Συνέντευξη στον
ΠΑΡΙ ΚΑΡΒΟΥΝΟΠΟΥΛΟ
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, μιλά στο Onalert, για τους στρατιωτικούς, την Εθνική Άμυνα και τις Ένοπλες Δυνάμεις.
•Δείχνει “διαβασμένος” για τα προβλήματα, τις παθογένειες και τα λάθη δεκαετιών που ταλαιπωρούν σήμερα τις Ένοπλες Δυνάμεις και κυρίως τους ανθρώπους τους.
•Παρουσιάζει τις απόψεις του ΣΥΡΙΖΑ για το πως μπορούν αυτά τα λάθη να διορθωθούν και αποκαλύπτει την “ταυτότητα” των Ενόπλων Δυνάμεων που ο ίδιος και το κόμμα του έχουν στο μυαλό τους.
•Μιλά για το πως πρέπει να εξοπλίζεται η Ελλάδα
•Δίνει απαντήσεις για τις τοποθετήσεις στελεχών του σε εθνικά θέματα
•Εξηγεί γιατί Χρυσή Αυγή και Ένοπλες Δυνάμεις δεν μπορούν να συνυπάρξουν.
ΟΛΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ:
•Η συνέντευξή σας στο Onalert, σπάει ένα ταμπού δεκαετιών. Που ήθελε τους ηγέτες της Αριστεράς να μην μιλούν καν για θέματα Άμυνας. Ήταν πάντα ένας χώρος η Άμυνα από τον οποίο η Αριστερά θα έλεγα απείχε. Είστε αποφασισμένος να “σπάσετε” αυτή την αποχή και να αποδείξετε ότι η Αριστερά όχι μόνο μπορεί αλλά επιβάλλεται να έχει άποψη και σχέδιο για τις Ένοπλες Δυνάμεις;
Κύριε Καρβουνόπουλε, δε γνωρίζω αν μιλούσαν οι ηγέτες της αριστεράς για την άμυνα, πάντως σίγουρα δεν ήταν άσχετοι με τα θέματα της στρατηγικής του πολέμου, αφού οι παλιότεροι συμμετείχαν, δια ζώσης, στη μεγαλύτερη αναλογικά ένοπλη αντίσταση στον κατακτητή σε όλη την κατεχόμενη Ευρώπη.
Τώρα αυτό που εσείς χαρακτηρίζετε «ταμπού» και «αποχή» εγώ θα το χαρακτήριζα σταθερή και συνεπή στάση κριτικής από θέσεις αρχών, όχι απέναντι στην ανάγκη να έχουμε Ε.Δ ικανές να προασπίσουν την εδαφική ακεραιότητα της χώρας, αλλά απέναντι στο μοντέλο οργάνωσης και λειτουργίας της Άμυνας, που επέβαλαν τα κόμματα που κυβέρνησαν τη χώρα αμέσως μετά τη μεταπολίτευση και που διατηρείται μέχρι και σήμερα.
Ξέρετε, αυτό που περίμενε η κοινωνία αμέσως μετά τη μεταπολίτευση, ήταν να εκδημοκρατιστεί το θεσμικό πλαίσιο για την Άμυνα, και να αρθούν τα «στεγανά», που ήταν κατάλοιπα άλλων εποχών, ακολουθώντας το παράδειγμα των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών. Δυστυχώς όμως οι προσδοκίες αυτές διαψεύστηκαν πολύ σύντομα αφού, παρά τις όποιες παρεμβάσεις, τα στεγανά παραμένουν ακλόνητα στη θέση τους μέχρι και σήμερα.
Δεν μπορούμε να συζητάμε για τα σημερινά προβλήματα της Άμυνας χωρίς να αναζητήσουμε τη μήτρα που τα γέννησε. Κι αυτή η μήτρα, είναι τα «στεγανά». Αυτό το «θεσμικό τείχος» που απέξω αποκλείει -ακόμα και στο κοινοβούλιο- την πρόσβαση στο εσωτερικό της Άμυνας, αλλά και από μέσα, στα στελέχη των Ε.Δ, αποτρέπει να έχουν άποψη και στοιχειώδη επικοινωνία με τον έξω κόσμο για ζητήματα που τους αφορούν, υπό την απειλή κάθε είδους κυρώσεων και περιορισμών που επιβάλει ένα αναχρονιστικό πλαίσιο εσωτερικής λειτουργίας. Ο λόγος που διατηρήθηκαν αλώβητα μέχρι σήμερα αυτά τα στεγανά, είναι γιατί εξασφαλίζουν προνομιακή και αποκλειστική πρόσβαση στην εκάστοτε κυβέρνηση και φυσικά στο κόμμα που βρίσκεται στην εξουσία και μάλιστα μακριά από τα «αδιάκριτα»βλέμματα της κοινωνίας και του κοινοβουλίου.
Στη δημοκρατία ξέρετε, δύο είναι οι βασικές προϋποθέσεις που αφορούν το στρατό: o στρατός δεν παρεμβαίνει στην Πολιτική, λειτουργώντας πάντα στο πλαίσιο του Συντάγματος αλλά και η Πολιτική δεν παρεμβαίνει στην καθημερινή λειτουργία του στρατού.
Η πρώτη ικανοποιήθηκε οριστικά και αμετάκλητα το 1974, η δεύτερη καταστρατηγήθηκε συστηματικά και καταστρατηγείται χωρίς προηγούμενο μέχρι και σήμερα.
Τα αποτελέσματα είναι λίγο ως πολύ γνωστά: διαφθορά, διαπλοκή, κομματισμός και αναξιοκρατία , πελατειακές σχέσεις σε πρωτοφανή κλίμακα – αφού ακόμα και τις μεταθέσεις τις βγάζει το «περιβάλλον» του Υπουργού- και βέβαια πολιτικές προμηθειών που εκτίναξαν τις δαπάνες της Άμυνας σε δυσθεώρητα ύψη, χωρίς δυστυχώς ουσιαστική μέριμνα για την τύχη του αμυντικού υλικού σε βάθος χρόνου.
Η Αριστερά ήταν σταθερά απέναντι σ’ αυτές τις πολιτικές και όχι απέναντι στις πραγματικές ανάγκες της Άμυνας.
Τώρα όσο αφορά το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας, αν δηλαδή έχει σχέδιο η Αριστερά, θα απαντήσω με κατηγορηματικό τρόπο. Έχει σχέδιο και μάλιστα, για πρώτη φορά στα χρονικά της Άμυνας , υπάρχει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που φιλοδοξεί να αποτελέσει τομή με τη σφραγίδα του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ.
Θα ήθελα επιγραμματικά να τονίσω ότι κλείνει ο κύκλος της μεταπολίτευσης, κύριε Καρβουνόπουλε, και για τον τρόπο που αντιλαμβανόμασταν μέχρι τώρα και τα ζητήματα της Άμυνας. Και η Αριστερά με τη συναίσθηση του ρόλου που της αναλογεί στην παρούσα δύσκολη συγκυρία, είναι έτοιμη να αναλάβει την ευθύνη για την Άμυνα της χώρας, στοχεύοντας σε δύο πολύ βασικές κατευθύνσεις:
Πρώτο: Να πράξει το αυτονόητο. Να δρομολογήσει δηλαδή όλες εκείνες τις δομικές αλλαγές που είναι ώριμες εδώ και δεκαετίες και να προωθήσει λύσεις σε χρόνια προβλήματα της Άμυνας για τα οποία δυστυχώς είχε επιβληθεί «σιγή ασυρμάτου» και προς τα μέσα και προς τα έξω.
Δεύτερο: Να προωθήσει τις αναγκαίες αλλαγές σε επίπεδο θεσμών, που αποτελούν πραγματικότητα σε άλλες χώρες εδώ και πολλά χρόνια, για να αποκτήσουμε επιτέλους ένα θεσμικό πλαίσιο που ναενισχύει την υπευθυνότητα και να υποχρεώνει σε δημοκρατική λογοδοσία και κοινωνικό έλεγχο όλους τους φορείς που εμπλέκονται στο σχεδιασμό και τη λειτουργία της Άμυνας. Που σημαίνει με δυο λόγια : Οριστικό τέλος στο καθεστώς των στεγανών.
•Νομίζω ότι καταλυτικό ρόλο σ΄ αυτή την απόσταση που υπήρχε μεταξύ των ένστολων πολιτών και της Αριστεράς, έπαιξαν τα “ιστορικά τραύματα” του παρελθόντος που δυστυχώς και σήμερα κάποιοι επίμονα προσπαθούν να τα “ανοίξουν” και πάλι. Δεν είναι ώρα πιστεύετε να τ΄ αφήσουμε οριστικά και αμετάκλητα αυτά πίσω μας , να πάψουμε να μιλάμε για “δεξιό” και “αριστερό” στρατό και να προχωρήσουμε σ΄ έναν πραγματικά “πατριωτικό” στρατό. Αν και τη λέξη πατριωτισμό την έχουν εξευτελίσει τώρα τελευταία όσοι την εμπορεύονται επιτυχώς δυστυχώς.
