Καλό...πάτο! ΑΛΕΞ
Ο φόβος μεγάλος για τα αναμενόμενα κύματα χρεοκοπίας στις αναδυόμενες οικονομίες. Το ισχυρό δολάριο απειλεί την παγκόσμια οικονομία. Σε χώρες, όπως η Τουρκία, η σχέση δολαρίου έχει φθάσει και πάλι στα επίπεδα τέλη του 2013. Η αξία της τουρκικής λίρας διολισθαίνει, αλλά και οι εξαγωγές γίνονται όλο και πιο ακριβές.
Η αυξανόμενη δύναμη του δολαρίου είναι επικίνδυνη για τον υπόλοιπο κόσμο, ειδικά για τις αναδυόμενες χώρες με μεγάλο όγκο εξωγωγών. Εάν η τιμή του δολασίου συνεχίζει να αυξάνεται, απειλείται νέα νομισματική αναταραχή, κύματα πτώχευσης, ακόμη και χρεοκοπίας.
Μιλώντας την αλήθεια, από καμιά φορά μπορεί να είναι αρκετά οδυνηρή. "Το δολάριο είναι το νόμισμα μας, αλλά το πρόβλημά σας" κάλεσε την κατάσταση μια φορά ο Τζον Κόναλι, υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ υπό τον Ρίτσαρντ Νίξον, στο υπόλοιπο του δυτικού κόσμου. Με άλλα λόγια, οι ΗΠΑ κάνουν με το νόμισμά τους ό, τι τους αρέσει, και ο υπόλοιπος κόσμος πρέπει να προσαρμοστεί έτσι ακριβώς.
Τα λόγια αυτά λέχθηκαν περισσότερο από τέσσερις δεκαετίες πίσω - και εξακολουθούν να είναι επίκαιρα. Μέχρι σήμερα, το δολάριο είναι το κυρίαρχο διεθνές νόμισμα. Και οι Αμερικανοί το διαχειρίζονται όπως τους είναι βολικό. Τα τελευταία χρόνια η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) πλημμύρισε αρχικά τον κόσμο με φθηνή ρευστότητα. Τώρα πρόκειται να τραβήξει και πάλι το βύσμα... την Τετάρτη, το Συμβούλιο των Διοικητών της Fed θα παρέχει συμβουλές σχετικά με το πόσο γρήγορα αναμένεται να αυξηθούν τα επιτόκια τον επόμενο χρόνο, δεδομένου ότι η οικονομία των ΗΠΑ έχει εξελιχθεί καλύτερα από ό, τι αναμενόταν έως πρόσφατα.
Ο κόσμος περιμένει την ανακοίνωση με φρίκη. Οι πιθανές συνέπειες: νομισματική αναταραχή, κύματα πτώχευσης και εθνικές χρεοκοπίες στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Ακόμα και τώρα, το δολάριο γίνεται όλο και ισχυρότερο. Με 40% αύξηση, από τα χαμηλά του τον Απρίλιο του 2011, έναντι των άλλων κύριων νομισμάτων. Και ο ρυθμός επιταχύνεται ραγδαία: Από το Σεπτέμβριο, αυξήθηκε 12% έναντι του γεν, 5% σε σύγκριση με το α ευρώ, τη στερλίνα και το ελβετικό φράγκο, 14% έναντι του ρεάλ της Βραζιλίας και κατά 20% έναντι του ρωσικού ρουβλίου.
Σύμφωνα με τους αναλυτές της Goldman Sachs, το δολάριο θα πρέπει να έχει φθάσει σε ισοτιμία με το ευρώ μέχρι το τέλος του 2017. Τα υψηλότερα επιτόκια στις Ηνωμένες Πολιτείες έκαναν το δολάριο πιο ελκυστικό για τους επενδυτές, το οποίο θα πρέπει επίσης να σημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι επενδυτές μπορούν να στρέφενται όλο και περισσότερο στην αναζήτηση υψηλότερων αποδόσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με την Goldman Sachs. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι αποδόσεις στην περιφέρεια της Ευρωζώνης έχουν ήδη μειωθεί σημαντικά.
Στην αρχή του τρίτου κύματος του δολαρίου
Έτσι, αυτό είναι πιθανό να συνεχιστεί. Οικονομολόγοι προβλέπουν ότι το δολάριο θα κερδίσει τα επόμενα δύο χρόνια περαιτέρω σε αξία, περί τα 20 σεντ έναντι του ευρώ. Ακόμη πιο μεγάλη αναμένεται η αύξηση του δολαρίου σε σύγκριση με τα νομίσματα των αναπτυσσόμενων οικονομιών.
Η αιτία για τη νέα δύναμη του δολαρίου: Η Fed σφίγει τα λουριά στην πορεία, ενώ άλλες κεντρικές τράπεζες, όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Τράπεζα της Ιαπωνίας (που οι διοικητές της θα συναντηθούν την Παρασκευή) ακολουθεί μια περαιτέρω χαλαρή νομισματική πολιτική. Επιπλέον, οι ΗΠΑ είναι σε θέση να μετατραπούν σε εξαγωγέα ενέργειας, μετά από δεκαετίες καθαρών εισαγωγών: Η έκρηξη του αμερικανικού fracking έχει κάνει το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο φθηνότερο, ενισχύει τη θέση των επιχειρήσεων των Ηνωμένων Πολιτειών - και ως εκ τούτου το νόμισμα.
