Η επίσκεψη μας πριν αρκετούς μήνες στις έδρες της Διεύθυνσης Αστυνομικών Επιχειρήσεων Θεσσαλονίκης και Αττικής, αποτέλεσε το έναυσμα για βαθύτερη σκέψη από την πλευρά μας αναφορικά με τους ρόλους και τις αποστολές που αυτή έχει και που μπορεί να αναλάβει. Στις παρακάτω γραμμές θα επιχειρήσουμε μια συνοπτική παρουσίαση της ΔΑΕ και θα καταθέσουμε προτάσεις για την αναβάθμιση της. Η διεύθυνση αποτελεί τον πλέον επίλεκτο επιχειρησιακό βραχίονα των Γενικών Αστυνομικών Διευθύνσεων Αθηνών και Θεσσαλονίκης.
Στεγάζει υπό την επιχειρησιακή της στέγη τις πλέον μάχιμες και στρατιωτικοποιημένες υπηρεσίες της ΕΛ.ΑΣ όπως την Υποδιεύθυνση Αποκατάστασης Τάξης (Υ.Α.Τ), την Υποδιεύθυνση Μέτρων Τάξης (Υ.ΜΕ.Τ) καθώς και την Ειδική Κατασταλτική Αντιτρομοκρατική Μονάδα(Ε.Κ.Α.Μ). Στην ΔΑΕ Θεσσαλονίκης υπάγεται ακόμη το Τμήμα Πεζών Περιπολιών. Το προσωπικό της ΔΑΕ αναπτύσσεται συχνά στην επαρχία καθώς οι Περιφερειακές πλέον (μετά την τελευταία αναδιοργάνωση) Αστυνομικές Διευθύνσεις της επαρχίας στερούνται ανάλογων υπηρεσιών. Δεν θα ήταν λοιπόν υπερβολή να χαρακτηρίσουμε της ΔΑΕ ως την στρατηγική εφεδρεία της αστυνομίας. Σε γενικές γραμμές η ΔΑΕ ανταποκρίνεται ικανοποιητικά στην αποστολή της, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπαρχουν ευρύτερα περιθώρια βελτίωσης.
Προκειμένου να κατατεθούν οι όποιες προτάσεις για την αναβάθμιση της ΔΑΕ πρέπει προηγουμένως να αποκρυσταλλωθεί το επιχειρησιακό δόγμα της αστυνομίας. Άποψη μας είναι πως η αστυνομία και τα Σώματα Ασφαλείας γενικά πρέπει να στρατιωτικοποιηθούν περαιτέρω ώστε να εξασφαλιστεί η ορθότερη και ας μας επιτραπεί η έκφραση στιβαρότερη λειτουργία τους. Ξεκαθαρίζουμε πως για εμάς τα σώματα ασφαλείας δεν πρέπει να έχουν μόνο το ρόλο της προστασίας του πολίτη από το έγκλημα αλλά πρέπει να αναλάβουν ευρύτερους ρόλους και αποστολές στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας σε πολλαπλά σενάρια δράσης, από αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών έως και συμμετοχή στην πολεμική προσπάθεια των Ε.Δ. Η στρατιωτικοποίηση λοιπόν αποτελεί ουσιαστικό μονόδρομο, χωρίς αυτό να θέτει σε κίνδυνο τις πολιτικές ελευθερίες του πολίτη όπως πολλοί θα σπεύσουν να πουν.
Αρχίζοντας με τις προτάσεις, θα εστιάσουμε αρχικά στην ικανότητα της ΔΑΕ να διαχειρίζεται τις παρούσες καταστάσεις στην οποίες εμπλέκεται καθημερινά. Πέραν την απαίτησης για αριθμητική ενίσχυση, βελτίωσης χρήζουν και τα χρησιμοποιούμενα μέσα. Είναι καιρός το δόγμα δράσης και ο εξοπλισμός της ΔΑΕ να ξεφύγει από την σημερινή τυπική εικόνα και να εμπλουτιστεί με νέα μέσα και τακτικές αντιμετώπισης οχλοκρατικών καταστάσεων. Προς αυτήν την κατεύθυνση οι επιλογές είναι πολλές, εμείς θα περιοριστούμε στην κατάθεση απλώς ορισμένων.
