Σε μειώσεις των τιμών του γαλάζιου χρυσού, σκοπεύει να προχωρήσει εντός του 2013 ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός, Γκαζπρόμ. Η μείωση θα γίνει επιλεκτικά. Μάλιστα, μεταξύ των χωρών που θα έχουν μείωση, είναι και η Ελλάδα.
Σημαντική πτώση των τιμών του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, εκτιμούν υψηλόβαθμοι κύκλοι της Γκαζπρόμ (Gazprom) ότι θα υπάρξουν το 2013. Έτσι, το μέσο κόστος του γαλάζιου χρυσού θα φτάσει τα 360 δολάρια ανα χίλια κυβικά μέτρα, σε σύγκριση με τα 413,1 δολάρια κατά το πρώτο εξάμηνο του προηγούμενου έτους (ο μέσος όρος της τιμής πώλησης φυσικού αερίου για το σύνολο του 2012 εκτιμάται στα 386,7 δολάρια). Σε αυτή την περίπτωση, σε μια σειρά από χώρες οι εκπτώσεις θα είναι σημαντικές.
Θα φτάσουν μέχρι και το 25% των πραγματικών τιμών του πρώτου εξαμήνου του 2012. Το θέμα αφορά τις εξής χώρες: Ελβετία, Δανία, Βουλγαρία, Πολωνία, Τσεχία, Βοσνία και Σλοβενία.
Για τον «πονοκέφαλο» της ΕΕ, την Ελλάδα, προβλέπεται επίσης να γίνει έκπτωση στην τιμή, αλλά δεν θα είναι τόσο μεγάλη. Η χώρα πλήρωνε το 2012 για το εισαγόμενο φυσικό αέριο 476,7 δολάρια, ενώ το 2013 αναμένεται να πληρώσει στη Gazprom 427,2 δολάρια τα χίλια κυβικά μέτρα. Οι ρώσικες προμήθειες αποτελούν περισσότερο από το ήμισυ της ποσότητας που καταναλώνεται στην Ελλάδα. Έτσι, η Ελλάδα θα είναι η δεύτερη στη λίστα των χωρών με το ακριβότερο φυσικό αέριο, μετά την μικρή ΠΓΔΜ. Στην δεύτερη, η τιμή του φυσικού αερίου θα αγγίξει τα 497,5 δολάρια.
Τσουχτερές τιμές
Να σημειωθεί πως οι τιμές φυσικού αερίου του ρώσικου εξαγωγικού μονοπωλίου για την ΠΓΔΜ και την Πολωνία, είναι οι υψηλότερες, ενώ από το 2009 μέχρι σήμερα «σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο». Ομως, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το 2013 τα πράγματα θα είναι καλύτερα. Η μέση τιμή πώλησης για το 2013 εκτιμάται στα 360 δολάρια τα χίλια κυβικά μέτρα. Οι αντίστοιχες προκαταρκτικές εκτιμήσεις για το 2012 ήταν 386,7 δολάρια και για το 2011, 383 δολάρια. Η εταιρεία προβλέπει μάλιστα, ότι οι μέσες τιμές πώλησης θα μειωθούν κατά περίπου 14%, αλλά οι ποσότητες φυσικού αερίου που θα εξαχθούν, θα αυξηθούν κατά 8%.
Η Gazprom δεν έχει αποκαλύψει ποτέ επίσημα τις τιμές, με τις οποίες προμηθεύει τις ευρωπαϊκές χώρες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδιώκει το άνοιγμα των όρων των συμβολαίων προμήθειας φυσικού αερίου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Gazprom, αλλά προς το παρόν δεν το έχει καταφέρει. Τα στοιχεία για το κόστος του γαλάζιου χρυσού για τους ξένους καταναλωτές, εμφανίζονται μόνο σποραδικά και σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως κατά τη διάρκεια των «πολέμων» φυσικού αερίου. Έτσι συνέβη με την τιμή του φυσικού αερίου για την Ουκρανία. Είναι γνωστό ότι κατά τη διάρκεια του έτους που πέρασε, η χώρα πλήρωνε στη Gazprom από 416 έως 432 δολάρια τα χίλια κυβικά μέτρα (η τιμή αυξήθηκε κατά τη διάρκεια του έτους).
