Τα Ελληνικά αλκοολούχα ποτά θα βάλουν πρώτα το σήμα, αμέσως μόλις ευαρεστηθεί το τέρας της Ελληνικής γραφειοκρατίας!
Όταν από τις αρχές του 2010 έγινε ορατός ο τεράστιος κίνδυνος που αντιμετώπιζε η χώρα μας από την οξύτητα και το μέγεθος της οικονομικής κρίσης, νοιώσαμε την ανάγκη να θυμίσουμε πως ο πιο πρακτικός και αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης της κρίσης, ήταν η επείγουσα και άμεση υιοθέτηση της συνήθειας «Αγοράζουμε Ελληνικά!» (Το πρώτο άρθρο της σειράς, αναρτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2010 με τίτλο Προτιμάτε με επιμονή προϊόντα που παράγονται στην Ελλάδα: Η πιο απλή και πρακτική λύση στα οικονομικά προβλήματα της χώρας μας!).
Η χαώδης διαφορά των εισαγωγών με τις εξαγωγές που πραγματοποιούσε η χώρα μας, η κακή συνήθεια να αγοράζουμε εισαγόμενα προϊόντα με μοναδικό κριτήριο την τηλεοπτική, διαφημιστική «πλύση εγκεφάλου», η κατάληψη όλων των «προνομιακών» ραφιών των μεγάλων αλυσίδων λιανικής από εισαγόμενα προϊόντα που οδηγούσαν συνεχώς τις τιμές στα ύψη, παρά την μείωση των εισοδημάτων και την συρρίκνωση της καταναλωτικής δαπάνης, ήταν μερικά μόνο από τα «κακώς κείμενα» που έπρεπε να ανατραπούν για να έχουμε ελπίδες εξόδου από την οικονομική κρίση.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, διάφοροι φορείς κινητοποιήθηκαν έντονα στην ίδια κατεύθυνση (Κίνημα Πολιτών – καταναλώνουμε ότι παράγουμε , Επιμένων Ελληνικά κ.α.) με αποτέλεσμα η συνήθεια «Αγοράζουμε Ελληνικά!» να ενισχυθεί τόσο πολύ ώστε να μετατραπεί σε μια ισχυρή καταναλωτική τάση. Το Υπουργείο Ανάπτυξης το 2011 ξεκίνησε μια διερευνητική επαφή με τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την δυνατότητα καθιέρωσης ενός Σήματος που θα χαρακτήριζε, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, μόνο τα Ελληνικά προϊόντα. Από την αρχή κατέστη φανερό πως ένα τέτοιο σήμα δεν μπορούσε, σε μια ενιαία Ευρωπαϊκή αγορά να είναι υποχρεωτικό αλλά μόνο προαιρετικό.
Τον Απρίλιο του 2012 δημοσιεύτηκε ο Νόμος 4072/2012 που προσπαθεί να δώσει ώθηση στην επιχειρηματικότητα (Βελτίωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος, Νέα εταιρική μορφή, Σήματα, Μεσίτες Ακινήτων, Ρύθμιση θεμάτων ναυτιλίας, λιμένων και αλιείας και άλλες διατάξεις). Στα πλαίσια του νόμου αυτού (ΦΕΚ 86/Α/11-4-2012) και ειδικότερα µε τα άρθρα 184 έως 196 θεσπίζεται το «Σήμα διάκρισης Ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών» και ρυθμίζεται η διαδικασία απονομής του, με ισχύ 6 μήνες αργότερα, δηλαδή από τις 11 Οκτωβρίου 2012, ώστε να εκδοθούν οι απαιτούμενες από τον νόμο Υπουργικές αποφάσεις και να προετοιμαστούν οι αρμόδιες υπηρεσίες.
Στο θέμα αυτό είχαμε αναφερθεί και στις 4 Ιουλίου 2012, στο 10ο άρθρο της σειράςΑγοράζουμε Ελληνικά: Ο μύθος του κωδικού 520 (EAN Bar Code) και η μεγάλη εξαπάτηση των ελλήνων καταναλωτώνεπισημαίνοντας πως το «Εθνικό» και «Κοινοτικό» νομικό πλαίσιο ουσιαστικά αφαιρεί από τους Έλληνες καταναλωτές την δυνατότητα να επιλέγουν εύκολα από τα ράφια των καταστημάτων προϊόντα που παράγονται στην Ελλάδα, απαλλάσσοντας τους μεγάλους πολυεθνικούς ομίλους (και φυσικά και μικρούς παραγωγούς στους οποίους όμως δεν είναι πρακτικά χρήσιμο) από κάθε υποχρέωση αναγραφής «ενοχλητικών» ενδείξεων ώστε ο τελικός καταναλωτής να αγοράζει στα τυφλά αυτό που του προσφέρεται από τα ήδη «κατειλημμένα» σημεία πώλησης. Η καθιέρωση λοιπόν ενός σήματος που θα διακρίνει τα Ελληνικά προϊόντα κατέστη απόλυτα αναγκαίο, ιδίως σε συνθήκες διαρκούς και ακραίας οικονομικής κρίσης.