Για μας, τα «ιστορικά τραύματα» στα οποία αναφέρεστε, ανήκουν στο παρελθόν. Στη μακρά περίοδο πολιτικής ανωμαλίας που έζησε η χώρα, η οποία όμως έκλεισε οριστικά και αμετάκλητα το 1974, με την αποκατάσταση των κοινοβουλευτικών θεσμών. Αντιπαλότητες και συμπεριφορές της εποχής εκείνης ούτε μπορούν να δραπετεύσουν από αυτό το ιστορικό πλαίσιο, ούτε μπορούν να αναπαράγονται μηχανιστικά. Όσοι το επιχειρούν αυτό σήμερα είναι όχι απλά ανιστόρητοι αλλά εκδηλώνουν – επιτρέψτε μου να το πω- με έναν εντελώς ευτελή τρόπο τον πανικό τους, γιατί ο λαός αμφισβητεί τις επιλογές και την εξουσία τους ολοένα και περισσότερο. Εμείς όχι μόνο δεν υιοθετούμε παρόμοιες απόψεις αλλά απεναντίας τις αποκρούουμε κατηγορηματικά, αφού, εδικά σε μια περίοδο σαν τη σημερινή, ερχόμαστε να ενώσουμε και όχι να διχάσουμε το λαό μας.
Δεν μπορώ πάντως να μην εκμεταλλευτώ το ερώτημά σας για να σχολιάσω και δύο γεγονότα που λειτούργησαν δυστυχώς ως «τροχιοδεικτικά» για το κλίμα που επιχειρούν να διαμορφώσουν σήμερα.Αναφέρομαι στην περιβόητη «ομολογία» Μπεγλίτη και στο σχετικά πρόσφατο δημοσίευμα που ήθελε το στρατό δήθεν να απεργάζεται σχέδια ανάληψης «πρωτοβουλιών» . Τα θεωρώ και τα δύο απαράδεκτα, υποβολιμαία και ανιστόρητα. Με πάσα βεβαιότητα σας επισημαίνω ότι ο δημοκρατικός προσανατολισμός των Ε.Δ. είναι σήμερα αδιαμφισβήτητος. Και αυτό όχι γιατί έτσι θα άρεσε στην Αριστερά, αλλά γιατί το δημοκρατικό φρόνημα των αξιωματικών είναι πια ταυτόσημο του πατριωτισμού τους.
Είμαι απολύτως βέβαιος, λοιπόν, ότι τα σενάρια που είδαν το φώς της δημοσιότητας για δήθεν «νοσταλγούς» , προκάλεσαν δικαιολογημένη αγανάκτηση στα στελέχη των Ε.Δ.
Για το δεύτερο σκέλος και την παρατήρησή σας για «δεξιό» και «αριστερό» στρατό, πιστεύω ότι αυτό που απομένει να δούμε είναι το πως θα κλείσουμε τις σύγχρονες πληγές. Δηλαδή το κλίμα απαξίωσης που δημιούργησε η πολύχρονη διελκυστίνδα των κομμάτων που κυβέρνησαν τον τόπο, για το ποιό θα δημιουργήσει το μεγαλύτερο κύκλωμα πελατειακών σχέσεων στο στράτευμα.
Τρείς είναι κατά τη γνώμη μου οι αναγκαίες παρεμβάσεις για να γυρίσουμε σελίδα και στο κεφάλαιο αυτό :
α. Καθιερώνοντας ένα αξιοκρατικό, διαφανές και αδιάβλητο πλαίσιο για τις προαγωγές, τις μεταθέσεις και τις τοποθετήσεις σε θέσεις ευθύνης.
β. Δίνοντας οριστικό τέλος σε ένα πολύχρονο καθεστώς διακρίσεων σε βάρος των στρατιωτικών. Ο στρατιωτικός είναι «Πολίτης με Στολή» και έτσι αντιλαμβάνονται το ρόλο του όλες οι σύγχρονες δημοκρατίες, και τέλος
γ. Με την καθιέρωση ενός καινοτόμου θεσμού με εξουσία διερεύνησης περιστατικών κακοδιοίκησης, κατάχρησης εξουσίας, ευνοιοκρατίας και παραβίασης νόμων και κανονισμών στο εσωτερικό των Ε.Δ.
•Ποιο είναι το μοντέλο που έχετε στο μυαλό σας για τις Ένοπλες Δυνάμεις; Τι πιστεύετε ότι πρέπει να αλλάξει για να έχουμε ένα στράτευμα αξιόπιστο, σύγχρονο και βέβαια οικονομικό; Ποιες θα ήταν οι τομές τις οποίες θα προωθούσατε σε περίπτωση που είχατε την δυνατότητα να κυβερνήσετε, δυνατότητα που πλέον δεν είναι διόλου θεωρητική.
Το μοντέλο σχεδιασμού και λειτουργίας της Άμυνας, όπως το γνωρίσαμε στη μεταπολίτευση ήταν ένα ιδιαίτερα δαπανηρό μοντέλο το οποίο προσέθετε νέα επίπεδα εξοπλισμών χωρίς προηγούμενα να εξαλείφει τις αιτίες και τα προβλήματα που εμπόδιζαν ήδη την πλήρη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων των προηγούμενων επιπέδων. Ένα δεύτερο εξίσου σημαντικό χαρακτηριστικό είναι ότι δεν υπήρξε ουσιαστική μέριμνα για να ξεπεραστούν δομικά προβλήματα και παθογένειες, που το ακολουθούν από την μεταπολίτευση έως και σήμερα. Η μήτρα όλων αυτών των παθογενειών ήταν κύρια οι πολιτικές επιλογές που έγιναν και αφορούν όλους τους τομείς, από το πλαίσιο σχεδιασμού Αμύνης έως και την καθημερινή λειτουργία της.
Το μοντέλο αυτό έχει κλείσει οριστικά τον κύκλο του. Συντηρήθηκε μέχρι την κρίση χάρις στις υπέρογκες αμυντικές δαπάνες που ήταν για δεκαετίες οι μεγαλύτερες στην Ευρώπη –ως ποσοστό του ΑΕΠ- και ακόμα και σε χρονιά κρίσης, οι μεγαλύτερες στο ΝΑΤΟ, όσο αφορά το σκέλος των λειτουργικών δαπανών.
Όλα όσα ανέφερα προηγούμενα, δημιουργούν εύλογο προβληματισμό, για το αν το μοντέλο αυτό είναι βιώσιμο, ιδιαίτερα σε συνθήκες βαθειάς οικονομικής κρίσης που βιώνει η χώρα σήμερα. Εμείς είμαστε βέβαιοι ότι δεν είναι.
Είναι ολοφάνερο ότι χρειάζεται αλλαγή «υποδείγματος» και για την Άμυνα. Είναι πλέον καιρός να μιλήσουμε για ΕΔ Νέου Τύπου μικρότερου σχήματος και υποδομών, υψηλής αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας, με έμφαση στους ποιοτικούς δείκτες και μικρότερου κόστους
Προς την κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να αναλάβουμε συντονισμένη δράση και να γίνουν τομές σε όλα τα επίπεδα. Ειδικότερα:
Στo επίπεδο της αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού: αναφέρθηκα ήδη με ποιες τομές θα ξεπεράσουμε τις χρόνιες παθογένειες που σχετίζονται με την εξέλιξη αλλά και με το πώς αντιλαμβανόμασταν μέχρι τώρα το ρόλο του στρατιωτικού. Θα πρόσθετα επίσης ότι χρειάζεται αναπροσανατολισμός και αναβάθμιση της εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα
Στο οργανωτικό και λειτουργικό επίπεδο: πρώτη προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η υλοποίηση της νέας δομής δυνάμεων και η υιοθέτηση ποιοτικών δεικτών αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας γιαόλες τις επιχειρησιακές μονάδες του νέου σχήματος. Δεν πρέπει να μείνουμε όμως εκεί. Χρειάζεται διαρκής προβληματισμός για νέα οργανωτικά σχήματα που θα ενδυναμώνουν τις αναγκαίες συνέργειες μεταξύ των τριών κλάδων των Ε.Δ.
Στο επίπεδο του σχεδιασμού: χρειαζόμαστε στρατηγική αποτροπής με αρχές, κατευθύνσεις και ιεραρχημένες προτεραιότητες που να αξιοποιεί το ερευνητικό και επιστημονικό δυναμικό της χώρας και την Αμυντική Βιομηχανία, και να προτείνει τις αποτελεσματικότερες λύσεις με το μικρότερο κόστος, λύσεις που θα πολλαπλασιάζουν τα γεωστρατηγικά πλεονεκτήματα της χώρας.
