Ο Ελληνικός Στρατός εντάσσει τους στρατεύσιμούς του, μετά την απόλυσή τους, σε μονάδες επιστράτευσης με σκοπό την συμπλήρωση της προβλεπόμενης δύναμης εν καιρώ πολέμου. Τους εφέδρους πρέπει να τους καλεί σε μετεκπαίδευση τουλάχιστον 1 φορά κάθε 5 χρόνια για μετεκπαίδευση. Δυστυχώς στην πράξη καλούνται ελάχιστοι ενώ οι περισσότεροι έφεδροι δεν καλούνται ποτέ. Αποτέλεσμα είναι η χαμηλή εκπαίδευση των εφέδρων και συνεπώς η ακαταλληλότητά τους σε περιπτώσεις πολεμικών επιχειρήσεων.
Επιπλέον το υπάρχον σύστημα έχει το πρόβλημα ότι οι έφεδροι όταν καλούνται δεν εντάσσονται σε μονάδες με άτομα που ήδη γνωρίζουν με αποτέλεσμα οι επιστρατευόμενες μονάδες να μην έχουν συνοχή ενώ τα μέλη είναι άγνωστοι μεταξύ τους. Επίσης πολλοί αντιδρούν στην επιστράτευση δημιουργώντας προβλήματα στην συνοχή των μονάδων.
Επίσης μεγάλος αριθμός εφέδρων δεν λαμβάνει μέρος στις μετεκπαιδεύσεις με αποτέλεσμα σε κάθε κλήση εφέδρων ένα ποσοστό 50-80% να μην παρουσιάζεται στις μονάδες. Αποτέλεσμα είναι να μην εκπαιδεύεται καλός αριθμός.Υπάρχουν διάφορα συστήματα διαχείρισης της εφεδρείας στο εξωτερικό. Τα πιο γνωστά είναι της Ελβετίας, της Φιλανδίας, του Ισραήλ, των ΗΠΑ και της Μεγάλης Βρετανίας.Ο Ελβετικός στρατός δεν έχει εμπλακεί σε πόλεμο από το 1505, όμως παραμένει ένας από τους πιο αξιόμαχους στρατούς. Το 70% της δύναμής τους είναι έφεδροι με θητεία 9 μηνών για τους οπλίτες και 12 για τους αξιωματικούς. Μετά την απόλυσή τους και μέχρι την ηλικία των 45 καλούνται 1 μήνα κάθε έτος για εκπαίδευση. Εκεί θα περάσουν μια εκπαίδευση πάνω στο Όπλο- Σώμα τους, στην βασική τακτική οπλίτη και θα λάβουν μέρος σε ΤΑΜΣ. Οι βαθμοφόροι καλούνται να περάσουν δοκιμασίες (αθλητικές, πνευματικές και ψυχολογικές) για να προαχθούν μέχρι το βαθμό του ανθυπασπιστή οι υπαξιωματικοί και μέχρι το βαθμό του αντισυνταγματάρχη οι αξιωματικοί.
Οι έφεδροι καλούνται να παρουσιαστούν σε μονάδες όπου είχαν υπηρετήσει με αποτέλεσμα να γνωρίζονται οι έφεδροι μεταξύ τους. Μάλιστα σε όλη την Ελβετία οι έφεδροι έχουν στο σπίτι τους όλο τον εξοπλισμό τους και τυφέκιο με 400 σφαίρες. Σε περίπτωση που ο έφεδρος δεν παρουσιαστεί καταδικάζεται σε ποινή φυλάκισης. Επίσης το κόστος της Άμυνας είναι κάτω του 2% του ετήσιου προϋπολογισμού της χώρας παρόλο το υψηλό ποσοστό κλήσης εφέδρων και τις αγορές σύγχρονου υλικού.
