση. Θα έπρεπε όλοι οι «απ’έξω» να είναι προσεκτικοί στις διατυπώσεις τους πράγμα που μόνο από τον Obama έχουμε δει ως σήμερα.
Γιατί οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ισοπαλία ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτικών δυνάμεων υποστηρίζει την ευρωπαική προοπτική της χώρας; Ο κυριότερος λόγος είναι ότι οι «μύθοι» για την κακή ΕΕ και το πόσα χρήματα στερεί από τον Βρετανικό προυπολογισμό έχουν γιγαντωθεί μιας και καμία κυβέρνηση δεν εστίασε στο να τους καταρρίψει. Οσο και να προσπαθεί η σημερινή κυβέρνηση εδώ και περίπου 4 μήνες, η ζημιά έχει γίνει και πολλοί Βρετανοί έχουν πιστέψει ότι η Μεγάλη Βρετανία βγαίνει ζημιωμένη από τη συμμετοχή της στην ΕΕ.
Ενα ακόμα ενδιαφέρον ερώτημα είναι ποια θα είναι η απάντηση της Ευρώπης σε ενδεχόμενο Brexit. Προς το παρόν δεν υπάρχει καμία ένδειξη εκτός από μερικές εκφοβιστικές δηλώσεις του Schauble που πέτυχαν ακριβώς το αντίθετο από αυτό που προσδοκούσαν. Ολοι συμφωνούν ότι η Μεγάλη Βρετανία θα επηρρεαστεί πολύ, αλλά δε θα συμβεί το ίδιο και με την Ευρωπαική Ενωση; Τα στοιχεία λένε ότι η Μεγάλη Βρετανία αποτελεί το 15% του Ευρωπαικού ΑΕΠ, απορροφά το 10% των εξαγωγών της ΕΕ και στο τραπεζικό της σύστημα διακρατά περίπου €1.1 τρισεκατομμύρια ευρώ δανείων και ομολόγων άλλων χωρών της ΕΕ. Επίσης η ανάπτυξη της Μεγάλη Βρετανίας είναι μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη χώρας της ΕΕ.
Αν η ΕΕ αποφασίσει να «χτυπήσει» την Μεγάλη Βρετανία δε θα είναι σαν να «πυροβολεί» τα πόδια της; Εχει την πολυτέλεια η Ευρώπη να ζήσει χωρίς την Μεγάλη Βρετανία όταν τα περισσότερα μέλη της (ίσως πλην Γερμανίας) έχουν τεράστια δομικά οικονομικά προβλήματα; Αντέχει η ΕΕ ακόμα έναν ισχυρό κλονισμό μετά το bail out της Ελλάδας, της Πορτογαλίας, της Ισπανίας και της Ιρλανδίας; Και πως θα αντιδράσουν οι ουκ ολίγοι ευρωσκεπτικιστές σε χώρες όπως η Ιταλία γα παράδειγμα; Αυτό θα οδηγήσει σε μία αβεβαιότητα για το μέλλον της Ευρωπαική Ενωσης που με τη σειρά της θα φέρει τα ίδια προβλήματα που θα φέρει η (ίδια) αβεβαιότητα και στην Μεγάλη Βρετανία. Συμπερασματικά νομίζω πως η ΕΕ δεν έχει ούτε τη δύναμη ούτε την πολυτέλεια να «χτυπήσει» σκληρά την Βρετανία. Είναι δεδομένο ότι σε περίπτωση εξόδου της Βρετανίας από την Ευρωπαική Ενωση, το κοινό συμφέρον επιτάσσει μία νέα συμφωνία ελεύθερου εμπορίου χωρίς νικητές και ηττημένους.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα του Brexit είναι η αβεβαιότητα. Ακόμα και οι πιστότεροι υποστηρικτές του λένε ότι θα υπάρχει μία αβεβαιότητα η οποία θα κρατήσει αρκετό καιρό και θα επιδεινώσει την ήδη ασθενική Βρετανική οικονομία. Αλλά διαβεβαιώνουν σε όλους τους τόνους ότι σε ορίζοντα ετών θα είμαστε καλύτερα, αλλά ξεχνώντας να μας πουν με ποιον τρόπο. Αναμφισβήτητα η Βρετανική οικονομία επωφελείται από το ελεύθερο εμπόριο και σίγουρα η πρόσβαση στην ελεύθερη αγορά σε περίπτωση Brexit, δε θα έρθει χωρίς κανονες που δε μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από τους σημερινούς. Η ΕΕ προσφέρει μία αγορά που αποτελεί περίπου το 1/3 της παγκόσμιας αγοράς σε αξία και συνθήκες για εμπόριο με ακόμα 50 χώρες. Αυτό δεν γίνεται και δεν πρέπει να χαθεί για την Βρετανική οικονομία. Οπότε στην ουσία το κέρδος θα είναι μηδαμινό και θα μείνει μόνο η αβεβαιότητα που θα έχει κάνει ήδη μεγάλη ζημιά. Φυσικά λογικό αποτέλεσμα αυτής της περιόδου θα ειναι και να μειωθούν οι επενδύσεις ευρωπαικών χωρών στην Μεγάλη Βρετανία. Το σίγουρο είναι ότι επικεινται μεγάλες αλλαγές και πολλές κρίσιμες αποφάσεις θα πρέπει να παρθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα αν και εφόσον επικρατήσει το Brexit.