Στο επίπεδο των προμηθειών: στρατηγική χρειαζόμαστε και στις προμήθειες, στρατηγική και όχι απλάνόμο για τις προμήθειες που ν’ αλλάζει κάθε φορά που αλλάζει ο Υπουργός. Στρατηγική που να διασφαλίζει όλες εκείνες τις προϋποθέσεις που μεγιστοποιούν το επιχειρησιακό αποτέλεσμα για το σύνολο της ζωής του υλικού με το μικρότερο κόστος αλλά και τη μέγιστη δυνατή ανταποδοτικότητα στην ελληνική οικονομία μέσω της Αμυντικής Βιομηχανίας της χώρας.
Στο επίπεδο της Αμυντικής Βιομηχανίας: για να έχουμε ένα βιώσιμο σχήμα θα πρέπει να μπορεί να συμβάλλει στο αξιόμαχο των Ε.Δ, στην ενίσχυση της απασχόλησης και στην εισαγωγή καινοτόμων τεχνολογιών στη χώρα. Για να πετύχουμε αυτόν τον τριπλό στόχο πρώτα απ’ όλα χρειάζεται σχέδιο. Σχέδιο ανασυγκρότησης, υπαγωγή σε ενιαίο φορέα υπό εθνικό έλεγχο, και σχέδιο για τον παραγωγικό προσανατολισμό της βιομηχανίας έτσι ώστε να αντιστοιχεί με το μοντέλο υποστήριξης αλλά και τον στρατηγικό προσανατολισμό των Ε.Δ.
Στο επίπεδο της θητείας: δεν μπορούμε να έχουμε έναν πετυχημένο θεσμό αν δεν προσανατολίσουμε τη θητεία σε καθαρά επιχειρησιακά καθήκοντα και αν δεν τη συνδέσουμε με πολιτικές ανταποδοτικότητας.
Στο επίπεδο των θεσμών: είναι αναγκαίο ένα πλαίσιο από αναβαθμισμένους θεσμούς, με τον ουσιαστικότερο ρόλο να αναλογεί στο κοινοβούλιο, που να επιτηρεί το σύνολο των λειτουργιών της Άμυνας, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η διαφάνεια, η αποτελεσματικότητα, η αποδοτικότητα, η μέγιστη δυνατή ανταποδοτικότητα των προμηθειών στην ελληνική οικονομία αλλά και το κατά πόσο οι επιλογές είναι σε αντιστοιχία με τους πολιτικούς στόχους.
Κλείνοντας, θεωρώ ότι είναι σημαντικό να επισημάνω ότι θα πρέπει να ενισχύσουμε και τον κοινωνικό ρόλο του στρατού. Είναι ήδη σημαντικός αλλά ο στρατός διαθέτει μέσα, προσωπικό , υψηλή εξειδίκευση και οργάνωση που μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά, ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών. Ειδικά σήμερα, στις δύσκολες συνθήκες που ζει ο λαός μας, ο στρατός μπορεί και πρέπει να αναλάβει συστηματική δράση για την ανακούφιση μεγάλου αριθμού συμπολιτών μας από τις επιπτώσεις της ανθρωπιστικής κρίσης.
Όπως αντιλαμβάνεστε όλες αυτές οι παρεμβάσεις όχι μόνο δεν θα μείωναν αλλά θα αύξαναν το επίπεδο της αποτρεπτικής ικανότητας της Άμυνας.
•Για τη θητεία ποιο είναι το σχέδιό σας; Θα την αυξήσετε ή όχι; Όταν είχατε έρθει στο ΥΕΘΑ, όλοι αναμέναμε ότι θα βγαίνατε και θα λέγατε κατηγορηματικά όχι στην αύξηση που είχαν εισηγηθεί από τότε οι στρατιωτικοί. Ήσασταν πολύ προσεκτικός στις δηλώσεις σας τότε. Έχετε κατασταλάξει σ΄ ένα συμπέρασμα για το αν πρέπει ή όχι να πάμε σε αύξηση ,που μπορεί να ικανοποιεί τους στρατιωτικούς αλλά επιβαρύνει οικονομικά τις οικογένειες των στρατεύσιμων;
Το ερώτημά σας μου δίνει την ευκαιρία να κάνω μία τοποθέτηση επί της αρχής για το ζήτημα της θητείας, με αφορμή, ξέρετε, και την πρόσφατη έκθεση της Τρόικα που έφθασε να προτείνει απροκάλυπτα την κατάργησή της, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά ότι έχει καταλυθεί η εθνική κυριαρχία στη χώρα μας, αφού λειτουργίες που αφορούν τον πυρήνα της, όπως είναι ο σχεδιασμός του στρατεύματος, έχουν εκχωρηθεί στους δανειστές.
Κύριε Καρβουνόπουλε, έχει αποδειχτεί ιστορικά ότι οι χώρες και οι στρατοί που διατηρούν το θεσμό της θητείας, έχουν μικρότερη πιθανότητα να εμπλακούν σε πόλεμο. Η θητεία εξασφαλίζει σε μεγάλο βαθμό την αντιπροσώπευση όλων των τάσεων της κοινωνίας στο στράτευμα και από την άποψη αυτή συντελεί στην καλύτερη ευθυγράμμιση των στόχων της Άμυνας με τους στόχους της κοινωνίας. Επίσης αποτελεί καταλύτη για τη σύσφιγξη ισχυρών δεσμών του στρατού με την κοινωνία.
Ένα τόσο σοβαρό ζήτημα δεν μπορεί να μπαίνει σε υπολογισμούς κόστους –αποτελεσματικότητας, ούτε να ακολουθεί μηχανιστικά το παράδειγμα άλλων χωρών: οι περισσότερες χώρες που έχουν καταργήσειτο θεσμό της θητείας δεν έχουν ζήτημα προάσπισης της εδαφικής τους ακεραιότητας και έχουν από καιρό μετασχηματίσει και αναδιοργανώσει τις Ε.Δ τους προς την κατεύθυνση ανάληψης αποστολών εκτός συνόρων. Όπως γνωρίζετε ο θεσμός της θητείας δεν είναι «συμβατός» με τις αποστολές αυτές.
Οφείλουμε όμως να είμαστε ειλικρινείς και να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους: για να παίξει η θητεία τον ουσιαστικό ρόλο που της αναλογεί θα πρέπει να παρουσιάζει όλα εκείνα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά έτσι ώστε να μην εκλαμβάνεται και να μην είναι «τιμωρία» και χάσιμο πολύτιμου χρόνου για τους νέους πολίτες της χώρας μας.
Επανέρχομαι, όμως, στο αρχικό σας ερώτημα. Ανέφερα προηγούμενα ότι ο πυρήνας της πρότασης που σύντομα θα τεθεί στην κρίση της κοινωνίας και των μελών της Άμυνας, είναι οι Ε.Δ Νέου Τύπου. Μικρότερου σχήματος και υποδομών, υψηλής αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας και μικρότερου κόστους. Θα ήταν άκαιρο και ανεύθυνο να αναφερθεί κανείς σε αριθμούς χωρίς να έχει προηγούμενα αποτυπωθεί ο σχεδιασμός για την καινούργια δομή των Ε.Δ. Αυτό όμως που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι το τι είδους θητεία θέλουμε: κι αυτή πρόκειται να είναι θητεία με αυστηρά επιχειρησιακό προσανατολισμό, θητεία που να σέβεται τα ατομικά δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες των στρατευμένων, θητεία συνδεδεμένη με δράσεις και πολιτικές ανταποδοτικότητας. Το στοίχημα για να έχουμε ένα πετυχημένο θεσμό είναι η νεολαία μας να φεύγει από το στρατό με περισσότερα εφόδια, δεξιότητες και γνώσεις απ’ ότι μπήκε για να μπορεί να διεκδικήσει τη ζωή με καλύτερους όρους.