Καταρχήν είναι καιρός η ΕΛ.ΑΣ να αποκτήσει πραγματικά σύγχρονα μέσα αντιμετώπισης οχλοκρατικών καταστάσεων όπως οχήματα ρίψης νερού(βήμα το οποίο έχει ήδη γίνει, απλώς απαιτείται τόσο η αριθμητική ενίσχυση του στόλου των οχημάτων και η συστηματικότερη ανάπτυξη και εμπλοκή τους στην αστυνομική καθημερινότητα). Γενικά η χρήση νερού στις διαδηλώσεις που καταλήγουν σε επεισόδια πρέπει να είναι εκτεταμένη καθώς είναι ευρέως αποδεκτό πως η ρίψη νερού είναι σαφώς το πλέον ήπιο μέσο στην αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων, ελαχιστοποιώντας το ενδεχόμενο τραυματισμών ενώ παράλληλα διατηρεί την αποτελεσματικότητα του.
Έπειτα θα πρέπει η ΔΑΕ να προμηθευτεί μέσα τα οποία επιτρέπουν την σημειακή προσβολή και εξουδετέρωση του στόχου, ώστε να πάψουν οι κατηγορίες για την γενικευμένη χρήση δακρυγόνων, τα οποία είναι αλήθεια πως πλήττουν πολλές φορές και άσχετους με τους ταραξίες διαδηλωτές. Τα βελγικό F 303 της FN Herstal καθώς και το Γαλλικό Flashball προτείνονται ενδεικτικά. Βέβαια ανάλογη χρησιμότητα έχουν και οι απλοί μαρκαδόροι paintball, όπως έχει αποδειχτεί από τη χρήση τους από την τουρκική αστυνομία, καθώς και οι σφαίρες από καουτσούκ εκτοξευόμενες από τυπικά λειόκαννα όπλα. Σήμερα η ΔΑΕ Αθήνας και Θεσσαλονίκης διαθέτει μη θανατηφόρα όπλα τύπουManurhin MR35.
Θα έπρεπε επίσης να αποκτήσει η ΔΑΕ μια ταχυκίνητη δύναμη ταχείας επέμβασης σε περίπτωση διάπραξης εγκλημάτων όχλου. Η δύναμη αυτή υπάρχει ήδη, είναι η ομάδα Δ.ΕΛ.Τ.Α, μόνο που η τελευταία υπάγεται στην δύναμη της Άμεσης Δράσης, εκτελώντας ευρύτερο αστυνομικό έργο. Αν δεν είναι εφικτή η μεταφορά της ΔΕΛΤΑ και η τάξη της υπό την διοίκηση της ΔΑΕ, θα πρέπει να σχηματιστεί μια νέα ομάδα στα πλαίσια της τελευταίας υπό τον ενδεικτικό τίτλο “Δύναμη Ταχείας Επέμβασης”. Το σχήμα δράσης θα είναι παρόμοιο με την ΔΕΛΤΑ μόνο που ως μέσα μεταφοράς πρέπει να επιλεγούν αυτή την φορά οχήματα ATV (κοινώς “γουρούνες”) που επιτρέπουν την με μεγαλύτερη ασφάλεια μεταφορά ανδρών, οι οποίοι δύνανται να φέρουν βαρύτερο εξοπλισμό (π.χ ασπίδα ο οπίσθιος αναβάτης).