Οσο η παγκοσμιοποίηση θα «βαθαίνει» τοσο μεγαλύτερη θα γίνεται η φοβία ιδιαίτερα στους μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους, αλλά και τόσο εντονότερη θα γίνεται η ανάγκη σε όλους να «ανήκουν» κάπου. Και αυτό είναι ένα στοίχημα για το μέλλον. Η Ευρωπαική Ενωση θα πρέπει να βρει ένα τρόπο να κάνει τους κατοίκους της να νοιώθουν όλο και περισσότερο Ευρωπαίοι. Δεν εννοώ να σταματήσουν να είναι Βρετανοί, Γάλλοι ή Ελληνες. Αλλά απεναντίας να θεωρούν ότι ανήκουν και σε κάτι άλλο, μεγαλύτερο από το δικό τους εθνος. Αυτό θα μας οδηγήσει στην απόρριψη των δύο άκρων. Από τη μία σε ένα υπερ-κράτος με έδρα τις Βρυξέλλες το οποίο θα αποφασίζει για όλους χωρίς να ρωτάει τους λαούς και από την άλλη στην επιστροφή στον 19ο αιώνα κατά τον οποίο οι διαφωνίες μεταξύ των κρατών λυνόταν με πολέμο. Η απάντηση βρίσκεται στην ισορροπία ανάμεσα στην «αυτονομία» και στην «συνεργασία». Οπως πολύ επιτυχημένα διάβασα κάπου, η λύση δεν είναι στις Ηνωμένες Ευρωπαικές Πολιτείες (United States of Europe), αλλά στην Ηνωμένη Ευρώπη των Πολιτειών (United Europe of States).
Μία προσωπική γνώμη. Ημουν, είμαι και θα παραμείνω ακραιφνής ευρωπαιστής. Αναγνωρίζω τα προβλήματα της ΕΕ, αναγνωρίζω λάθη που έχουν γίνει ιδιαίτερα από τους ισχυρούς της ΕΕ, αλλά πιστεύω ότι η Ευρωπαική Ενωση είναι μία τεράστια κατάκτηση και μπορούμε με τη συμμετοχή μας να την κάνουμε καλύτερη. Αυτό που με ανησυχεί είναι τα πολλά άτομα στο φιλικό και επαγγελματικό μου κύκλο που πρόκειται να ψηφίσουν υπέρ του Brexit. Διότι ,όταν νέοι και μορφωμένοι άνθρωποι που έχουν ταξιδέψει και συναναστραφεί με διαφορετικούς πολιτισμούς, όταν άνθρωποι που έχουν επωφεληθεί από την ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων εντός της ΕΕ διάκεινται εχθρικά προς αυτήν, το μέλλον δε μπορεί παρά να είναι ζοφερό. Κι αυτό είναι κάτι στο οποίο όσοι υπερασπιζόμαστε την ιδέα της Ενωμένης Ευρώπης πρέπει να βρούμε τρόπο να το αλλάξουμε.
Το σίγουρο είναι ότι θα ακολουθήσουν ενδιαφέροντες καιροί που δε θα μας αφήσουν να πληξουμε. Με το δημοψήφισμα είναι η σειρά των ανθρώπων να μιλήσουν. Μπορεί να πάρουν μία απόφαση που θα αλλάξει τη ζωή μας, μπορεί να πάρουν μία απόφαση που δεν βασίζεται σε όλα τα διαθέσιμα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά δεδομένα, μπορεί να πάρουν μία απόφαση σωστή, λάθος, άδικη, δίκαιη, ενάντια ή υπέρ στο συμφέρον τους, αλλά όπως και να έχει θα πάρουν μία απόφαση δική τους. Και αυτή η απόφαση πρέπει να γίνει σεβαστή από όλους. Γιατί αυτό είναι Δημοκρατία.
militaire