•Η παρουσία σας στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας προεκλογικά είχε εκπλήξει ευχάριστα όσους στρατιωτικούς βρέθηκαν στην αίθουσα ΚΥΣΕΑ και συμμετείχαν ή παρακολούθησαν την ενημέρωσή σας. Την περίοδο που ακολούθησε και μέχρι σήμερα θα ανέμεναν μεγαλύτερη παρέμβαση του κόμματός σας στα θέματα της Άμυνας. Υπάρχει κάποια διστακτικότητα στο να “αγγίξετε” αυτά τα ζητήματα;
Θα με κάνετε να πιστέψω ότι δεν μας παρακολουθείτε όσο θα έπρεπε κύριε Καρβουνόπουλε. Ήδη έχει συμπληρωθεί ένας ολόκληρος τόμος από παρεμβάσεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ στη βουλή μόνο για τα ζητήματα της Άμυνας και των στελεχών της, τα ενεργά και τους απόστρατους. Υπόσχομαι να σας τον στείλω. Αλλά αν περιμένατε από τα κανάλια της διαπλοκής να προβάλουν τις πρωτοβουλίες και τις απόψεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ για την Άμυνα, θα απογοητευτείτε. Ξέρετε, το μεγαλύτερο πρόβλημα σήμερα είναι ότι δεν λειτουργεί πλέον η δημοκρατία στη χώρα. Είμαι βέβαιος ότι δεν χρειάζεται να αναλύσω περισσότερο το πώς και γιατί. Στη «δημοκρατία» των πράξεων νομοθετικού περιεχομένου και των τροϊκανών εσωτερικού και εξωτερικού, δεν μπαίνουν στον κόπο ούτε καν να απαντούν στις ερωτήσεις των βουλευτών. Δεν τηρούν πλέον κανένα πρόσχημα. Δεν υπάρχει πεδίο ούτε καν διάδρομος για βελτιωτικές παρεμβάσεις.
Αυτή η πολιτική οδηγεί στην καταστροφή και πρέπει να ανατραπεί. Το κυρίαρχο ζήτημα, λοιπόν, είναι πώς αντιλαμβάνεται κανείς το ρόλο του σ’ αυτές τις συνθήκες. Εμείς, στον ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ πιστεύουμε ότι μας αναλογεί η ιστορική ευθύνη να αναλάβουμε την τύχη της χώρας και να τη βγάλουμε από το δρόμο της καταστροφής. Πρωταρχική μας υποχρέωση λοιπόν ήταν να έχουμε και για την Άμυνα, όχι απλά ένα σχέδιο διαχείρισης, αλλά ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που αρχικά να διασφαλίζει τη βιωσιμότητά της στις δύσκολες συνθήκες που ζούμε σήμερα και σταδιακά να την οδηγήσει στην επόμενη μέρα. Ξέρετε τα κόμματα που κυβέρνησαν ποτέ διέθεταν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την Άμυνα. Όπως το φέρνει η ζωή αυτό το σχέδιο είναι έτοιμη να το καταθέσει η Αριστερά. Από την κουβέντα που κάνουμε, πιστεύω να σας έπεισα ότι είμαστε έτοιμοι. Πολύ σύντομα θα γνωρίσετε και τις λεπτομέρειες.
Μεταθέσεις-Στεγαστικό στρατιωτικών
•Αν πείτε τώρα ότι “θα σας δώσω χρήματα που σας έκοψαν”, πιθανότατα λίγοι θα σας πιστέψουν, γιατί ως γνωστόν “χρήματα δεν υπάρχουν”. Έχετε προβληματιστεί και κυρίως έχετε καταλήξει σε κάποια μέτρα που θα μπορούσαν να ανακουφίσουν το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων. Υπάρχουν ξέρετε κι άλλα θέματα που απασχολούν τους στρατιωτικούς εκτός από το οικονομικό. Θέματα με την εξέλιξή τους, την αξιοκρατία, τις μεταθέσεις τους κ.λ.π. Έχετε πρόγραμμα γι΄ αυτά;
Ξέρετε, πίσω από το απλουστευτικό «λεφτά υπάρχουν ή δεν υπάρχουν» κρύβεται μια σκληρή ιδεολογική μάχη που εμείς είμαστε αποφασισμένοι να την οδηγήσουμε μέχρι το τέλος: στο από κει χαράκωμα είναι οι ιδεολογικοί μας αντίπαλοι, η νεοφιλελεύθερη λαίλαπα δηλαδή , που πιστεύει ότι οι Έλληνες πρέπει να ζουν με 300 ευρώ και ότι τα κοινωνικά αγαθά είναι απλά «κατάλοιπα» του παρελθόντος. Δεν έχει σημασία αν πεθαίνουν ή αυτοκτονούν οι άνθρωποι, αυτές είναι «ανεκτές» απώλειες, αρκεί να ευημερούν οι αριθμοί.
Η ίδια λαίλαπα χτύπησε και την Άμυνα και μάλιστα στον πυρήνα της, αφού οδηγεί τη συντριπτική πλειοψηφία των στελεχών κάτω από το όριο της φτώχειας. Θα μπορούσαν να έχουν δρομολογήσει στοιχειώδεις δομικές αλλαγές που είναι ώριμες από δεκαετίες, και να εξορθολογήσουν τις δαπάνες της Άμυνας. Δεν το έπραξαν όμως. Δεν έκλεισαν ούτε ένα στρατόπεδο από αυτά που παρέμειναν για να εξυπηρετούν κομματικές σκοπιμότητες, έστω για συμβολικούς λόγους, αντίθετα άνοιξαν και αυτά που είχαν κλείσει.
Στο από δω χαράκωμα είναι η δική μας ιδεολογία, που πιστεύει ότι η κοινωνία πάνω απ’ όλα είναι οι άνθρωποί της. Ότι η Άμυνα είναι πρώτα και πάνω απ’ όλα τα στελέχη της. Για να γίνουν οι αμυντικές δομές που έχουμε, δούλεψαν σκληρά άνθρωποι, χάθηκαν ζωές, οικογένειες έζησαν πολύχρονες περιπέτειες και παιδιά άλλαξαν δέκα φορές σχολεία πριν καν τελειώσουν το δημοτικό.
Πρώτη μας προτεραιότητα λοιπόν είναι το προσωπικό της Άμυνας να μπορέσει να διατηρήσει ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, διαφορετικά δεν μπορούμε να συζητάμε για Άμυνα της χώρας.
Έχουμε πλήρη επίγνωση των δυσκολιών και της κατάστασης της χώρας. Θα εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια από όλες τις δυνατές κατευθύνσεις.
Όσο αφορά το δεύτερο σκέλος του ερωτήματός σας, με τις προτάσεις που ανέφερα πριν προκύπτουν και οικονομίες κλίμακας και περιορισμός των αναγκαίων μεταθέσεων. Σας διαβεβαιώνω ότι υπάρχουν και πιο συγκεκριμένες καινοτόμες προτάσεις προς την κατεύθυνση αυτή.
Γνωρίζουμε ότι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του προσωπικού, που υπηρετεί μακριά από τον τόπο του, είναι το στεγαστικό. Κι εδώ μπορούμε να παρέμβουμε αποφασιστικά. Το μοντέλο που προτείνουμε, θα αποδεσμεύσει σημαντικά περιουσιακά στοιχεία της Άμυνας από επιχειρησιακή χρήση. Μέρος αυτών θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για τη χρηματοδότηση έργων υποδομής , έργων για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και στέγασης του προσωπικού, έργων για τη φύλαξη του υλικού κ.λ.π. Θα γνωρίζετε, ίσως, ότι η κυβέρνηση καταστρώνει ήδη σχέδια για να τα ξεπουλήσει για ένα κομμάτι ψωμί.
Τέλος υπάρχουν ένα σωρό ακόμη ζητήματα, που ταλαιπωρούν τη ζωή του στρατιωτικού και που θα πρόσθετα εγώ ότι η επίλυσή τους ήταν και παραμένει καθαρά θέμα πολιτικής βούλησης και μόνο. Στα ζητήματα αυτά σκοπεύουμε να γυρίσουμε οριστικά σελίδα και στη θέση μας αυτή παραμένουμε ανυποχώρητοι. Αναφέρθηκα ήδη με ποιά συγκεκριμένα μέτρα θα ξεπεράσουμε τις πληγές που άφησε ο κομματισμός και οι πολιτικές των πελατειακών σχέσεων στις Ε.Δ.
Θα το επαναλάβω. θέλουμε αξιοκρατία, το πρότυπο του «Πολίτη με Στολή» για τον στρατιωτικό, και καινοτόμους θεσμούς που θα προστατεύουν από περιστατικά κακοδιοίκησης, κατάχρησης εξουσίας, ευνοιοκρατίας και παραβίασης νόμων και κανονισμών στο στράτευμα.
Κλείνοντας την απάντησή μου, θα ήθελα να αναφερθώ και σ’ ένα ακόμα ζήτημα που αφορά εξίσου και τα ενεργά στελέχη και τους απόστρατους. Κι αυτό είναι το ζήτημα των Μετοχικών Ταμείων. Θα πρέπει να διερευνηθούν σε βάθος όλα τα περιστατικά κακοδιαχείρισης , και να υπάρξει ένα σχέδιο εξυγίανσης προς την κατεύθυνση διασφάλισης της βιωσιμότητάς τους. Κι εδώ μπορεί να παίξει αποφασιστικό ρόλο η περιουσία των ταμείων όπως επίσης και ο τρόπος διευθέτησης των υποχρεώσεων του κράτους προς αυτά.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ - ΤΙ ΛΕΕΙ ΓΙΑ ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ, ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗ ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΚΛΙΚ ΕΔΩ
•Δείχνει “διαβασμένος” για τα προβλήματα, τις παθογένειες και τα λάθη δεκαετιών που ταλαιπωρούν σήμερα τις Ένοπλες Δυνάμεις και κυρίως τους ανθρώπους τους.