Εκτός αυτών σκόπιμη θα ήταν η μελέτη εξοπλισμού της ΔΑΕ με τεθωρακισμένα οχήματα εσωτερικής ασφαλείας (Internal Security Vehicles). Τα οχήματα αυτά θα ήταν χρήσιμα και στον ρόλο της μεταφοράς ομάδων της Υ.Α.Τ ή και της Ε.Κ.Α.Μ, όσο και σε αυτόν της ανάληψης στρατιωτικών αποστολών. Για αυτό το τελευταίο όμως θα μιλήσουμε παρακάτω. Για να μείνουμε επί του παρόντος επί της εκτέλεσης των καθημερινών αποστολών της ΔΑΕ, θα μπορούσε π.χ η ΕΛΒΟ να σχεδιάσει ένα παρόμοιο όχημα βασισμένο στο MS240/290, εξοπλισμένο με εκτοξευτές δακρυγόνων βομβίδων, κλειστό κύκλωμα καταγραφής καμερών CCTV, σειρήνα και φάρο. Η τουρκική αμυντική βιομηχανία έχει ήδη παρουσιάσει μια παρόμοια ειδικοποιημένη έκδοση του Akrep, το οποίο βασίζεται στη σειρά οχημάτων Land Rover Defender. Σε αυτό το πλαίσιο κινείται και η πρόταση προμήθειας οχημάτων της κατηγορίας των MRAP, τα οποία μπορούν να προσφέρουν ενταγμένα στους κόλπους της ΔΑΕ ποικιλοτρόπως, από απλή μεταφορά ομάδων της Υ.Α.Τ σε περίπτωση επεισοδίων και της Ε.Κ.Α.Μ σε αποστολές εφόδου, έως της αντιμετώπισης ασύμμετρων απειλών.
Αριθμός από τα υπό προμήθεια τεθωρακισμένα οχήματα θα πρέπει να φέρουν συλλογές στήσης φραγμών ενώ άλλα λεπίδες απομάκρυνσης εμποδίων. Γενικά η χρήση φραγμών ενδείκνυται καθώς καθώς απελευθερώνουν προσωπικό και προσφέρουν εκείνη την οικονομία δυνάμεων που απαιτείται ώστε να μπορεί η κύρια δύναμη της αστυνομίας να εκτελέσει κυκλωτικούς ελιγμούς κατά του σώματος των ταραξιών.
Άλλη μια σκέψη είναι η δημιουργία στους κόλπους της ΔΑΕ τμήματος έφιππης αστυνομίας. Επειδή το τελευταίο ακούγεται παράδοξο είναι σκόπιμο να γίνουν κάποιες επισημάνσεις. Προηγμένες αστυνομίες χρησιμοποιούν έφιππα τμήματα για έλεγχο πλήθους. Αυτό οφείλεται στην αποτρεπτική εικόνα που προβάλει το ζώο(άλογο )το οποίο έχει αποδειχτεί πως αφαιρεί κάθε σκέψη πρόκλησης επεισοδίων εκ μέρους ταραχοποιών στοιχείων. Ακόμα όμως και στην περίπτωση που τα επεισόδια ξεκινήσουν είναι σχετικά εύκολο για ένα έφιππο τμήμα να τα ελέγξει ακόμα και εκτελώντας επέλαση κατά του πλήθους των ταραξιών και διαλύοντας το, κάτι που βέβαια γίνεται σπάνια. Βέβαια το άλογο και ο αναβάτης είναι σε κάποιες περιπτώσεις ευάλωτοι σε καταστάσεις σαν και αυτές που συναντώνται σε επεισόδια σαν και αυτά που έχουμε συνηθίσει στην Ελλάδα( π.χ εκτεταμένη χρήση βομβών μολότωφ εκ μέρους των ταραξιών ) αλλά αυτό είναι κάτι που αντιμετωπίζεται με την κατάλληλη χρήση μεθόδων και μέσων την κατάλληλη στιγμή. Αλλωστε τα έφιππα τμήματα δεν θα δρουν μόνα τους αλλά σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα τμήματα και μέσα της ΔΑΕ. Στην πραγματικόττητα εκείνο που προτείνουμε καθ’όλο το μήκος του άρθρου μας είναι η παροχή στα χέρια του τοπικού διοικητή εναλλακτικών μεθόδων, δυνάμεων και μέσων τα οποία θα καλείται ο ίδιος να διαχειριστεί ανάλογα με την κρίση του και την τακτική κατάσταση.
