Ρήγμα στις σχέσεις Ελλάδας και Κυπρου

Του Κώστα Βενιζέλου
Η επιμονή προσωπικά του Ευάγγελου Βενιζέλου να υπάρξει επίσημη δήλωση της Λευκωσίας υπέρ των χειρισμών του στη διάρκεια του Συμβουλίου Σύνδεσης Τουρκίας-Ε.Ε. και διαφοροποίηση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την τοποθέτηση της ευρωβουλευτού Ελένης Θεοχάρους, οδήγησε σε μια πρωτόγνωρη για τις σχέσεις Ελλάδος και Κύπρου πρακτική από πλευράς Αθηνών.

Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έστειλε ρηματική διακοίνωση στο κυπριακό ΥΠΕΞ, απαιτώντας «προάσπιση της αλήθειας». Ουδέποτε από της μεταπολίτευσης και εντεύθεν δεν καταγράφηκε τέτοια ενέργεια, όπως σημείωναν Ελλαδίτες διπλωμάτες που έμειναν έκπληκτοι, σημειώνοντας πως διαχρονικά χρησιμοποιούνται πολλά κανάλια επικοινωνίας, τα περισσότερα απευθείας για συζήτηση θεμάτων.

Έκπληκτοι έμειναν και στο κυπριακό ΥΠΕΞ όταν έφθασε η ρηματική διακοίνωση, που δεν έχουν συνηθίσει σε τέτοιες πρακτικές από πλευράς του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών. Και τούτο μερικά 24ωρα μετά τις δημόσιες τοποθετήσεις του Γ.Γ. του ελληνικού ΥΠΕΞ, Αναστάσιου Μητσάλη, έξω από το προεδρικό στη Λευκωσία, με τις οποίες καλούσε σε «αμοιβαίες υποχωρήσεις» στο Κυπριακό ενώ έκανε λόγο για τουρκοκυπριακό «λαό». Η Λευκωσία αν και ενοχλήθηκε έντονα από τις δηλώσεις Μητσιάλη, ο οποίος ως γνωστό είναι ο άνθρωπος που συναντάται με τον Οζερσάι στα πλαίσια της χιαστί διαδικασίας, αποδέχθηκε τις «διορθώσεις» που ακολούθησαν. Όπως πληροφορούμαστε, δεν υπήρξε καμία παρέμβαση προς το ελλαδικό ΥΠΕΞ επί του θέματος από τη Λευκωσία.

Όπως προκύπτει από τα γεγονότα, ο Ευάγγελος Βενιζέλος φαίνεται να έχει αναδείξει μια διαπροσωπική διαφορά σε διακρατική. Δεν απάντησε προσωπικά ή ως ΥΠΕΞ της Ελλάδος στην κ. Θεοχάρους αλλά ήθελε να καταστήσει υπόλογη την Κυπριακή Δημοκρατία.

Σημειώνεται περαιτέρω, ότι η ενέργεια του Ευάγγελου Βενιζέλου δεν αντανακλά το κλίμα και τις σχέσεις Αθηνών και Λευκωσίας. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Πρωθυπουργός της Ελλάδος, συναντήθηκαν πρόσφατα στις Βρυξέλλες στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της Ε.Ε. και όπως πληροφορούμαστε έχουν συμφωνήσει μετάβαση Αναστασιάδη στην ελληνική πρωτεύουσα για συνομιλίες. Η επίσκεψη καθορίστηκε για την τελευταία εβδομάδα Ιουλίου, μετά την ολοκλήρωση των συναντήσεων με τον κατοχικό ηγέτη, Ντερβίς Έρογλου. Καλές παρουσιάζονται να είναι οι σχέσεις μεταξύ των διπλωματικών αποστολών αλλά και των διπλωματών εν γένει. Κι αυτό παρόλο που ο συντονισμός πολλές φορές «μπάζει νερά».

Όλα ξεκίνησαν, ως γνωστό, με την τοποθέτηση της ευρωβουλευτού του ΔΗΣΥ-ΕΛΚ, Ελένης Θεοχάρους, η οποία κατά τον απολογισμό της ελληνικής προεδρίας της Ε.Ε. από τον Πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά «ήγειρε ενώπιον του Έλληνα Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά το θέμα των τουρκικών προκλήσεων και την απαράδεκτη αδράνεια που επέδειξε η Ε.Ε. και ειδικώτερα ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Βενιζέλος».

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος αντέδρασε, επικοινώνησε με τον Κύπριο ομόλογό του τηλεφωνικά ζητώντας «αποκατάσταση». Υπήρξε από μέρους του επιμονή για να γίνεται στο ανακοινωθέν αναφορά στο όνομα της Ευρωβουλευτού. Όπως αναφέρει η ρηματική διακοίνωση «η δημόσια αυτή τοποθέτηση μίας Κυπρίας ευρωβουλευτού, και μάλιστα του κυβερνώντος κόμματος, είναι βαθύτατα προσβλητική για την Ελληνική Δημοκρατία και την Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έληξε στις 30/6/2014».