•Παρουσιάζει τις απόψεις του ΣΥΡΙΖΑ για το πως μπορούν αυτά τα λάθη να διορθωθούν και αποκαλύπτει την “ταυτότητα” των Ενόπλων Δυνάμεων που ο ίδιος και το κόμμα του έχουν στο μυαλό τους.
•Μιλά για το πως πρέπει να εξοπλίζεται η Ελλάδα
•Δίνει απαντήσεις για τις τοποθετήσεις στελεχών του σε εθνικά θέματα
•Εξηγεί γιατί Χρυσή Αυγή και Ένοπλες Δυνάμεις δεν μπορούν να συνυπάρξουν.
ΟΛΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ:
•Η συνέντευξή σας στο Onalert, σπάει ένα ταμπού δεκαετιών. Που ήθελε τους ηγέτες της Αριστεράς να μην μιλούν καν για θέματα Άμυνας. Ήταν πάντα ένας χώρος η Άμυνα από τον οποίο η Αριστερά θα έλεγα απείχε. Είστε αποφασισμένος να “σπάσετε” αυτή την αποχή και να αποδείξετε ότι η Αριστερά όχι μόνο μπορεί αλλά επιβάλλεται να έχει άποψη και σχέδιο για τις Ένοπλες Δυνάμεις;
Κύριε Καρβουνόπουλε, δε γνωρίζω αν μιλούσαν οι ηγέτες της αριστεράς για την άμυνα, πάντως σίγουρα δεν ήταν άσχετοι με τα θέματα της στρατηγικής του πολέμου, αφού οι παλιότεροι συμμετείχαν, δια ζώσης, στη μεγαλύτερη αναλογικά ένοπλη αντίσταση στον κατακτητή σε όλη την κατεχόμενη Ευρώπη.
Τώρα αυτό που εσείς χαρακτηρίζετε «ταμπού» και «αποχή» εγώ θα το χαρακτήριζα σταθερή και συνεπή στάση κριτικής από θέσεις αρχών, όχι απέναντι στην ανάγκη να έχουμε Ε.Δ ικανές να προασπίσουν την εδαφική ακεραιότητα της χώρας, αλλά απέναντι στο μοντέλο οργάνωσης και λειτουργίας της Άμυνας, που επέβαλαν τα κόμματα που κυβέρνησαν τη χώρα αμέσως μετά τη μεταπολίτευση και που διατηρείται μέχρι και σήμερα.
Ξέρετε, αυτό που περίμενε η κοινωνία αμέσως μετά τη μεταπολίτευση, ήταν να εκδημοκρατιστεί το θεσμικό πλαίσιο για την Άμυνα, και να αρθούν τα «στεγανά», που ήταν κατάλοιπα άλλων εποχών, ακολουθώντας το παράδειγμα των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών. Δυστυχώς όμως οι προσδοκίες αυτές διαψεύστηκαν πολύ σύντομα αφού, παρά τις όποιες παρεμβάσεις, τα στεγανά παραμένουν ακλόνητα στη θέση τους μέχρι και σήμερα.
Δεν μπορούμε να συζητάμε για τα σημερινά προβλήματα της Άμυνας χωρίς να αναζητήσουμε τη μήτρα που τα γέννησε. Κι αυτή η μήτρα, είναι τα «στεγανά». Αυτό το «θεσμικό τείχος» που απέξω αποκλείει -ακόμα και στο κοινοβούλιο- την πρόσβαση στο εσωτερικό της Άμυνας, αλλά και από μέσα, στα στελέχη των Ε.Δ, αποτρέπει να έχουν άποψη και στοιχειώδη επικοινωνία με τον έξω κόσμο για ζητήματα που τους αφορούν, υπό την απειλή κάθε είδους κυρώσεων και περιορισμών που επιβάλει ένα αναχρονιστικό πλαίσιο εσωτερικής λειτουργίας. Ο λόγος που διατηρήθηκαν αλώβητα μέχρι σήμερα αυτά τα στεγανά, είναι γιατί εξασφαλίζουν προνομιακή και αποκλειστική πρόσβαση στην εκάστοτε κυβέρνηση και φυσικά στο κόμμα που βρίσκεται στην εξουσία και μάλιστα μακριά από τα «αδιάκριτα»βλέμματα της κοινωνίας και του κοινοβουλίου.
Στη δημοκρατία ξέρετε, δύο είναι οι βασικές προϋποθέσεις που αφορούν το στρατό: o στρατός δεν παρεμβαίνει στην Πολιτική, λειτουργώντας πάντα στο πλαίσιο του Συντάγματος αλλά και η Πολιτική δεν παρεμβαίνει στην καθημερινή λειτουργία του στρατού.
Η πρώτη ικανοποιήθηκε οριστικά και αμετάκλητα το 1974, η δεύτερη καταστρατηγήθηκε συστηματικά και καταστρατηγείται χωρίς προηγούμενο μέχρι και σήμερα.
Τα αποτελέσματα είναι λίγο ως πολύ γνωστά: διαφθορά, διαπλοκή, κομματισμός και αναξιοκρατία , πελατειακές σχέσεις σε πρωτοφανή κλίμακα – αφού ακόμα και τις μεταθέσεις τις βγάζει το «περιβάλλον» του Υπουργού- και βέβαια πολιτικές προμηθειών που εκτίναξαν τις δαπάνες της Άμυνας σε δυσθεώρητα ύψη, χωρίς δυστυχώς ουσιαστική μέριμνα για την τύχη του αμυντικού υλικού σε βάθος χρόνου.
Η Αριστερά ήταν σταθερά απέναντι σ’ αυτές τις πολιτικές και όχι απέναντι στις πραγματικές ανάγκες της Άμυνας.
Τώρα όσο αφορά το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας, αν δηλαδή έχει σχέδιο η Αριστερά, θα απαντήσω με κατηγορηματικό τρόπο. Έχει σχέδιο και μάλιστα, για πρώτη φορά στα χρονικά της Άμυνας , υπάρχει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που φιλοδοξεί να αποτελέσει τομή με τη σφραγίδα του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ.
Θα ήθελα επιγραμματικά να τονίσω ότι κλείνει ο κύκλος της μεταπολίτευσης, κύριε Καρβουνόπουλε, και για τον τρόπο που αντιλαμβανόμασταν μέχρι τώρα και τα ζητήματα της Άμυνας. Και η Αριστερά με τη συναίσθηση του ρόλου που της αναλογεί στην παρούσα δύσκολη συγκυρία, είναι έτοιμη να αναλάβει την ευθύνη για την Άμυνα της χώρας, στοχεύοντας σε δύο πολύ βασικές κατευθύνσεις:
Πρώτο: Να πράξει το αυτονόητο. Να δρομολογήσει δηλαδή όλες εκείνες τις δομικές αλλαγές που είναι ώριμες εδώ και δεκαετίες και να προωθήσει λύσεις σε χρόνια προβλήματα της Άμυνας για τα οποία δυστυχώς είχε επιβληθεί «σιγή ασυρμάτου» και προς τα μέσα και προς τα έξω.
Δεύτερο: Να προωθήσει τις αναγκαίες αλλαγές σε επίπεδο θεσμών, που αποτελούν πραγματικότητα σε άλλες χώρες εδώ και πολλά χρόνια, για να αποκτήσουμε επιτέλους ένα θεσμικό πλαίσιο που ναενισχύει την υπευθυνότητα και να υποχρεώνει σε δημοκρατική λογοδοσία και κοινωνικό έλεγχο όλους τους φορείς που εμπλέκονται στο σχεδιασμό και τη λειτουργία της Άμυνας. Που σημαίνει με δυο λόγια : Οριστικό τέλος στο καθεστώς των στεγανών.
•Νομίζω ότι καταλυτικό ρόλο σ΄ αυτή την απόσταση που υπήρχε μεταξύ των ένστολων πολιτών και της Αριστεράς, έπαιξαν τα “ιστορικά τραύματα” του παρελθόντος που δυστυχώς και σήμερα κάποιοι επίμονα προσπαθούν να τα “ανοίξουν” και πάλι. Δεν είναι ώρα πιστεύετε να τ΄ αφήσουμε οριστικά και αμετάκλητα αυτά πίσω μας , να πάψουμε να μιλάμε για “δεξιό” και “αριστερό” στρατό και να προχωρήσουμε σ΄ έναν πραγματικά “πατριωτικό” στρατό. Αν και τη λέξη πατριωτισμό την έχουν εξευτελίσει τώρα τελευταία όσοι την εμπορεύονται επιτυχώς δυστυχώς.
