που επιδεικνύει
«Είναι πολύ επικίνδυνο για μια χώρα όταν αρχίζει να πιστεύει την ίδια της την προπαγάνδα». Η φράση αυτή ίσως να ερμηνεύει κατά το ήμισυ την επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας και την ακραία ρητορική της έναντι του Ισραήλ, που είναι απλώς το πιο πρόσφατο επεισόδιο σ’ ένα σίριαλ που άρχισε πριν από δύο χρόνια στο Νταβός, συμφωνούν πολλοί αναλυτές.
Όμως πίσω από μια άλλη φράση, του ηγέτη της τουρκικής αξιωματικής αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ότι «κάθε εβδομάδα η Τουρκία βρίσκεται σε πόλεμο και με μια διαφορετική χώρα», μάλλον κρύβεται η άλλη μισή αλήθεια.
Κι αυτό γιατί η Τουρκία δεν έχει κρύψει ότι διεκδικεί περιφερειακό ρόλο και ηγετική θέση στο μουσουλμανικό κόσμο και το αίτημά της αυτό γίνεται τώρα πιο επιτακτικό λόγω της ρευστής κατάστασης που διαμόρφωσε η Αραβική Άνοιξη. Είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για τον Ταγίπ Ερντογάν να καλύψει το κενό ηγεσίας που υπάρχει στο μουσουλμανικό κόσμο.
Μόνο που η φιλοδοξία αυτή κινδυνεύει να φέρει τη χώρα σε σύγκρουση όχι μόνο με τη Δύση αλλά και με τον αραβικό κόσμο. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η μεγάλη μερίδα της αρθρογραφίας του τουρκικού Τύπου δεν είδε με καλό μάτι την ακρότητα της ρητορικής Ερντογάν έναντι του Ισραήλ, καθώς θεωρεί ότι η τακτική αυτή μπορεί να έχει βραχυπρόθεσμα επικοινωνιακά και πολιτικά οφέλη για τον Τούρκο πρωθυπουργό, αλλά μπορεί να αποβεί καταστροφική για την Τουρκία μακροπρόθεσμα.
Οι συνεχιζόμενες απειλές της Τουρκίας ότι θα βγάλει τα πολεμικά της πλοία στην Ανατολική Μεσόγειο, όμως, δεν δοκιμάζουν μόνο την αξιοπιστία της Τουρκίας ως συμμάχου του ΝΑΤΟ και υποψηφίου μέλους της ΕΕ (δεν μπορείς να διεκδικείς ένταξη στην ΕΕ και να απειλείς μια χώρα που είναι ήδη μέλος της, την Κύπρο) αλλά και την αξιοπιστία της στον αραβικό κόσμο, αφού από μία ήπια, δημοκρατική δύναμη, η Τουρκία φαίνεται να επιλέγει τώρα το πρόσωπο μιας δύναμης που είναι αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει στρατιωτική ισχύ προκειμένου να προωθήσει τα συμφέροντά της σε μια περιοχή που μετασχηματίζεται. Όμως η στρατηγική αυτή, πέραν των κινδύνων που ενέχει, συμφωνούν πολλοί αναλυτές, κινδυνεύει να ξυπνήσει τα αντιοθωμανικά ανακλαστικά του αραβικού κόσμου. Η Τουρκία μέχρι σήμερα έπαιξε τα χαρτιά της καλά, επιχειρώντας να έχει καλές σχέσεις με όλες τις χώρες της περιοχής. Τώρα κινδυνεύει να μείνει μόνο με εχθρούς.
Οι αναλυτές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι Άραβες μπορεί να βολεύονται με μια Τουρκία που ορθώνει το ανάστημά της απέναντι στο Ισραήλ, αλλά δεν θέλουν μια Τουρκία ηγεμόνα της περιοχής. Την ίδια ώρα, οι γνωρίζοντες τα εσωτερικά της Τουρκίας βλέπουν πίσω από την ακραία ρητορική του Ερντογάν την προσπάθειά του να ισχυροποιήσει το προφίλ του ενισχύοντας το αντιισραηλινό αίσθημα στο εσωτερικό, ενόψει και της μητέρας των μαχών που θα δώσει για την αλλαγή του Συντάγματος. Άλλωστε, η σύγκρουση με το Ισραήλ αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη και, κυρίως, κρύβει κάτω από το χαλί το βασικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η τουρκική κυβέρνηση μετά την επανεκλογή της και είναι το Κουρδικό.
Παρότι φαίνεται απίθανο η Τουρκία, ως μέλος του ΝΑΤΟ, να εμπλακεί σε ένα επεισόδιο που θα τη φέρει σε σύγκρουση με όλους τους συμμάχους της και που θα φέρει σε δύσκολη θέση την Κυβέρνηση Ομπάμα, οι επανειλημμένες δηλώσεις για αυξημένη παρουσία του στόλου στην Ανατολική Μεσόγειο δημιουργούν τις εκρηκτικές συνθήκες για ένα νέο στολίσκο προς τη Γάζα, το ναυτικό αποκλεισμό της οποίας από το Ισραήλ ο ΟΗΕ έχει κρίνει νόμιμο.