Η παγκόσμια οικονομία, όπως φαίνεται, είναι στην αρχή ενός τρίτου κύματος του δολαρίου. Δεδομένης της κατάρρευσης του συστήματος σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών του Μπρέτον Γούντς, ο κόσμος έχει ήδη βιώσει δύο τέτοια κύματα: Την πρώτη φορά το 1980-1985, η πολιτική των υψηλών επιτοκίων υπό τον επικεφαλής της Fed Πολ Βόλκερ και η πολιτική του υψηλού χρέους υπό τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρίγκαν. Αυτό όξυνε τις κρίσεις χρέους σε πολλές αναδυόμενες χώρες, δεδομένου ότι ένα μεγάλο μέρος των υποχρεώσεών τους δεν είναι σε τοπικό νόμισμα, αλλά σε δολάρια.
Το δεύτερο κύμα ξεκίνησε στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας και διήρκεσε μέχρι το τέλος του έτους 2001/02. Ήταν η εποχή της Νέας Οικονομίας και το οικονομικό θαύμα του πρώην προέδρου της Fed, Αλαν Γκρίνσπαν. Αυτή η φάση περιλαμβάνει επίσης έναν αριθμό αναδυόμενων κρίσεων, αρχής γενομένης από την Ταϊλάνδη το 1997.
Τώρα ο κόσμος στέκεται ίσως πριν από το τρίτο κύμα. Και αυτή τη φορά θα υπάρξουν παρενέργειες. Οι εταιρείες από τις αναδυόμενες χώρες έχουν συσωρρεύσει πολύ χρέος σε δολάρια στη φάση των εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων της Fed. Με μια ανατίμηση του δολαρίου το βάρος του χρέους τους αυξάνεται, το οποίο υπολογίζεται σε τοπικό νόμισμα. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να μειωθεί η πιστοληπτική ικανότητα πολλών εταιρειών, προειδοποίησε η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (ΤΔΔ) πρόσφατα. Κατά συνέπεια, οι εταιρείες αυτές θα έχουν όλο και πιο πολλές δυσκολίες να αντλήσουν φρέσκο χρήμα για να επενδύσουν ή για να εξυπηρετήσουν τη χρηματοδότηση. Ορισμένοι απειλούνται με πτώχευση.
Άσχημα νέα για τις εξαγωγικές χώρες
Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για τα επιχειρηματικά σχήματα των βασικών προϊόντων πρώτων υλών, που είναι από τις πιο σημαντικές εταιρείες σε πολλές αναδυόμενες αγορές. Αυτές σταγγαλίζονται τώρα από μια πένσα, διότι αφενός έχει αυξηθεί το κόστος χρηματοδότησής τους από την ενίσχυση του δολαρίου και από την άλλη πλευρά τα έσοδά τους μειώνονται από την πτώση των τιμών των βασικών εμπορευμάτων. Αυτό δεν αποδυναμώνει μόνο τη Ρωσία, όπου η Gazprom και η Rosneft πρέπει να βρουν νέες πηγές χρηματοδότησης, αλλά και στην Βραζιλία και την Μαλαισία γίγαντες όπως η Petrobras και Petronas θα μπορούσαν να εισέρθουν σε καραντίνα. Οι αναδυόμενες χώρες με μεγάλα εξωτερικά ελλείμματα, οι οποίες νωρίτερα επωφελήθηκαν από τα φθηνά εισαγόμενα κεφάλαια, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, τη Νότια Αφρική, το Περού και την Κολομβία, θα μπορούσαν να γίνουν τα πρώτα θύματα από νέα δύναμη του δολαρίου.
Ακόμη και για την μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρωζώνη, τη Γερμανία, αυτό δεν είναι καλή είδηση. Όχι μόνο λόγω του ότι οι διακοπές κατά το 2015 εκτός της Ευρωζώνης θα είναι πιθανό να είναι πιο ακριβές, αλλά το πιο σημαντικό, γιατί η γερμανική βιομηχανία έχει πλέον πολλούς πελάτες σε αναδυόμενες αγορές. Εάν δροσίσει το οικονομικό κλίμα εκεί, οι Γερμανοί προμηθευτές θα μπορούσαν να πωλούν λιγότερο. Αυτό, στη συνέχεια, επηρεάζει επίσης τη γερμανική οικονομική ανάπτυξη, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές.
Απειλείται επίσης μια παγκόσμια αλυσιδωτή αντίδραση - γιατί ο κόσμος εξακολουθεί να εξαρτάται από το δολάριο. Περισσότερα από 40 χρόνια μετά την απώλεια της ιδιότητας του δολαρίου ως σταθερό σημείο αναφοράς του καθεστώτος συναλλαγματικής ισοτιμίας της μεταπολεμικής περιόδου, το δολάριο των ΗΠΑ παραμένει σήμερα η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη μέθοδος πληρωμών σε όλο τον κόσμο και το πιο δημοφιλές νόμισμα επενδύσεων. Το 60% των επίσημων αποθεματικών πρέπει να εκφράζονται σε δολάρια. Επίσης, οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες εκτός της Ευρώπης εξακολουθούν να ανταποκρίνονται με το δολάριο.
Αυτό είναι αλήθεια: Ο υπόλοιπος κόσμος χρησιμοποιεί το αμερικανικό νόμισμα εθελοντικά. Αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι ούτε οι Ευρωπαίοι ούτε οι Κινέζοι έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν μια πειστική εναλλακτική λύση. Από αυτή την άποψη, η δήλωση του Κόναλι εξακολουθεί να είναι αλήθεια: Το δολάριο είναι και παραμένει το πρόβλημα όλων - εκτός των ΗΠΑ.