Eλβετός Στρατιώτης
Στο Ισραήλ, μια χώρα όπου βρίσκεται συνεχώς σε πολεμική διέγερση, η εφεδρεία αποτελεί σημαντικό πυλώνα της άμυνάς της χώρας. Μάλιστα το Ισραήλ δεν υπάρχουν παραγωγικές σχολές των ενόπλων δυνάμεων και όλοι προέρχονται από έφεδρους. Η θητεία είναι 3 έτη για τους άνδρες και 2 για τις γυναίκες. Έφεδροι αξιωματικοί υπηρετούν για 4 χρόνια και 5 χρόνια υπηρετούν μέλη των ειδικών δυνάμεων, πιλότοι της Πολεμικής Αεροπορίας και πληρώματα υποβρυχίων. Μετά την απόλυση οι έφεδροι καλούνται κάθε έτος από λίγες μέρες μέχρι και 1 μήνα να παρουσιαστούν στις μονάδες τους μαζί με τα άτομα που υπηρετούσαν μαζί στον ίδιο λόχο κατά την διάρκεια της θητείας τους. Δυστυχώς το μεγαλύτερο μέρος της επιστράτευσής τους αναλώνεται σε σκοπίες, καθαριότητες και περιπολίες και όχι σε ουσιαστική εκπαίδευση. Το σύστημα αυτό διαρκεί μέχρι την ηλικία των 45, και για τις γυναίκες μέχρι να γίνουν μητέρες. Όμως λόγω της υψηλής διάθεσης ο προυπολογισμός της Άμυνας αποτελεί το 13-15% του ετήσιου κρατικού προϋπολογισμού. Επίσης σύμφωνα με το Ισραηλινό ΓΕΣ, υπάρχουν τριβές στους επίστρατους λόγω κούρασης τους από τις συχνές κλήσεις με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλο ποσοστό που δεν παρουσιάζονται στις μονάδες τους, ποσοστό που φτάνει ακόμα και το 50%.
Η Φιλανδία έχει θητεία έως και 12 μήνες (6 μήνες οι τυφεκιοφόροι, 9 για οπλίτες με ειδικότητα και 12 για έφεδρους υπαξιωματικούς και αξιωματικούς). Μετά την απόλυση υπάρχουν 2 ειδών εφεδρείες. Η μία είναι η κλασσική που ισχύει και στον Ελληνικό Στρατό όπου καλούνται οι έφεδροι για μια βδομάδα κάθε 3-7 χρόνια. Η δεύτερη είναι η εθελοντική εφεδρεία όπου οι έφεδροι γίνονται μέλη του Συνδέσμου Εφέδρων που ανήκει στο Φιλανδίκο ΓΕΣ. Κάθε περιοχή έχει το δικό της παράρτημα του Συνδέσμου Εφέδρων όπου κατατάσσονται εθελοντικά έφεδροι με σκοπό την συνέχιση της εκπαίδευσής τους. Οι συγκεκριμένοι έφεδροι καλούνται 1 σαββατοκύριακο το μήνα να λάβουν μέρος σε εκπαίδευση και να συμμετέχουν σε μια εβδομαδιαία ΤΑΜΣ μια φορά το εξάμηνο. Είναι οργανωμένοι σε Πεζικό και Καταδρομείς και οι μονάδες τους κυμαίνονται από επίπεδο διμοιρίας μέχρι και τάγματος, ανάλογα το πληθυσμό της περιοχής. Σε περίπτωση πολέμου οι εθελοντές έφεδροι θα κληθούν με διμοιρίες που εκπαιδεύονται στο Σύνδεσμο Εφέδρων, πρώτοι σε μονάδες Α’ Γραμμής και θα πολεμήσουν με τα άτομα με τα οποία εκπαιδεύτηκαν μαζί και γνωρίζουν. Μάλιστα οι έφεδροι μπορούν να λάβουν μέρος σε Ειρηνευτικές Αποστολές ενώ προάγονται οι υπαξιωματικοί μέχρι το βαθμό του Αρχιλοχία και οι Αξιωματικοί μέχρι το βαθμό του Ταγματάρχη.
H Φινλανδία διατηρεί ένα από τα καλύτερα συστήματα εκπαίδευσης της εφεδρείας παγκοσμίως.