Δυστυχώς στην χώρα μας οι καλές προθέσεις δεν συμβαδίζουν πάντα με την αποτελεσματικότητα όχι μόνο των πολιτικών αλλά και των ιδίων των επιχειρηματιών!
Πως αλλιώς να ερμηνεύσει κανείς τις συνεχείς, άκαρπες «διαβουλεύσεις» των επαγγελματικών φορέων προκειμένου να συμφωνήσουν στις βασικές αρχές που θα λαμβάνονται υπ΄ όψη στην χορήγηση του σήματος;
Αν μάλιστα στην αναποτελεσματικότητα των επαγγελματικών φορέων προσθέσει κανείς και την «γάγγραινα» των πολυμελών «επιτροπών» που στο συντριπτικό τους ποσοστό, από την ίδια τους την φύση, καθυστερούν υπερβολικά κάθε διαδικασία, καταλαβαίνει κανείς γιατί το σήμα Ελληνικού προϊόντος που έπρεπε να διανέμεται στην Ελληνική παραγωγή από πέρσι, δεν έχει ενεργοποιηθεί ακόμα.
Πολύτιμος χρόνος χάθηκε στις «διαφορές απόψεων» μεταξύ επιχειρηματικών κλάδων και φορέων για τις προϋποθέσεις χορήγησης του σήματος, δηλαδή αν το σήμα θα αφορά μόνο ελληνικές επιχειρήσεις ή και πολυεθνικές που είναι εγκατεστημένες στην Ελλάδα, αν θα αφορά προϊόντα που παράγονται στην Ελλάδα από αποκλειστικά Ελληνικές πρώτες ύλες ή θα δίδεται και σε προϊόντα που παράγονται στην Ελλάδα από εισαγόμενες, μερικά ή ολικά, πρώτες ύλες κ.ο.κ.ε.
Τα «διλλήματα» αυτά, κατά την γνώμη μας, δεν έχουν καταλυτική σημασία.
Καταλυτική σημασία έχει η παρουσία ενός σήματος που θα δηλώνει ότι ένα προϊόν ή μια υπηρεσία έχει παραχθεί στην Ελλάδα. Καταλυτική σημασία έχει η ταχύτατη υλοποίηση του «στρατηγικού οράματος» που εξαγγέλθηκε από τον αρμόδιο Υπουργό Ανάπτυξης την πρώτη ημέρα του Νοεμβρίου 2012 (Διεύρυνση του αριθμού των προϊόντων και των εταιρειών που εξάγουν Ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες, προώθηση των εξαγωγών με βασικούς μοχλούς την αναδιάρθρωση των αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών, την δημιουργία εθνικής εμπορικής ταυτότητας (brand) και τη συνολική υποστήριξη προς τις εταιρείες στην Ελλάδα καθώς και την διευκόλυνση του εξωτερικού εμπορίου της Ελλάδος, με έμφαση στην απλοποίηση των προ - τελωνειακών και τελωνειακών διαδικασιών).
Αυτά είναι τα καταλυτικά που θα υποστηρίξουν την χώρα μας στην δύσκολη περίοδο που διανύει. Αντί όμως αυτών, έχουμε τις «αντίθετες» καταλυτικές δυνάμεις να θριαμβεύουν: Την γραφειοκρατία που στραγγαλίζει, ψυχρά και μεθοδικά, μέσω ατέλειωτων επιτροπών και υποεπιτροπών, υπογραφών, σφραγίδων και εγκρίσεων, κάθε καλή πρόσθεση, κάθε καλή προσπάθεια!