Οι τιμές σε Ευρώπη και Ασία
Κατά πληροφορίες, η μέση τιμή του φυσικού αερίου στις ευρωπαϊκές χώρες, πέρυσι το πρώτο εξάμηνο, ήταν 413,1 δολάρια τα χίλια κυβικά μέτρα
. Η τιμή σε πέντε χώρες υπερέβη τα 500 δολάρια. Οι πιο τσουχτερές τιμές της Gazprom στην Ευρώπη, ήταν στην ΠΓΔΜ ($ 564,3 δολάρια), στην Πολωνία (525,5 δολάρια), στη Βοσνία (515,2 δολάρια), στη Τσεχία (503,1 δολάρια) και στη Βουλγαρία (501 δολάρια). Το ρώσικο κρατικό μονοπώλιο προμηθεύει με φυσικό αέριο τις χώρες της γηραιάς ηπείρου με ξεχωριστές συμβάσεις. Η τιμή είναι παραδοσιακά συνδεδεμένη με την τιμή του πετρελαίου. Η διακύμανση των τιμών του φυσικού αερίου ακολουθεί τις διακυμάνσεις των τιμών του πετρελαίου με καθυστέρηση περίπου έξι μηνών. Σε αυτή την περίπτωση, η αρχική τιμή στη σύμβαση καθορίζεται ξεχωριστά. Πιο ακριβά κοστίζει το φυσικό αέριο στις χώρες που δεν διαθέτουν εναλλακτικές πηγές για την προμήθεια ενεργειακών πόρων, σημειώνει ο αναλυτής της IFD "Kapital" Βιτάλι Κριουκόφ.
H ΠΓΔΜ και η Βοσνία είναι πλήρως εξαρτημένες από τη Gazprom, η Βουλγαρία, κατά 90%, ενώ το μερίδιο της ρώσικης εταιρείας στην αγορά της Πολωνίας είναι πάνω από 60%. Η τιμή του φυσικού αερίου επηρεάζεται και από τον όγκο των αγορών: Η παράδοση δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως μέσω αγωγού, κοστίζει φθηνότερα από ότι η μεταφορά μιας μικρής ποσότητας. Πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη και το τιμολόγιο για το transit, που και αυτό προστίθεται στο τελικό κόστος του γαλάζιου καυσίμου.
Οι τιμές για το πρώτο εξάμηνο του 2012 για μια σειρά ευρωπαϊκών χωρών ήταν η υψηλότερη από την αρχή της κρίσης. Η μέση τιμή για τη γηραιά ήπειρο ήταν 500 δολάρια τα χίλια κυβικά μέτρα στα τέλη του 2008, όταν η αγορά δεν είχε προλάβει να αντιδράσει στην αρχή της κρίσης, λέει ο Βιτάλι Κριουκόφ. Τώρα, το πιο ακριβό φυσικό αέριο είναι στην αγορά της Ασίας, περίπου 630 δολάρια τα χίλια κυβικά μέτρα. Αλλά αυτή είναι η μέση τιμή, στην οποία έχει συνυπολογιστεί η αγορά spot και το κόστος μεταφοράς.
Η Gazprom προμηθεύει με το φθηνότερο φυσικό αέριο τη Βρετανία (313,4 δολάρια, για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2012). Εδώ βρίσκεται η πιο ανταγωνιστική αγορά στην Ευρώπη με μεγάλο μερίδιο στο εμπόριο spot και το μερίδιο της Gazprom σε αυτή την αγορά είναι μόνο 10%, δήλωσε ο επικεφαλής του τμήματος αναλυτικών μελετών της εταιρείας «UNIVERCapital» Ντμίτρι Αλεξαντρόφ. Για το 2013, η ρώσικη εταιρεία αναμένει χαμηλότερες πωλήσεις στη Βρετανία (7,7 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, από 7,9 δισεκ. κ.μ. για το 2012, και 8,2 δισεκ. κ.μ. Το 2011).
Σκληρή διαπραγμάτευση με ΕΕ
Δεν υπάρχουν αντικειμενικοί λόγοι για να μειωθούν οι τιμές στο φυσικό αέριο, συμφωνούν οι ειδικοί. Το κόστος του φυσικού αερίου στη ευρωπαϊκή αγορά spot είναι περίπου 342 δολάρια, που είναι πολύ κοντά στο κατώτερο όριο των τιμών, σημειώνει ο Ντμίτρι Αλεξαντρόφ. Οι τιμές του πετρελαίου είναι σταθερές. Αρα, η Gazprom, προφανώς θα προσφέρει εκπτώσεις σε συγκεκριμένες χώρες, λέει ο Βιτάλι Κριουκόφ.
