Το μήνυμα ήταν καθαρό: H Τουρκία πρόκειται να εισβάλει στη Συρία μονομερώς για να δημιουργήσει δήθεν «ζώνες ασφαλείας» στη Συρία. H Άγκυρα είναι μία ανάσα από το να διασχίσει τον Ρουβικώνα της Μέσης Ανατολής και να θέσει σε λειτουργία το ντόμινο μίας διαδικασίας η οποία ουδείς γνωρίζει που θα καταλήξει ενώ το μόνο σίγουρο είναι πως θα έχει «ανοίξει τις πόρτες του τρελοκομείου» στην Ανατολική Μεσόγειο και όχι μόνο.
Του Δρ. Γεωργίου Κ. Φϊλη
Η Τουρκία ως ένας καλός… Σαμαρείτης της περιοχής μας επικαλείται την ανθρωπιστική κρίση στη Συρία, για την οποία έχει εν πολλοίς συμβάλει για να δημιουργηθεί, και προσπαθεί να νομιμοποιήσει μία διαδικασία η οποία θα φέρει στο νου του Ελληνισμού την… ειρηνευτική επιχείρηση της Κύπρου το 1974.
Σύμφωνα λοιπόν με διπλωματικούς κύκλους του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, η χώρα έχει εκπονήσει ένα σχέδιο το οποίο θα εκτυλιχθεί σε δύο στάδια.
Το πρώτο στάδιο θα είναι η Άγκυρα να πιέσει το Συμβούλιο Ασφαλείας (ΣΑ) του ΟΗΕ να περάσει μία απόφαση για τη δημιουργία «θυλάκων προστασίας» (protective enclaves) μέσα στη Συρία με σκοπό τη προστασία των προσφύγων. Η απόφαση αυτή πρόκειται να συνοδευτεί με στρατιωτικά μέτρα στα οποία θα υιοθετηθούν όπως η δημιουργία μίας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων, καθώς και μία απαγόρευση της μετακίνησης των στρατευμάτων της Δαμασκού σε συγκεκριμένες περιοχές – οι οποίες θα είναι στην ουσία πλησίον των συνόρων με τη Τουρκία.
Στο φυσικό ερώτημα το τι ακριβώς θα συμβεί εάν η Ρωσία και η Κίνα μπλοκάρουν μία τέτοια απόφαση του ΣΑ του ΟΗΕ η απάντηση των Τούρκων είναι πως η «Άγκυρα θα προσχωρήσει με τον δικό της σχεδιασμό, ανεξαρτήτως των αποφάσεων» του ΣΑ, πάντα όμως «υποστηριζόμενη από τους συμμάχους της στη Δύση και στα Αραβικά κράτη».
Η Άγκυρα υποστηρίζει πως τα τεκταινόμενα στη Συρία δεν έχουν να κάνουν μόνο με την έννοια της «στρατιωτικής ασφάλειας» αλλά η συνεχής ροή προσφύγων προς το έδαφός της, θα δημιουργήσει αργά ή γρήγορα ζήτημα «εθνικής ασφαλείας». Στο ερώτημα για το νούμερο των προσφύγων το οποίο θα την ενεργοποιήσει προς τη κατεύθυνση της εκπλήρωσης του… θεάρεστου έργου της σωτηρίας αυτών μέσω της εισβολής, δεν υπάρχει απάντηση φυσικά.
Είναι προφανές πως η Άγκυρα έχει λάβει το «πράσινο φως», ή εν πάση περιπτώσει, εκτιμά πως έχει πάρει την έγκριση από την Ουάσιγκτον για το δέον γενέσθαι αφού οι εκτιμήσεις είναι πως οι ΗΠΑ σταδιακά θα εμπλακούν πολύ πιο ενεργά στη σύγκρουση.
Είναι επίσης προφανές πως η Τουρκία αναφορικά με τη μετα-Ασαντική Συρία έχει δύο «κόκκινες γραμμές»:
Πρώτον, την οικειοποίηση των «ζωνών ασφαλείας» που πρόκειται να δημιουργήσει στη περιοχή – εάν πατήσει τουρκική ξιφολόγχη σε έδαφος άντε βγάλε την μετά μέσω… διαπραγματεύσεων.
Είναι επίσης προφανές πως η Τουρκία αναφορικά με τη μετα-Ασαντική Συρία έχει δύο «κόκκινες γραμμές»:
Πρώτον, την οικειοποίηση των «ζωνών ασφαλείας» που πρόκειται να δημιουργήσει στη περιοχή – εάν πατήσει τουρκική ξιφολόγχη σε έδαφος άντε βγάλε την μετά μέσω… διαπραγματεύσεων.
Δεύτερον, την κατά τα άλλα συνοχή της μετα-Ασαντικής Συρίας αφού σε κάθε άλλη περίπτωση, μία διάσπαση της χώρας αυτής θα οδηγούσε στη δημιουργία ενός νέου Κουρδικού κράτους στη περιοχή, τύπου Βορείου Ιράκ. Το δεύτερο πλεονέκτημα που θα έχει μία ενωμένη Συρία μετά τον Άσαντ, θα είναι πως η σταθερότητά της θα εξαρτάται απολύτως από την Άγκυρα, αφού η όποια νέα ηγεσία θα χρωστάει την ύπαρξή της στη δραστηριότητα της Τουρκίας.
Αυτό φυσικά που ουδείς φαίνεται έτοιμος να απαντήσει είναι το πώς ακριβώς η Τουρκία σκοπεύει να αποσβέσει τους τριγμούς στις Τουρκορωσικές σχέσεις, σε περίπτωση που γράψουν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους τις… ανησυχίες της Μόσχας. Η προφανής απάντηση στο ερώτημα αυτό έχει να κάνει με την υποστήριξη της χώρας ως μέλους του ΝΑΤΟ από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη, και άρα στη λογική εκτίμηση πως η Ρωσία δεν πρόκειται να ρισκάρει έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο για τη Συρία.
Το δεύτερο ερώτημα που δεν έχει απαντηθεί έχει να κάνει με το κατά πόσο έχει εκτιμηθεί η αντίδραση του Ιράν στη συγκεκριμένη περίπτωση, η οποία το μόνο σίγουρο είναι πως δεν πρόκειται να κάτσει με τα χέρια σταυρωμένα σε περίπτωση που δει έναν… σύμμαχο να επιτίθεται στο… υποκατάστημά του στη Μεσόγειο, αφού γνωρίζει πως ο επόμενος στόχος θα είναι το ίδιο. Μήπως η Τουρκία να θεωρεί πως η Δύση θα την υπερασπιστεί και απέναντι στη Ρωσία και απέναντι στο Ιράν; Και εάν… ρωτάμε εάν… η Δύση έχει έρθει σε κάποιου είδους συμφωνία με τη Ρωσία αναφορικά με τη Συρία αλλά η Μόσχα να έχει θέσει κάποιου είδους κόκκινη γραμμή αναφορικά με μία επέμβαση στο Ιράν.
Πόσο περίπλοκη πρόκειται να γίνει μετά η κατάσταση για τη περιοχή αλλά και τη παγκόσμια ειρήνη; Το καλύτερο φυσικά για ολόκληρο τον πλανήτη θα ήταν να μη φτάσουμε στο σημείο ώστε να δούμε εάν έχουμε δίκιο ή όχι στη συγκεκριμένη επισήμανση.