Πληθώρα σημάτων και μηνυμάτων - όλα θα αντικατασταθούν από το επίσημο Σήμα Ελληνικών προϊόντων & υπηρεσιών
Το σήμα Ελληνικού προϊόντος πρέπει, κατά την γνώμη μας, να δοθεί, μέσω των φορέων κάθε κλάδου, σε κάθε επιχείρηση που είναι εγκατεστημένη στην Ελλάδα, διαθέτει πλήρη παραγωγικό μηχανισμό μέσα στην Ελλάδα, είτε είναι Ελληνική, ξένη ή πολυεθνική και παράγει στην Ελλάδα προϊόντα ή υπηρεσίες από εγχώριες ή (μερικά ή ολικά) εισαγόμενες πρώτες ύλες.
Θα μπορούσε, κατά την γνώμη μας, να χορηγείται και ένα Χρυσό σήμα Ελληνικού προϊόντος ή υπηρεσίας (το ίδιο σήμα Ελληνικού προϊόντος ή υπηρεσίας μέσα σε ένα χρυσό στεφάνι) μόνο για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες των οποίων η συνολική διαδικασία παραγωγής γίνεται 100% μέσα στην Ελλάδα (πρώτες ύλες, παραγωγή, υλικά συσκευασίας κλπ.)
Σε δήλωση του πάντως (Ιούνιος 2013) ο υφυπουργός Ανάπτυξης Αθανάσιος Σκορδάς ανέφερε ότι η προκήρυξη του διαγωνισμού για την επιλογή του σήματος Ελληνικού προϊόντος βρίσκεται στην τελική φάση. Ο διαγωνισμός θα εξελιχθεί στο διαδίκτυο, με ελεύθερη συμμετοχή όποιου το επιθυμεί και πιστεύει πως έχει κάτι να προτείνει, τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό.
Οι προδιαγραφές του σήματος που θα επιλεγεί έχουν ήδη ανακοινωθεί από τον Ιούνιο του 2012 (Να αποτελείται από λεκτικό και εικαστικό τμήμα, Να εκφράζει τη σύγχρονη ταυτότητα της Ελλάδας, Να υποδηλώνει ποιότητα και αξιοπιστία, Να είναι ενιαίο για όλες τις κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών, Να προσαρμόζεται και στα ελληνικά και στα αγγλικά, Να είναι ολιγόλογο, κατανοητό και άμεσο και στις δύο γλώσσες, Να προσαρμόζεται αποτελεσματικά σε ασπρόμαυρο όσο και σε 4χρωμία, Να εφαρμόζεται και σε πολύ μικρό μέγεθος για χρήση ακόμα και πάνω σε μικρές συσκευασίες, Να είναι αναγνωρίσιμο και μοναδικό και να μην παραπέμπει σε άλλα σήματα, Να μπορεί να απευθύνει το μήνυμα σε όλο το φάσμα του κοινού στόχος), ενώ αναμένονται και οι λοιπές λεπτομέρειες της προκήρυξης όπως τα χρονικά περιθώρια ολοκλήρωσης του διαγωνισμού, η αμοιβή του νικητή κλπ.
Κάλλιο αργά παρά ποτέ θα σκεφτεί κανείς αφού η προκήρυξη θα μπορούσε κάλλιστα να είχε γίνει πολύ νωρίτερα. Παράλληλα πάντως με την δρομολογούμενη επιλογή του περιβόητου σήματος Ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών, έχει ήδη τεθεί σε δημόσια διαβούλευση που λήγει στις 17 Ιουλίου 2013 ο Κανονισμός Απονομής Ελληνικού Σήματος στα Αλκοολούχα ποτά.Πρόκειται για τον πρώτο κανονισμό ελέγχου και απονομής ελληνικού σήματος που σημαίνει πως τα Ελληνικά αλκοολούχα ποτά (Ούζο, Τσίπουρο, Λικέρ κ.α.) θα αποκτήσουν πρώτα το Σήμα Ελληνικού Προϊόντος και μάλιστα σε μια περίοδο μεγάλης κρίσης του κλάδου λόγω του υπερδιπλασιασμού των ειδικών φόρων κατανάλωσης και του εκτεταμένου λαθρεμπορίου που σαρώνει τις νόμιμες επιχειρήσεις!
(Σχετικά άρθρα μας 10ης Δεκεμβρίου 2012 με τίτλο Αλκοολούχα Ποτά 2012: Επικίνδυνη καθίζηση του κλάδου από την αύξηση της φορολογίας, την αλματώδη εξάπλωση του λαθρεμπορίου και τον περιορισμό της κατανάλωσης και 23ης Οκτωβρίου 2012 με τίτλο Τσίπουρο: Μακριά από το χύμα! Αλβανικό και Βουλγαρικό «τσίπουρο», επικίνδυνο για την δημόσια υγεία, εισάγεται λαθραία και πουλιέται μέσα σε πλαστικά δοχεία σαν «Ελληνικό»!).
