30.3.25

Δ΄ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ





Εν Κυθήροις τη 30η Μαρτίου 2025


Αρχ. Παύλου Δημητρακοπούλου

Θεολόγου- συγγραφέως

Ι. Μ. Κυθήρων και Αντικυθήρων


    Η σημερινή Κυριακή, αγαπητοί μου αδελφοί, είναι η Δ΄  Κυριακή των  νηστειών και την ημέρα αυτή η αγία μας Εκκλησία καθιέρωσε να τιμούμε την μνήμη μιάς μεγάλης οσιακής μορφής, του αγίου Ιωάννου του συγγραφέως της Κλίμακος, για να μας υπενθυμίσει ότι ο πνευματικός αγώνας, τον οποίο διεξάγουμε την περίοδο αυτή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι μια ανοδική πορεία προς τον αγιασμό και ότι κλιμακωτά πρέπει να ανεβαίνουμε την σκάλα των αρετών. Το ευαγγελικό ανάγνωσμα είναι μια περικοπή από το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο, που αναφέρεται στη θεραπεία ενός δαιμονιζόμενου νέου, που έγινε ευθύς μετά την κάθοδο του Κυρίου από το όρος Θαβώρ, μετά τη Μεταμόρφωση, περί το τέλος δηλαδή της δημοσίας δράσεώς του.


 

    Σύμφωνα με τη διήγηση του ευαγγελιστού ένας δυστυχισμένος πατέρας έφερε το παιδί του στο Χριστό για να το θεραπεύσει, διότι έπασχε από δαιμόνιο. Πέφτει στα πόδια και τον παρακαλεί: «Διδάσκαλε, ήνεγκα τον υιόν μου προς σε έχοντα πνεύμα άλαλον. Και όπου αν αυτόν καταλάβη, ρήσσει αυτόν και αφρίζει και τρίζει τους οδόντας αυτού, και ξηραίνεται». Δηλαδή έφερα τον υιόν μου σε σένα, διότι το παιδί μου πάσχει από δαιμόνιο, το οποίο όταν τον καταλάβει, τον ρίχνει κάτω καὶ αφρίζει καὶ τρίζει τα δόντια του και γίνεται αναίσθητος. Και παρακάτω προσθέτει: «αλλ’ εί τι δύνασαι, βοήθησον ημίν». Δηλαδή αν μπορείς σε παρακαλώ, θεράπαυσέ το. Πρόκειται για μια φρικτή περιγραφή δαιμονιζόμενου ανθρώπου και μάλιστα νέου, στην οποία προβάλλεται ταυτόχρονα το δράμα ενός γονιού που πάσχει όχι μόνον εξ’ αιτίας του παιδιού του, αλλά, όπως θα δούμε παρακάτω, και από μια άλλη αρρώστια, την αρρώστια της ολιγοπιστίας. Ο Κύριος βλέποντας όχι μόνον τη ολιγοπιστία του δυστυχισμένου αυτού πατέρα, αλλά και την γενικότερερη απιστία των ανθρώπων της εποχής του, είπε στη συνέχεια εκείνα τα βαρυσήμαντα λόγια:  «ω γενεά άπιστος, έως πότε προς υμάς έσομαι; έως πότε ανέξομαι υμών;». Δηλαδή ω γενεά άπιστη, μέχρι πότε θα είμαι μαζί σας, μέχρι ποτε θα σας ανέχομαι; Στην προκειμένη περίπτωση δεν ήταν μόνον ο πατέρας που αμφέβαλε, αν ο Χριστός μπορεί να θεραπεύσει το παιδί του. Ήταν και οι Γραμματείς και Φαρισαίοι και ο όχλος, ακόμη και οι μαθητές, οι οποίοι και αυτοί δεν μπόρεσαν να θεραπεύσουν το παιδί εξ’ αιτίας της ολιγοπιστίας των. 

    Αυτά τα φρικτά λόγια του Κυρίου μας, αδελφοί μου, νομίζω ότι επαληθεύονται πλήρως και στη δική μας γενεά. Δηλαδή αν ζούσε σήμερα ο Κύριος, οπωσδήποτε θα χαρακτήριζε και την σημερινή γενεά μας ως άπιστη και διεστραμμένη. Δεν είναι καθόλου υπερβολή να πούμε, άσχετα πόσο μπορούμε να το συνειδητοποιήσουμε αυτό, ότι ποτέ άλλοτε ο άνθρωπος δεν ήταν τόσο άπιστος, όσο σήμερα. Ναι, με έμφαση θα επανελάμβανε ο Κύριος και σήμερα τα λόγια: «ώ γενεὰ άπιστος». Μάλιστα ο σύγχρονος άνθρωπος έχει φθάσει σε τέτοιο σημείο διαστροφής και απιστίας, ώστε όχι μόνον να μη συναισθάνεται την απιστία του, αλλά και να καυχάται γι’ αυτήν, λοιδορώντας και υβρίζοντας τον Χριστό. 