Στη ρηματική διακοίνωση επιστρατεύοντας την υπερβολή, αναφέρεται πως «η δημόσια αυτή τοποθέτηση υπονομεύει την εθνική ενότητα και την αγαστή συνεργασία των δύο χωρών και των δύο κυβερνήσεων και συνιστά προκλητική και αναίτια διαστρέβλωση της πραγματικότητας, την οποία γνωρίζουν άριστα και πρωτογενώς τα αρμόδια όργανα της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία ως κράτος-μέλος της Ε.Ε. μετείχε στο Συμβούλιο Σύνδεσης Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας της 23ης Ιουνίου 2014 στο Λουξεμβούργο».

Φθάνοντας στο διά ταύτα, το ελληνικό ΥΠΕΞ αναφέρει πως «καθίσταται συνεπώς, αναγκαίο να υπάρξει σαφής, δημόσια διαφοροποίηση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την τοποθέτηση αυτή της κυρίας Θεοχάρους». Η ρηματική διακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδος αναφέρει πως η Ελληνική Δημοκρατία αναμένει την άμεση ανταπόκριση της Κυπριακής Δημοκρατίας «προς προάσπιση της αλήθειας που δεν μπορεί να θίγεται με τέτοια ανευθυνότητα, αλλοιώνοντας τη δημόσια εικόνα και των δύο χωρών στο επίσημο forum του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου».

Διακοινώσεις για επικοινωνία και διαβήματα 

Η ρηματική διακοίνωση είναι ο τυπικά επίσημος τρόπος επικοινωνίας μεταξύ κρατών, μεταξύ κρατών και πρεσβειών και διπλωματικών αποστολών κυβερνήσεων. Στις ρηματικές διακοινώσεις υποβάλλονται αιτήματα, γίνονται παραστάσεις, διαβήματα και διαμαρτυρίες. Έχουν δε ένα μοντέλο σύνταξης, που ενίοτε χρησιμοποιείται με διπλωματικά κλισέ. Αθήνα και Λευκωσία δεν ακολούθησαν ποτέ αυτή την πρακτική επικοινωνίας καθώς οι σχέσεις τους δεν είναι τυπικές, ούτε και διέπονται από τα αυστηρά πρωτόκολλα που διέπουν συνήθως τις διακρατικές σχέσεις. Φαίνεται ότι πάντα υπάρχει η αρχή.

Το Βερολίνο στέλνει ρηματικές στην Αθήνα για ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ; 

Η ευρωβουλευτής Ελένη Θεοχάρους δεν είναι κρατικός αξιωματούχος, αλλά εκλεγμένο μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ως εκ τούτου, οι τοποθετήσεις της δεν εκφράζουν κατά ανάγκη το κυπριακό κράτος. Η αντίδραση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών στις τοποθετήσεις της δεν αφορούν τις διακρατικές σχέσεις Ελλάδος και Κύπρου.

Όπως σημείωνε αρμόδια πηγή, με αυτή τη λογική, το Βερολίνο θα έπρεπε να στέλνει δις την ημέρα ρηματικές διακοινώσεις στην Αθήνα για τοποθετήσεις του ΣΥΡΙΖΑ ή του ΚΚΕ. Η κ. Θεοχάρους είναι ουσιαστικά υπόλογη στο Ευρωκοινοβούλιο, στους ψηφοφόρους της και στο κόμμα της. Η συνήθης πρακτική είναι πως ένας κρατικός αξιωματούχος όταν θεωρεί πως θίγεται από δημόσιες τοποθετήσεις ευρωβουλευτή, του απαντά απευθείας. Δεν εμπλέκει τη χώρα και την κυβέρνηση του. Τούτο δεν έπραξε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών.

Αντίδραση, πάντως, υπήρξε από τον Δημοκρατικό Συναγερμό, ο οποίος κινείται στη λογική της ανακοίνωσης του κυπριακού υπουργείου Εξωτερικών, χωρίς όμως να αναφέρεται ονομαστικά στην κ. Θεοχάρους.

Σημειώνεται πως ο Δημοκρατικός Συναγερμός δεν τοποθετήθηκε στις πρόσφατες δηλώσεις του Γενικού Γραμματέα του ελληνικού ΥΠΕΞ, Αναστάσιου Μητσιάλη. Η ανακοίνωση εκδόθηκε για να συγχαρεί την Ελλάδα για την εκ περιτροπής Προεδρία της Ε.Ε. που άσκησε το εξάμηνο Ιανουαρίου-Ιουνίου.

Ο ΔΗΣΥ αναφέρει ότι «η ελληνική προεδρία χειρίστηκε με τον ενδεδειγμένο τρόπο τις ατέρμονες τουρκικές μεθοδεύσεις και επινοήσεις που όχι μόνο στρέφονται κατά κανόνα εξειδικευμένα εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά καταλήγουν να είναι ρητά αντι-ευρωπαϊκές». Για το δε Συμβούλιο Σύνδεσης Τουρκίας-Ε.Ε., ο ΔΗΣΥ παραπέμπει στην ανακοίνωση του κυπριακού ΥΠΕΞ.

mignatiou.com – http://www.philenews.com