Για μας, τα «ιστορικά τραύματα» στα οποία αναφέρεστε, ανήκουν στο παρελθόν. Στη μακρά περίοδο πολιτικής ανωμαλίας που έζησε η χώρα, η οποία όμως έκλεισε οριστικά και αμετάκλητα το 1974, με την αποκατάσταση των κοινοβουλευτικών θεσμών. Αντιπαλότητες και συμπεριφορές της εποχής εκείνης ούτε μπορούν να δραπετεύσουν από αυτό το ιστορικό πλαίσιο, ούτε μπορούν να αναπαράγονται μηχανιστικά. Όσοι το επιχειρούν αυτό σήμερα είναι όχι απλά ανιστόρητοι αλλά εκδηλώνουν – επιτρέψτε μου να το πω- με έναν εντελώς ευτελή τρόπο τον πανικό τους, γιατί ο λαός αμφισβητεί τις επιλογές και την εξουσία τους ολοένα και περισσότερο. Εμείς όχι μόνο δεν υιοθετούμε παρόμοιες απόψεις αλλά απεναντίας τις αποκρούουμε κατηγορηματικά, αφού, εδικά σε μια περίοδο σαν τη σημερινή, ερχόμαστε να ενώσουμε και όχι να διχάσουμε το λαό μας.
Δεν μπορώ πάντως να μην εκμεταλλευτώ το ερώτημά σας για να σχολιάσω και δύο γεγονότα που λειτούργησαν δυστυχώς ως «τροχιοδεικτικά» για το κλίμα που επιχειρούν να διαμορφώσουν σήμερα.Αναφέρομαι στην περιβόητη «ομολογία» Μπεγλίτη και στο σχετικά πρόσφατο δημοσίευμα που ήθελε το στρατό δήθεν να απεργάζεται σχέδια ανάληψης «πρωτοβουλιών» . Τα θεωρώ και τα δύο απαράδεκτα, υποβολιμαία και ανιστόρητα. Με πάσα βεβαιότητα σας επισημαίνω ότι ο δημοκρατικός προσανατολισμός των Ε.Δ. είναι σήμερα αδιαμφισβήτητος. Και αυτό όχι γιατί έτσι θα άρεσε στην Αριστερά, αλλά γιατί το δημοκρατικό φρόνημα των αξιωματικών είναι πια ταυτόσημο του πατριωτισμού τους.
Είμαι απολύτως βέβαιος, λοιπόν, ότι τα σενάρια που είδαν το φώς της δημοσιότητας για δήθεν «νοσταλγούς» , προκάλεσαν δικαιολογημένη αγανάκτηση στα στελέχη των Ε.Δ.
Για το δεύτερο σκέλος και την παρατήρησή σας για «δεξιό» και «αριστερό» στρατό, πιστεύω ότι αυτό που απομένει να δούμε είναι το πως θα κλείσουμε τις σύγχρονες πληγές. Δηλαδή το κλίμα απαξίωσης που δημιούργησε η πολύχρονη διελκυστίνδα των κομμάτων που κυβέρνησαν τον τόπο, για το ποιό θα δημιουργήσει το μεγαλύτερο κύκλωμα πελατειακών σχέσεων στο στράτευμα.
Τρείς είναι κατά τη γνώμη μου οι αναγκαίες παρεμβάσεις για να γυρίσουμε σελίδα και στο κεφάλαιο αυτό :
α. Καθιερώνοντας ένα αξιοκρατικό, διαφανές και αδιάβλητο πλαίσιο για τις προαγωγές, τις μεταθέσεις και τις τοποθετήσεις σε θέσεις ευθύνης.
β. Δίνοντας οριστικό τέλος σε ένα πολύχρονο καθεστώς διακρίσεων σε βάρος των στρατιωτικών. Ο στρατιωτικός είναι «Πολίτης με Στολή» και έτσι αντιλαμβάνονται το ρόλο του όλες οι σύγχρονες δημοκρατίες, και τέλος
γ. Με την καθιέρωση ενός καινοτόμου θεσμού με εξουσία διερεύνησης περιστατικών κακοδιοίκησης, κατάχρησης εξουσίας, ευνοιοκρατίας και παραβίασης νόμων και κανονισμών στο εσωτερικό των Ε.Δ.
•Ποιο είναι το μοντέλο που έχετε στο μυαλό σας για τις Ένοπλες Δυνάμεις; Τι πιστεύετε ότι πρέπει να αλλάξει για να έχουμε ένα στράτευμα αξιόπιστο, σύγχρονο και βέβαια οικονομικό; Ποιες θα ήταν οι τομές τις οποίες θα προωθούσατε σε περίπτωση που είχατε την δυνατότητα να κυβερνήσετε, δυνατότητα που πλέον δεν είναι διόλου θεωρητική.
Το μοντέλο σχεδιασμού και λειτουργίας της Άμυνας, όπως το γνωρίσαμε στη μεταπολίτευση ήταν ένα ιδιαίτερα δαπανηρό μοντέλο το οποίο προσέθετε νέα επίπεδα εξοπλισμών χωρίς προηγούμενα να εξαλείφει τις αιτίες και τα προβλήματα που εμπόδιζαν ήδη την πλήρη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων των προηγούμενων επιπέδων. Ένα δεύτερο εξίσου σημαντικό χαρακτηριστικό είναι ότι δεν υπήρξε ουσιαστική μέριμνα για να ξεπεραστούν δομικά προβλήματα και παθογένειες, που το ακολουθούν από την μεταπολίτευση έως και σήμερα. Η μήτρα όλων αυτών των παθογενειών ήταν κύρια οι πολιτικές επιλογές που έγιναν και αφορούν όλους τους τομείς, από το πλαίσιο σχεδιασμού Αμύνης έως και την καθημερινή λειτουργία της.
Το μοντέλο αυτό έχει κλείσει οριστικά τον κύκλο του. Συντηρήθηκε μέχρι την κρίση χάρις στις υπέρογκες αμυντικές δαπάνες που ήταν για δεκαετίες οι μεγαλύτερες στην Ευρώπη –ως ποσοστό του ΑΕΠ- και ακόμα και σε χρονιά κρίσης, οι μεγαλύτερες στο ΝΑΤΟ, όσο αφορά το σκέλος των λειτουργικών δαπανών.
Όλα όσα ανέφερα προηγούμενα, δημιουργούν εύλογο προβληματισμό, για το αν το μοντέλο αυτό είναι βιώσιμο, ιδιαίτερα σε συνθήκες βαθειάς οικονομικής κρίσης που βιώνει η χώρα σήμερα. Εμείς είμαστε βέβαιοι ότι δεν είναι.
Είναι ολοφάνερο ότι χρειάζεται αλλαγή «υποδείγματος» και για την Άμυνα. Είναι πλέον καιρός να μιλήσουμε για ΕΔ Νέου Τύπου μικρότερου σχήματος και υποδομών, υψηλής αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας, με έμφαση στους ποιοτικούς δείκτες και μικρότερου κόστους
Προς την κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να αναλάβουμε συντονισμένη δράση και να γίνουν τομές σε όλα τα επίπεδα. Ειδικότερα:
Στo επίπεδο της αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού: αναφέρθηκα ήδη με ποιες τομές θα ξεπεράσουμε τις χρόνιες παθογένειες που σχετίζονται με την εξέλιξη αλλά και με το πώς αντιλαμβανόμασταν μέχρι τώρα το ρόλο του στρατιωτικού. Θα πρόσθετα επίσης ότι χρειάζεται αναπροσανατολισμός και αναβάθμιση της εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα
Στο οργανωτικό και λειτουργικό επίπεδο: πρώτη προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η υλοποίηση της νέας δομής δυνάμεων και η υιοθέτηση ποιοτικών δεικτών αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας γιαόλες τις επιχειρησιακές μονάδες του νέου σχήματος. Δεν πρέπει να μείνουμε όμως εκεί. Χρειάζεται διαρκής προβληματισμός για νέα οργανωτικά σχήματα που θα ενδυναμώνουν τις αναγκαίες συνέργειες μεταξύ των τριών κλάδων των Ε.Δ.
Στο επίπεδο του σχεδιασμού: χρειαζόμαστε στρατηγική αποτροπής με αρχές, κατευθύνσεις και ιεραρχημένες προτεραιότητες που να αξιοποιεί το ερευνητικό και επιστημονικό δυναμικό της χώρας και την Αμυντική Βιομηχανία, και να προτείνει τις αποτελεσματικότερες λύσεις με το μικρότερο κόστος, λύσεις που θα πολλαπλασιάζουν τα γεωστρατηγικά πλεονεκτήματα της χώρας.
