Να πει κάτι παραπάνω, πέραν από μια γενικόλογη αναφορά στη ρύθμιση του ελληνικού χρέους -και όσα και πριν δύο χρόνια έλεγε όταν είχε βρεθεί ξανά στην Αθήνα- περίμενε από τον κύριο Κλάους Ρέγκλινγκ ο υπουργός Οικονομικών κύριος Ευκλείδης Τσακαλώτος, στη συνάντηση που πραγματοποιήσαν στο γραφείο του στην πλατεία Συντάγματος.
Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των δύο πλευρών βρέθηκε η λύση για την μερική αναδιάρθρωση των δανειακών αναγκών της χώρας στα επόμενα χρόνια, κυρίως μετά το 2018, όπως συμφωνήθηκε στο Eurogroup της 24ης Μαΐου φέτος.
Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ), όπως αναμενόταν ανακοίνωσε ότι δίδεται η πρώτη δόση των 7,5 δισ. ευρώ που εγκρίθηκε από τον ΕΜΣ την περασμένη Παρασκευή «ως αναγνώριση της δέσμευσης της ελληνικής κυβέρνησης» να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις.
Ζητούμενο από πλευράς του κυρίου Ρέγκλινγκ είναι να προετοιμάσει το έδαφος για τα προαπαιτούμενα της δεύτερης υποδόσης των 2,8 δισ. τον Σεπτέμβριο, αλλά και για τη δεύτερη αξιολόγηση τον Οκτώβριο. Από ελληνικής πλευράς, η κυβέρνηση δεν αρκείται στην «επιταγή» των 7,5 δισ. που εγκρίθηκε πριν πέντε μέρες, αλλά κυρίως ένας οδικός χάρτης και ένα πλαίσιο αποφάσεων για τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους.
Ανέφερε επίσης ότι τα επιτόκια που βαραίνουν τα ελληνικά δάνεια είναι πολύ χαμηλότερα του 1%, με ωρίμανση στα 32 χρόνια και σημείωσε ότι ο ΕSM θα προσπαθήσει να μειώσει το επιτοκιακό ρίσκο για την ελληνική οικονομία.
Όσον αφορά τους στόχους του προγράμματος, κατέστησε σαφές ότι όλες οι πλευρές θα πρέπει να σεβαστούν πως ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος ανέρχεται στο 3,5% του ΑΕΠ, έως το 2018.
«Πρέπει να υπενθυμίσω ότι το 3,5% συμφωνήθηκε το περασμένο καλοκαίρι», τόνισε ο Κ. Ρέγκλινγκ μετά από τη συνάντηση του με τον υπουργό Οικονομικών κι αφού είχε προηγηθεί τετ-α-τετ με το Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, απαντώντας σε ερώτηση για το πώς βλέπει την πρόταση για μείωση του στόχου στο 2% ή ενδεχομένως στο 1,5%, που έχει βάλει στο τραπέζι το ΔΝΤ. «Δεν ειπώθηκε η διάρκεια (του 3,5%) αλλά σίγουρα είναι για πάνω από ένα χρόνο», συμπλήρωσε με νόημα ο επικεφαλής του ESM, με φόντο την Ανάλυση Χρέους της Κομισιόν, που προβλέπει διατήρηση του 3,5% για μια δεκαετία.
Λίγα 24ωρα μετά από την αιχμηρή και αιφνιδιαστική τοποθέτηση της Κ. Λαγκάρντ για τη συμφωνία του Μαίου αναφορικά με το ελληνικό Χρέος, ο Κ. Ρέγκλινγκ παραδέχθηκε ότι υπάρχουν διαφορές μεταξύ Ευρωπαίων και ΔΝΤ στις παραδοχές για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και τη δυναμική του Χρέους, αποφεύγοντας να προβλέψει την κατάληξη των διαβουλεύσεων μεταξύ των δύο πλευρών. «Δεν θέλω να πω ότι το ΔΝΤ κάνει λάθος»σημείωσε ο επικεφαλής του ESM, σημειώνοντας, όμως, ότι οι ευρωπαϊκές παραδοχές και προβλέψεις είναι πιο ρεαλιστικές, παρά τη μεγάλη δόση αβεβαιότητας που εμπεριέχει κάθε μακροπρόθεσμη πρόβλεψη. Σε κάθε περίπτωση, επιβεβαίωσε, επί της ουσίας, αναλύσεις και προβλέψεις ότι το μπρα- ντε- φερ μεταξύ των δύο πλευρών δεν θα τελειώσει πριν από το τέλος του έτους, παρατείνοντας έτσι την αβεβαιότητα για τους όρους ελάφρυνσης και τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα, ειδικά από τη στιγμή που για μια ακόμα φορά επέμεινε στο ότι ήδη έχουν γίνει πολλά για την ελάφρυνση του ελληνικού Χρέους.
