"Τα δικά μου, δικά μου, και τα δικά σου δικά μου" είναι η τακτικήπου χρησιμοποιεί διαχρονικά η Τουρκία. Όπου την βολεύει μνημονεύει και κάνει χρήση του Δικαίου της Θάλασσας, ενώ στην περίπτωση του Αιγαίου έχει "εφεύρει" δικούς της νόμους και κανόνες, προκειμένου να "εξαφανίσει" την ΑΟΖ των νησιών μας (ιδίως το Καστελόριζο και την Στρογγύλη).
Η Τουρκία, αν και δεν υπέγραψε ούτε επικύρωσε τη Σύμβαση του 1982, υιοθέτησε περί το τέλος του 1986 ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα και ήρθε σε συμφωνία με την τότε Σοβιετική Ένωση για τις επικαλυπτόμενες περιοχές, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της μέσης γραμμής. Αργότερα άρχισε συνομιλίες με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία για το ίδιο θέμα και ήρθε σε παρόμοια συμφωνία που είχε συνάψει με τους Σοβιετικούς.
Έτσι, ενώ η Τουρκία έχει προχωρήσει σε συνεργασία με παρευξείνια κράτη στην οριοθέτηση της ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα – μιας "κλειστής ή ημίκλειστης θάλασσας", όπως και η Μεσόγειος – αρνείται να πράξει το ίδιο και στη Μεσόγειο, τη στιγμή που η ίδια δημιούργησε προηγούμενο στη Μαύρη Θάλασσα. Αντιθέτως, στη Μεσόγειο προωθεί την αντίληψη ότι η Κύπρος αποτελείται από δύο κράτη και η αποκαλούμενη "νότιος" Κύπρος έχει μια περιορισμένη ΑΟΖ. Επιπλέον, αρνείται να αναγνωρίσει δικαιώματα ΑΟΖ στην Κρήτη και στα Δωδεκάνησα και ειδικά στο Καστελόριζο και τη Στρογγύλη, γιατί θα στερηθεί τα θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο και επιπλέον παρεμποδίζει ενδεχόμενα θαλάσσια σύνορα Ελλάδας – Κύπρου.
Τέσσερα είναι τα βασικά σημεία της ρηματικής διακοίνωσης του ελληνικού ΥΠΕΞ που απεύθυνε προς τον ΟΗΕ, ενόψει των τουρκικών ερευνών μέρος των οποίων έχει ανακοινωθεί ότι θα γίνουν εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Πιο συγκεκριμένα τα τέσσερα αυτά σημεία είναι:
Ειδικότερα, τα βασικά σημεία της ρηματικής διακοίνωσης είναι τα εξής:
1. Η Ελλάδα τονίζει ότι «όλα τα ελληνικά νησιά, συμπεριλαμβανομένης της Ρόδου και του νησιωτικού συμπλέγματος του Καστελορίζου απολαμβάνουν, πέραν της αιγιαλίτιδας ζώνης τους, θαλάσσιες ζώνες όπως κάθε άλλη εδαφική περιοχή». Αυτό θεμελιώνεται στο άρθρο 121(2) της Σύμβασης του 1982 και στη διεθνή νομολογία.
2. Επομένως, ο ισχυρισμός της Τουρκίας ότι οι περιοχές που καθορίζονται στις αποφάσεις του υπουργικού συμβουλίου που δημοσιεύθηκαν στις 27 Απριλίου 2012 «βρίσκονται πλήρως εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας» είναι «απολύτως αστήρικτες».
3. Η χώρα μας «ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα ab initio και ipso facto για την εξερεύνηση στην υφαλοκρηπίδα και για την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων. Αυτά τα δικαιώματα δεν θίγονται από μονομερείς πράξεις και δράσεις της Τουρκίας, όπως η χορήγηση αδειών στην ΤΡΑΟ, η οποία αντιβαίνει στο Διεθνές Δίκαιο και κατά συνέπεια δεν φέρουν νομικές συνέπειες».
4. Τέλος, υπογραμμίζεται ότι «τα εξωτερικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας καθορίζονται σαφώς από το Άρθρο 2(1) του νόμου 2289/1995, όπως αυτός τροποποιήθηκε από τον νόμο 4001/2011».