Επίσης θα πρέπει να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για την αναβάθμιση της Υ.ΜΕ.Τ, υπηρεσίας που κατά κοινή ομολογία βρίσκεται λίγο “πίσω” σε σχέση με τις υπόλοιπες μονάδες και υποδιευθύνσεις της ΔΑΕ, από πλευράς εκπαίδευσης και σκληραγωγίας του προσωπικού. Ιδιαίτερες προσθήκες σε εξοπλισμό δεν κρίνονται απαραίτητες ( στην ουσία οι άνδρες της Υ.ΜΕ.Τ έχουν στην διάθεση του ό,τι είχαν οι ομόλογοι τους της Υ.Α.Τ μια δεκαετία πριν ), εκείνο που απαιτείται είναι η “σκλήρυνση” του προσωπικού και η εκπαίδευση του σε πιο απαιτητικά πρότυπα. Είναι απαραίτητο να περνάνε κάποιο σχολείο για τον έλεγχο πλήθους, καθώς ούτως η άλλως εμπλέκονται συστηματικά σε ανάλογες καταστάσεις. Ο ρόλος τους είναι κατά βάση προληπτικός και αμυντικός, σε αντίθεση με αυτόν της Υ.Α.Τ που είναι κατασταλτικός και επιθετικός, παρόλα αυτά κρίνεται πως η σημερινή τους εκπαίδευση είναι ανεπαρκής και δεν τους προετοιμάζει όσο θα έπρεπε για την εκτέλεση της αποστολής τους.
Το Τμήμα Πεζών Περιπολιών θεωρούμε πως δεν έχει θέση στην ΔΑΕ και θα έπρεπε να ενταχθεί στην Διεύθυνση Αστυνομίας, αναβαθμιζόμενο σε Υποδιεύθυνση και οργανώνοντας ένοπλες Ομάδες Προληπτικής Αστυνόμευσης των 4-8 ατόμων. Επίσης ίσως θα έπρεπε να εξεταστεί ο εφοδιασμός του με ελαφρά μέσα μεταφοράς όπως π.χ ποδήλατα, μοτοποδήλατα και δίκυκλα της κατηγορίας της θρυλικής “βέσπας” για την κάλυψη ευρύτερης περιοχής ευθύνης σε συνδυασμό πάντα με πεζές περιπολίες.
Περνώντας στο κομμάτι της συμμετοχής της ΔΑΕ σε πιο στρατιωτικής φύσεως αποστολές, οφείλουμε να κάνουμε κάποιες παρατηρήσεις. Καταρχήν η ΔΑΕ, εξ όσων είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε και να μεταφέρουμε, μετέχει ήδη ενεργά στην αμυντική διάταξη των ενόπλων δυνάμεων, συνεπώς οι όποιες ενστάσεις αναφορικά με την συστηματικότερη εμπλοκή της είναι άνευ ουσιαστικού περιεχομένου. Εκείνο που απαιτείται είναι η ενίσχυση της με μέσα, υλικά, προσωπικό και εκπαίδευση ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί με μεγαλύτερο βαθμό επιτυχίας στα καθήκοντα της.