Στο επίπεδο των προμηθειών: στρατηγική χρειαζόμαστε και στις προμήθειες, στρατηγική και όχι απλάνόμο για τις προμήθειες που ν’ αλλάζει κάθε φορά που αλλάζει ο Υπουργός. Στρατηγική που να διασφαλίζει όλες εκείνες τις προϋποθέσεις που μεγιστοποιούν το επιχειρησιακό αποτέλεσμα για το σύνολο της ζωής του υλικού με το μικρότερο κόστος αλλά και τη μέγιστη δυνατή ανταποδοτικότητα στην ελληνική οικονομία μέσω της Αμυντικής Βιομηχανίας της χώρας.
Στο επίπεδο της Αμυντικής Βιομηχανίας: για να έχουμε ένα βιώσιμο σχήμα θα πρέπει να μπορεί να συμβάλλει στο αξιόμαχο των Ε.Δ, στην ενίσχυση της απασχόλησης και στην εισαγωγή καινοτόμων τεχνολογιών στη χώρα. Για να πετύχουμε αυτόν τον τριπλό στόχο πρώτα απ’ όλα χρειάζεται σχέδιο. Σχέδιο ανασυγκρότησης, υπαγωγή σε ενιαίο φορέα υπό εθνικό έλεγχο, και σχέδιο για τον παραγωγικό προσανατολισμό της βιομηχανίας έτσι ώστε να αντιστοιχεί με το μοντέλο υποστήριξης αλλά και τον στρατηγικό προσανατολισμό των Ε.Δ.
Στο επίπεδο της θητείας: δεν μπορούμε να έχουμε έναν πετυχημένο θεσμό αν δεν προσανατολίσουμε τη θητεία σε καθαρά επιχειρησιακά καθήκοντα και αν δεν τη συνδέσουμε με πολιτικές ανταποδοτικότητας.
Στο επίπεδο των θεσμών: είναι αναγκαίο ένα πλαίσιο από αναβαθμισμένους θεσμούς, με τον ουσιαστικότερο ρόλο να αναλογεί στο κοινοβούλιο, που να επιτηρεί το σύνολο των λειτουργιών της Άμυνας, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η διαφάνεια, η αποτελεσματικότητα, η αποδοτικότητα, η μέγιστη δυνατή ανταποδοτικότητα των προμηθειών στην ελληνική οικονομία αλλά και το κατά πόσο οι επιλογές είναι σε αντιστοιχία με τους πολιτικούς στόχους.
Κλείνοντας, θεωρώ ότι είναι σημαντικό να επισημάνω ότι θα πρέπει να ενισχύσουμε και τον κοινωνικό ρόλο του στρατού. Είναι ήδη σημαντικός αλλά ο στρατός διαθέτει μέσα, προσωπικό , υψηλή εξειδίκευση και οργάνωση που μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά, ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών. Ειδικά σήμερα, στις δύσκολες συνθήκες που ζει ο λαός μας, ο στρατός μπορεί και πρέπει να αναλάβει συστηματική δράση για την ανακούφιση μεγάλου αριθμού συμπολιτών μας από τις επιπτώσεις της ανθρωπιστικής κρίσης.
Όπως αντιλαμβάνεστε όλες αυτές οι παρεμβάσεις όχι μόνο δεν θα μείωναν αλλά θα αύξαναν το επίπεδο της αποτρεπτικής ικανότητας της Άμυνας.
•Για τη θητεία ποιο είναι το σχέδιό σας; Θα την αυξήσετε ή όχι; Όταν είχατε έρθει στο ΥΕΘΑ, όλοι αναμέναμε ότι θα βγαίνατε και θα λέγατε κατηγορηματικά όχι στην αύξηση που είχαν εισηγηθεί από τότε οι στρατιωτικοί. Ήσασταν πολύ προσεκτικός στις δηλώσεις σας τότε. Έχετε κατασταλάξει σ΄ ένα συμπέρασμα για το αν πρέπει ή όχι να πάμε σε αύξηση ,που μπορεί να ικανοποιεί τους στρατιωτικούς αλλά επιβαρύνει οικονομικά τις οικογένειες των στρατεύσιμων;
Το ερώτημά σας μου δίνει την ευκαιρία να κάνω μία τοποθέτηση επί της αρχής για το ζήτημα της θητείας, με αφορμή, ξέρετε, και την πρόσφατη έκθεση της Τρόικα που έφθασε να προτείνει απροκάλυπτα την κατάργησή της, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά ότι έχει καταλυθεί η εθνική κυριαρχία στη χώρα μας, αφού λειτουργίες που αφορούν τον πυρήνα της, όπως είναι ο σχεδιασμός του στρατεύματος, έχουν εκχωρηθεί στους δανειστές.
Κύριε Καρβουνόπουλε, έχει αποδειχτεί ιστορικά ότι οι χώρες και οι στρατοί που διατηρούν το θεσμό της θητείας, έχουν μικρότερη πιθανότητα να εμπλακούν σε πόλεμο. Η θητεία εξασφαλίζει σε μεγάλο βαθμό την αντιπροσώπευση όλων των τάσεων της κοινωνίας στο στράτευμα και από την άποψη αυτή συντελεί στην καλύτερη ευθυγράμμιση των στόχων της Άμυνας με τους στόχους της κοινωνίας. Επίσης αποτελεί καταλύτη για τη σύσφιγξη ισχυρών δεσμών του στρατού με την κοινωνία.
Ένα τόσο σοβαρό ζήτημα δεν μπορεί να μπαίνει σε υπολογισμούς κόστους –αποτελεσματικότητας, ούτε να ακολουθεί μηχανιστικά το παράδειγμα άλλων χωρών: οι περισσότερες χώρες που έχουν καταργήσειτο θεσμό της θητείας δεν έχουν ζήτημα προάσπισης της εδαφικής τους ακεραιότητας και έχουν από καιρό μετασχηματίσει και αναδιοργανώσει τις Ε.Δ τους προς την κατεύθυνση ανάληψης αποστολών εκτός συνόρων. Όπως γνωρίζετε ο θεσμός της θητείας δεν είναι «συμβατός» με τις αποστολές αυτές.
Οφείλουμε όμως να είμαστε ειλικρινείς και να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους: για να παίξει η θητεία τον ουσιαστικό ρόλο που της αναλογεί θα πρέπει να παρουσιάζει όλα εκείνα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά έτσι ώστε να μην εκλαμβάνεται και να μην είναι «τιμωρία» και χάσιμο πολύτιμου χρόνου για τους νέους πολίτες της χώρας μας.
Επανέρχομαι, όμως, στο αρχικό σας ερώτημα. Ανέφερα προηγούμενα ότι ο πυρήνας της πρότασης που σύντομα θα τεθεί στην κρίση της κοινωνίας και των μελών της Άμυνας, είναι οι Ε.Δ Νέου Τύπου. Μικρότερου σχήματος και υποδομών, υψηλής αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας και μικρότερου κόστους. Θα ήταν άκαιρο και ανεύθυνο να αναφερθεί κανείς σε αριθμούς χωρίς να έχει προηγούμενα αποτυπωθεί ο σχεδιασμός για την καινούργια δομή των Ε.Δ. Αυτό όμως που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι το τι είδους θητεία θέλουμε: κι αυτή πρόκειται να είναι θητεία με αυστηρά επιχειρησιακό προσανατολισμό, θητεία που να σέβεται τα ατομικά δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες των στρατευμένων, θητεία συνδεδεμένη με δράσεις και πολιτικές ανταποδοτικότητας. Το στοίχημα για να έχουμε ένα πετυχημένο θεσμό είναι η νεολαία μας να φεύγει από το στρατό με περισσότερα εφόδια, δεξιότητες και γνώσεις απ’ ότι μπήκε για να μπορεί να διεκδικήσει τη ζωή με καλύτερους όρους.
•Η παρουσία σας στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας προεκλογικά είχε εκπλήξει ευχάριστα όσους στρατιωτικούς βρέθηκαν στην αίθουσα ΚΥΣΕΑ και συμμετείχαν ή παρακολούθησαν την ενημέρωσή σας. Την περίοδο που ακολούθησε και μέχρι σήμερα θα ανέμεναν μεγαλύτερη παρέμβαση του κόμματός σας στα θέματα της Άμυνας. Υπάρχει κάποια διστακτικότητα στο να “αγγίξετε” αυτά τα ζητήματα;
Θα με κάνετε να πιστέψω ότι δεν μας παρακολουθείτε όσο θα έπρεπε κύριε Καρβουνόπουλε. Ήδη έχει συμπληρωθεί ένας ολόκληρος τόμος από παρεμβάσεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ στη βουλή μόνο για τα ζητήματα της Άμυνας και των στελεχών της, τα ενεργά και τους απόστρατους. Υπόσχομαι να σας τον στείλω. Αλλά αν περιμένατε από τα κανάλια της διαπλοκής να προβάλουν τις πρωτοβουλίες και τις απόψεις του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ για την Άμυνα, θα απογοητευτείτε. Ξέρετε, το μεγαλύτερο πρόβλημα σήμερα είναι ότι δεν λειτουργεί πλέον η δημοκρατία στη χώρα. Είμαι βέβαιος ότι δεν χρειάζεται να αναλύσω περισσότερο το πώς και γιατί. Στη «δημοκρατία» των πράξεων νομοθετικού περιεχομένου και των τροϊκανών εσωτερικού και εξωτερικού, δεν μπαίνουν στον κόπο ούτε καν να απαντούν στις ερωτήσεις των βουλευτών. Δεν τηρούν πλέον κανένα πρόσχημα. Δεν υπάρχει πεδίο ούτε καν διάδρομος για βελτιωτικές παρεμβάσεις.