Σε κάθε περίπτωση, διπλωματικές πηγές σημειώνουν ότι είναι φανερή η προσπάθεια της Άγκυρας να συνδέσει τη ρήξη στις σχέσεις της με το Ισραήλ με το σχέδιο της Κυπριακής Δημοκρατίας για εξορύξεις στην ΑΟΖ. Κι αυτό προκειμένου να σύρει την Αθήνα και τη Λευκωσία σ’ ένα παιχνίδι έντασης που βολεύει την ίδια.
Ανησυχεί το Τελ Αβίβ
Από την πλευρά τους, οι Ισραηλινοί, σύμφωνα με πληροφορίες, θεωρούν ότι το πάγωμα των σχέσεων με την Τουρκία αυτή τη φορά δεν θα έχει προσωρινό χαρακτήρα, ενώ ιδιαίτερη ανησυχία επικρατεί στο Τελ Αβίβ για την παρουσία τουρκικών πλοίων στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και για το γεγονός ότι τις τελευταίες μέρες η Τουρκία εμφανίζεται ως ο φρουρός της ελεύθερης ναυσιπλοΐας στην περιοχή. Κι αυτό διότι στο Ισραήλ, και όχι μόνο, εκτιμούν ότι η Τουρκία παίζει επικίνδυνα παιχνίδια με τη Συρία, το Ιράν, αλλά και με τη Χαμάς. Η συμπεριφορά της Τουρκίας επιβαρύνει το κλίμα σε μια περίοδο που οι Ισραηλινοί πιστεύουν ότι η Αραβική Άνοιξη σηματοδοτεί μια δύσκολη συνέχεια, η οποία θα χαρακτηριστεί από την άνοδο του ριζοσπαστικού Ισλάμ.
Προκλητικών δηλώσεων συνέχεια ΕΝΩτο τουρκικό ερευνητικό σκάφος «Πιρί Ρέις» έχει αρχίσει ήδη έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο, η Άγκυρα συνεχίζει να αναπτύσσει τη φιλολογία της έντασης. «Δεν έχουμε ανάγκη ούτε και πρόθεση να κάνουμε πόλεμο με κανένα. Ελπίζω ότι η απέναντι πλευρά δεν θα έχει το θράσος να αναγκάσει την Τουρκία να κάνει χρήση βίας», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της τουρκικής Κυβέρνησης Μπουλέντ Αρίντς, μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο Εuronews.
Ερωτηθείς ο Τούρκος αντιπρόεδρος για τις έρευνες στη Μεσόγειο, απάντησε ότι «δεν στέλνουμε τα πολεμικά μας πλοία για να πολεμήσουμε. Αυτά ανέλαβαν καθήκον προστασίας και θα αντισταθούν, εάν υπάρξει οποιαδήποτε κίνηση που θα παραβιάζει το διεθνές δίκαιο. Κι αυτό είναι ένα από τα μέσα που έχουμε να χρησιμοποιήσουμε για να υπερασπιστούμε τα δικαιώματά μας. Συνεπώς, δεν έχουμε ανάγκη ούτε και πρόθεση να κάνουμε πόλεμο με κανένα. Ελπίζω ότι η απέναντι πλευρά δεν θα έχει το θράσος να αναγκάσει την Τουρκία να κάνει χρήση βίας». Ακόμη είπε ότι η ΕΕ πρέπει να βιαστεί για να διορθώσει ένα λάθος της και συνέχισε. «Το λάθος αυτό είναι το εξής: Το γεγονός ότι έκαναν δεκτή την Ελληνοκυπριακή Διοίκηση Νότιας Κύπρου, σαν να εκπροσωπεί ολόκληρο το νησί, ίσως είναι ένα από τα μεγαλύτερα λάθη στην ιστορία της ΕΕ».
Απαντώντας σε ερώτηση για το τι θα συμβεί όταν η Κυπριακή Δημοκρατία θα αναλάβει την Προεδρία της ΕΕ, στο δεύτερο μισό του 2012, δήλωσε: «Οι συνομιλίες με την ΕΕ δεν θα συνεχιστούν, σε καμία περίπτωση. Επειδή γνωρίζουμε τα εμπόδια και τις ενστάσεις που θα παρουσιάσει η ελληνοκυπριακή πλευρά όταν θα αναλάβει την Προεδρία, τους λέμε: εσείς πρώτα φροντίστε να ενωθείτε, να φτάσετε στο σημείο να εκπροσωπείτε ολόκληρη την Κύπρο, και μετά θα καθίσουμε μαζί σας στο ίδιο τραπέζι».
ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ 02/10/2011