Σαν Φορέας Απονομής και Ελέγχου του Σήματος Ελληνικού Προϊόντος στον κλάδο των αλκοολούχων ποτών ορίζεται η Γενική Διεύθυνση του Γενικού Χημείου του Κράτους (ΓΧΚ), ενώ καθορίζονται με λεπτομέρεια όλες οι ειδικότερες προϋποθέσεις για την απονομή και τη χρήση του (να παρασκευάζεται και να εμφιαλώνεται εντός των ορίων της Ελλάδας από εγκεκριμένους κατά νόμο ποτοποιούς, να είναι σύμφωνο με τις διατάξεις της εθνικής και της κοινοτικής νομοθεσίας για τα αλκοολούχα ποτά, ειδικότερα για τα αλκοολούχα ποτά που έχουν νόμιμα γεωγραφική ένδειξη της Ελλάδος ή περιοχής της εφαρμόζονται οι προϋποθέσεις της οικείας υπουργικής απόφασης, με την οποία αναγνωρίζεται η εν λόγω γεωγραφική ένδειξη ή και καθορίζονται οι όροι χρήσης της).
Πληθώρα σημάτων και μηνυμάτων - όλα θα αντικατασταθούν από το επίσημο Σήμα Ελληνικών προϊόντων & υπηρεσιών
Η Ελληνική αγορά δεν περιμένει βέβαια πότε θα καθιερωθεί επίσημα το Σήμα Ελληνικού προϊόντος. Σήμερα στην Ελληνική αγορά (και όχι μόνο) ήδη κυκλοφορούν δεκάδες σήματα και μηνύματα, άτυπα και ανεπίσημα, τα οποία επιχειρούν είτε επάνω στην συσκευασία κάποιων προϊόντων είτε σε προωθητικό υλικό, να ενημερώσουν τον τελικό καταναλωτή πως κάποιο προϊόν είναιΕλληνικό.
Το γεγονός αυτό αποδεικνύει στην πράξη πως οι πραγματικές ανάγκες της αγοράς ξεπερνούν και προηγούνται από τις κάθε μορφής και κατηγορίας γραφειοκρατικές αγκυλώσεις:
Η ολοένα και μεγαλύτερη απαίτηση του Έλληνα καταναλωτή να βρίσκει και να επιλέγει Ελληνικά προϊόντα για τις καθημερινές καταναλωτικές του ανάγκες προκειμένου να βοηθήσει την χώρα του και τον εαυτό του, οδηγεί σε άμεσες και πρακτικές «λύσεις».
Οι «λύσεις» αυτές δεν είναι πάντα οι καλύτερες ή οι «ασφαλέστερες» και σίγουρα προκαλούν κάποια σύγχυση, αφού ο κάθε ένας επιλέγει και διαφορετικό «σήμα» ή «μήνυμα».
Καμιά φορά όμως, και ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης, «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα».
Και ο σκοπός μιας βιώσιμης Ελληνικής οικονομίας, ο σκοπός της μείωσης της ανεργίας, ο σκοπός της στήριξης των ασφαλιστικών μας ταμείων, ο σκοπός της μείωσης των εισαγωγών και του ελλείμματος του εμπορικού μας ισοζυγίου (και πολλά άλλα) αποτελούν σκοπούς που δεν έχουμε την πολυτέλεια να μην εξυπηρετούμε εδώ και τώρα!
Χωρίς καμιά, μα καμιά καθυστέρηση!
Μέχρι η κατάρα της Ελληνικής γραφειοκρατίας να ευαρεστηθεί να δημιουργήσει ένα (απλό ή και χρυσό) σήμα που θα χαρακτηρίζει τα Ελληνικά προϊόντα και τις υπηρεσίες, εμείς δεν έχουμε καμιά άλλη επιλογή από το να ψάχνουμε σχολαστικά, να εντοπίζουμε και να «Αγοράζουμε Ελληνικά!». Να αγοράζουμε δηλαδή μόνο τα προϊόντα που γράφουν την προαιρετική ένδειξη «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΡΟΙΟΝ»!
Λεωνίδας Κουμάκης
4 Ιουλίου 2013