Όπως προβλέπει ο τελευταίος στο Άρθρο 156(1), «ως "υποθαλάσσιες περιοχές" νοούνται ο βυθός και το υπέδαφος των εσωτερικών υδάτων, της αιγιαλίτιδας ζώνης, της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (αφ' ης κηρυχθεί) μέχρι την απόσταση των 200 ν.μ από τις γραμμές βάσης από τις οποίες μετράται το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης. Ελλείψει συμφωνίας οριοθέτησης με γειτονικά κράτη των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές, το εξωτερικό όριο της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (αφ' ης κηρυχθεί) είναι η μέση γραμμή, κάθε σημείο της οποίας απέχει ίση απόσταση από τα εγγύτερα σημεία των γραμμών βάσης (τόσο ηπειρωτικών όσο και νησιωτικών) από τις οποίες μετράται το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης».
Στο θέμα δε των εξωτερικών ορίων υπάρχει ήδη μια προεργασία από την εποχή που υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ήταν ο κ. Γ. Μανιάτης. Με τον νόμο 4001/2011, που τροποποίησε τον παλαιότερο νόμο του 1995 για «Αναζήτηση, έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων και άλλες διατάξεις» και συγκεκριμένα βάσει του άρθρου 156(1), ελλείψει συμφωνίας οριοθέτησης με γειτονικά κράτη των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές, το εξωτερικό όριο της υφαλοκρηπίδας ή της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, αφ' ης κηρυχθεί, είναι η μέση γραμμή, κάθε σημείο της οποίας απέχει ίση απόσταση από τα εγγύτερα σημεία των γραμμών βάσης από τις οποίες μετρείται το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης, δηλαδή των χωρικών υδάτων.
Κλειδί για οριοθέτηση ελληνικής ΑΟΖ είναι το Καστελόριζο, νησί το οποίο κατοικείται και, κατά συνέπεια, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι διαθέτει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Με βάση την αρχή της μέσης γραμμής, το σύμπλεγμα του Καστελλόριζου εξασφαλίζει την επαφή της ελληνικής με την κυπριακή ΑΟΖ. Οι δύο αυτές παρεμβάλλονται μεταξύ τουρκικής και αιγυπτιακής, γεγονός που περιορίζει σημαντικά την τουρκική ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι κανόνες οριοθέτησης τόσο της ΑΟΖ όσο και της υφαλοκρηπίδας είναι ίδιοι, αλλά τα κράτη που προσφεύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης επικαλούνται την ΑΟΖ.
H οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ χωρών που έχουν παρακείμενες ακτές γίνεται σύμφωνα με τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου (άρθρο 74, παρ. 1) και πρωτίστως χρησιμοποιείται η αρχή της «μέσης γραμμής».
Η Ελλάδα δεν έχει οριοθετήσει ΑΟΖ με καμία γειτονική χώρα και αυτό αποτελεί αρνητική παράμετρο (η συμφωνία με την Αλβανία ακυρώθηκε). Το πρώτο βήμα θα ήταν με την Κύπρο, μετά με την Αίγυπτο και τη Λιβύη και ακολούθως με την Ιταλία, με την οποία ήδη υπάρχει οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας.
Το Καστελόριζο αποτελεί για την Τουρκία «αγκάθι στο μάτι» και γι΄ αυτό αρνείται ότι έχει υφαλοκρηπίδα ή ΑΟΖ. Σε περίπτωση προσφυγής στη Χάγη με την Τουρκία, τα επιχειρήματα της ελληνικής πλευράς είναι νομικώς πανίσχυρα, όμως το δικαστήριο αυτό συνυπολογίζει και συνεκτιμά πολιτικούς παράγοντες αλλά και την αναλογικότητα. Το θέμα δεν είναι αν θα προσδώσει ή όχι ΑΟΖ στο Καστελόριζο, αλλά τι επήρεια θα επιδικάσει, με αποτέλεσμα να μη συνενωθεί η ελληνική με την κυπριακή ΑΟΖ.
Αυτό που "πληρώνει" η Ελλάδα είναι η κωλυσιεργία των κυβερνήσεων σε βαθμό κακουργήματος τις προηγούμενες δεκαετίες, οι οποίες προτιμούσαν να έχουν την "ησυχία" τους σε περιόδους "παχιών αγελάδων" κάτι που τότε το ήθελαν και οι...πολίτες (υπ'ευθύνη τους). Τώρα όμως οι ..."αγελάδες" ψόφησαν και οι πολίτε πεινάνε, και έτσι όλοι θυμήθηκαν την ΑΟΖ τώρα που είναι αργά για "δάκρυα".
Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr
