Μετσοβίτης στην καταγωγή ο Μιχαήλ Τοσίτσας γεννήθηκε στις 3 -1 -1787. Τα πρώτα βασικά γράμματα τα έμαθε στο Μέτσοβο και σε ηλικία 10 χρονών συνεχίζει τις σπουδές του στην Θεσσαλονίκη, όπου μαθαίνει παράλληλα την τέχνη της γουναρικής στην βιοτεχνία γουναρικών, που διατηρεί εκεί ο πατέρας του Αναστάσιος.
Ακολούθως, σε ηλικία μόλις 20 ετών, μαζί με τα άλλα του αδέρφια Νικόλαο, Κωνσταντίνο και Θεόδωρο αναλαμβάνουν την επιχείρηση του πατέρα τους και επεκτείνονται εμπορικά προς την Αίγυπτο, την Ρωσία και την Ιταλία. Ο ίδιος εγκαταστάθηκε στην Αλεξάνδρεια, όπου η οικονομική του ευμάρεια φθάνει στο αποκορύφωμά της.
Αποκτά τεράστιες καλλιεργήσιμες εκτάσεις από βαμβάκι και τίθεται γενικός επίτροπος και διαχειριστής της γης του Τούρκου ηγεμόνα Μεχμέτ Αλή, του οποίου κερδίζει την συμπάθεια και εύνοιά του. Στις επιχειρήσεις του μετέχει πλέον και ο αγαπημένος του ανιψιός Νικ. Στουρνάρας

Υπήρξε ο πρώτος πρόξενος του Νεοελληνικού Κράτους στην Αλεξάνδρεια.
Οι δωρεές του Μιχ. Τοσίτσα αρχίζουν να διαδέχονται η μία την άλλη. 
Στην Αλεξάνδρεια όπου ζει, προσφέρει οικόπεδο και ανεγείρει τον μεγαλοπρεπή Ναό του Ευαγγελισμού. Δημιουργεί Παρθεναγωγείο, Ελληνικό και Αλληλοδιδακτικό Σχολείο, διαθέτει χρήματα για τις ανάγκες σε νεκροταφείο της εκεί ομογένειας, ιδρύει την Τοσιτσιαία Δημοτική Σχολή Αλεξανδρείας στο κτίριο της οποίας στεγάζεται σήμερα τα ομώνυμο Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο και ανακαινίζει το Νοσοκομείο, που είχε οικοδομηθεί προηγουμένως με δωρεά του αδελφού του Θεοδώρου.
Κατά την διάρκεια της Επανάστασης και με την βοήθεια της γυναίκας του ενισχύει τον απελευθερωτικό αγώνα με διάφορους τρόπους . Διαθέτει χρήματα για την εξαγορά Ελλήνων σκλάβων αιχμαλώτων της Πελοποννήσου, μετά την επιδρομή του Ιμπραήμ. Αρκετούς από αυτούς τους στέλνει για σπουδές σε ευρωπαϊκές χώρες, φροντίζοντας παράλληλα για την μετέπειτα αποκατάστασή τους.
Αφιερώνει σημαντικά χρήματα για αγαθοεργούς και πολιτισμικούς σκοπούς στο Μέτσοβο, ενώ όσον αφορά την μητέρα Ελλάδα δαπανά τεράστια ποσά σε έργα εξωραϊσμού οδών και πλατειών των Αθηνών και χρηματοδοτεί εξίσου πλουσιοπάροχα το φτωχοκομείο Αθηνών, το Αρσάκειο Οικοτροφείο, το Οφθαλμιατρείο, διάφορα Νοσοκομεία, το Ελληνικό Σχολείο της Θεσσαλονίκης κι άλλα.
Από τις πιο σημαντικές ευεργεσίες του αποτελεί η διάθεση του ποσού των εκατό χιλιάδων (100.000) γαλλικών φράγκων από την περιουσία του για το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο, επηρεαζόμενος και από τον απροσδόκητο θάνατο του αγαπημένου του ανιψιού Νικ. Στουρνάρα, ο οποίος είχε αφήσει την περιουσία του στο ίδιο Ίδρυμα.
Αξιοσημείωτη και αξιομνημόνευτη ήταν επίσης η δράση και η προσφορά της συζύγου του Ελένης Τοσίτσα, η οποία με την σειρά της αφιέρωσε αρκετά χρηματικά ποσά στο Αμαλίειο Ορφανοτροφείο, στην Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία για την ανέγερση Αλληλοδιδακτικού Σχολείου και στον καταρτισμό Πανεπιστημιακής Εθνοφυλακής. Μερίμνησε και διέθεσε επίσης οικόπεδα για την ανέγερση κτιρίων του Πολυτεχνείου και του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.