27.3.12

Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗ ΜΑΣ ΓΩΝΙΑ


Pierre Auguste Renoir,



Η μουσταλευριά...γεμίζοντας το κενό


της Ρένας Ραψομανίκη

Έσκαψε βαθιά μέσα της να βρει τι είχε στερηθεί.
Τι έχασε από κακή σχέση με τις ευκαιρίες: την ευκαιρία που δεν δόθηκε, την ευκαιρία που δεν άδραξε, την ευκαιρία που κλώτσησε, την ευκαιρία που δεν φρόντισε να δημιουργήσει.
Τι θα ήθελε να κάνει τώρα, που δεν το έκανε στην ώρα του.

Να καλλιεργήσει το πνεύμα της, να μάθει πιάνο, να ταξιδέψει, να γνωρίσει καινούργιους ανθρώπους...
Δεν έμεινε στα θεωρητικά πλάνα.
Τα πρώτα δειλά, ανιχνευτικά βήματα την οδήγησαν σε πνευματικές εκδηλώσεις: φιλολογικές βραδιές, χορωδιακές συναυλίες , αναγνώσεις ποίησης, διαλέξεις πάνω σε ετερόκλητα θεμάτα – από υγιεινή διατροφή, μέχρι ιστορία τέχνης κι από αστρολογία μέχρι διαλογισμό. Ένιωθε παράταιρη ανάμεσα στο ακροατήριο.

Τι δουλειά έχω εγώ εδώ μέσα;
Το μυαλό έφευγε από τον ομιλητή, ταξίδευε στα δικά της. Μα κι αν κατάφερνε να συγκεντρωθεί, ήταν τόσα πολλά εκείνα που της ξέφευγαν!
Είχε βγει ωστόσο από την εσωστρέφεια, είχε αποδράσει από το σπίτι.


Εμφανίστηκε συνεσταλμένη στο συνοικιακό ωδείο.
-Γίνεται να μάθω πιάνο τώρα; Η λέξη είχε μια ενοχική χροιά. Για την καθυστέρηση.
Δεν θα έχαναν πελάτη. Η δασκάλα ήταν υπομονετική και συγκαταβατική.
-Θα πατάτε τα πλήκτρα τόσο απαλά σαν να υπάρχει κάτω από την παλάμη ένα αυγό που δεν πρέπει να σπάσει.
Προσπαθούσε ν’ αφήσει ανέπαφο το υποθετικό αυγό επικεντρώνοντας όλη την προσοχή στην εύθραυστη καμπύλη του. Ήταν απρόσμενη έκπληξη να διαπιστώνει , μετά το τέλος του μαθήματος, πως όλη αυτή την ώρα, οποιαδήποτε άλλη έγνοια είχε παραμεριστεί
Πώς έγινε;
Τι κι αν κλίμακες και νότες, τόνοι και ημιτόνια, διέσεις και υφέσεις, κλειδιά και χρονικές διάρκειες είχαν γίνει ένα κουβάρι στο μυαλό της; Η δασκάλα επέμενε πως είναι πολύ νωρίς ακόμα, να μην απογοητεύεται.
Μα το γλυκύτατο κοριτσάκι, που μόλις είχε τελειώσει το μάθημα και περίμενε τη γιαγιά να το συνοδέψει, ρώτησε με την αφοπλιστική αθωότητα των παιδιών:
-Κι εσείς την εγγονούλα σας περιμένετε;
Πρώτη σκέψη:
Ο βασιλιάς είναι γυμνός, αλλά μόνο ένα παιδί, αμόλυντο από σκοπιμότητες, μπορεί να το εκφράσει. Γίνομαι γελοία.
Δεύτερες ωριμότερες σκέψεις που έμελλε να είναι καθησυχαστικοί σύμμαχοι και σε όσα έμελλε να ακολουθήσουν:
Μόνο οι νέοι έχουν δικαίωμα στην αναζήτηση; Πού βρίσκεται το χρονικό σύνορο της παραίτησης; Η καθυστέρηση είναι μειονέκτημα, δεν είναι απαγορευτικός φράχτης.

Στον κύκλο της παραχριστιανικής οργάνωσης που μπήκε, αν και άγνωστη μεταξύ αγνώστων, ένιωσε πιο οικεία. Ο λόγος του κατηχητή ηχούσε παρηγορητικός αν και κάποιες φορές ακραίος. Διάβαζε προσεχτικά τα βιβλία που τους συνιστούσε και, ξεπερνώντας αναστολές και φοβίες, τολμούσε να ξεδιπλώνει τις παρατηρήσεις της μπροστά σε ακροατήριο, παρατηρήσεις που αποδεικνύονταν καίριες και εύστοχες . Έβλεπε την άποψή της να αποκτάει κύρος και βαρύτητα. Τα χέρια της δεν κουράζονταν να δημιουργούν: πλεκτά, κεντήματα, μαρμελάδες, γλυκά κουταλιού πουλιόνταν στα φιλανθρωπικά παζάρια σαν φρέσκο ψωμί. Είχε αποκτήσει επάξια τον τίτλο της χρυσοχέρας.
Ξαναρχίζω να ζω.