Στις ΗΠΑ επικρατεί ο θεσμός της Εθνοφρουράς και των Reserves. Κάθε πολιτεία έχει δυνάμεις Εθνοφρουράς Στρατού και Αεροπορίας όπου υπηρετούν εθελοντικά πολίτες με ή και χωρίς στρατιωτική προυπηρεσία. Οι εθνοφύλακες εκπαιδεύονται στα αντικείμενα της μονάδας τους και εν συνεχεία υπηρετούν σε συμβόλαια 5 ετών στην εθνοφυλακή μέχρι την ηλικία των 45. Μετά την εκπαίδευσή τους καλούνται ένα σαββατοκύριακο το μήνα για εκπαίδευση και πρέπει να παρακολουθήσουν 1 εβδομαδιαία ΤΑΜΣ το εξάμηνο. Μάλιστα στην εθνοφρουρά υπάρχουν Ειδικές Δυνάμεις (2 Συντάγματα Special Forces) και χειριστές ελικοπτέρων και πολεμικής αεροπορίας. Επίσης στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ το 60% των Αμερικάνικων δυνάμεων αποτελούταν από έφεδρους. Οι συγκεκριμένοι υπηρετούν σε μονάδες επιπέδου ταξιαρχίας και μεραρχίας με άτομα που ήδη γνωρίζουν και εκπαιδεύονται μαζί συχνά με αποτέλεσμα να υπάρχει υψηλό επίπεδο μονάδας. Οι Reserves στον Αμερικάνικο στρατό ασχολούνται αποκλειστικά με την Διοικητική Μέριμνα ενώ στους Πεζοναύτες (US Marine Corps) είναι πρώην πεζοναύτες που καλούνται 1 σαββατοκύριακο το μήνα και σε μια εβδομαδιαία ΤΑΜΣ το εξάμηνο. Οι έφεδροι φτάνουν το βαθμό του Αρχιλοχία (Master Sergeant) και οι αξιωματικοί του Συνταγματάρχη.
Στην Βρετανία υπάρχει το Territorial Army που αποτελείται από εθελοντές οπλίτες με ή και χωρίς στρατιωτική προϋπηρεσία. Είναι οργανωμένοι σε μονάδες ταγμάτων, όπου μάλιστα περιλαμβάνουν και 2 μονάδες Ειδικών Δυνάμεων (21ο και 23ο Special Air Service Regiment). Οι έφεδροι που δεν έχουν στρατιωτική προϋπηρεσία εκπαιδεύονται στην ατομική τακτική και στην ειδικότητά τους και εν συνεχεία εντάσσονται σε μονάδες. Καλούνται 1 απόγευμα την εβδομάδα να παρουσιαστούν για εκπαίδευση, 1 σαββατοκύριακο το μήνα και σε μια εβδομαδιαία ΤΑΜΣ το μήνα. Οι έφεδροι καλούνται σε υπηρεσία με τις δικές τους μονάδες ή στέλνονται και σαν αποστολή συμπληρώσεως σε μονάδες του τακτικού στρατού. Το 30% του βρετανικού στρατού είναι έφεδροι και μάλιστα λόγω της οικονομικής κρίσης το Βρετανικό ΥΠΑΜ αποφάσισε τη μείωση των μονάδων του τακτικού στρατού και την αύξηση των μονάδων Territorial Army. Σύμφωνα με μελέτη του Βρετανικού ΓΕΣ το κόστος λειτουργίας των Territorial Army είναι 1,3% του Αμυντικού προϋπολογισμού.Σε όλα τα παραπάνω συστήματα οι έφεδροι πληρώνονται μεροκάματο του βασικού μισθού, έχουν συγκεκριμένες φοροαπαλλαγές και έχουν ετήσια δωρεάν ιατρική εξέταση. Επίσης σε περίπτωση μη παρουσίασης του εφέδρου στην μονάδα του διώκεται ποινικά με ποινή φυλάκισης.
Για την Ελλάδα το καλύτερο μοντέλο εφεδρείας είναι αυτό της Φιλανδίας. Τα κοινά Φιλανδίας με Ελλάδα είναι ότι:
- Η Φιλανδία έχει τον ίδιο πληθυσμό με την Ελλάδα
- Έχει μεγάλη νησιωτική περιοχή
- Αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα εφεδρείας (όχι της εθελοντικής)
- Είναι σε κατάσταση επαγρύπνησης με την Ρωσία, όπως είμαστε εμείς με την Τουρκία. Μάλιστα οι Ρώσοι εκτελούν καθημερινά εναέριες παραβιάσεις, έχουν ζήτημα μειονότητας και τέλος συχνά απειλούν την Φιλανδία για ενεργειακούς πόρους. Όμοια με τη στάση της Τουρκίας προς την Ελλάδα.
Ο περίφημος Territorial Army.
Στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 48 σύνδεσμοι εφέδρων και περίπου 150.000 Έλληνες ασχολούνται με λέσχες airsoft και paintball όπου λαμβάνουν βασική στρατιωτική εκπαίδευση. Τα εν λόγω άτομα μπορούν να οργανωθούν υπο τη σκέπη του ΓΕΣ σε μονάδες πεζικού, καταδρομών και διοικητικής μέριμνας για την υποστήριξη του ΕΣ σε περίπτωση κρίσης και πολέμου. Οι εθελοντές έφεδροι θα εντάσσονται σε συγκεκριμένες μονάδες και θα δρουν με τα άτομα που υπηρετούν μαζί στις μονάδες εφέδρων. Για τους υπόλοιπους εφέδρους θα ισχύει το υπάρχον σύστημα. Το ΓΕΣ πρέπει υπο την ΔΕΠΑΘΑ να ιδρύσει μονάδες εφέδρων πεζικού, καταδρομών και Διοικητικής μέριμνας σε κάθε νομό όπου εθελοντικά θα κατατάσσονται οι έφεδροι. Οι συγκεκριμένοι έφεδροι θα λαμβάνουν βασική εκπαίδευση και θα καλούνται ένα σαββατοκύριακο το μήνα και μια εβδομάδα το εξάμηνο σε εκπαίδευση.
Η εκπαίδευση θα γίνεται με την συνδρομή του ΓΕΣ και δεν θα περιλαμβάνει μόνο βολές αλλά και τακτικές μάχης, ασκήσεις μικρής κλίμακας (πχ επιδρομές) και τέλος εκπαίδευση ειδικότητας.Σε περίπτωση επιστράτευσης οι εθελοντές έφεδροι θα καλούνται να υπηρετήσουν σαν μονάδες στην πρώτη γραμμή. Όντας έχοντας λάβει μια κοινή και συνεχή εκπαίδευση και λόγω της επιστράτευσης με άτομα που γνωρίζονται μεταξύ τους θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν με επιτυχία στο σύγχρονο πεδίο της μάχης. Με αυτό τον τρόπο το ΓΕΣ θα μπορέσει να έχει μια εφεδρεία άμεσης αντίδρασης με υψηλό δείκτη εκπαίδευσης και ηθικού. Στους εφέδρους το ΓΕΣ μπορεί να τους δίδει:
- Ορισμένες φοροαπαλλαγές.
- Την δυνατότητα προαγωγής για τους οπλίτες στο βαθμό του Αρχιλοχία και για τους αξιωματικούς στο βαθμό του ταγματάρχη.
- Δυνατότητα δωρεάν ετησίων εξετάσεων σε στρατιωτικά νοσοκομεία.
- Δυνατότητα αγορών σε στρατιωτικά πρατήρια
- Σε περίπτωση μη παρουσίασης στην μονάδα τότε θα διώκεται ποινικά ως λιποτάχτης.
Βάση μελετών του Αμερικάνικου, Βρετανικού και Φιλανδικού Στρατού, ο θεσμός των εφέδρων είναι ο πιο οικονομικός, και με τη σωστή εκπαίδευση και την οργάνωση σε μονάδες όπου τα μέλη λαμβάνουν καλή εκπαίδευση και βρίσκονται με άτομα που γνωρίζουν μπορούν να συγκριθούν με μόνιμα στελέχη. Η επιβάρυνση των εφέδρων στον ετήσιο προϋπολογισμό της Άμυνας είναι πολύ μικρός (1,3% για την Βρετανία και λιγότερο από 1% για την Φιλανδία). Στην Ελλάδα με το προτεινόμενο μοντέλο εφεδρείας μπορούμε να έχουμε εκπαιδευμένη και αποτελεσματική εφεδρεία με κόστος λιγότερο του 1% του ετήσιου προϋπολογισμού άμυνας.
http://defencenews.gr/