Αυτή η πολιτική οδηγεί στην καταστροφή και πρέπει να ανατραπεί. Το κυρίαρχο ζήτημα, λοιπόν, είναι πώς αντιλαμβάνεται κανείς το ρόλο του σ’ αυτές τις συνθήκες. Εμείς, στον ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ πιστεύουμε ότι μας αναλογεί η ιστορική ευθύνη να αναλάβουμε την τύχη της χώρας και να τη βγάλουμε από το δρόμο της καταστροφής. Πρωταρχική μας υποχρέωση λοιπόν ήταν να έχουμε και για την Άμυνα, όχι απλά ένα σχέδιο διαχείρισης, αλλά ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που αρχικά να διασφαλίζει τη βιωσιμότητά της στις δύσκολες συνθήκες που ζούμε σήμερα και σταδιακά να την οδηγήσει στην επόμενη μέρα. Ξέρετε τα κόμματα που κυβέρνησαν ποτέ διέθεταν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την Άμυνα. Όπως το φέρνει η ζωή αυτό το σχέδιο είναι έτοιμη να το καταθέσει η Αριστερά. Από την κουβέντα που κάνουμε, πιστεύω να σας έπεισα ότι είμαστε έτοιμοι. Πολύ σύντομα θα γνωρίσετε και τις λεπτομέρειες.
Μεταθέσεις-Στεγαστικό στρατιωτικών
•Αν πείτε τώρα ότι “θα σας δώσω χρήματα που σας έκοψαν”, πιθανότατα λίγοι θα σας πιστέψουν, γιατί ως γνωστόν “χρήματα δεν υπάρχουν”. Έχετε προβληματιστεί και κυρίως έχετε καταλήξει σε κάποια μέτρα που θα μπορούσαν να ανακουφίσουν το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων. Υπάρχουν ξέρετε κι άλλα θέματα που απασχολούν τους στρατιωτικούς εκτός από το οικονομικό. Θέματα με την εξέλιξή τους, την αξιοκρατία, τις μεταθέσεις τους κ.λ.π. Έχετε πρόγραμμα γι΄ αυτά;
Ξέρετε, πίσω από το απλουστευτικό «λεφτά υπάρχουν ή δεν υπάρχουν» κρύβεται μια σκληρή ιδεολογική μάχη που εμείς είμαστε αποφασισμένοι να την οδηγήσουμε μέχρι το τέλος: στο από κει χαράκωμα είναι οι ιδεολογικοί μας αντίπαλοι, η νεοφιλελεύθερη λαίλαπα δηλαδή , που πιστεύει ότι οι Έλληνες πρέπει να ζουν με 300 ευρώ και ότι τα κοινωνικά αγαθά είναι απλά «κατάλοιπα» του παρελθόντος. Δεν έχει σημασία αν πεθαίνουν ή αυτοκτονούν οι άνθρωποι, αυτές είναι «ανεκτές» απώλειες, αρκεί να ευημερούν οι αριθμοί.
Η ίδια λαίλαπα χτύπησε και την Άμυνα και μάλιστα στον πυρήνα της, αφού οδηγεί τη συντριπτική πλειοψηφία των στελεχών κάτω από το όριο της φτώχειας. Θα μπορούσαν να έχουν δρομολογήσει στοιχειώδεις δομικές αλλαγές που είναι ώριμες από δεκαετίες, και να εξορθολογήσουν τις δαπάνες της Άμυνας. Δεν το έπραξαν όμως. Δεν έκλεισαν ούτε ένα στρατόπεδο από αυτά που παρέμειναν για να εξυπηρετούν κομματικές σκοπιμότητες, έστω για συμβολικούς λόγους, αντίθετα άνοιξαν και αυτά που είχαν κλείσει.
Στο από δω χαράκωμα είναι η δική μας ιδεολογία, που πιστεύει ότι η κοινωνία πάνω απ’ όλα είναι οι άνθρωποί της. Ότι η Άμυνα είναι πρώτα και πάνω απ’ όλα τα στελέχη της. Για να γίνουν οι αμυντικές δομές που έχουμε, δούλεψαν σκληρά άνθρωποι, χάθηκαν ζωές, οικογένειες έζησαν πολύχρονες περιπέτειες και παιδιά άλλαξαν δέκα φορές σχολεία πριν καν τελειώσουν το δημοτικό.
Πρώτη μας προτεραιότητα λοιπόν είναι το προσωπικό της Άμυνας να μπορέσει να διατηρήσει ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, διαφορετικά δεν μπορούμε να συζητάμε για Άμυνα της χώρας.
Έχουμε πλήρη επίγνωση των δυσκολιών και της κατάστασης της χώρας. Θα εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια από όλες τις δυνατές κατευθύνσεις.
Όσο αφορά το δεύτερο σκέλος του ερωτήματός σας, με τις προτάσεις που ανέφερα πριν προκύπτουν και οικονομίες κλίμακας και περιορισμός των αναγκαίων μεταθέσεων. Σας διαβεβαιώνω ότι υπάρχουν και πιο συγκεκριμένες καινοτόμες προτάσεις προς την κατεύθυνση αυτή.
Γνωρίζουμε ότι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του προσωπικού, που υπηρετεί μακριά από τον τόπο του, είναι το στεγαστικό. Κι εδώ μπορούμε να παρέμβουμε αποφασιστικά. Το μοντέλο που προτείνουμε, θα αποδεσμεύσει σημαντικά περιουσιακά στοιχεία της Άμυνας από επιχειρησιακή χρήση. Μέρος αυτών θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για τη χρηματοδότηση έργων υποδομής , έργων για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και στέγασης του προσωπικού, έργων για τη φύλαξη του υλικού κ.λ.π. Θα γνωρίζετε, ίσως, ότι η κυβέρνηση καταστρώνει ήδη σχέδια για να τα ξεπουλήσει για ένα κομμάτι ψωμί.
Τέλος υπάρχουν ένα σωρό ακόμη ζητήματα, που ταλαιπωρούν τη ζωή του στρατιωτικού και που θα πρόσθετα εγώ ότι η επίλυσή τους ήταν και παραμένει καθαρά θέμα πολιτικής βούλησης και μόνο. Στα ζητήματα αυτά σκοπεύουμε να γυρίσουμε οριστικά σελίδα και στη θέση μας αυτή παραμένουμε ανυποχώρητοι. Αναφέρθηκα ήδη με ποιά συγκεκριμένα μέτρα θα ξεπεράσουμε τις πληγές που άφησε ο κομματισμός και οι πολιτικές των πελατειακών σχέσεων στις Ε.Δ.
Θα το επαναλάβω. θέλουμε αξιοκρατία, το πρότυπο του «Πολίτη με Στολή» για τον στρατιωτικό, και καινοτόμους θεσμούς που θα προστατεύουν από περιστατικά κακοδιοίκησης, κατάχρησης εξουσίας, ευνοιοκρατίας και παραβίασης νόμων και κανονισμών στο στράτευμα.
Κλείνοντας την απάντησή μου, θα ήθελα να αναφερθώ και σ’ ένα ακόμα ζήτημα που αφορά εξίσου και τα ενεργά στελέχη και τους απόστρατους. Κι αυτό είναι το ζήτημα των Μετοχικών Ταμείων. Θα πρέπει να διερευνηθούν σε βάθος όλα τα περιστατικά κακοδιαχείρισης , και να υπάρξει ένα σχέδιο εξυγίανσης προς την κατεύθυνση διασφάλισης της βιωσιμότητάς τους. Κι εδώ μπορεί να παίξει αποφασιστικό ρόλο η περιουσία των ταμείων όπως επίσης και ο τρόπος διευθέτησης των υποχρεώσεων του κράτους προς αυτά.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ - ΤΙ ΛΕΕΙ ΓΙΑ ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ, ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗ ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΚΛΙΚ ΕΔΩ
onalert.gr