Οι ευρωπαίοι, βέβαια, και ειδικά οι χώρες που εξαρτώνται σημαντικά από τηGazprom, χρησιμοποιούν ενεργά τα λόμπι (ομάδες πίεσης) για την ισχυροποίηση της θέση τους στις διαπραγματεύσεις με το ρώσικο γίγαντα. Για το σκοπό αυτό, έχουν ήδη θέσει σε εφαρμογή την πρακτική της απειλής της δικαστικής (διαιτητικής) προσφυγής, ενώ σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η αντιμονοπωλιακή έρευνα της αγοράς φυσικού αερίου που ξεκίνησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Επιπλέον, η Ρωσία αναγκάστηκε να κάνει παραχωρήσεις στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων για την ολοκλήρωση της συμφωνίας για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου «South Stream» (Νότιο Ρεύμα).
Το περασμένο έτος, η Gazprom, αναγκάστηκε να προχωρήσει σε σημαντικές βελτιώσεις και τροποποιήσεις στα ισχύοντα συμβόλαια φυσικού αερίου. Τον Ιανουάριο, το κρατικό μονοπώλιο ανακοίνωσε ότι «με βάση τις συνθήκες της αγοράς», διόρθωσε την τιμή του φυσικού αερίου στις συμβάσεις με τη GDF Suez (Γαλλία), τη Wingas (Γερμανία), τη SPP (Σλοβακία), τη Sinergie Italiane (Ιταλία) και με την Econgas (Αυστρία). Η τιμή μειώθηκε κατά περίπου 10%. Τον Μάρτιο του 2012, πέτυχε εκπτώσεις στην τιμή και η ιταλική Eni, τον Ιούλιο, η γερμανική E.On. Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, η Gazprom διόρθωσε την τιμή του φυσικού αερίου για την αυστριακή Centrex και την ολλανδική GasTerra. Στο δεύτερο τρίμηνο του 2012, το μονοπώλιο αναγκάστηκε να επιστρέψει περισσότερα από 1,82 δισεκατομμύρια δολάρια (54,6 δισεκατομμύρια ρούβλια) στο πλαίσιο της «εκ των υστέρων» αναθεώρησης των τιμών.
Το δικό του ρόλο στη μείωση των τιμών, θα μπορούσε να παίξει και η αύξηση του όγκου των αγορών φυσικού αερίου των χωρών της Ευρώπης, δήλωσε ο Βιτάλι Κριουκόφ. Πηγές της Gazprom σημειώνουν ότι το κρατικό μονοπώλιο σχεδιάζει να αυξήσει τις εξαγωγές στην Ευρώπη το 2013, από τα 140,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα στα 151,8 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Το 2015, η εταιρεία αναμένει ότι θα πουλήσει 209 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου.
Ωστόσο, προϋποθέσεις για ένα τόσο αισιόδοξο σενάριο δεν υπάρχουν σήμερα, πιστεύουν οι εμπειρογνώμονες. Η οικονομία της Ευρώπης δεν εμφανίζει σημαντική αύξηση και υπό αυτές τις συνθήκες οι ευρωπαίοι καταναλωτές είναι απίθανο να ζητήσουν 30% μεγαλύτερες ποσότητες, σημειώνει ο Ντμίτρι Αλεξαντρόφ. Τις περισσότερες φορές η πραγματικότητα είναι χειρότερη από ότι αναμένει το ρώσικο ενεργειακό κρατικό μονοπώλιο. Συχνά, οι προβλέψεις για κατά 10% αύξηση, γίνονται από την ίδια τη Gazprom για τυπικούς λόγους, προσθέτει ο συνάδελφός του.
Το πρωτότυπο άρθρο βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση:
Οι πιο τσουχτερές τιμές της Gazprom στην Ευρώπη, είναι στην ΠΓΔΜ, στην Πολωνία, στη Βοσνία, στη Τσεχία και στη Βουλγαρία. Αντίθετα, στη Βρετανία είναι οι χαμηλότερες.