Το τρίτο ερώτημα έχει να κάνει με την απορία αναφορικά με την σιγουριά που δείχνει η Άγκυρα στις ένοπλες δυνάμεις της και στην ικανότητά τους να κατισχύσουν επί των Συριακών και να καταλάβουν εδάφη της χωράς χωρίς να… ανοίξει ρουθούνι… Δηλαδή τι ακριβώς θα συμβεί εάν η Συρία αποφασίσει να πολεμήσει μέχρις εσχάτων, ή εάν μέσω μίας αντεπίθεσης στη νοτιοανατολική Τουρκία στην ουσία δημιουργήσει μία «ζώνη ασφαλείας» για τους… Κούρδους του ΡΚΚ; Μήπως τα τεκταινόμενα στο Χακάρι και στο Σιρνάκ δεν προϊδεάζουν για σκηνές… αποκάλυψης μέσα στην νεοθωμανία;
Το τρίτο ερώτημα έχει να κάνει με την απορία αναφορικά με την σιγουριά που δείχνει η Άγκυρα στις ένοπλες δυνάμεις της και στην ικανότητά τους να κατισχύσουν επί των Συριακών και να καταλάβουν εδάφη της χωράς χωρίς να… ανοίξει ρουθούνι… Δηλαδή τι ακριβώς θα συμβεί εάν η Συρία αποφασίσει να πολεμήσει μέχρις εσχάτων, ή εάν μέσω μίας αντεπίθεσης στη νοτιοανατολική Τουρκία στην ουσία δημιουργήσει μία «ζώνη ασφαλείας» για τους… Κούρδους του ΡΚΚ; Μήπως τα τεκταινόμενα στο Χακάρι και στο Σιρνάκ δεν προϊδεάζουν για σκηνές… αποκάλυψης μέσα στην νεοθωμανία;
Τέλος υπενθυμίζουμε προς κάθε κατεύθυνση πως αυτό που κάνει η Τουρκία στη περιοχή είναι στην ουσία το να παίζει την ύπαρξή της αλλά και τη τοπική και παγκόσμια ειρήνη σε μία ζαριά αφού οι περιπλοκές που πρόκειται να δημιουργηθούν από μία τέτοια πρωτοβουλία, δεν πρόκειται να παραμείνουν μέσα στα όρια της Συρίας. Η επιλογή δε της ανατίναξης στον αέρα ολόκληρης της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου, γίνεται από την Τουρκία με πλήρη συνείδηση του τι ακριβώς κάνει, και δεν έχει καμία σχέση με αυτό που η Δύση θέλει να επιτύχει στη περιοχή, μέσω της εμπλοκής της Τουρκίας στη συγκεκριμένη διαδικασία, και εξηγούμαστε:
Από τη μία η Δύση έχει βρει στο πρόσωπο της Τουρκίας τον… «χρήσιμο ηλίθιο» για να «βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά» (αυτό ακριβώς δεν είναι που υποστηρίζει η Τουρκική αντιπολίτευση του Κιλιντζάρογλου;), αφού μία ευρεία χερσαία εισβολή στη Συρία από δυτικούς δεν μπορεί να συμβεί για οικονομικούς (να το αναπτύξουμε περισσότερο;) και κοινωνικούς λόγους (πως θα δικαιολογηθούν οι «απώλειες» στη κοινή γνώμη;). Η Τουρκική όμως κοινωνία συνηθισμένη σε πιο… μεσαιωνικές καταστάσεις, μπορεί να αποδεχτεί απώλειες και καταστροφές χάριν του… Οθωμανικού μεγαλείου. Άρα για τη Δύση η Άγκυρα είναι πολύτιμος… σύμμαχος.
Από τη μία η Δύση έχει βρει στο πρόσωπο της Τουρκίας τον… «χρήσιμο ηλίθιο» για να «βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά» (αυτό ακριβώς δεν είναι που υποστηρίζει η Τουρκική αντιπολίτευση του Κιλιντζάρογλου;), αφού μία ευρεία χερσαία εισβολή στη Συρία από δυτικούς δεν μπορεί να συμβεί για οικονομικούς (να το αναπτύξουμε περισσότερο;) και κοινωνικούς λόγους (πως θα δικαιολογηθούν οι «απώλειες» στη κοινή γνώμη;). Η Τουρκική όμως κοινωνία συνηθισμένη σε πιο… μεσαιωνικές καταστάσεις, μπορεί να αποδεχτεί απώλειες και καταστροφές χάριν του… Οθωμανικού μεγαλείου. Άρα για τη Δύση η Άγκυρα είναι πολύτιμος… σύμμαχος.
Η Τουρκία από την άλλη, δέχεται να λάβει τον ρόλο του… ηλίθιου για έναν και μόνο πρακτικό λόγο: Ο σοβαρός παραγκωνισμός της τα τελευταία χρόνια από τους δυτικούς σχεδιασμούς, ιδιαιτέρως σε ότι έχει να κάνει με τους ενεργειακά σχέδια της Ανατολικής Μεσογείου, την έχουν κάνει να αντιληφθεί που ακριβώς βρίσκονται τα όρια της «υπερήφανης» και «ανεξάρτητης» πολιτικής. Δηλαδή, η Άγκυρα βλέπει να δημιουργείται ο άξονας Ελλάδας/Κύπρου-Ισραήλ με τη βοήθεια των ΗΠΑ και αυτή να βρίσκεται εκτός. Ο μόνο λοιπόν τρόπος για να αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού είναι να επιδώσει για ακόμα μία φορά εχέγγυα νομιμοφροσύνης, έτσι ώστε να αποδείξει τη διαχρονική της χρησιμότητα στη Δύση… έστω και τη χρησιμότητα του… ηλιθίου.