    Ο Κύριος στη συνέχεια, απευθυνόμενος προς τον δυστυχισμένο πατέρα, λέει: «ει δύνασαι πιστεύσαι, πάντα δυνατά τω πιστεύοντι». Δηλαδή το θέμα δεν είναι αν εγώ μπορώ να θεραπεύσω το παιδί σου. Το θέμα είναι αν εσύ μπορείς να πιστεύσεις. Πράγματι, πως δικαολογείται να αμφιβάλει ο πατέρας, καθ’ όν χρόνον επί τρία χρόνια άκουγε για τα άπειρα θαύματα που έκανε ο Κύριος στο διάστημα αυτό; Γιατί αμέλησε και δεν πήγε το παιδί του αμέσως στο Χριστό με την απόλυτη βεβαιότητα ότι θα το θεραπεύσει; 

    Μέσα σ’ αυτή την ολιγοπιστία αυτού του πατέρα, αγαπητοί μου αδελφοί, είναι ανάγκη να δεί ο καθένας μας και τη δική του ολιγοπιστία, για να μην πώ απιστία. Αν κάνουμε μια αυτοκριτική μέσα μας και εξετάσουμε εις βάθος τη συνείδησή μας, θα διαπιστώσουμε ότι και η ιδική μας πίστη δεν είναι αληθινή και βεβαία, αλλά ψεύτικη και επιφανειακή, οπότε ισχύει και σε μας ο παραπάνω λόγος του Κυρίου μας: «ει δύνασαι πιστεύσαι, πάντα δυνατά τω πιστεύοντι». Διότι εκείνος που έχει αληθινή και ζωντανή πίστη, ζεί μέσα του μια νέα πραγματικότητα, για την οποία μας βεβαιώνει ο απόστολος Παύλος: «Ει τις εν Χριστώ καινή κτίσις». Δηλαδή όποιος ζεί την εν Χριστώ ζωή, έχει μεταμορφωθεί σε καινούργια δημιουργία. Η καθημερινή πραγματικότητα και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τα διάφορα γεγονότα της ζωής μας, τις θλίψεις, τις δοκιμασίες, τα βάσανα, τις αρρώστιες, τους διωγμούς, τις συκοφαντίες κ.λ.π. όλα αυτά επιβεβαιώνουν την ολιγοπιστία μας. Αληθινή πίστη δεν είναι το να αποδεχθούμε απλώς θεωρητικά ότι ο Χριστός είναι ο σωτήρας και λυτρωτής μας και παράλληλα να ζούμε μια κοσμική ζωή, ικανοποιώντας τις σαρκικές επιθυμίες μας. Αληθινή πίστη δεν είναι το να καταφεύγουμε στο Χριστό και στις θαυματουργές εικόνες μόνον όταν μας βρεί μια μεγάλη δοκιμασία, φερ’ ειπείν μια βαριά αρρώστια και να ζητούμε την επέμβαση του Θεού. Και όταν ο Θεός κάνει το θαύμα, στη συνέχεια να γυρίζουμε πάλι πίσω στην κοσμική ζωή. Όχι. Αληθινή πίστη είναι να κάνεις κέντρο της ζωής σου τον Χριστό. Να γωνίζεσαι μέχρι θανάτου ενάντια στα πάθη και στον παλαιό άνθρωπο. Να ευθυγραμμίζεις τη ζωή σου πάντοτε σύμφωνα το θέλημα του Θεού. Να συγκλονίζεσαι, βλέποντας την απερίγραπτη αγάπη του Θεού και να αγωνίζεσαι να ανταποκριθείς σ’ αυτήν όσο γίνεται περισσότερο. 