Οι αποστολές που μπορούμε να υποθέσουμε πως εμπλέκεται η ΔΑΕ είναι η εμπλοκή σε αντιανταρτικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις εξουδετέρωσης αεροπρογεφυρωμάτων και γενικότερη συμβολή στην εθνική άμυνα. Ειδικά για τον ευαίσθητο χώρο της Θράκης,η εμπλοκή της ΔΑΕ μπορεί να αποβεί καθοριστικής σημασίας για την εξέλιξη του αγώνα, καθώς το προσωπικό της είναι δυνατόν να συνεισφέρει δυσανάλογα του αριθμητικού της μεγέθους λόγω της αμιγώς επαγγελματικής και συνειδητοποιημένης φυσιογνωμίας της διεύθυνσης, που την διαφοροποιεί σημαντικά από τις τυπικές μονάδες του Ε.Σ με την παρουσία κληρωτών στις τάξεις του. Και αυτό σε πλήθος τακτικών καταστάσεων, που ξεκινούν από τον έλεγχο πλήθους και φθάνουν έως την ανοικτή πολεμική σύγκρουση. Με δεδομένη την χρησιμότητα της ΔΑΕ, αλλά και της ανάγκης για την κάλυψη των μεγάλων αστικών κέντρων, θα έπρεπε ίσως και οι Περιφερειακές Αστυνομικές Διευθύνσεις της επαρχίας ή τουλάχιστον αυτές της παραμεθορίου, να αποκτήσουν ανάλογες διευθύνσεις, ώστε να συνδράμουν/απελευθερώσουν τις κεντρικές ΔΑΕ από το άγχος της κάλυψης της επαρχίας.
Μια άλλη πρόταση, οργανωτικού χαρακτήρα, είναι η δημιουργία τόσο στις (υφιστάμενες) κεντρικές ΔΑΕ, όσο και στις (προτενόμενες) περιφερειακές, Υποδιεύθυνσης Αστυνομικών Επιχειρήσεων, ανάλογη αυτής της Κρήτης, που θα προσφέρει την απαιτούμενη μάζα για την διενέργεια ευρείων αστυνομικών/παραστρατιωτικών επιχειρήσεων στην ύπαιθρο. Στην ουσία προτείνεται η δημιουργία μιας “Field Police” όπως είναι ο διεθνής όρος, που θα ταίριαζε απόλυτα με την στρατιωτικοποιημένη εικόνα που πρέπει να έχουν τα σώματα ασφαλείας και θα επέτρεπε την με αξιώσεις συμμετοχή τους στην εθνική άμυνα και ασφάλεια.
Από ‘κει και πέρα απαιτείται διεύρυνση του ρόλου της ΕΚΑΜ, που πρέπει να μετεξελιχθεί από εξειδικευμένη αντιτρομοκρατική δύναμη σημείου, σε δύναμη δράσης σε ευρύτερο πλαίσιο αποστολών χωρίς ωστόσο να απωλέσει τις τωρινές της δυνατότητες. Μια επιλογή θα ήταν το “σπάσιμο” της υπηρεσίας σε δύο διακριτά μέρη, με το ένα να προσφέρει αντιτρομοκρατική δράση σημείου και το άλλο δυνατότητα ειδικών επιχειρήσεων τόσο σε αστικό όσο και σε ανοιχτό περιβάλλον. Η ένταξη της στην διακλαδική δύναμη “Δ” των Ε.Δ στα πρότυπα της Μονάδας Υποβρυχίων Αποστολών του Λ.Σ και η συνεργασία της με εξειδικευμένες μονάδες των τελευταίων είναι μια άλλη επιλογή που θα έπρεπε να εξεταστεί σοβαρά.