Έμενε να γεμίσουν οι μοναχικές ώρες στο σπίτι. Ας είναι ευλογημένος ο Χερτζ. Τα ραδιοκύματα, που έφταναν ως τον ραδιοφωνικό δέκτη, έβαζαν ανθρώπους μέσα στα δωμάτια. Η συντροφιά τους δεν την εμπόδιζε να ασχολείται με τις δραστηριότητες ρουτίνας μέσα στο σπίτι. Δεν αγάπησε ποτέ την τηλεόραση που την ήθελε προσηλωμένη και καθηλωμένη σε μια πολυθρόνα. Το ραδιόφωνο ασκούσε πάντα μια γοητεία επάνω της που τώρα έγινε ψύχωση. Η πρώτη κίνηση το πρωί πριν ακόμα φτιάξει καφέ ήταν να πατήσει το κουμπί.
Για να δούμε, τι έγινε στον κόσμο όσο εγώ κοιμόμουν;
Τα βράδια ξάπλωνε με το φορητό ραδιάκι δίπλα στο προσκεφάλι και συχνά αποκοιμιόταν στην διάρκεια μιας εκπομπής κι αν τύχαινε να ξυπνήσει τη νύχτα ,συνέχιζε ακούγοντας κάποια άλλη μέχρι να την ξαναπάρει ο ύπνος. Τα δωμάτια γέμιζαν ήχους κι απόηχους, πληροφορίες, γεγονότα, ιστορίες, μουσικές. Οι παραγωγοί έγιναν λίγο-λίγο δικοί της άνθρωποι. Είχε την αίσθηση πως απευθύνονταν μόνο σ’ εκείνη, πως μιλούσαν μόνο για κείνη, κουβέντιαζαν μαζί της. Ήθελε να το ανταποδώσει κάνοντας την επικοινωνία αμφίδρομη και, μια κι οι γραμμές του τηλεφωνικού κέντρου ήταν στην διάθεσή της, καλούσε για να εκφράσει ικανοποίηση ή διαφωνία, να δώσει συγχαρητήρια ή να ζητήσει διευκρινίσεις, να προσθέσει κάτι που παραλείφθηκε ή απλά να πει μια καλημέρα μέσα από την καρδιά της. Οι τηλεφωνήτριες αναγνώριζαν αμέσως την φωνή της.
-Καλώς την κυρία Ρούλα.


Μια τόσο τακτική ακροάτρια, ήταν αναμενόμενο να διαμορφώσει προτιμήσεις, να ξεχωρίσει εκπομπές για την ποιότητα, το ήθος, το ύφος, την γλώσσα, την ευρυμάθεια του παρουσιαστή, το ηχόχρωμα της φωνής, την πειστικότητα, την απλότητα ή την σοφία του λόγου. Στην κορυφή της λίστας μπήκε - μακράν - η εκπομπή που συνδύαζε όλα τα παραπάνω κι ακόμα περισσότερα. Μια εκπομπή που την καθήλωνε, που δεν θα την έχανε για κανένα λόγο, που την παρακολουθούσε με θρησκευτική προσήλωση, που την περίμενε με αδημονία, που για χάρη της κατέβαζε το ακουστικό του τηλέφωνου μήπως κάποιος – ο οποιοσδήποτε – την απασχολήσει, που μιλούσε κατ’ ευθείαν στην καρδιά της και που την κατέγραφε σ’ ένα μικρό μαγνητόφωνο να την ξανακούσει μέχρι να την χορτάσει. Το καθημερινό χρονογράφημα του Μάνου Πασχαλίδη, που μετέδιδε η ΥΕΝΕΔ κάθε πρωί εννέα με εννέα και τέταρτο, στάθηκε μια αποκάλυψη. Ο δημοσιογράφος, με τη βαθιά ραδιοφωνική φωνή, μιλούσε με τόσο σταράτες κουβεντούλες που της έδινε την εντύπωση πως με το στόμα του μιλούσε αυτούσια η σκέψη της, πως τα ίδια πράγματα θα μπορούσε να τα έχει πει και η ίδια, αν δεν την είχε προλάβει. Αν είχε διαβάσει Ρίτσο, θα έλεγε πως ακριβώς για κείνον είχε γραφτεί ο στίχος:
Γιατί εμείς δεν τραγουδάμε για να ξεχωρίσουμε, αδελφέ μου, απ’ τον κόσμο,
εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο.
Μα η απλότητα του λόγου δεν μπορούσε να κρύψει την πολύπλευρη μόρφωση. Η ευαισθησία με την οποία άγγιζε το θέμα δεν εμπόδιζε την επιστημοσύνη να ξεχειλίζει. Η ορθή χρήση της γραμματικής και της σύνταξης δεν έκανε τον λόγο ξύλινο, δεν έβαζε φρένο στην μαλακή ροή του, δεν του στερούσε ένα λογοτεχνικό απόηχο. Η άψογη ορθοφωνία – σαρδάμ δεν βγήκε από το στόμα του ένα χρόνο τώρα που τον παρακολουθούσε ανελλιπώς - έδειχνε πως ή είχε προβάρει πολλές φορές το κείμενο ή είχε ένα σπάνιο ταλέντο. Η απεριόριστη θεματολογία του την έκανε να απορεί.
Μα, πώς βρίσκει κάθε πρωί κι ένα καινούργιο θέμα;


Συνεχίζεται...
http://wwwrapanaki.blogspot.com