Και τον Μάιο του 2014 πάντως, που ο κύριος Ρέγκλινγκ είχε έρθει στην Αθήνα και τότε πάλι για να μιλήσει στο συνέδριο του Economist (όπως θα συμβεί και αύριο), έλεγε τα ίδια ακριβώς που είπε και πριν μια εβδομάδα σε ομιλία του στην Πολωνία ότι δηλαδή:
-δεν χρειάζεται «κούρεμα» χρέους η Ελλάδα, αλλά σημασία έχει η δυνατότητα εξυπηρέτησης του υφιστάμενου χρέους σε χαμηλές δόσεις που να μπορούν να πληρωθούν κάθε χρόνο
-ήδη με τις ελαφρύνσεις στις πληρωμές του χρέους, που δόθηκαν από τους Ευρωπαίους το 2012 (χαμηλά επιτόκια, νέα δάνεια κλπ) η Ελλάδα πληρώνει 8 δισ. κάθε χρόνο λιγότερα, από όσο αν δεν είχε αυτές τις διευκολύνσεις
-θα συνεχιστεί η ελάφρυνση του κόστους εξυπηρέτησης των δανειακών της υποχρεώσεων
-θα πρέπει και η Ελλάδα να συνεχίσει την προσπάθεια των διαρθρωτικών αλλαγών
Μάλιστα, στο εξασέλιδο κεφάλαιο της έκθεσης του ΕΜΣ για την Ελλάδα που παρουσιάστηκε την Πέμπτη, γινόταν αναφορά στην οπισθοδρόμηση της ελληνικής οικονομίας με τη διακοπή του προγράμματος το 2015.
Ο ίδιος ο κύριος Κλάους Ρέγκλινγκ είχε αναφερθεί στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και έκανε συστάσεις για «αδικαιολόγητες πολιτικές παρεμβάσεις»
Χαρακτηριστικά, στην έκθεση του ΕΜΣ αναφερόταν ότι «η Ελλάδα δεν μπορεί να αντέξει άλλες καθυστερήσεις στην υλοποίηση του προγράμματος ή μια νέα περίοδο υπερβολικής πολιτικής αβεβαιότητας» και περιέγραφε και μια σειρά «προκλήσεις» που αντιμετωπίζει η χώρα, υπονοώντας τα μέτρα και τις αλλαγές για:
- αναθεώρηση του φόρου εισοδήματος
-η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος
-μείωση του όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων,
-εκσυγχρονισμός του τραπεζικού τομέα
-το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων
Στο εισαγωγικό του σημείωμα ο Κλάους Ρέγκλινγκ τόνιζε, αναφορικά με τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους που έλαβαν οι Ευρωπαίοι πιστωτές της Ελλάδας, η έκθεση ότι υποχρεώσεις πληρωμών είναι ελάχιστες μέχρι το 2023 ενώ στη συνέχεια, οι επιστροφές των δανείων απλώνονται για δεκαετίες.
Ο ΕΜΣ μαζί με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) είναι οι μεγαλύτεροι πιστωτές της χώρας, όπως τόνιζε ο κύριος Ρέγκλινγκ, αφού κατέχουν σήμερα το 48,9% του ελληνικού δημόσιου χρέους -ποσοστό το οποίο θα αυξηθεί σημαντικά αν εκταμιευθεί όλο το ποσό των 86 δισ. ευρώ του τρίτου προγράμματος. Ωστόσο, ο επικεφαλής του ΕΜΣ εκτιμά ότι δεν θα χρειαστεί η εκταμίευση του συνολικού ποσού των 86 δισ. ευρώ, εκτός και αν οι συνθήκες αλλάξουν ριζικά.
Ο κ. Ρέγκλινγκ επισήμαινε ακόμη ότι οι όροι που προσφέρθηκαν στην Ελλάδα το 2012 ισοδυναμούν με μείωση κατά 40% του ελληνικού δημόσιου χρέους που διακρατείται από τους Ευρωπαίους εταίρους της (το 2015), σε αυτό που οι οικονομολόγοι αποκαλούν «όρους καθαρής παρούσας αξίας» (ένας υπολογισμός που μεταφράζει τις μελλοντικές οικονομικές ροές σε σημερινά χρήματα).
«Αν και δεν αποτελεί ονομαστικό κούρεμα για τους πιστωτές, και δεν έχει κανένα άμεσο κόστος για τους Ευρωπαίους φορολογούμενους, αντιπροσωπεύει σημαντική εξοικονόμηση πόρων για την Ελλάδα», τονίζει ο διευθυντής του ΕΜΣ.
Επίσης ο κ. Ρέγκλινγκ πραγματοποίησε συνάντηση με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα όπου συζητήθηκαν το μέλλον και οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.
Τα χαμηλά επιτόκια
Σχετικά με τις εξοικονομήσεις από το «χαμηλό κόστος χρηματοδότησης του ΕΤΧΣ και του ΕΜΣ, στην έκθεση επισημαίνεται ότι όλες οι χώρες που μπήκαν σε πρόγραμμα (Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία και Κύπρος) επωφελήθηκαν από τα χαμηλά επιτόκια, ωστόσο, το οικονομικό όφελος για την Ελλάδα είναι μακράν το μεγαλύτερο, δεδομένου του τεραστίου μεγέθους της χρηματοδοτικής στήριξης. «Η αναβολή των επιτοκίων, η οποία χορηγήθηκε μόνο στην Ελλάδα ενόψει των ειδικών προκλήσεων του χρέους της, παρέχει ένα πρόσθετο πλεονέκτημα στην τρέχουσα δημοσιονομική εξοικονόμηση πόρων, που αντιστοιχεί στο 5,1% του ΑΕΠ το 2015. Οι αναβαλλόμενες πληρωμές, ωστόσο, θα καταστούν ληξιπρόθεσμες μετά το 2022», αναφέρει η έκθεση.