Παρατήρηση που μας οδηγεί και στο τελευταίο σημείο της σύντομης αυτής ανάλυσης το οποίο έχει να κάνει με το γιατί χαρακτηρίζουμε τη Τουρκίας ως έναν… «γεωπολιτικό ηλίθιο»: Η απάντηση είναι πως η Τουρκία πρόκειται να δημιουργήσει ένα δεύτερο Ιράκ στα σύνορά της, με την ελπίδα όμως αυτή τη φορά να το ελέγξει αφού θα συμμετάσχει ενεργά στη διάλυση του τωρινού καθεστώτος. Με άλλα λόγια η Τουρκία δεν θέλει να έχει το ρόλο του παρατηρητή όπως είχε το 2003 και εντεύθεν στο Ιράκ όταν αρνήθηκε να ανοίξει για τις ΗΠΑ το βόρειο μέτωπο κατά τη διάρκεια της εισβολής, με αποτέλεσμα τον ρόλο της Τουρκίας να τον αναλάβουν οι Κούρδοι του βορείου Ιράκ, με τη κατάληξη δέκα σχεδόν έτη μετά να είναι γνωστή, τη δημιουργία μίας σχεδόν ανεξάρτητης Κουρδικής οντότητας ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΗΣ από τη ίδια τη Τουρκία.
Είναι προφανές πως η Άγκυρα παίζει την ύπαρξή της σε μία ζαριά διότι:
ΕΚΤΙΜΑ πως ο Ασκός του Αιόλου που θα ανοίξει στη Συρία θα ελεγχθεί τελικά από την ίδια, οπότε δεν πρόκειται να δημιουργηθεί καμία Κουρδική ημιανεξάρτητη οντότητα – που θα ενωθεί με αυτή του Βορείου Ιράκ και όχι μόνο…
ΕΛΠΙΖΕΙ πως μία εισβολή στη Συρία από την ίδια θα καταλήξει σε έναν «υγιεινό περίπατο», δηλαδή θα δράσει μόνη της (με περιορισμένη εμπλοκή της Δύσης) χωρίς καμία αντίδραση ή/και επιπλοκή από τη Ρωσία ή/και το Ιράν, ενώ οι Κούρδοι θα κάτσουν να θαυμάσουν τις οθωμανικές δυνάμεις να προελαύνουν προς το Χαλέπι και τη Δαμασκό. Το θέμα δε των Συριακών ενόπλων δυνάμεων φαίνεται πως είναι για τους Τούρκους μία «τεχνική λεπτομέρεια» – μένει να το δούμε.
ΑΔΥΝΑΤΕΙ τέλος να αντιληφθεί πως ο «λάκκος που σκάβει» για τους άλλους το πλέον πιθανό είναι να αποτελέσει τη δικιά της… κατοικία αφού το παίγνιο είναι τόσο περίπλοκο, και μεγάλο ώστε τέτοιου είδους φιλοδοξίες από δρώντες που υπερεκτιμούν τις δυνατότητές τους και υποτιμούν τον αντίπαλο ή τις δικές τους εγγενείς αδυναμίες να αποτελούν τα συστατικά ολοκληρωτικής καταστροφής. Επιπροσθέτως σε περιοχές με μεγάλη γεωπολιτική αξία οι οποίες βρίσκονται και στο στάδιο τεραστίων αλλαγών κανένας δεν χωνεύει τα μεγάλα… μαντρόσκυλα… ακόμα και εάν έως ένα σημείο του κάνουν τη βρώμικη δουλεία…
Με άλλα λόγια ο «Αττίλας» που ετοιμάζεται για τη Συρία μάλλον θα αποτελέσει και τη ΠΡΟΤΕΛΕΥΑΙΑ πράξη του δράματος του Ανατολικού Ζητήματος, το ερώτημα βέβαια είναι για το που θα παιχτεί… ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ είναι ρητορικό…
defencepoint
