4.4.13

Ειρήσθω: Κόκκινο Τετράδιο


Με τον Λάζαρο Μαύρο

Ξ Ε Ρ Α Μ Ε ότι, τη Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου 1955, ο 17χρονος μαθητής της Στ΄ τάξης του Ελληνικού Γυμνασίου Πάφου, Ευαγόρας Παλληκαρίδης, έχοντας πάρει την απόφαση απ’ την επόμενη μέρα ν’ ανέβει ένοπλος στα βουνά αντάρτης της Ε.Ο.Κ.Α., άφησε για τους συμμαθητές του χειρόγραφο αποχαιρετισμό που ο ίδιος τού ‘δωσε τον τίτλο «Εγερτήριον Σάλπισμα», με το μετέπειτα πασίγνωστο, χιλιοτραγουδημένο, κορυφαίο ποίημά του, «θα πάρω μιαν ανηφοριά, θα πάρω μονοπάτια, να βρω τα σκαλοπάτια, που παν’ στη Λευτεριά». 

Τ Ω Ρ Α ανακαλύπτουμε ότι, την ίδια μέρα, 5.12.1955, ο ίδιος το έγραψε και σε αεροπορικό επιστολόχαρτο, με το γραμματόσημο της κεφαλής της βασίλισσας Ελισάβετ των 25 μιλς και το ‘στειλε στην 16χρονη αγαπημένη του, τη Λύα Χ’’Αδάμου, η οποία απ’ τον Ιούλιο του ’55 είχε μεταναστεύσει στη Ν. Αφρική. «Είναι το τελευταίο μου γράμμα», έγραφε στην εισαγωγή πριν από τους στίχους του. Και μετά: «Φεύγω το απόγευμα… συγχώρεσέ με που δεν μπορώ να γράψω περισσότερα. Γειά σου, Λύα. Μη λυπηθής αν μάθης πως πέθανα… Γειά σου για πάντα. Φιλικώς, Ευαγόρας».

Ξ Ε Ρ Α Μ Ε απ’ το 1965 και την 1η έκδοση του βιβλίου του Γιώργου Χ’’Κωστή «Ευαγόρας Παλληκαρίδης: Ο ήρωας και ο ποιητής» ότι, στις 21 Σεπτεμβρίου 1956 που οι Εγγλέζοι απαγχόνισαν τους αγωνιστές της Ε.Ο.Κ.Α. Ανδρέα Παναγίδη, Μιχάλη Κουτσόφτα και Στέλιο Μαυρομμάτη (ξάδελφο του Παλληκαρίδη), στο αντάρτικο όπου βρισκόταν ο Ευαγόρας έγραψε το ποίημα «Το τελευταίο τρίο απαγχονισμού» που το 1994 το ‘κανε τραγούδι στον δίσκο «Των Αθανάτων» ο Μιχ. Χριστοδουλίδης: «Ποτέ δεν θα πεθάνουνε, όσοι πεθάναν σήμερα και της σκλαβιάς τα σίδερα θα σπάσουν κάποια μέρα».
Τ Ω Ρ Α ανακαλύπτουμε ότι, 22.9.1956, απ’ τα λημέρια της Ε.Ο.Κ.Α. ο Ευαγόρας έγραψε στη Λύα, στη «μικρή ξενιτεμένη του συντροφιά», ένα σκίτσο απαγχονισμένου και δίπλα: «Αυτός είναι ένας εξάδελφός μου. Μαζί με άλλους δύο παρέδωσαν το πνεύμα προχθές. Ελπίζω να τον συναντήσω σύντομα»… Όντως: Ήταν ο επόμενος, 9ος και τελευταίος στην αγχόνη, 13.3.1957.
Ξ Ε Ρ Α Μ Ε ότι ο ερωτευμένος μαθητής και αντάρτης έγραφε πλήθος ποιήματα. Τώρα ανακαλύπτουμε ότι είχε χαρίσει στην αγαπημένη του Λύα, πριν φύγει για Ν. Αφρική, ένα κόκκινο τετράδιο, χοντρού εξώφυλλου, με 54 καλλιγραφικά ποιήματα της αγάπης του.
Τ Α ΚΡΑΤΑΜΕ πλέον στα χέρια μας. Και τα ποιήματα και την αλληλογραφία τους. Δυο συγκλονιστικά βιβλία που μόλις κυκλοφόρησαν απ’ τις εκδόσεις Εν Τύποις: «Το Κόκκινο Τετράδιο του Ευαγόρα Παλληκαρίδη» (159 σελ.) και το «Αν θες να μάθεις νέα μου…» (358 σ.) Ευαγόρας Παλληκαρίδης - Λύα Χ’’Αδάμου Βότση. Με φωτοαναπαραγωγή όλων των χειρογράφων κι ευλαβική επιμέλεια του Δρος Σάββα Κόκκινου. Πολύτιμα φυλακτά στο εθνικό μας εικονοστάσι. Απ’ τις σελίδες τους ν’ αντλούμε δύναμη ψυχής. Κι εμείς και τα παιδιά μας.
ΕΡΩΤΗΣΗ 
Μπορούν, άραγε, οι φίλτατοι ικανότεροι δημοσκόποι να ερευνήσουν, με πόση αηδία, πόσο έντονες τάσεις εμετού και πόση απελπισία, οι συμπολίτες μας τηλεθεατές αλλάζουν απεγνωσμένα κανάλι όταν προβάλλονται οι εκατέρωθεν αναίσχυντες κομματικές γλωσσοδιάρροιες της ψευτιάς, της μπαγαποντιάς και της αμετανόητα αισχρότερης εξαπάτησης των ήδη εξαπατηθέντων, εξαθλιωμένων και προδομένων ψηφοφόρων τών νυν και τέως κυβερνώντων;

η σημερινή