Βέβαια ανάλογη πρέπει να είναι η επένδυση σε υλικό και μέσα. Ο εφοδιασμός της ΔΑΕ με τυφέκια εφόδου, οπλοπολυβόλα/ελαφρά πολυβόλα, πολυβόλα, βομβιδοβόλα/πολυβομβιδοβόλα, όπλα ελεύθερου σκοπευτή, αντιαρματικά και όλμους δεν θα πρέπει να θεωρείται μαξιμαλισμός αλλά απολύτως απαραίτητος οπλισμός με βάση το προφίλ αποστολών της. Εξίσου σημαντική είναι η απόκτηση τροχοφόρων τεθωρακισμένων οχημάτων, τόσο κλασικού τύπου, όσο και της κατηγορίας MRAP. Οχήματα της κατηγορίας των Γαλλικών PVP, VBL, VBR, των Αυστριακών Pandur, των Γερμανικών TM-170 είναι απαραίτητα για πλειάδα ρόλων και αποστολών( αναγνώριση, συνοδεία, επιτήρηση περιμέτρου, ελαφρά επίθεση, μεταφορά στοιχείων εφόδου, δράση ως τυπικό μηχανοποιημένο πεζικό) ενώ ευχής έργο θα ήταν η προμήθεια τόσο φορητών/στατικών όσο και εποχούμενων ραντάρ επιτήρησης εδάφους και θερμικών καμερών. Σημαντική κρίνεται και η δυνατότητα αερομεταφοράς τμημάτων της ΔΑΕ, απαραίτητη όμως κρίνεται η ενίσχυση του εναέριου στόλου της ΕΛ.ΑΣ με ελικόπτερα της κατηγορίας του Super Puma και Panther.
Βέβαια προϋπόθεση για τα παραπάνω είναι η παροχή κατάλληλης στρατιωτικής εκπαίδευσης στα στελέχη της ΔΑΕ. Γνώμη μας είναι πως τα τελευταία, ειδικά αυτά της Υ.Α.Τ, πρέπει να περνούν το σχολείο καταδρομών του ΚΕΑΠ καθώς και άλλα σχολεία των Ε.Δ που πέραν των γνώσεων που θα τους προσφέρουν θα τους βοηθήσουν να αναπτύξουν το κατάλληλο πνεύμα ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθούν στην αποστολή τους. Ξαναλέμε πως απαραίτητη κρίνεται η αριθμητική ενίσχυση σε προσωπικό ώστε να είναι σε θέση να παρατεθεί σχετικά μεγάλος αριθμός προσωπικού, καθώς είναι βέβαιο πως η ενεργητικότερη εμπλοκή σε ανάλογες επιχειρήσεις εν καιρώ έντασης, κρίσης ή σύγκρουσης θα επιφέρει απώλειες στις τάξεις της ΔΑΕ και θα διασπείρει τις δυνάμεις της τελευταίας.
Γενικά επιθυμία αυτού του ιστολογίου είναι η μετεξέλιξη των Σωμάτων Ασφαλείας σε οργανισμούς, που πέραν την αυτονόητης αποστολής τους της προστασίας του πολίτη, θα αποτελούν και μέρος του ολιστικού μηχανισμού άμυνας και ασφάλειας που έχουμε προτείνει κατά καιρούς. Και αυτό γιατή η διάκριση ανάμεσα στους σχετικούς τομείς είναι πλέον ολοένα και πιο δυσδιάκριτη και καθιστά το παρόν μοντέλο οργάνωσης και δράσης του κρατικού μηχανισμού παρωχημένο. Απαιτείται ο διαρκής εκσυγχρονισμός και προσαρμογή των υπηρεσιών άμυνας και ασφάλειας του ελληνικού κράτους ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τις απειλές που ανακύπτουν. Θεωρούμε πως η ενίσχυση της ΔΑΕ με βάση όσα αναφέρθηκαν παραπάνω αποτελεί ένα βήμα προς την σωστή κατεύθυνση. Εκείνο που απομένει είναι η επίδειξη διορατικότητας και η αποφασιστικότητας εκ μέρους της ηγεσίας, φυσικής και πολιτικής, ώστε να εξασφαλιστεί η αναβάθμιση της ΔΑΕ και των σωμάτων ασφαλείας συνολικά προκειμένου να γίνουν πράξη τα δέοντα.
defencenews