    Εφ’ όσον η δική μας πίστη δεν έχει αυτά τα γνωρίσματα, που αναφέραμε πιο πάνω, δεν φέρνει δηλαδή σαν αποτέλεσμα να ανακαινίζεται η ψυχή μας όλο και περισσότερο, μέρα με την ημέρα, να καθαρίζεται και να αγιάζεται όλο και περισσότερο, τότε αυτό σημαίνει ότι απουσιάζει η θερμή πίστη, την οποία ζητάει ο Κύριος. Τι πρέπει λοιπόν να γίνει εν προκειμένω; Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε την ολιγοπιστία μας και να την ομολογήσουμε ενώπιον του Θεού. Να κάνουμε δηλαδή ό,τι έκανε και εκείνος ο δυστυχισμένος πατέρας,  οποίος συνειδητοποιώντας την ολιγοπιστία του, την ομολογεί στον Κύριο με δάκρυα: «πιστεύω Κύριε, βοήθει μου τη απιστία». Δεν την κρύβει, δεν προσπαθεί να παραστησει τον πιστό, τον ευσεβή, τον ευλαβή. Στη συνέχεια να ζητήσουμε και εμείς από τον Κύριο, να αναπληρώσει Εκείνος το έλλειμα πίστεως που έχουμε μέσα μας, επιμόνως και μετά δακρύων. Δυστυχώς πολλοί από μας όχι μόνον δεν ομολογούμε την ολιγοπιστία μας, αλλά προσπαθούμε να σκεπάσουμε την ενοχή μας, να δικαιολογήσουμε τον εαυτό μας και έτσι μένουμε αθεράπευτοι. Επομένως η αιτία για το ότι  μένουμε αθεράπευτοι δεν οφείλεται στον Θεό, αλλά σε μας.

    Ο Θεός δεν απορρίπτει κανέναν, δεν είναι προσωπολήπτης. Ό,τι έκανε στον κάθε άγιο, μπορεί να το κάνει και στον καθένα από μας. Εκείνο που βλέπουμε στη ζωή όλων των αγίων είναι ότι ενώ από το ένα μέρος ομολογούν ότι είναι οι αμαρτωλότεροι όλων των ανθρώπων, από το άλλο νοιώθουν μέσα τους το έλεος του Θεού, την ταπείωση, την αγάπη, την μετάνοια, την αναγέννηση την σωτηρία που φέρνει η Χάρις του Θεού μέσα τους και ομολογούν με βαθιά ταπείνωση, ότι αυτή η αναγέννηση δεν είναι δικό τους κατόρθωμα, αλλά οφείλεται στη Χάρη του Θεού.

    Ας λάβουμε υπ’ όψη μας, αδελφοί μου, όλα όσα είπαμε με αφορμή το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα και ας παρακαλέσουμε τον Κύριο να αναπληρώσει το έλλειμα της πίστεώς μας, προσθέτοντας περισσότερη πίστη μέσα μας, όπως κάποτε παρεκάλεσαν οι μαθητές τον Κύριο: «Κύριε, πρόσθες ημίν πίστιν». Ας φροντίσουμε ακόμη με κάθε τρόπο να φέρουμε και εμείς, όπως εκείνος ο πατέρας, τα παιδιά μας στον Κύριο και ας τα βοηθήσουμε να συνδεθούν με την Εκκλησία. Ας τα μάθουμε να προσεύχονται, να μετέχουν στη ζωή και στα μυστήρια της Εκκλησίας και στις κατηχητικές συνάξεις. Το έργο μας ως γονέων να μεταδώσουμε χριστιανική αγωγή στα παιδιά μας πρέπει να είναι το πρώτο μας καθήκον. Το καθήκον αυτό καθίσταται ακόμη πιο επιτακτικό, δεδομένου ότι η σύγχρονη κοινωνία στην οποία ζουν, δέχονται πλείστες όσες αρνητικές επιδράσεις και από το σχολείο και από τα ΜΜΕ και από το κοινωνικό περιβάλλον και εξωθούνται με κάθε τρόπο στην ασωτεία και στην αποστασία, με αποτέλεσμα να καταντούν πολλά από αυτά ψυχικά και σωματικά ερείπια. Ας παρακαλέσουμε ακόμη και τον σήμερα εορταζόμενο άγιο Ιωάννη της Κλίμακος να μας ενισχύσει με τις πρεσβείες του, ώστε να διανύσουμε το υπόλοιπο της αγίας Τεσσαρακοστής με αληθινή μετάνοια και προκοπή πνευματική, πράγμα το οποίο εύχομαι να γίνει σε όλους μας με τη Χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, τις πρεσβείες της Κυρίας Θεοτόκου και όλων των αγίων, αμήν.